Seksuele zelfontplooiing bij vrouwen. Voorkomen en attitudes van masturbatie

Véronique
Vancauwenbergh

Seksuele zelfontplooiing bij vrouwen

Voorkomen en attitudes ten opzichte van masturbatie

In onze huidige maatschappij wordt er tussen pot en pint wel eens over seks gesproken, ook via de vele mediakanalen wordt seks schaamteloos getoond. Er is met andere woorden heel wat te doen over de overseksualisering of pornoficatie van de maatschappij. Maar is de gemiddelde Vlaming nu bevrijd, oversekst of net geremd? Seks is vandaag meer bespreekbaar dan vroeger, maar de seksuele beleving houden wij het liefst verborgen voor anderen. Ook solo-seks is nog steeds een taboe. De oude spreuk “van masturbatie wordt je blind” spookt nog bij menig mensen in het achterhoofd.

Ook wat betreft de vrouw en seksualiteit is er al veel discussie geweest . Denk maar aan de emotionele bijwerkingen die anticonceptie zoals de pil kan teweegbrengen. Maar wat met de emancipatie van de vrouw op seksuologisch vlak? Hebben vrouwen evenveel seks als mannen en evenveel zin in vrijen? En wat met masturbatie? Indien je op zoek gaat naar wetenschappelijke artikels omtrent masturbatie bij mannen krijg je al snel een paar miljoen hits. Ben je op zoek naar onderzoek omtrent masturbatie bij vrouwen, dan moet je jezelf tevreden stellen met slechts een paar honderd artikels. Hoe komt dat? Mogen wij ervan uitgaan dat vrouwen niet masturberen?  Bovenstaande vragen werden in een vragenlijst gegoten en voorgeschoteld aan 994 vrouwen van verschillende leeftijden. Er werd stilgestaan bij de betekenis van masturbatie, de frequentie maar ook de gevoelens die vrouwen ervaren tijdens en na het masturberen. Tevens werd ook kort bevraagd of vrouwen praten over masturbatie en of hun partner weet heeft van de masturbatieactiviteit van hun vrouw.

Om het onderzoek naar masturbatie zo goed mogelijk te begrijpen en te evalueren dienen wij even dieper in te gaan op de definitie masturbatie. De term masturbatie is afgeleid van het Latijnse woord “manu-stuprare” wat letterlijk betekent “bezoedelen met de handen”. (Swift,1993). De definities verschillen onderling in de vraag of masturbatie uitsluitend gebeurt met als doel om uitsluitend orgasme op te wekken. Daarom is het niet altijd duidelijk of masturbatie enkel een manier is om jezelf te bevredigen of manier van zelfstimulatie kan zijn zonder dat daar per se een orgasme op hoeft te volgen. Ook de context is vaak erg vaag. Dient masturbatie alleen te gebeuren of kan dit ook in de aanwezigheid van een partner of samen met de partner voorkomen?

Om masturbatie te definiëren werd in dit onderzoek voor volgende omschrijving gekozen: “Ieder soort lichamelijke prikkeling die resulteert in een staat van opgewondenheid van de genitaliën. Hierbij kan het gaan om de prikkeling van de genitaliën met de hand, door wrijving of met de mond of door ze in contact te brengen met een ander voorwerp. Er hoeft geen orgasme op te volgen. Wel dient deze handeling gezien te worden als een vorm van zelfstimulatie (waarbij je jezelf stimuleert) en niet in het kader van voorspel waarbij jouw partner dit bij jou doet.”

In dit onderzoek bevroeg Véronique Vancauwenbergh, seksuologe, 994 Vlaamse vrouwen over hun masturbatieactiviteit. Zij ging na welke gevoelens, redenen en factoren hierbij relevant zijn. Dit onderzoek is in eerste instantie van exploratieve aard, vermits er in Vlaanderen nog maar weinig onderzoek is gebeurd naar masturbatie bij vrouwen.

Naar alle verwachting blijkt dat 97,5% van de vrouwen al ooit heeft gemasturbeerd. Dit is meer dan in vooronderzoek werd vastgesteld (Herbenik et al. (2011). Slechts 2,5% van de vrouwen geeft aan nog nooit te hebben gemasturbeerd. Men begint met masturberen tussen 12 en 14 jaar. Vrouwen masturberen voornamelijk om een orgasme te bereiken (49,5%), omdat ze seksueel opgewonden zijn (48,4%), omdat zij masturbatie leuk vinden (46,7%) en om te ontspannen (46,3%). Wat betreft de gevoelens tijdens of na het masturberen geven vrouwen aan dat ze zich vaak tevreden (54,9%) en voldaan voelen (48,3%). Vrouwen voelen zich zelden vies, of ervaren slechts sporadisch een gevoel van walging (91,4%) of angst (omdat hun waarden en normen dit niet toestaan (83,5%) . Vrouwen stimuleren zich tijdens het masturberen clitoraal (70,1%) en maken gebruik van fantasie (36,6%). Technieken die vrouwen zelden gebruiken zijn muziek (64,6%), druk op de dijbenen (52%) en pornografie (27%). Vrouwen praten ook over masturbatie (70%). Hierbij zijn de partner (47,8%) en vriendin(nen) (46,6%) de populairste keuzes. Wat betreft professionele hulp zou 71,5% van de vrouwen aankloppen bij een seksuoloog.

De onderzoekers vonden ook een verband tussen de relationele status en seksueel actief zijn. Hierbij vermoeden wij dat vrouwen in een relatie meer seksueel actief zijn. Dit impliceert dat vrouwen masturbatie vaak nog zien als een onderdeel van de relatie en masturbatie nog niet opvatten als een vorm van zelfontplooiing. Hier kunnen wij ons de bedenking maken dat het fenomeen “Sex with benefits” nog niet helemaal is ingeburgerd bij alleenstaande vrouwen. Vrouwen hebben nog steeds het klassieke idee van masturbatie, vermits een relatie maakt dat je minder masturbeert. Dit geeft stof tot nadenken wat betreft de vrouwelijke zelfontplooiing. Zien vrouwen masturbatie als zelfontplooiing los van hun partner? Dit is een aspect dat verder dient te worden geëxploreerd in vervolgonderzoek.

Het huidig onderzoek biedt ook adviezen naar de klinische praktijk toe. Hulpverleners dienen er zich bewust van te zijn dat vrouwen wel degelijk (frequent) masturberen en er dient aandacht te zijn voor de positieve elementen van masturbatie. Er zou ook meer focus mogen liggen op de gevoelens die vrouwen ervaren bij het masturberen. Masturbatie bij vrouwen is vaak nog taboe en onbespreekbaar. Wij weten dat vrouwen masturberen en moeten dit mijn inziens ook erkennen en als seksuoloog of hulpverlener vrouwen hierbij te ondersteunen. Hierbij denk ik aan het leren omgaan met bepaalde gevoelens waarbij er tegelijkertijd aandacht is voor het zelfbeeld en de zelfontplooiing van de vrouw. We weten uit onderzoek dat vrouwen vaak gebruik maken van fantasie of in sommige gevallen pornografie, dit zou men eventueel als suggestie kunnen voorstellen in therapie. Tot slot ben ik van mening dat masturbatie nog niet uit de schaduw is getreden en men hierover schaamteloos kan spreken. Men kan stellen dat het taboe er nog steeds is maar wel gaandeweg verminderd. Naar ons gevoel is het nog een hele stap om masturbatie te onderscheiden als onderdeel van een relatie en het te onderkennen als een vorm van zelfontplooiing en emancipatie bij de vrouw. Hierbij zijn de eerste stappen gezet van een studie die enkel nog kan groeien. 

Bibliografie

Allyn, D. (2002). Make Love Not War; The Sexual Revolution: An Unfettered History. Boston: Little, Brown and Co.

Arafat, I.S., Cotton, W.L. (1974)/ Masturbation practice of males and females. Journal of Sex Research 10: 293-307.

D.B.Baarda ,M.P.M.de Goede en J.van Dijkum (2003). Basisboek statistiek met SPSS. Groningen, Wolters-Noordhoff.

Bacak, V., Stuhlhofer, A. (2011). Religiosity and sexual risk behavior among Croatian college students, 1998-2008. Journal of Sex Research, 48(4), 360-371.

Baumeister, R.F., Catanese, K.R., & Vohs, K.D. (2001) Is there a gender difference in strength of sex drive? Theoretical views, conceptual distinctions, and a review of relevant evidence. Personality and Social Psycholog y Review, 5 (3), 242-273.

Bowman, C. (2013). Women’s masturbation: Experiences of sexual empowerment in a primarily sex-positieve sample. Psychology of Women Quarterly, vol XX(X) 1-16.

Clark, C. A., & Wiederman, M.W. (2000). Gender and reactions to a hypothetical relationship partner’s masturbation and use of sexually explicit media. The Journal of Sex Research, 37(2), 133-141

Christensen, C. (1995). Prescribed masturbation in sex therapy: a critique. Journal of Sex and Marital Therapy, 21 (2), 87-99.

Coleman, E. (2002). Masturbation as a means of achieving sexualhealth. In W. O. Bockting & E. Coleman (Eds.), Masturbation as a means of achieving sexual health (pp. 5–16). New York, NY: Haworth Press.

Davidson, J.K., & Moore, N.B. (1994). Masturbation and premarital intercourse among college women: making choices for sexual fulfillment. Journal of Sex and Marital Therapy, 20 (3), 178-199.

Dodson, B. (1996). Sex for one: The joy of selfloving . New York, NY: Random House.

Fahs, B., & Frank, E. (2013). Notes from the back room: Gender, power, and (in)visibility in women’s experiences of masturbation. Journal of Sex Research doi:10.1080/00224499.2012.745474Fenton, K. A., Johnson, A. M., McManus, S., & Erens, B. (2001)

Ford, C.S., & Beach, F.A. Vormen van seksueel gedrag. Utrecht/Antwerpen: Uitgeverrij Het Spectrum N.V.,         1972.

Friday, N. (1993). Women on top: How real life has changed women’s sexual fantasies. New York, NY: Pocket Books.

Gagnon, J.H. (1983). Attitudes and responses of parents to pre-adolescent masturbation. Archives of Sexual Behavior, 14 (6), 451-466.

Gagnon, J.H. & Simon, W. Sexual Conduct: the social sources of human sexuality. Chicago: Aldine Books, 1973.

Greenberg, J. S., & Archambault, F. X. (1973). Masturbation, self-esteem and other variables. Journal of Sex Research, 9, 41–51.

Gerressu, R., Mercer, C.H., Graham, C.A., Wellings, K., Johnson, A.M. (2008). Prevalence of masturbation and associated factors in a British national probability survey. Archieves of Sexual Behaviour 37; 266-278.

Heiman, J.R., & Lo Piccolo J. Becoming orgasmic . New York, Simon & Schuster, 1987.

Herbenick D, et al. (2010). "Sexual behavior in the United States: Results from a national probability sample of men and women ages 14-94". Journal of  Sex Medicine 2010; 7(suppl 5): 255-265.

Hite, S. (1976). The Hite report: A nationwide study on female sexu-ality. New York, NY: Macmillan

Horne, S., & Zimmer-Gembeck, M. J. (2005). Female sexual sub- jectivity and well-being: Comparing late adolescents with dif-ferent sexual experiences.  Sexuality Research & Social  Policy, 2, 25–40.

Hogartg, H., Ingham, R. (2009). Masturbation among young women and associations with sexual health: An exploratory study. Journal of sex behavior 46(6), 558-57.

Hooper, A. De vonk in mijn lichaam: seksuele bewustwording voor en door vrouwen . Londen: Virago Ltd, 1982.

Hurlbert, D.F., & Whittaker, K.E. (1991). The role of masturbation in marital and sexual satisfaction: a comparitive study of female masturbators and nonmasturbators. Journal of Sex Education & Therapy, 17(4), 272-282.

Kaestle, C.E., Allen, K.R. (2011). The role of masturbation in healthy sexual development: Perceptions of young adults. Archieves of Sexual Behaviour 40: 983-994.

Kinsey, A., Martin, C., Pomeroy, W., & Gebhard, P. (1948). Sexual behavior in the human male. Philadelphia, PA: Saunders

Kinsey, A., Martin, C., Pomeroy, W., & Gebhard, P. (1953). Sexual behavior in the human female. Philadelphia, PA: Saunders.

Mark, K. P. (2011). Good in bed survey report #3: Orgasm. Geraadpleegd via http://www.goodinbed.com/research/good-in-bed-survey-report-3/index.php.

Meijel, van S. Seksualiteit: alleen in samen zijn. Utrecht: Servire Uitgevers bv., 1996

Laqueur, T.W. Solitary Sex: a cultural history of masturbation. New York: Zone Books, 2003.

Leitenberg, H., Detzer, M.J., Srebnik, D. (1993). Gender difference in masturbation and the relation of masturbation experience in preadolescence and/or early adolescence to sexual behavior and sexual adjustment in young adulthood. Archives of Sexual Behavior, 2 2 (2), 87-98.

Lief, H.I., Hubschman, L. (1993). Orgasm in the postoperative transsexual. Archives of sexual behavior : an interdisciplinary research journal, 1993, Vol.22(2), pp.145-156

Maurer, D. (1976). Language and the Sex Revolution: World War I through World War II. American Speech. Spring 1976, 51, 5-24.

Michael, R.T., Gagnon, J.H., Laumann, E.O., Kolata, G.B. Sex in America. Boston: Little, Brown & Company, 1994.

Montague, A. (1969). Sex, Man and Society. New York, Putnam.

Oliver, M.B., & Hyde, J.S. (1993). Gender differences in sexuality: a meta- analysis. Psychological Bulletin, 114 (1), 29-51.

Patton, M. (1985). Masturbation from Judaism to Vitorianism. Journal Religion and Health, 24, 2, 26-34

Pinkerton, S.D., Bogaert, L.M., Cecil, H., & Abramson, P.R. (2003). Factors associated with masturbation in a collegiate sample. Journal of Psychology and Human Sexuality, 14, 103-121.

Shulman, J.L., & Horne, S.G. (2003). The use of self-pleasure: masturbation and body image among African American and European American women. Psychology of Women Quarterly, 27, 262-269.

Tang, C.S.K.,  Duen-mun Lai, F., Chung, T.K. H. (1997). Assessment of Sexual Functioning for Chinese College Students. Archives of Sexual Behavior vol. 26 issue 1 February 1997. p. 79-90.

Tiefer, L. (1996). Towards a feminist sex therapy. Women and Therapy,19, 53–64.

Tiefer, L. (1998). Masturbation: Beyond caution, complacency and contradiction. Sexual and Marital Therapy,13, 9–14.

Smith, A.M., Rosenthal, D.,& Reichler, H. (1996). High schoolers’ masturbatory practices: Their relationship to sexual intercourse and personal charachteristics. Psychological reports, 79, 499-509.

Stekel, W. (1951). Auto-eroticism: A Psychiatric Study of Masturbation and Neurosis. London Liverlight.

Swift, R. Women’s pleasure of: hoe je een orgasme kunt krijgen zo vaak als je wilt. Rijswijk: Uitgeverij Elmar bv., 1993.

Wiederman, M.W., & Pryor, T. (1997). Body dissatisfaction and sexuality among women with bulimia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 21, 361-365.

Yuxin, P., & Ho SikYing, P. (2009). Gender, self and pleasure: young women’s discourse on masturbation in contemporary Shanghai. Culture, health & sexuality Vol. 11, No.5, 515-528.

Zuckern K. (1979). Freuds Early Views on Masturbation and the Actual Neurosis. Journal American Academy of Pyschoanalyses, 7, 1, 15-32. 

Download scriptie (6.95 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2015