Peer tutoring tijdens herhalingslessen bij de domeinen ‘getallen’ en ‘taalbeschouwing’.
Het onderwerp van mijn onderzoek werd gebaseerd op enkele persoonlijke ervaringen, die ik gedurende stages had aangetroffen. Er wordt zeer veel gewerkt met niveaugroepen, terwijl er bewezen is dat dit niet altijd even positief is voor een klas. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een werkvorm, waar alle kinderen voordeel uit halen. Ik kwam al snel uit bij de coöperatieve werkvorm, peer tutoring. Deze is voornamelijk bekend bij het verwerven van leesstrategieën met behulp van oudere leerlingen. Mijn aanpak was enigszins anders. Aangezien de werkvorm positief staat aangeschreven, wou ik deze onderzoeken bij andere domeinen. Daardoor ben ik bij volgende onderzoeksvraag gekomen: Heeft het gebruik van peer tutoring, met heterogene groepen, tijdens herhalingslessen van de domeinen getallenkennis en taalbeschouwing effect op de leerprestaties van alle leerlingen en de sociale cohesie in de klasgroep?
Peer tutoring is een werkvorm, waarbij er een helpersrelatie tussen twee of drie leerlingen is. Een groepje bestaat uit een ‘begeleidende’ leerling en één of meer ‘begeleide’ leerlingen. De leerling die het groepje begeleidt en ondersteuning biedt, heeft de leerstof onder de knie en heet ‘tutor’. De leerling of leerlingen die ondersteuning krijgen heten ‘tutee’. Deze werkvorm wordt het best gebruikt voor het inoefenen en bevorderen van bepaalde leerstof en vaardigheden, dit door voornamelijk toepassingen uit te voeren. Peer tutoring is dus een werkvorm die ingezet kan worden ter aanvulling en ondersteuning van een andere methode. Via peer tutoring geeft je kinderen de kans om actief en zelf ontdekkend te leren. Het leren gebeurt in sociale context met een gelijke of een makker.
De aanpak van dit onderzoek verliep in enkele stappen. Zo is het van belang een uitgebreide beginsituatie te stellen van de klas. Ook moest er onderzoek naar de klassfeer verricht worden, om deze later te kunnen vergelijken. Aangezien kinderen niet opgeleid zijn om leerstof over te brengen, moeten ze hier eerst in begeleid worden. Daarom kregen de leerlingen die in staat waren, de rol van tutor uit te voeren, enkele voorbereidende lessen. Het eigenlijke onderzoek gebeurde gedurende drie lesweken, geïntegreerd in het lessenpakket. De kinderen werkten gedurende 20 minuten met de werkvorm ‘peer tutoring’. Hierdoor moesten de tutors de leerstof naar een hoger niveau liften, terwijl de tutees extra uitleg en hulp kregen aangeboden.
Peer tutoring heeft op korte termijn (3 weken) geen gunstig effect op de leerprestaties van ALLE leerlingen. Voornamelijk de leerprestaties van de tutees gingen in stijgende lijn, terwijl de punten van de tutors gelijk bleven. Het beste effect was te zien bij de klassfeer. Hier waren voor de klasinterne zaken enorme vorderingen gemaakt, gedurende zo’n korte periode. Uit de tussentijdse evaluatie was al te merken dat de leerlingen het zeer aangenaam vonden om samen te werken en hulp te verlenen/krijgen van een klasgenoot. Kinderen vinden de klas aangenamer na het gebruik van peer tutoring en voelen zich er dan ook beter thuis.
Boeken:
Affligem, B. (2015, december). Opgehaald van BS Affligem: http://www.bsaffligem.be/index.php/schoolinfo/schoolwerking/peer-tutori…
De Backer, L. & Van Keer, H. (2008). Tutors maken het verschil. Koning Boudewijngesticht.
Donche, V., Brandt, W., et al. (2004). Leren leren als hefboom. Leuven: Acco.
Ebbens, S. E. (2005). Samenwerkend leren. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Ebben, S.E. (1997). Samenwerkend leren: Praktijkboek. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Ebben, S.E. (2005). Samenwerkend leren: Praktijkboek. Groningen: Wolters-Noordhoff.
EE-Cahier. (2006). Differentiatie in de klas: Omgaan met verschillen. Leuven: CEGO Publishers.
Ettekoven, S. E. (2005). Effectief leren . Groningen: Wolters-Noordhoff.
Förrer, M. & B. K. (2003). Coöperatief leren in het basisonderwijs. Amersfoort: CPS onderwijsontwikkeling en advies.
Huizenga, H. & Robbe, R. (2005). Competentiegericht taalonderwijs. Houten: Wolters-Noordhoff.
Huizenga, H. & Robbe, R. (2009). Taalonderwijs ontwerpen. Houten: Noordhoff Uitgevers.
Medaer, C. (sd). Differentiëren en individualiseren . Brugge: Die Keure.
Schellekens, E. (2007). Verschillen in de klas: Pedagogisch handelen in het basisonderwijs. Soest: Nelissen .
Struyven, K., Coubergs, C. et al. (2015). Ieders leer-kracht. Leuven: Acco.
van der Burg, C., Sijsling, H. (2009). Basisboek Activerende didactiek en samenwerkend leren. Amersfoort: CPS Onderwijsontwikkeling en advies.
Vanderhoeven, J. L. (2004). Positief omgaan met verschillen in de leeromgeving. Antwerpen-Appeldoorn: Garant.
Van De Velde, D. (2002). De groep in actie. Leuven: Acco.
Vugt, J. v. (2002). Coöperatief leren binnen adaptief onderwijs. Baarn: HB Uitgevers.
Wante, A. D. (sd). Puzzelen aan een uitdagende leeromgeving . Mechelen: Plantyn .
Winkels, P. H. (2011). Het didactische werkvormenboek. Assen: Van Gorcum.
Cursussen:
T'Sas, J. (z.d.). Wanneer groepswerk echt rendeert in de lagere school [nascholing]. Antwerpen: Universiteit Antwerpen.
Binon, S. (2013). Didactisch werken [cursus]. Antwerpen: Artesis Hogeschool.
Hancké, T. (2013). Het kind in de lagere school 1 [cursus]. Antwerpen: Artesis Hogeschool.
Pycke, L., Adriaensen, H., et al. (2015). Inspelen op verschillen 5: pedagogische katern [cursus]. Antwerpen: AP Hogeschool.
Websites:
Acco (2016). De klas: homogene of heterogene samenstelling. Geraadpleegd op 12 mei 2016 via https://www.acco.be/nl-be/items/9789033478116/De-klas--homogene-of-hete…-
Brussels Expertisenetwerk Onderwijs (2016). Het BKD-leer-krachtmodel. Geraadpleegd op 7 mei 2016 via http://www.lerarenopleidingbrussel.be/index.php?p=nieuws&i=90
Callebaut, I. (2016). Krachtige leeromgeving. Geraadpleegd op 5 mei 2016 via https://bakokernbegrippen.wikispaces.com/.+KRACHTIGE+LEEROMGEVING
DUURZAAM ONDERWIJS (2015). Homogene of heterogene groepen. Geraadpleegd op 12 mei 2016 via https://duurzaamonderwijs.com/2015/01/18/homogene-of-heterogene-groepen/
EUNEC. (2015, oktober). Opgehaald van Vlaamse Onderwijsraad: http://www.vlor.be/publicatie/binnenklasdifferentiatie.
Grietje711. (2015, november). Opgehaald van Info Nu : http://educatie-en-school.infonu.nl/diversen/85216-wat-is-differentiati…
Hermans, L. (2015, november). klaswerk. Opgehaald van http://www.klaswerk.be/index.php/binnenklasdifferentiatie
KENNISPLATFORM VOOR HET ONDERWIJS (2016). Coöperatief leren. Geraadpleegd op 9 mei 2016 via http://wij-leren.nl/cooperatief-leren-artikel.php
Klasse (2016). De sfeer is om zeep. Geraadpleegd op 13 mei 2016 via https://www.klasse.be/archief/de-sfeer-is-om-zeep/
KijkOntWiki (2009). Het sociaal constructivisme. Geraadpleegd op 12 mei 2016 via https://kijkontwiki.wikispaces.com/Het+sociaal+constructivisme
KU Leuven (2016). Binnenklasdifferentiatie. Geraadpleegd op 1 mei 2016 via https://www.kuleuven.be/samenwerking/avlnascholingen/mappptal28/docAL28b
Nivoz (2013). Welbevinden en betrokkenheid als kwaliteitscriteria voor goed onderwijs. Geraadpleegd op 13 mei 2016 via http://nivoz.nl/artikelen/welbevinden-en-betrokkenheid-als-kwaliteitscr…
Ontwikkelingsvoorsprong (z.d.). Zone van naaste ontwikkeling. Geraadpleegd op 12 mei 2016 via https://ontwikkelingsvoorsprong.info/zone-van-naaste-ontwikkeling/
Onderwijs Vlaanderen (2016). Eindtermen en uitgangspunten. Geraadpleegd op 9 maart 2016 via http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/lager-onderwijs/
Op, K. (2015, december). Opgehaald van Klim Op : https://sites.google.com/a/klimopgo.be/onze-school/peer-tutoring
Stedelijk Onderwijs (2016). Apenstaartjes: Visie. Geraadpleegd op 20 mei 2016 via https://www.stedelijkonderwijs.be/apenstaartjes
Stuyven, K. (2015, november, december). Opgehaald van VUB: http://www.vla-geo.be/attachments/article/690/WAB_differentiatie_KStruy…
Vorming, M. v. (2015, november). Opgehaald van Klascement : https://www.klascement.net/alles/zoeken/%22binnenklasdifferentiatie%2
Figuren:
AZ Quotes (z.d.). Lev S. Vygotsky Quotes. Geraadpleegd op 9 mei 2016 via http://www.azquotes.com/author/18302-Lev_S_Vygotsky
Brussels Expertise Netwerk Onderwijs (2016). Leestip: Het BKD-leer-krachtmodel. Geraadpleegd op 9 mei 2016 via http://www.lerarenopleidingbrussel.be/index.php?p=nieuws&i=90
Els Castelein, et al. (2015). Binnenklasdifferentiatie een beroepshouding, geen recept. Geraadpleegd op 15 mei 2016 via Binnenklasdifferentiatie%20-%20een%20beroepshouding%20geen%20recept%20(1).pdf)
Examiner (2016). Peer tutoring tips. Geraadpleegd op 11 mei 2016 via http://www.examiner.com/article/peer-tutoring-tips
Kindwijzer (z.d.). Zone van de naaste ontwikkeling. Geraadpleegd op 10 mei 2016 via http://www.e-schoolkinderopvang.nl/uploads/media/Zone_van_de_naaste_ont…
Middle Street (z.d.). The Lancastrian Monitorial System of Education. Geraadpleegd op 12 mei 2016 via http://www.middlestreet.org/mshistory/lancastrian.htm
Wikispace (2016). Hoe leren mensen. Geraadpleegd op 10 mei 2016 via http://onderwijs-door-de-eeuwen-heen2.wikispaces.com/Hoe+leren+mensen%3F
Artikels:
Deniz, R. (2015, juni). De effectiviteitsverschillen van peer tutoring voor de verschillende. MASTERTHESIS ONDERWIJSKUNDE. Utrecht, Nederland: Universiteit Utrecht.
Vernoy, K. (sd). Leerlingen helpen andere leerlingen . Expertis Onderwijsadviseurs . Hengelo, Nederland: NA Amerfoort.
Nijssens, E. (2012). Talentvolle Tutoring. Utrecht, Nederland: Universiteit Utrecht .