STEM vraagt onderzoekende STEM-lerarenopleiders

Bart
Huyghe

Onze maatschappij vraagt om STEM-profielen met een onderzoekende houding. Immers wie volhardt in zijn zoektocht, een niet aflatende nieuwsgierigheid bezit en echt dingen wil begrijpen, is een meerwaarde voor onderwijs en arbeidsmarkt. Lerarenopleiders spelen hierin een cruciale rol, want zij leiden leerkrachten op die op hun beurt leerlingen een onderzoekende houding kunnen bijbrengen. Dat concludeert Bart Huyghe (Universiteit Antwerpen) in zijn masterscriptie over de onderzoekende houding bij STEM-lerarenopleiders.
Huyghe, student in de Opleidings- en Onderwijswetenschappen, contacteerde de 70 lerarenopleiders die dit academiejaar een STEM-vak geven, verspreid over diverse hogescholen in Vlaanderen. Als onze lerarenopleiders, leraren opleiden met een sterk ontwikkelde onderzoekende houding, dan is de kans groot dat zij, op hun beurt leerlingen opleiden met een sterk ontwikkelende onderzoekende houding. En laat dat nu net hetgene zijn wat onze industrie en arbeidsmarkt vraagt: werknemers met een STEM-profiel én een niet aflatende onderzoekende houding!
Huyghe vond in zijn onderzoek, gebaseerd op 14 diepte-interviews dat lerarenopleiders van het vak techniek zichzelf meer zien als probleemoplossers, terwijl lerarenopleiders van wetenschapsvakken als biologie, fysica en natuurwetenschappen zichzelf liever onderzoekers noemen. Hoog tijd dus om het beste van twee domeinen aan elkaar te linken! Verder werd duidelijk dat lerarenopleiders die zelf beschikken over een bachelordiploma als hoogst behaalde kwalificatie (de zogenaamde praktijklectoren) vooral voorkomen bij het vak techniek. Op zich zijn deze bemerkingen niet verrassend, maar Huyghe kwam daarnaast tot interessante vaststellingen. Doorheen de interviews kwamen STEM-specifieke kenmerken naar boven omtrent de onderzoekende houding. Gedoctoreerde lerarenopleiders lijken de meest innoverende methodieken te gebruiken om hun studenten een sterke onderzoekende houding bij te brengen en dat terwijl praktijklectoren liever op de bewandelde paden blijven maar wel meer voeling hebben met het doelpubliek.
Naast het uitgebreide diepte-onderzoek werden de lerarenopleiders door Huyghe geprofileerd op basis van de bevindingen uit zijn onderzoek en suggereert hij enkele aanbevelingen. Zo stelt hij voor om ook de studenten te bevragen. Hoe percipiëren zij de activiteiten omtrent het stimuleren van een onderzoekende houding? Verder kunnen hogescholen de onderzoeksresultaten gebruiken bij het uitwerken van het curriculum en hun personeelsbeleid. Tenslotte is het belangrijk dat studenten uit de lerarenopleiding in aanraking komen met verschillende STEM-geörienteerde en inspirerende visies van lerarenopleiders om zo gefundeerd hun boeiende missie aan te gaan. Onderwijs, overheid en maatschappij kunnen er wel bij varen, want onze wereld wordt meer en meer technologisch innovatief en daar hebben we echt wel sterke STEM-profielen bij nodig!

Meer weten?
Bart Huyghe: bart.huyghe@arteveldehs.be
promotor prof. dr. David Gijbels: david.gijbels@ua.ac.be of 03 265 49 32

Bibliografie

Albarracin, D., Johnson, B. T., & Zanna, M.P. (Eds). (2005). The handbook of Attitudes. London: Lawrence Erlbaum Associates.

Bolhuis, S., & Kools, Q. (2012). Praktijkonderzoek als professionele leerstrategie in onderwijs en opleiding. Tilburg: Fontyn Hogescholen.

Ardies, J., De Maeyer, S., Gijbels, D., & van Keulen, H. (2014). Students attitudes towards technology. International Journal of Technology and Design Education (2014), doi: 10.1007/s10798-014-9268-x

Ardies, J., De Maeyer, S., & Gijbels, D. (2015a). The effect of classroom activities on students’ interest and career aspirations towards technology. Australasian Journal of Technology Education, 2(2015), doi: 10.15663/ajte.v2i1.30

Ardies, J., De Maeyer, S., & Gijbels, D. (2015b). A longitudinal study on boys’ and girls’ career aspirations and interest in technology, Research in Science & Technological Education, 33(3), 366-386. doi: 10.1080/02635143.2015.1060412

Bates, T., Swennen, A., & Jones, K. (Eds) (2011). Professional development of teacher educators. Abingdon/New York: Routledge.

Ben-Peretz, M., Kleeman, S., Reichenberg, R., & Shimoni, S. (2013) Teacher Educators as Members of an Evolving Profession. New York: Rowman & Littlefield Education.

Benenson, G. (2001). The unrealized potential of everyday technology as a context for learning. Journal of Research in Science Teaching, 38(7), 730-745.

Boeije, H., ‘t Hart, H., & Hox, J. (2009). Onderzoeksmethoden. Utrecht: Boom onderwijs.

Bruggink, M., & Harinck, F. (2012). De onderzoekende houding van leraren, wat wordt daaronder verstaan? Tijdschrift voor lerarenopleiders, 33(3), 46-53.

Campbell, D. T. (1963). Social attitudes and other acquired behavioral dispositions. Psychology: A study of a science, 6, 94 -172. New York: McGraw-Hill.

Cochran-Smith, M. (2005) Teacher educators as researchers: Multiple perspectives. Teaching Teachers, 21 (2), 219-225. doi:10.1016/j.tate.2004.12.003

Cohen, L., Manion, L., & Morisson, K. (2012). Research methods in education. New York: Routledge.

Crick, D. R., & Goldspink, C. (2014) Learner dispositions, self-theories and student engagement. British Journal of Educational Studies, 62(1), 19-35. doi: 10.1080/00071005.2014.904038

Deci, E., & Ryan, R. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the selfdetermination of behavior. Pschological Inquiry, 11(4), 227-268.

De Groot, A. D. (1961). Methodologie: Grondslagen van onderzoek en denken in de gedragswetenschappen. Assem: Van Gorcum.

De Groot, A. D. (1993). Denken over onderwijs: Analyses en kritieken van A.D. de Groot. Den Haag: SVO.

Donche, V. (2010). Wetenschappelijke reflectie bij onderwijs- en opleidingsvraagstukken. Antwerpen: Instituut voor Onderwijs en informatiewetenschappen.

Donche, V., & De Mayer, S. (2011). Het semi-gestructureerde interview – een open leerpakket. Antwerpen: Universiteit Antwerpen.

European commission, (2013). Supporting Teacher Educators. Brussels: European Commission.

Harinck, F., Kienhuis J., & de Wit, T. (2009). Waarom zijn de bananen krom? Antwerpen: Garant Uitgevers.
Hattie, J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Londen: Routledge.
Hutchings, W. (2006). Enquiry-based learning: Definitions and rationale (Report). Center for Excellence in Enquiry-Based Learning-Essays and Studies, Manchester: The University of Manchester.
Katz, L. G, & Raths, J. D. (1985) Dispositions as goals for teacher education. Teaching and Teacher Education, 1(4), 301-307. doi 10.1016/0742-051X(85)90018-6.
Kelchtermans, G. (1994). Actie-onderzoek, een strategie voor professionele ontwikkeling.
Schoolleiding en begeleiding, 12, 137-167.
Kuhlthau, C. C., Maniotes, L. K., & Caspari, A. K. (2007). Guided Inquiry: Learning in the 21st Century. Westport CT: Libraries Unlimited.

Leeman, Y., & Wardekker, W. (2010). Verbetert onderzoek het onderwijs? Tijdschrift voor lerarenopleiders, 31(1), 19-22.

Lingard, B., & Renshaw, P. (2010) Teaching as a research-informed and research-informing profession, In A. Campbell & S. Groundwater-Smith (Eds.), Connecting Inquiry and Professional Learning in Education: Joining the Dots (26-39). London: Routledge.

Loughran, J. (2014). Professionally developing as a teacher educator. Journal of Teacher Education, 65(4), 1-13. doi 10.1177/0022487114533386.
Lunenberg, M., Dengerink, J., & Korthagen, F. (2014) The Professional Teacher Educator: Professional Roles, Behaviour and Development of Teacher Educators. Rotterdam: Sense Publishers.
Martens, R. (2010). Zin in onderzoek, docentenprofessionalisering. Heerlen: Open Universiteit.
Marzano, R., Pickering, D., & Pollock, J. (2001) Classroom Instruction that Works. Research-based Strategies for Increasing Student Achievement (Alexandria, VA, Association for Supervision and Curriculum Development).
Maso I., & Smaling, A. (1990). Objectiviteit in kwalitatief onderzoek. Meppel: Uitgeverij Boom.

Mets, B., & Van den Hauwe, J. (2015) Ontwikkelingsprofiel Vlaamse Lerarenopleider. Antwerpen: VELOV.
Miles, M., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks CA: Sage.
Mortelmans, D. (2011). Kwalitatieve analyse met Nvivo. Leuven: Acco.
Munn, P. (2008). Building research capacity collaboratively: Can we take ownership of our future? British Educational Research Journal, 34(4), 413-430. doi 10.1080/01411920802065664
Onderwijskiezer. (2016). STEM. Geraadpleegd op 10 03 2016, via http://www.onderwijskiezer.be

Osborne, J., Simon, S., & Collins, S. (2003). Attitudes towards science: A review of the
literature and its implications. International Journal of Science Edudaction, 25(9), 1049-
1079. doi: 10.1080/0950069032000032199

Perkins, D. N., Jay, E., & Tishman, S. (1993) Beyond abilities: A dispositional theory of thinking. Merrill-Palmer Quarterly: Journal of Developmental Psychology, 39 (1), 1-21.

PISA. (2009). Technical report. Geraadpleegd via http://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/
42025182.pdf

Pihlgren, A.S. (2008). Socrates in the classroom, Geraadpleegd via https://vpn1.uantwerpen.be/+CSCO+0h756767633A2F2F6A6A6A2E78686166786E63…

Placklé, I., Cools, W., & Meeus, W. (2015). De lerende lerarenopleider: Onderzoek naar de professionaliseringsnoden van lerarenopleiders en kwaliteitscriteria voor opleidingstrajecten voor lerarenopleiders in Vlaanderen. Antwerpen: Vereniging Lerarenopleiders Vlaanderen.
Reekmans, K., Beunckens, I., & Hendrix, G. (2014). Werken aan leerlijnen onderzoekscompetenties in de lerarenopleidingen. Hasselt: Novelle project 4, Geraadpleegd via http://www.uhasselt.be/Documents/NOvELLe/Brochure%20adviserende%20leerl…
Richardsson, J. T. E. (1999). The concept and methods of phenomenographic research. Review of Educational Research, 69(1), 53-82.
Roche, M. (2014). Developing Researcherly Dispositions in an initial Education Context: Successes and dilemma’s. International Journal for Transformative Research, 1(1), 45-62.
Silverman, D. (2000). Doing qualitative research. A practical handbook. London: Sage publications.

Smaling, A. (1994). The pragmatic dimension. Paradigmatic and pragmatic aspects of choosing a qualitative or quantitative method. Quality & Quantity, 28(3), 233-249.

Snoek, M. (2012). Praktijkonderzoek door leraren: doelen, dilemma’s en kwaliteit. Geraadpleegd op 17 04 2016, via http//:kennisbank.hva.nl/nl/record/440393

Stem-monitor. (2015). Geraadpleegd via http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2015/doc/STEM-monitor-2015-nota.pdf

Straus, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative Research. London: Sage.

Tack, H., & Vanderlinde, R. (2014) Teacher Educators’ Professional Development: Towards a Typology of Teacher Educators’ Researcherly. British Journal of Educational Studies 62(3), 297-315.

Tack, H., & Vanderlinde, R. (2015). Teacher educators' professional development: the development of a researcherly disposition. Annual Meeting of the American Educational Research Association 2015. AERA.

Van der Rijst, R. M., Visser‐Wijnveen, G. J., Kijne, J. W., Verloop, N., & Van Driel, J. H. (n.d.). Exploring scientific research disposition from the perspective of academics. Geraadpleegd via: http://www.ecent.nl/servlet/supportBinaryFiles?referenceld=11|supportld…

Van Keulen, H. (2010). Wetenschap en Techniek, ijkpunten voor een domein in ontwikkeling. Den Haag: Platform Bèta Techniek.

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. (2016). STEM. Geraadpleegd op 25 03 2016, via http://onderwijs.vlaanderen.be/nl/stem

VLOR, (2011). Advies over een stimuleringsplan voor wetenschappen en techniek in het onderwijs. Geraadpleegd via http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/ar-adv-013-1011.pdf

VLOR, (2012). Actieplan voor het stimuleren van loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek 2012-2020. Geraadpleegd via http://www.ond.vlaanderen.be/STEM/Beleidsdocumenten
/STEM-actieplan.pdf

Van Houte, H., Merckx, B., De Lange, J., & De Bruyker, M. (2013). Zin in wetenschappen en techniek, leerlingen motiveren voor STEM. Leuven: Acco.

Vlaamse Raad voor Wetenschap en Innovatie (2012). Studiereeks 25 - Kiezen voor STEM. Geraadpleegd via http://www.vrwi.be/publicaties/studiereeks-25-kiezen-voor-stem-de-keuze…

Van der Rijst, R. M., Kijne, J. W., Verloop, N., & Van Driel, J. H. (2008). Exploring scientific research dispositions from the perspective of academics: A case study approach. Paper presented at the annual international meeting of the National Association of Research in Science Teaching, Baltimore, MD, USA

Zwart, R., Lunenberg, M., & Volman, M. (2010). Inleiding op het themanummer: onderzoekende leraren en lerarenopleiders. Pedagogische Studiën, 87(4), 227-231.

Download scriptie (1.18 MB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Antwerpen
Thesis jaar
2016
Promotor(en)
prof. dr. D. Gijbels
Thema('s)