... Lastige letters ... Springende cijfers ...

Jana Mombaerts
Persbericht

... Lastige letters ... Springende cijfers ...

… Lastige letters … Springende cijfers …

Stel, u ondervindt als kind heel wat moeilijkheden bij het lezen en/of rekenen. Je weet niet hoe het komt, maar het lezen en/of rekenen verloopt moeizamer in vergelijking met leeftijdsgenoten. Je wordt getest op de leerstoornis “dyslexie” en/of “dyscalculie” en krijgt de diagnose “dyslexie” en/of “dyscalculie”. Daar zit je dan met een heleboel vragen…
Om antwoorden te bieden op deze vragen van de jongeren, besloot ik -na overleg met het team waarin ik werkte- mijn scriptie te schrijven over de methodiek ‘psycho-educatie’  bij jongeren met dyslexie en dyscalculie.

Psycho-educatie, wat is dat juist?

Psycho-educatie is een vrij recente methodiek die de laatste jaren steeds meer en meer opduikt. Deze methodiek wil cliënten inzicht laten verwerven in zijn/haar beperking, zodat hij/zij deze op een adequate manier kan hanteren. Door middel van pyscho-educatie wil men ervoor zorgen dan de jongere zo weinig mogelijk hinder ondervindt van zijn/haar beperking tijdens het uitvoeren van activiteiten in het dagelijkse leven. Daarom is het belangrijk dat psycho-educatie gezien wordt als “meer” dan voorlichting en dat men ook aandacht besteedt aan het herkennen, het analyseren en interpreteren van, en het anticiperen op probleemsituaties. Hiervoor bestaat er een grote verscheidenheid aan werkvormen, zoals informatiebrochures, rollespelen, stellingenspel, huiswerkopdrachten, video ….

Situering van mijn project

De praktische uitwerking van mijn scriptie vond plaats binnen een studiebegeleidingsdienst. Deze organisatie biedt remediërende studiebegeleiding aan op maat van studenten, zowel uit het middelbaar als uit het hoger onderwijs of de universiteit.

In deze organisatie ondervond men dat er steeds meer en meer jongeren aangemeld werden met ‘dyslexie’ en/of ‘dyscalculie’ waarbij de jongere zelf niet wist wat zijn/haar leerstoornis precies inhield. Vanuit deze ondervinding ontstond in overleg de opdracht: “Ontwikkel een werkinstrument waarbij de jongeren samen met de studiecoach, via psycho-educatie, meer inzicht kunnen verwerven in de leerstoornis”.

En nu concreet!

Na het bestuderen van theorie en theoretische denkkaders met betrekking tot ‘psycho-educatie’, ‘dyslexie’, ‘dyscalculie’ en ‘gesprekstechnieken tijdens het voeren van een gesprek’, ging ik over tot het ontwikkelen van een werkinstrument. Ik koos ervoor om voor iedere leerstoornis afzonderlijk een werkinstrument te ontwikkelen.
Naar aanleiding hiervan heb ik een aantal contacten gehad met professionals die de methodiek ‘psycho-educatie’ gebruiken. Een professional gaf mij de mogelijkheid om een psycho-educatieve sessie te volgen, anderen wezen mij op belangrijke aandachtspunten.

Gedurende drie opeenvolgende weken gaf ik individuele psycho-educatieve workshops, dit zowel voor dyslexie als dyscalculie. Tijdens de workshop werd gebruik gemaakt van werkblaadjes. Deze werden op een speelse, luchtige, creatieve manier en op maat van de jongere aangeboden door middel van verschillende opdrachten. Hierbij kwamen verschillende thema’s aan bod. Voorbeelden hiervan zijn: “Dyslexie/dyscalculie: wat is dat?”, “Dyslexie/dyscalculie op het werk”, etc.

Na iedere workshop bracht ik op basis van eigen ondervindingen en feedback van het team, wijzingen aan op de werkblaadjes. Op het einde van de drie workshops bundelde ik alle werkblaadjes tot een werkmap. Ook ontwikkelde ik een handleiding voor de studiecoaches waarin de instructies en de doelen vermeldt worden.

En als laatste nog even dit …

Na het schrijven van deze scriptie ben ik ervan overtuigd dat ‘psycho-educatie’ een handige methodiek is om personen met een beperking, kennis en informatie bij te brengen over hun beperking. Verder onderzoek naar de effecten van pyscho-educatie en de uitwerking hiervan lijkt me dan ook een grote meerwaarde voor andere doelgroepen.

Bibliografie

AFBEELDINGEN

Figuur 1: Het model van het menselijk functioneren. Herdrukt van Psycho-educatie bij dyslexie, door Brocatus, N. & Vermeersch, K., 2012a, Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Figuur 2: Verbinding broca en bilaterale auditieve cortex. Herdrukt van Onderzoekers zitten dyslexie op de hielen, door M. De Lausnay, 2013. Geraadpleegd van http://nieuws.kuleuven.be/node/1260. Copyright (2013) door Katholieke Universiteit Leuven.

Figuur 3: Verschil lay-out voor en na feedback. Eigen creatie (2015).

Figuur 4: Overzicht gebruikte pictogrammen. Eigen creatie (2015).

ARTIKELS

Brocatus, N. & Vermeersch, K. (2012b). Psycho-educatie bij dyslexie. Zorgbeeld, 10 (37), 2-7.

Brocatus, N. (2015). Psycho-educatie bij kinderen met een leerstoornis. Logopedie, 28 (1), 61-67.

De Smedt, B. (2010). Neurowetenschappelijke inzichten in de ontwikkeling van rekenvaardigheden en dyscalculie. Logopedie, 23 (4), 46-50.

Schippers M. & de Jonge J (2002). Motiverende gespreksvoering. Maandblad geestelijke volksgezondheid, 57, 250-265.

BOEKEN

Brocatus, N., & Vermeersch, K. (2012a). Werkmap psycho-educatie bij dyslexie. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Desoete, A., Van Hees, V., Tops, W., Brysbaerts, M. (2012). Proef op de som –Studeren met dyscalculie. Gent: Arteveldehogeschool.

Glorieux, P., & Vanthomme, J. (2010). Zorgzame klas: psycho-educatie voor de basisschool. Leuven: Uitgerij Acco.

Hofmeester, N. (2014). Leerroutes dyslexie. Antwerpen & Apeldoorn: Garant.

Lokykens, E. & Mulder, A. (2006). Volwassenen met dyslexie (p 143-168). In J.H., Loonstra & F. Schalkwijk (red), omgaan met dyslexie – sociale en emotionele aspecten (3de druk). Leuven – Apeldoorn: Garant-Uitgevers.

Nonhebel S. & Vogelaar T. (2010). Dyslexie, wat is dat? Psycho-educatie dyslexie (tweede druk). Drachten: Eduforce Uitgeverij.

Poleij, C. & Stikkelbroek, Y. (2009a). Dyslexie de baas ! - Aanpak van psychosociale problemen van jongeren met dyslexie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Poleij, C. & Stikkelbroek, Y. (2009b). Dyslexie de baas ! - Werkboek voor cursisten. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Prins, F.J., Clrekx, M. & de Groot, E. (2013). Kinderen-in-ontwikkeling op de basisschool. Antwerpen/Apeloorn: Garant.

Schothorst, P.F, van Engeland, H., van der Gaag, R.J., Minderaa, R.B., Stockmann, A.P.A.M, Westermann, G.M.A., & Floor-Siebelink, H.A. (2009). Richtlijn diagnostiek en behandeling autisme-spectrumstoornissen bij kinderen en jeugdigen. Utrecht: De Tijdstroom uitgevrij BV.

Steenbeek-Planting, E. & Kleijenen R. (2011). Begeleiding van jongvolwassenen met dyslexie in studie en beroepspraktijk (p.145-168). In A., Geubdens, D., Baeyens, K., Schraeyen, K., Maertens, J., De Brauwer & M., Loncke (red), Jongvolwassenen met dyslexie – diagnostiek en begeleiding in wetenschap en praktijk). Leuven: Uitgevrij Acco.

Van Borsel, J. (2010). Basisbegrippen logopedie: Deel 2 communicatie – Dyslexie, Dysorthografie, Dysgrafie en Dyscalculie. Leuven: Acco.

van der Molen, H.T. & Kluijtmans, F. (2005). Gespreksvoering basisvaardigheden en gespreksmodellen (2de druk). Noordhoff Uitgevers: Houten.

van Luit, H., (2010).  Dyscalculie een stoornis die telt. Doetinchem: Graviant Educatieve Uitgaven.

Vermeulen, P. (2006). Ik ben speciaal 2: werkboek psycho-educatie voor mensen met autisme (3de druk). Uitgeverij Berchem: EPO.

CURSUSSEN

Dirkx, N. (2014). Gespreksmodellen [cursus]. Gent: Departement Sociaal-Agogisch Werk – Hogeschool Gent.

INTERNET

BalanSS (2015). Algemene info. Geraadpleegd op 2 december 2015, van http://www.balanss.be/algemene_info

De Lausnay, M. (2013). Onderzoekers zitten dyslexie op de hielen. Geraadpleegd op 4 december 2015 via http://nieuws.kuleuven.be/node/12601

Dedicon (2008). GoedTeLezen.nl over educatief materiaal voor mensen met dyslexie – De richtlijnen. Geraadpleegd op 8 november 2015, van http://www.goedtelezen.nl/richtlijnen

Desoete, A, Bruysbaert, M., Tops, W., Callens, M., De Lange C., & Van Hees, V. (z.j.). Studeren met dyslexie. Geraadpleegd op 16 oktober 2015, van http://www.dyslexie.ugent.be

Ghesquière, P., Boets, B., Gadeyne, E., & Vandewalle E., (2010). Dyslexie: een beknopt wetenschappelijk overzicht. Geraadpleegd op 20 november 2015, van https://perswww.kuleuven.be/~u0032380/papers/Pol_Dyslexie_Boek%20Lessiu…

Hersenstichting (2015). De hersenen – Functies. Geraadpleegd op 8 november 2015, van https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/de-hersenen/functies

Kleijnen, R., Bosman, de Jong, P., Henneman, K., Pasman,J. Paternotte, A., Ruijssenaaars, A. Struiksma, A. van de Bos, K.P. van der Leij, A. Verhoeven, L. Wijnen, F. (2008) Dyslexie: diagnose en behandeling van dyslexie. Brochure van de Stiching Dyslexie Nederland (3e dr.). Geraadpleegd op 13 oktober 2015, van http://www.stichtingdyslexienederland.nl/media/183/sdnbrochure2008.pdf

Learn2Learn (2015). Focus. Geraadpleegd op 2 december 2015, van http://www.learn2learn.be/node/75

Learn2Learn (2015). Onze aanpak. Geraadpleegd op 2 december 2015, van http://www.learn2learn.be/node/74

Steunpunt Dyslexie (2011). De oorzaken van dyslexie. Geraadpleegd op 17 oktober 2015, van http://www.steunpuntdyslexie.nl/wat-is-dyslexie/oorzaken/

Verhaeghe, K. (2013). Bang voor de wiskundeles. Geraadpleegd op 6 november 2015 van http://eoswetenschap.eu/artikel/bang-voor-de-wiskundeles

Vzw Die-’s-Lekti-kus’ (2004). Map leerzorg. Geraadpleegd op 17 oktober 2015, van http://www.letop.be/publicaties/leerzorg#

INTERNE DOCUMENTATIE

 Learn2Learn (z.j.). Learn2Learn – Leren = 4 grote stappen. [Onuitgegeven intern document]. Gent, België: Learn2Learn.

GEBRUIKTE PICTOGRAMMEN

Infopunt: Hippy Motors (z.j.). Venta de pegatinas para coches. Geraadpleegd op 12 november 2015, van http://hippymotors.es/es/pegatinas-hasta-099-euros/484-simbolo-de-infor…

Opdracht: Pixabay (2015). Gratis vectorafbeelding. Geraadpleegd op 12 november 2015, van https://pixabay.com/nl/halters-gewichten-training-symbool-293955/

Thuisopdracht: Gettyimages (2015).Reading and Libary icon set.  Geraadpleegd op 12 november 2015, van http://www.gettyimages.be/detail/illustratie/reading-and-library-icon-s…

Uitblazertje: Het ijkpunt yoga (z.j.). Het ijkpunt. Geraadpleegd op 12 november 2015, van http://hetijkpuntyoga.blogspot.be

Wat denk jij? : Raamfolie-sticker (z.j.). Hoofd met tandwielen. Geraadpleegd op 12 november 2015, van http://raamfolie-sticker.nl/hoofd-met-tandwielen

Weetje: Sclera vzw (z.j.). Licht aan/licht aandoen. Geraadpleegd op 12 november 2015, van http://www.sclera.be/nl/picto/detail/19156

Universiteit of Hogeschool
Bachelor in de orthopedagogie
Publicatiejaar
2016
Promotor(en)
Sven Bussens
Kernwoorden
Share this on: