Normal 0 21 false false false NL JA X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:Standaardtabel; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Gill Sans Light";} Stel, u en uw partner willen graag kinderen, maar jullie moeten daarvoor beroep doen op een sperma- of eiceldonor. Hoe zouden jullie deze donor omschrijven? Welke plaats krijgt hij of zij in jullie leven? Dit zijn geen gemakkelijke vragen en toch zijn er een heleboel koppels die hierover moeten nadenken. In deze masterstudie werd onderzocht welke betekenissen koppels verlenen aan hun donor.
“Het enige dat we denken is dat het een Deen is,” zegt Denise. Hierop reageert haar man Carl verbouwereerd: “Jij dénkt dat! We weten dat helemaal niet!” “Ja…”, antwoord Denise met een zucht, “we moeten ons toch ergens een beeld van vormen.”
Van "Ik denk hij mooie krullen heeft?" of "Zou zij een goede moeder zijn?" tot "Ik wil er eigenlijk niets over weten". Zo divers denken koppels die een beroep (moeten) doen op een donor om zwanger te worden. Dat ontdekte psychologe Marjoleine De Clercq.
Voor haar masterproef stortte ze zich op het thema van sperma- en eiceldonatie. Brandend actueel, want de wetgeving omtrent anonimiteit van donoren is in vele landen onderwerp van discussie, ook in België (zie o.a. Petra De Sutter, senator voor Groen).
Vaak gaat het in deze debatten om de (schijnbare) tegenstelling tussen rechten van donoren en rechten van kinderen. Anonimiteit moet worden afgeschaft in het belang van de kinderen, zo luidt het langs de ene kant. Langs de andere kant ziet men in landen waar de anonimiteit afgeschaft werd enorme wachtlijsten wegens een tekort aan donoren.
Maar wat met de ouders zelf?
Volgens Marjoleine De Clercq ontbreekt in deze debatten vaak echter het standpunt van de koppels die zwanger willen worden. Hoe kijken zij naar de donor en hoe denken zij na over de hele donorconceptie?
Om dat te weten te komen, werden interviews afgenomen bij tien Vlaamse koppels die op het punt stonden te starten met een vruchtbaarheidsbehandeling in het UZ Gent of daar al mee gestart waren. Er werd onder andere gepeild naar het beeld dat deze koppels zich vormen van de donor. Welke betekenissen verlenen ze aan hem of haar? Welke plaats krijgt de donor toegeschreven?
Het ging telkens om heteroseksuele koppels, waarbij één van beide partners onvruchtbaar is. Alle namen die gebruikt worden zijn fictief, om de anonimiteit van de koppels te bewaren.
Worstelen met woorden
Op basis van een grondige wetenschappelijke analyse van de interviews werden in deze studie elf belangrijke thema’s gevonden. Terwijl de ene enorm nieuwsgierig is en de donor ziet als een mysterieuze figuur, waarover men zich allerlei dingen afvraagt, hebben anderen die nieuwsgierigheid totaal niet. Sommigen bekijken het dan weer eerder zakelijk: "Wij geven allebei bloed, dat is ongeveer hetzelfde, vind ik”, zegt Brian.
Opvallend: alle ondervraagde koppels zien de donor eerder als iemand die cellen afgeeft, waarbij het belang eerder op het gedoneerde materiaal ligt dan op de donor als persoon. Geen enkele van de koppels ziet de donor als een vader of moeder. “Gewoon iemand die een celletje afgeeft en that’s it”, zegt Andrew.
Al blijkt uit de interviews ook wel hoe sommigen de donor toch als een bedreiging beschouwen – “Voor mij is dat een beetje een bedreiging in mijn moeder zijn”, zegt Shannon – of toch minstens worstelen om de juiste woorden te vinden: “Neen, je ziet hem niet als vader. Maar allez, hoe moet ik dat nu uitleggen”, zegt Kirsten.
Tot slot ziet de meerderheid van de geïnterviewde koppels de donor als een goed persoon, iemand die een goede daad stelt en daarvoor ook dankbaarheid en respect verdient. “Dat is een goede vrouw, anders doe je zoiets niet”, zegt Paige.
Opmerkelijk is dat de verschillende betekenissen of beelden vaak samen voorkomen bij eenzelfde koppel of persoon. Het loont de moeite om verder na te denken over de spanning die ervaren wordt bij koppels bij het nadenken over de donor. Ook kan verder nagedacht worden over de mogelijke functie van de verschillende betekenissen die de koppels geven aan de donor.
Taboe doorbreken
Zoals reeds aangehaald is het thema van sperma- en eiceldonatie zeer actueel in binnen- en buitenland. Het is en blijft een zeer moeilijk, ethisch debat dat blijvend vragen zal oproepen. Volgens Marjoleine De Clercq kan onderzoek naar dit onderwerp beleidsmakers helpen in hun beslissingen. Het zijn de mensen die middenin procedures, zoals donatie, zitten die kunnen vertellen over hun beleving ervan en hun waarde en wensen kunnen uitspreken.
Ook vindt ze onderzoek naar dit thema belangrijk voor de algemene publieke opinie en de maatschappij als geheel. Er rust nog steeds een taboe op donatie en dat is jammer. Tot slot is er nood aan kennis over de manier waarop mensen een behandeling met donormateriaal ervaren. Op die manier kunnen zij – indien nodig – de gepaste begeleiding krijgen. “Ik hoop dat we in de toekomst meer en meer in een wereld zullen leven waarin ‘andere’ vormen van kinderen krijgen, ouderschap en opvoeding een volwaardige plaats krijgen.”
Leestip
Deze masterproef kaderde binnen een groter onderzoeksproject, Parenthood Research. Dit project heeft de bedoeling om de betekenis van sociaal en genetisch ouderschap te onderzoeken bij gezinnen die via donormateriaal tot stand kwamen. Het gaat hierbij om een project waarbij verschillende wetenschapstakken binnen de UGent de handen in elkaar geslagen hebben en nodig en bruikbaar onderzoek deden.
Meer info: www.parenthood.ugent.be.
Abbey, A., Andrews, F.M., & Halman, L.J. (1991). Gender’s role in responses to infertility.
Psychology of Women Quarterly, 15, 295–316. doi: 10.1111/j.1471-6402.1991.tb00798.x Ahmadi Asr Badr, Y., Madaen, K., Haj Ebrahimi, S., Ehsan Nejad, A.H., Koushavar H. (2006). Prevalence of infertility in Tabriz in 2004. Urololgy Journal, 3, 87-91. Retrieved from
http://urologyjournal.org/index.php/uj/article/view/201/199
Baetens, P., Devroey, P., Camus, M., Van Steirteghem, A. en Ponjaert-Kristoffersen, I. (2000).
Counselling couples and donors for oocyte donation: the decision to use either known or
anonymous oocytes. Human Reproduction 15, 476-484. doi: 10.1093/humrep/15.2.476 Barnard, A. (1994) Rules and Prohibitions: the form and content of human kinship. In Ingold, T. (ed.) Companion Encyclopaedia of Anthropology, Humanity, Culture and Social Life. London
and New York: Routledge.
Beaurepaire, J., Jones, M., Thiering, P., Saunders, D., & Tennant, C. (1994). Psychological adjustment
to infertility and its treatment: Male and female responses at different stages of IVF/ET treatment. Journal of Psychosomatic Research, 38, 229–240. doi:10.1016/0022- 3999(94)90118-X
Berg, B.J., Wilson, J.F., & Weingartner, P.J. (1991). Psychological sequelae of infertility treatment: The role of gender and sex-role identification. Social Science and Medicine, 33, 1071– 1080. doi:10.1016/0277-9536(91)90012-2
Bhattacharya, S., Porter, M., Amalraj, E., Templeton, A., Hamilton, M., Lee, A.J., Kurinczuk J.J. (2009). The epidemiology of infertility in the North East of Scotland. Human Reproduction, 24, 3096-3107. doi: 10.1093/humrep/dep287
Boivin, J., Bunting, L., Collins, J.A. & Nygren, K.G. (2007). Internaltional estimates of infertility prevalence and treatment-seeking:potentioal need and demand fot infertility medical care. Human Reproduction, 22, 1506-1512. doi: 10.1093/humrep/dem046
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. doi: 10.1191/1478088706qp063oa
Brewaeys, A.,, de Bruyn, J.K., Louwe, L.A. en Helmerhorst, F.M. (2005). Anonymous or identity- registered sperm donors? A study of Dutch recipients’ choices. Human Reproduction, 20, 820-824. doi:10.1093/humrep/deh708
Burr, J. (2009). Fear, fascination and the sperm donor as ‘abjection’ in interviews with heterosexual recipients of donor insemination. Sociology of Health & Illness, 31, 705–718. doi: 10.1111/j.1467-9566.2009.01171.x
Busardò, F.P., Gulino, M., Napoletano, S., Zaami, S., Frati, P. (2014). The Evolution of Legislation in the Field of Medically Assisted Reproduction and Embryo Stem Cell Research in European Union Members. BioMed Research International. 1-14. doi:10.1155/2014/307160
Buysse, A., Caen, M., Dewaele, A., Enzlin, P., Lievens, J., T’Sjoen, G., Van Houtte, M., Vermeersch, H. (2013). Sexpert: Seksuele gezondheid in Vlaanderen. Academia Press. Retrieved from http://www.oapen.org/search?identifier=472415
Che, Y., Cleland, J. (2002) Infertility in Shanghai: prevalence, treatment seeking and impact. Journal of Obstetrics and Gynaecology, 22, 643. doi: 10.1080/0144361021000020457
Cook, R., Parsons, J., Mason, B., & Golombok, S. (1989). Emotional, marital and sexual functioning in patients embarking upon IVF and AID treatment for infertility. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 7, 87-93.
Culley, L., Hudson, N. (2009). Constructing relatedness: Etniciy, gender and third party assisted conception in the UK. Current Sociology, 57, 249-267. doi: 10.1177/0011392108099165
De Jonge, C., Barrat, L.R. (2006). Gamete donation: a question of anonimity. Fertility and sterility, 85, 500-501. doi: 10.1016/j.fertnstert.2005.07.1304
De Neubourg, D., van Duijnhoven, N.T.L., Nelen, W.L.D.M., D’Hooghe, T.M. (2012). Dutch Translation of the ICMART-WHO Revised Glossary on ART Terminology, Nederlandse vertaling van de ICMART-WHO herziene woordenlijst over ART terminologie. Gynecologic and Obstetric Investigation, 74, 233-248. doi: 10.1159/000342876
Ericksen, K., brunette, T. (1996). Patterns and predictors of infertility among African women: A cross-national survey of twenty-seven nations. Social Science & Medicine, 42, 209-220. doi: 10.1016/0277-9536(95)00087-9
Evers, J.L.H. (2002). Female subfertility. The lancet, 360, 151–159. doi: 0.1016/S0140- 6736(02)09417-5
Geelhoed, D.W., Nayembil, D., Asare, K., Schagen van Leeuwen, J.H., van Roosmalen, J. (2002). Infertility in rural Ghana. International Journal of Gynecology and Obstetrics, 79, 137. doi: 10.1016/S0020- 7292(02)00237-0
Glover, L., McLellan A., Weaver S.M. (2009). What does having a fertility problem mean to couples? Journal of Reproductive and Infant Psychology, 27, 401-418. doi: 10.1080/02646830903190896
Gnoth, C., Godehardt, E., Frank-Herrmann, P., Friol, K., Tigges, J., Freundl, G. (2005). Definition and prevalence of subfertility and infertility. Human reproduction, 20, 1144-1147. doi: 10.1093/humrep/deh870
Grace V.M., Daniels, K.R., Gillett, W. (2008). The donor, the father, and the imaginary constitution of the family: Parents’ constructions in the case of donor insemination. Social Science & Medicine, 66, 301-314. doi: 10.1016/j.socscimed.2007.08.029
Grace, V. M. & Daniels, K.R. (2007). The (ir)relevance of genetics: engendering parallel worlds of procreation and reproduction. Sociology of Health & Illness, 29 ,692-710. doi: 10.1111/j.14679566.2007.01010.x
Greil, A.L. (1997). Infertility and psychological distress: A critical review of the literature. Social Science & Medicine, 45, 1679-1704. doi: 10.1016/S0277-9536(97)00102-0
Greil, A.L., Slauson-Blevins, K. & McQuillan, J. (2010). The experience of infertility: a review of recent literature. Sociology of Health & Illness, 32, 140-162. doi: 10.1111/j.1467- 9566.2009.01213.x
Gunnell, D.J., Ewings, P. (1994). Infertility prevalence, needs assessment and purchasing. Journal of Public Health Medicine,16, 29.
Gurunath, S., Pandian, Z. Anderson, R.A., Bhattacharya. S. (2011). Defining infertility – a systhematic review of prevalence studies. Human Reproduction, 17, 575-588. doi: 10.1093/humupd015
Hargreaves, K. (2006) Constructing families and kinship through donor insemination, Sociology of Health andIllness,28,261-283.doi:10.1111/j.1467-9566.2006.00492.x
Healy, D.L., Trounson, A.O., Andersen, A.N. (1994). Female infertility: causes and treatment. The Lancet, 343, 1539-1544. doi: 10.1016/S0140-6736(94)92941-6
Herbert, D.L., Lucke, J.C., Dobson, A.J. (2009). Infertility in Australia circa 1980: an historical population perspective on the uptake of fertility treatment by Australian women born in 1946–51. The Australian and New Zealand Journal of Public Health, 33, 507–514. doi: 10.1111/j.1753-6405.2009.00445.x
Hintona, L., Kurinczukb, J.J., Zieblanda, S. (2010). Infertility; isolation and the Internet: A qualitative interview study. Patient Education and Counseling, 81, 436 – 441. doi: 10.1016/j.pec.2010.09.023
Hjelmstedt, A., Andersson, L., Skoog-Svanberg, A., Bergh, T., Boivin, J., Collins, A. (1999). Gender differences in psychological reactions to infertility among couples seeking IVF- and ICSI- treatment. Acta obstetricia et gynecologica scandinavica, 78, 42-48. doi: 10.1034/j.1600- 0412.1999.780110.x
Indekeu, 1., D’Hooghe, T., Daniels, K.R., Dierickx, K. & Rober, P. (2014). ‘Of course he’s our child’: transitions in social parenthood in donor sperm recipient families. Reproductive BioMedicine Online, 28, 106-115. doi: 10.1016/j.rbmo.2013.09.021
Indekeu, A., D’Hooghe, T., Daniels, K.R., Dierickx, K. & Rober, P. (2014). When ‘sperm’ becomes ‘donor’: transitions in parents’ views of the sperm donor. Human Fertility, 1-9. doi: 10.3109/14647273.2014.910872
Indekeu, A., Dierickx, K., Schotsmans, P., Daniels, K.R., Rober, P., & D’Hooghe, T. (2013). Factors contributing to parental decisionmaking in disclosing donor conception: a systematic review. Human Reproduction Update, 19, 714-733. doi: 10.1093/humupd/dmt018
Jenkins, J., Daya, S., Kremer, J., Balasch, J., Barratt, C., Cooke, I., Lawford-Davies, J., De Sutter, P., Suikari, A.M., Neulen, J., Nygren, K. (2004). European Classification of Infertility Taskforce (ECIT) response to Habbema et al., ‘Towards less confusing terminology in reproductive medicine: a proposal’. Human Reproduction, 19, 2687-2688. doi: 10.1093/humrep/deh499
Kirkman, M. (2008). Being a ‘real’ mum: Motherhood through donated eggs and embryos. Women's Studies International Forum, 31, 241–248. doi:10.1016/j.wsif.2008.05.006
Kvale, S., & Brinkmann, S. (2009). Interviews: Learning the craft of qualitative research interviewing (2nd ed.). California, CA: Sage.
Larsen U. (2003). Infertility in Central Africa. Tropical Medicine & International Health, 8, 354. doi: 10.1046/j.1365- 3156.2003.01039.x
Larsen U. (2005) Research on infertility: which definition should we use? Fertility and Sterilily, 83, 846 – 852. doi: 10.1016/j.fertnstert.2004.11.033
Larsen, U. (2000). Primary and secondary infertility in sub-Saharan Africa. International Journal of Epidemiology 29, 285. doi: 10.1093/ije/29.2.285
Lincoln, Y. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
Malterud, K. (2001). Qualitative research: standards, challenges, and guidelines. The Lancet, 358,
483-88. doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(01)05627-6
Olshansky, E. F. (1987). Identity of self as infertile: an example of theory-generating research.
Advances in Nursing Science, 9, 54-63? doi: 10.1097/00012272-198701000-00009 Ombelet, W., Cooke, I., Dyer, S., Serour, G., Devroey, P. (2008) Infertility and the provision of infertility medical services in developing countries. Human Reproduction, 14, 605-2. doi:
10.1093/humupd/dmn042
Pasch, L.A., Dunkel-Schetter, C. and Christensen, A. (2002) Differences between husbands’ and
wives' approach to infertility affect marital communication and adjustment. Fertility and
Sterility, 77, 1241-7. doi: 10.1016/S0015-0282(02)03097-2
Pennings, G., Belgian law on medically assisted reproduction and the disposition of supernumerary
embryos and gametes. (2007). European journal of health law, 14, 251-260. doi: 10.
1163/092902707X232971
Petraglia, F., Serour, G.I., Chapron, C. (2013). The changing prevalence of infertility. International
Journal of Gynecology and Obstretrics, 123, 4-8. doi: 10.1016/j.ijgo.2013.09.005
Philippov, O.S., Radionchenko, A.A., Bolotova, V.P., Voronovskaya, N.I., Potemkina, T.V. (1998). Estimation of the prevalence and causes of infertility in Western Siberia. Bulletin of the World Health Organisation, 76, 183–187. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles /PMC2305650/pdf/bullwho00002-0079.pdf
Ponterotto, J.G. (2005). Qualitative research in counseling psychology: a primer on research paradigms and philosophy of science, Journal of Counseling Psychology, 52, 126-136. doi:
10.1037/0022- 0167.52.2.126
Ragone, H. (2000). Of likeness and difference: how race is being transfigured by gestational
surrogacy. In Ragone, H. and Winddance Twine, F. (eds) Ideologies and Technologies of
Motherhood. New York and London: Routledge.
Redshaw, M., Hockley, C., & Davidson, L.L. (2006). A qualitative study of the experience of
treatment for infertility among women who successfully became pregnant. Human
Reproduction, 22, 295-304. doi:10.1093/humrep/del344
Rossaert, I., & De Cock, G. (2009). Fertiliteitsbehandelingen: De realiteit voorbij de technologie. In
Dossier 20. Instituut Samenleving & Technologie (IST). Retrieved from
http://ist.vito.be/nl/pdf/dossiers/49949_dossier20_ferti_finaal.pdf
S©XOJ01FOBe14eXoHlrxa2n64iacfXgIco0nL71riiko,rn0i-fdwlf9ea9oa,85erlgsFU86lABcylo69KirPunoutriuafncrbtHldieolaiesntahioalitnhngdf&oLtrhItldtlehnesspSseorcmiodlognyoor f Health & Illness/Blackwell Publishing Ltd
Schwandt, T.A. (1994). Constructivist, interpretivist approaches to human inquiry. In N.L. Denzin & Y.S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (118-137). Thousand Oaks, CA: Sage.
Snick, H.K., Snick, T.S., Evers, J.L.H & Collins, J.A. (1997). The spontaneous pregnancy prognosis in untreated subfertile couples: the Walcheren primary care study. Human Reproduction, 12, 1582-1588. doi: 10.1093/humrep/12.7.1582
Strathern, M. (1992a). After Nature: English Kinship in the Late Twentieth Century. Cambridge: Cambridge University Press.
Strathern, M. (1992b) Reproducing the Future. New York: Routledge.
Thompson, C. (2001). Strategic naturalizing: kinship in an infertility clinic. In Franklin, S. And McKinnon, S. Relative Values: Reconfiguring Kinship Studies. Druham, NC: Duke University Press
Van den Akker, O. (2006). A review of family donor constructs: Current research and future
directions. Human Reproduction Update, 12, 99-101. doi:10.1093/humupd/dmi038
Webb, S., Holman, D. (1992). A survey of infertility, surgical sterility and associated reproductive disability in Perth, Western Australia. Australian Journal of Public Health, 16, 376. doi: 10.1111/j.1753-6405.1992.tb00084.x
Wet van 6 juli 2007 betreffende de medische begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo’sen de gameten, BS 17 juli 2007. Retrieved from http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&…; table_name=wet
WHO/MCH. (1991). Infertility: A Tabulation of Available Data on Primary and Secondary Infertility. Geneva: World Health Organization.
Willig, C. (2001). Introducing qualitative research in psychology. Buckingham, UK: Open University Press.
World Health Organization: Task force on the diagnosis and treatment of infertility. Workshop on the investigation of subfertile couple. 1987 In: Ratnam SS, Eng-Soon Teoh, Anandakumar C, editors. Releasing Hormones: And Genetics and Immunology in Human Reproduction., Advances in Fertility and SterilityCarnforth, Lancaster, UK: Parthenon Publishing, 5–56.
Wright, J., Duchesne, C., Sabourin, S., Bissonnette, F., Benoit, J., & Girard, Y. (1991). Psychosocial distress and infertility: Men and women respond differently. Fertility and Sterility, 55, 100– 108.
Wyverkens, E., Provoost, V., Ravelingien, A., De Sutter, P., Pennings, G. & Buysse, A. (2014). Beyond sperm cells: a qualitative study on constructed meanings of the sperm donor in lesbian families. Human Reproduction, 0, 1-7. doi: 10.1093/humrep/deu060
Wyverkens, E., Provoost, V., Ravelingien, A., De Sutter, P., Pennings, G., & Buysse, A. (2015). The meaning of the sperm donor for heterosexual couples: confirming the position of the father. Family Process, accepted for publication.
Zargar, A.H., Wani, A.I., Masoodi, S.R., Laway, B.A., Salahuddin, M. (1997). Epidemiologic and etiologic aspects of primary infertility in the Kashmir region of India. Fertililty and Sterility, 68, 637.
Zegers-Hochschild, F., Adamson, G.D., de Mouzon, J., Ishihara, O., Mansour, R., Nygren, K., Sullivan, E., van der Poel, S. (2009). International Committee for Monitoring Assisted Reproductive Technology (ICMART) and the World Health Organization (WHO) revised glossary of
ART terminology. (2009). Fertility and Sterility, 92,1520–1524. doi: 10.1016/j.fertnstert.2009.09.009