Dringend hulp nodig? Vraag raad aan een toegankelijke en betrouwbare collega!

Hanne Verbraeken
Persbericht

Betaalbare ouderenzorg? Gooi dure opleidingen overboord en investeer in duurzame en veilige werkrelaties

De vergrijzing in Vlaanderen gaat sneller dan verwacht. Onder deze druk wordt van zorgverleners verwacht dat zij snel weg zijn met nieuwe tendensen, dat zij zich flexibel opstellen naar veranderende takenpakketten toe. Want willen we niet allemaal de beste zorg voor onze vaders of grootmoeders? Betaalbaar ook, als het even kan. Bij die betaalbaarheid denkt men niet meteen aan opleiding van personeel. Toch is dit een onderdeel van het al krappe budget waar woonzorgcentra het de dag van vandaag mee moeten stellen. Doeltreffend omspringen met vormingsbudgetten is dus aan de orde.

 

 

Hanne Verbraeken, student aan Universiteit Antwerpen, ging op zoek naar doeltreffende vormen van leren bij werknemers. Ze stootte op enkele opmerkelijke conclusies van voorgaande onderzoekers. Blijkt dat bijscholing in een opleidingssetting niet de meest doelgerichte manier van opleiden is. De overdracht van wat men leert in de opleiding naar de werkplaats scoort ondermaats. Blijkbaar leren werknemers wel veel tijdens de uitvoering van de job zelf. Ze leren daarbij het meest van hun collega’s. Dat doen ze onderandere door bij elkaar te rade te gaan wanneer ze een probleem hebben. Dat proces heet ‘hulpzoekgedrag’. Hulpzoekgedrag stimuleert het leren van werknemers en verbetert de prestaties. Recent onderzoek toont aan dat bepaalde werkrelaties hulpzoekgedrag zelfs uitlokken. Daarnaast blijkt ook dat sommige relaties kwaliteitsvollere hulp opleveren dan andere. In functie van haar masterproef vroeg Hanne zich af wat er dan zo speciaal is aan die relaties, dat ze het hulpzoekgedrag en de kwaliteit van de geboden hulp verbeteren. Op basis van wat ze in voorgaande onderzoeken terugvond, testte ze bij 85 zorgverleners of ze meer hulp zoeken bij iemand waarbij ze zicht hebben op wat die persoon allemaal weet. Daarnaast onderzocht ze ook of vertrouwen hebben in iemand of makkelijk toegang hebben tot iemand meer hulpzoekgedrag oplevert. Tot slot vroeg ze de zorgverleners of ze vaker hulp vragen aan iemand die een hogere, gelijke of lagere positie inneemt. Hierop aanvullend testte ze ook of diezelfde kenmerken een invloed hebben op de kwaliteit van de geboden hulp. Resultaten tonen aan dat collega’s inderdaad veel hulp vragen aan elkaar, maar niet zomaar bij de eerste de beste. Uit haar onderzoek blijkt dat werknemers vaker hulp vragen aan iemand waar ze vertrouwen in hebben en waar ze makkelijk toegang toe hebben. Deze hulp levert daarnaast ook meer kwaliteitsvolle hulp op. Verder bleek dat werknemers niet zozeer meer hulp vragen aan collega’s die hoger op de ladder staan, maar wel dat ze de hulp van die personen als kwaliteitsvoller inschatten. Tot slot blijkt het voor werknemers belangrijk om te weten wie wat weet. Als ze daar een goed zicht op hebben, dan hebben ze het gevoel dat de hulp die ze krijgen van die personen nuttiger is. Als werkgever investeren in duurzame en veilige werkrelaties waar kennis zichtbaar is en collega’s en leidinggevenden toegankelijk zijn, is dus duidelijk de moeite waard.

 

Bibliografie

Ashford, S. J., & Cummings, L. L. (1983). Feedback as an individual resource: personal strategies of creating information. Organizational behaviour and human performance, 32, 370-398.

Ashford, S. J., De Stobbeleir, K., & Nujella, M. (2016, januari 29). To seek or not to seek: is that the only question? Recent developments in feedback-seeking literature. Opgeroepen op maart 2016, van Annual reviews: http://www.annualreviews.org

Bamberger, P. (2009). Employee help-seeking: antecedents, consequences and new insights for future research. Research in personnel and human resources management, 28, 49-98. doi:10.1108/S0742-7301(2009)0000028005

Billet, S. (2002). Toward a workplace pedagogy: guidance, participation and engagement. Adult Education Quarterly, 53(1), 27-43.

Borgatti, S. P., Everett, M. G., & Johnson, J. C. (2013). Analysing social networks. London: Sage Publications.

Borgatti, S., & Cross, R. (2003). A relational view of information seeking and learning in social networks. Management Sciense, 49, 432-445.

Carmeli, A., Brueller, D., & Dutton, J. E. (2009). Learning behaviours in the workplace: the role of high-quality interpersonal relationships and psychological safety. Systems Research and Behavioral Science, 26, 81-98. doi:10.1002/sres.932

Carolan, B. V. (2014). Socia network theory and education. London: Sage publications.

Cross, R., & Borgatti, S. (2000). The ties that share: relational characteristics that facilitate information seeking. Geraadpleegd op 12 november 2015 via

http://www.socialnetworkanalysis.com/papers.htm

De Maeyer, S. (2012). Bivariate en Multivariate statistiek met R. Een openleerpakket. Gent: Academia Press.

De Smedt, T. (z.j.). Visie. Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://vfvv.be

Edmondson, A. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Administrative Science Quarterly, 44(4), 350-383.

Elström, P.-E. (2001). Integrating learning and work: problems and prospects. Human Resource Development Quarterly, 12(4), 421-435.

Eraut, M. (2007). Learning from other people in the workplace. Oxford Review of Education, 33(4), 403-422.

Feldman, D. C., & Brett, J. M. (1983). Coping with new jobs: a comparative study of new hires and job changers. Academy of Management Journal, 26(2), 258-272.

Federale Raad voor Verpleegkunde (2015). Beroeps- en competentieprofiel verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg. Geraadpleegd op 15 december 2015 via http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be

 

 

Granovetter, M. (1973). The strength of weak ties. American Journal of Sociology, 78(6), 1360-1380.

Hofmann, D., Grant, A., & Lei, Z. (2009). Seeking help in the shadow of a doubt: the sensemaking processes underlying how nurses decide who to ask for advice. Journal of Applied Psychology, 94(5), 1261-1274.

Ibarra, H. (1993). Personal networks of woman and minorities in management: a conceptual framework. Academy of Management Review, 18(1), 56-87.

Karasek, R., & Theorell, T. (1990). Heathy work: stress, productivity and the reconstrution of working life. New York: Basic Books.

Karel de Grote Hogeschool. (z.j.). Postgraduaat opleidingen. Geraadpleegd op 4 mei 2016 via https://www.kdg.be

Lee, F. (1997). When the going gets tough, do the tough ask for help? Help seeking and power motivation in organizations. Organizational behaviour and human decision processes, 72(3), 336-363.

Lee, F. (2002). The social cost of seeking help. Journal of Applied Behavioral Science, 38(1), 17-35.

Marsden, P. V. (1990). Network data and measurement. Annual Revieuws Social, 16, 435-463.

Moeraert, R. (2004). Duizendpoot. 10 jaar later. Ronse: De Grote Arend.

Monge, P. R., Rothman, L. W., Eisenberg, E. M., Miller, K. J., & Kirste, K. K. (1986). The dynamics of organizational proximity. Management Science, 31(9), 1129-1141.

Nadler, A. (1991). Help seeking behavior: psychological cost and instrumental benefits. Review of Personality and Social Psychology, 12, 290-312.

Nadler, A., Ellis, S., & Bar, I. (2003). To seek or not to seek: the relationship between help seeking and job performance evaluations as moderated by task-relevant expertise. Journal of Applied Social Psychologie, 33(1), 91-109.

Nadler, A., Fischer, J. D., & DePaulo, B. M. (1983). New directions in helping. New York: Academic Press.

Newman, R. (1990). Children's help-seeking in the classroom: the role of motivational factors and attitudes. Journal of Educational Psychology, 82(1), 71-80.

Nationale Raad voor Verpleegkunde. (2012). Beroeps- en competentieprofiel zorgkundige. Geraadpleegd op 15 december 2015 via http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be

Poell, R., van Dam, K., & van den Berg, P. (2004). Organising learning in work contexts. Applied Psychologie: an International Review, 53(4), 529-540.

Ryan, A. M., Pintrich, P. R., & Midgley, C. (2001). Avoiding seeking help in the classroom. Who and why? Educational Psychology Review, 13(2), 93-114.

Sandoval, B. A., & Lee, F. (2006). When is seeking help apropriate? How norms affect help seeking in organisations. In S. A. Karabenick, & R. S. Newman (Red.), Help seeking in academic settings: goals, groups and context (p. 151-173). Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.

Shah, P. P. (1998). Who are employee's social referents? Using a network perspective to determine referent others. Academy of Management Journal, 41(3), 249-268.

 

Spruytte, N., De Coster, I., Vermeulen, K., Declercq, A., & Van Audenhove, C. (2009). Onderhandelde zorg. Ondersteunende methodieken voor participatie van bewoners en familie in de residentiële ouderenzorg. Leuven: Lucas.

Tynjälä, P. (2008). Perspectives into learning at the workplace. Educational Research Review, 3, 130–154. doi:10.1016/j.edurev.2007.12.001

Van Den Heuvel, B. (2010). De toekomst is witgrijs! Over ouder worden vandaag en morgen en de impact ervan op het ouderenzorgbeleid. Zorgzaam Extra, 18(31), 8-11.

van der Rijt, J. W. (2014). Instilling a thirst for learning. Enschede: Ipskamp Drukkers.

van der Rijt, J., Van den Bossche, P., van de Wiel, M. W., De Maeyer, S., Gijselaers, W., & Segers, M. S. (2013). Asking for help: a relational perspective on help seeking in the workplace. Vocations and learning. doi:10.1007/s12186-012-9095-8

Van der Vegt, G. S., Bunderson, S. J., & Oosterhof, A. (2006). Expertness diversity and interpersonal helping in teams: why those who need the most help end up getting te least. Academy of Management Journal, 49(5), 877-893.

van Woerkom, M. (2003). Critical reflection at work: bridging individual and organisational learning. Enschede: Twente University.

Verhaest, P. (2004). Opleiding en vorming in de Vlaamse ouderenzorg: een groepsgesprek. Denkbeeld, 16(16), 16-20.

Weick, K., Sutcliffe, K., & Obstfeld, D. (2005). Organizing and the process of sensemaking. Organizing Science, 16(4), 409-421.

Yin, R. K. (2014). Case study research design and method. Los Angeles: Sage.

Zenner, C. (2015). Werkbaar werk wordt win-winsituatie in het kwadraat. Zorgwijzer, 7(55), 20-21.

Universiteit of Hogeschool
Opleidings- en onderwijswetenschappen
Publicatiejaar
2016
Promotor(en)
Piet Van den Bossche
Kernwoorden
Share this on: