Nucleaire wapens in de 21ste eeuw: is nucleaire afschrikking een garantie voor stabiliteit?
Kernwapens in de 21ste eeuw: is nucleaire afschrikking een garantie voor stabiliteit?
Na de ineenstorting van de Sovjet Unie verkeerde een deel van de wereld in een overwinningsroes. Liberale en democratische waarden hadden het autoritaire communisme verslagen en zouden zich over de rest van de wereld verspreiden. De strategie van nucleaire afschrikking, ooit gezien als het strategische kroonjuweel uit de Koude Oorlog, verloor haar prominente plaats en werd enigszins naar de achtergrond geduwd. Het hedendaagse internationale klimaat wordt echter gekenmerkt door toenemende spanningen en conflicten en door de opkomst van nieuwe, machtige landen. De strategie van nucleaire afschrikking wordt bijgevolg weer relevant in het internationale veiligheidsdebat.
http://www.lockheedmartin.com/us/products/trident-ii-d5-fleet-ballistic…
Het doel en de eigenschappen van nucleaire afschrikking
Kernwapens zijn buitengewoon krachtig. Het doel is niet het gebruik van deze wapens; wel dient het als waarschuwing voor andere landen dat oorlogszuchtig gedrag niet zal worden aanvaard. Uiteraard kan nucleaire afschrikking niet elke vorm van geweld voorkomen. Grosso modo poogt nucleaire afschrikking twee doelstellingen te vervullen: enerzijds het verhinderen van het gebruik van kernwapens en anderzijds het voorkomen van grootschalige oorlogen.
Een kernelement van nucleaire afschrikking is risicoberekening. Een tegenstander die een vijandige zet plant, moet met andere woorden de kosten en baten van die actie analyseren. Ten tijde van conventionele oorlogen is een dergelijke kosten/baten analyse echter niet zo eenvoudig. Geschiedenis leert ons dat de vooropgestelde baten vaak werden overschat en de mogelijke kosten vaak onderschat. Bovendien kunnen oorlogen langer aanslepen dan voorzien met als gevolg dat de kosten vaak exponentieel stijgen in de loop van de oorlog. De introductie van kernwapens heeft een belangrijke invloed gehad op risicoberekening. Waar tijdens conventionele oorlogen de kosten en baten moeilijker te berekenen waren, is dat bij een nucleaire dreiging niet het geval. De vijand wordt namelijk geconfronteerd met een gruwelijk hoge kost indien hij beslist aan te vallen. Derhalve zorgen kernwapens ervoor dat actoren zich voorzichtig gedragen.
Daarenboven is succesvolle nucleaire afschrikking afhankelijk van drie bijkomende elementen, namelijk: capaciteit, vastberadenheid en communicatie. Capaciteit slaat op het feit dat de verdediger daadwerkelijk de middelen heeft om de geuite dreiging uit te voeren. Vastberadenheid betekent dat de verdediger zich wel degelijk bereid toont de dreiging uit te voeren. Ten laatste is communicatie essentieel; de verdediger moet tot op een zeker hoogte duidelijk maken welke acties onaanvaardbaar zijn en bijgevolg een nucleaire vergelding kunnen uitlokken. Perceptie is dus cruciaal, de tegenstander moet geloven dat bepaalde ongewenste acties ook daadwerkelijk zullen worden bestraft.
De conflictgebieden: toenemende spanningen tussen kernstaten
Voor deze masterproef werden drie casussen geanalyseerd. De VS-Rusland casus, de VS-China casus en ten laatste de Indo-Pakistaanse casus. Omwille van het feit dat nucleaire afschrikking maar moeilijk kan worden getest, werd in deze thesis gebruik gemaakt van realistische, plausibele en feitelijk onderbouwde hypothetische scenario’s. De scenario’s werden geconstrueerd aan de hand van geschiedkundige elementen, hedendaagse relaties tussen actoren, officiële data en militaire doctrines en door de conceptuele eigenschappen van nucleaire afschrikking toe te passen op de scenario’s. Een mogelijke Russische invasie van Letland vormde het scenario voor de VS-Rusland casus, een confrontatie in de Zuid-Chinese Zee tussen China en de VS en diens bondgenoten diende als scenario voor de VS-China casus en een Pakistaanse aanval op het Indisch Kashmir gebied werd gekozen als scenario voor de Indisch-Pakistaanse casus.
Uit de scenario’s blijkt dat in de VS-Rusland casus en de Indisch-Pakistaanse casus nucleaire afschrikking in grote mate stabiliteit garandeert. In het geval van de VS en Rusland slaagt nucleaire afschrikking erin een Russische inval te voorkomen door een stevig verankerde samenwerking en gedeelde kernwapens in de vorm van het NAVO bondgenootschap. De economische en humanitaire kosten zouden voor Rusland zo hoog zijn en de baten zo klein dat de Russische regering vrijwel zeker zou afzien van een aanval op Letland. In het geval van India en Pakistan kan nucleaire afschrikking kleinschalige conflicten niet vermijden. Wat nucleaire afschrikking echter wel realiseert, is die conflicten beperkt houden uit vrees voor nucleaire vergeldingsacties. Pakistan zal namelijk geen al te groot offensief lanceren en India zal haar volle conventionele militaire overmacht niet gebruiken teneinde Pakistan te straffen.
Succesvolle nucleaire afschrikking lijkt minder zeker in het geval van de VS en China. In tegenstelling tot de VS-Rusland casus wordt nucleaire afschrikking in deze regio niet gegarandeerd door een multilateraal bondgenootschap zoals de NAVO. Amerikaanse bondgenoten in deze regio beschikken ook niet zelf over kernwapens zoals het geval is met de NAVO bondgenoten. Mede daardoor is de tegen China gerichte nucleaire afschrikking minder geloofwaardig. Het is inderdaad twijfelachtig dat de VS bereid is Los Angeles op het spel te zetten teneinde Manilla of Tokyo te verdedigen. Wat wel genoeg dreiging veroorzaakt is een combinatie van nucleaire afschrikking, Amerikaanse conventionele militaire superioriteit en het risico dat agressieve Chinese acties een militair bondgenootschap van Aziatische landen op de been zou kunnen brengen.
Kernwapens blijven relevant
Uit het onderzoek blijkt dat kernwapens en nucleaire afschrikking een relevante strategie zullen blijven in de 21ste eeuw. Hoewel kernwapens risico’s met zich meebrengen, hebben ze ook een stabiliserende invloed op relaties tussen grootmachten. De extreem vernietigende kracht van kernwapens betekent echter dat kernstaten uitermate voorzichtig moeten zijn gedurende conflicten.
Voor het moment lijkt er echter geen haalbaar alternatief te zijn. Diegenen die volledig vertrouwen op internationale economische en politieke samenwerking zijn bewonderenswaardig maar tezelfdertijd getuigen ze ook van enige naïviteit. Ook conventionele militaire middelen schieten tekort.
Derhalve stel ik de voorstanders van nucleaire ontwapening de volgende vraag: welk alternatief kan stabiliteit garanderen en grootschalige oorlogen vermijden?
Bibliografie
Adamsky, Dmitry Dima (2014). Nuclear Incoherence: Deterrence Theory and Non-Strategic Nuclear Weapons in Russia. Journal of Strategic Studies, 37(1): 91 – 134.
Baker, W. & Clarke, W. M. (Eds.) (1999). The Letters of Wilkie Collins: Volume 2. London: Macmillan Press LTD.
Basrur, Rajesh M.; Cohen, Michael D. & Wilson, Ward (2007-2008). Correspondence: Do Small Arsenals Deter? International Security, 32(3): 202 – 214.
Biswas, Arka (2015). Pakistan’s Tactical Nuclear Weapons: Deconstructing India’s Doctrinal Response. Strategic Analysis, 39(6): 683 – 695.
Born, Hans (2007). National Governance of Nuclear Weapons: Opportunities and Constraints. DCAF Policy Paper No. 15, Geneva: Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces.
Brodie, Bernard (1946). The Absolute Weapon. New York, N.Y.: Harcourt Brace.
Brodie, Bernard (1978). The Development of Nuclear Strategy. International Security, 2(4): 65 – 83.
Bush, Richard C. (2011). The U.S. Policy of Extended Deterrence in East Asia: History, Current Views, and Implications. Brookings Arms Control Series, Paper 5, Washington, DC: The Brookings Institution, February.
Cimbala, Stephen J. (2001). Russian Nuclear Command and Control: Mission Malaise? The Journal of Slavic Military Studies, 14(2): 1 – 28.
Council on Foreign Relations [CFR] (2016). China’s Maritime Disputes. Available at: http://www.cfr.org/asia-and-pacific/chinas-maritime-disputes/p31345#!/p…. Accessed on 15 July 2016.
Cunningham, Fiona S. & Fravel, M. Taylor (2015). Assuring Assured Retaliation: China’s Nuclear Posture and U.S.-China Strategic Stability. International Security, 40(2): 7 – 50.
Embassy of the Russian Federation to the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland [RF Emb.] (2015). The Military Doctrine of the Russian Federation, December 25, 2014. Press Releases, 9 June. Available at: http://rusemb.org.uk/press/2029. Accessed on 11 May 2016.
Evans, Gareth (2014). Nuclear Deterrence in Asia and the Pacific. Asia & the Pacific Policy Studies, 1(1): 91 – 111.
Feaver, Peter D. (1992-1993). Command and Control in Emerging Nuclear Nations. International Security, 17(3): 160 – 187.
Fitzpatrick, Mark (2013). Overcoming Pakistan’s Nuclear Dangers. Chapter Two: The potential for nuclear use. Adelphi Series, 53(443): 47 – 70.
Forden, Geoffrey (2001). Reducing a Common Danger: Improving Russia’s Early-Warning System. Policy Analysis, 399: 1 – 20.
Fotion, Nick (2008). Proportionality. In: Coppieters, Bruno & Fotion, Nick (Eds.), Moral Constraints on War: Principles and Cases (2nd ed.) (pp. 125 – 138). Lanham, MD: Lexington Books.
Fotion, Nick & Coppieters, Bruno (2008). The Likelihood of Success. In: Coppieters, Bruno & Fotion, Nick (Eds.), Moral Constraints on War: Principles and Cases (2nd ed.) (pp. 101 – 124). Lanham, MD: Lexington Books.
Friedberg, Aaron L. (2005). The Future of U.S.-China Relations: Is Conflict Inevitable? International Security, 30(2): 754 – 776.
Ganguly, Sumit (2008). Nuclear Stability in South Asia. International Security, 33(2): 45 – 70.
Geeraerts, Gustaaf (2011). China, the EU, and the New Multipolarity. European Review, 19(1): 57 – 67.
Gerson, Michael S. (2010). No First Use: The Next Step for U.S. Nuclear Policy. International Security, 35(2): 7 – 47.
Gibson, Jane & Kemmerly, Kenneth G. (2009). Chapter 18: Intercontinental Ballistic Missiles. In: Air Command and Staff College (2009), AU-18 Space Primer (pp. 235 – 248). Maxwell, AL: Air University Press.
Gray, Colin S. (2003). Maintaining Effective Deterrence. Carlisle, PA: Strategic Studies Institute, US Army War College.
Hall, Ian (2014). The Requirements of Nuclear Stability in South Asia. The Nonproliferation Review, 21(3-4): 355 – 371.
Hayes, Peter (2015). Nuclear command-and-control in the Millenials era. NAPSNet Special Reports, Berkeley, CA: Nautilus Institute for Security and Sustainability. 17 February.
International Monetary Fund [IMF] (2016). World Economic Outlook Database, April 2016. Available at: http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy…. Accessed on 8 July 2016.
Jackson, Robert & Sørensen, Georg (2013). Introduction to International Relations: Theories and Approaches. (5th ed.), Oxford: Oxford University Press.
Jackson, Van (2014). Power, Trust and Network Complexity: Three Logics of Hedging in Asian Security. International Relations of the Asia-Pacific, 14(3): 331 – 356.
Jakobson, Linda & Knox, Dean (2010). New Foreign Policy Actors in China. SIPRI Policy Paper 26, Solna: Stockholm International Peace Research Institute, September 2010.
Jervis, Robert (1984). The Illogic of American Nuclear Strategy. London: Cornell University Press Ltd.
Kampani, Gaurav (2014). Is the Indian Nuclear Tiger Changing Its Stripes? The Nonproliferation Review, 21(3-4): 383 – 398.
Kapur, Paul S. (2005). India and Pakistan’s Unstable Peace: Why Nuclear South Asia Is Not Like Cold War Europe. International Security, 30(2): 127 – 152.
Kennedy, Paul (1989). The Rise and Fall of the Great Powers: Economic Change and Military Conflict from 1500 to 2000. New York, NY: Vintage Books.
Kirshner, Jonathan (2012). The Tragedy of Offensive Realism: Classical Realism and the Rise of China. European Journal of International Relations, 18(1): 53 – 75.
Kissinger, Henry (1994). Diplomacy. New York, NY: Simon & Schuster.
Krepinevich, Andrew F. & Cohn, Jacob (2016). Rethinking Armageddon: Scenario Planning in the Second Nuclear Age., Washington, DC: Center for Strategic and Budgetary Assessments, 1 March.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2012). Nonstrategic nuclear weapons, 2012. Bulletin of the Atomic Scientists, 68(5): 96 – 104.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2015a). Pakistani nuclear forces, 2015. Bulletin of the Atomic Scientists, 71(6): 59 – 66.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2015b). US nuclear forces, 2015. Bulletin of the Atomic Scientists, 71(2): 107 – 119.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2015c). Russian nuclear forces, 2015. Bulletin of the Atomic Scientists, 71(3): 84 – 97.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2015d). Chinese nuclear forces, 2015. Bulletin of the Atomic Scientists, 71(4): 77 – 84.
Kristensen, Hans M. & Norris, Robert S. (2015e). Indian nuclear forces, 2015. Bulletin of the Atomic Scientists, 71(5): 77 – 83.
Lieber, K. & Press, D. (2006). The End of MAD? The Nuclear Dimension of U.S. Primacy. International Security, 30(4): 7 – 44.
Lieber, K. & Press, D. (2013). The New Era of Nuclear Weapons, Deterrence, and Conflict. Strategic Studies Quarterly, 7(1): 3 – 12.
Lorenz, Oliver E. (1989). The Battle of Britain: An Analysis in Terms of Center of Gravity, Culminating Point, Fog, Friction and the Stronger Form of War. Fort Leavenworth, KS: United States Army Command and General Staff College.
Mayer, Michael (2015). US Missile Defense Strategy: Engaging the Debate. Boulder, CO: FirstForumPress.
MccGwire, Michael (2006). Nuclear Deterrence. International Affairs, 82(4): 771 – 784.
Mearsheimer, John J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York, NY: W. W. Norton & Company, Inc.
Mearsheimer, John J. (2014). Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault. Foreign Affairs, 93(5): 1 – 12.
Melvin, Joshua & Leroux, Valerie (2015). Accidental conflict is ‘true danger of Russia-West clash’. Agence France-Presse (AFP). Available at: https://www.yahoo.com/news/accidental-conflict-true-danger-russia-west-… . Accessed on 10 July 2016.
Miraglia, Sébastien (2013). Deadly or Impotent? Nuclear Command and Control in Pakistan. Journal of Strategic Studies, 36(6): 841 – 866.
Mitchell, A. Wess (2015). “The Case for Deterrence by Denial.” The American Interest, 12 August. Available at: http://www.the-american-interest.com/2015/08/12/the-case-for-deterrence…. Accessed on 22 March 2016.
Montgomery, Evan. B. (2006). Breaking Out the Security Dilemma: Realism, Reassurance, and the Problem of Uncertainty. International Security, 31(2): 151 – 185.
Montgomery, Evan B. (2016). Extended Deterrence in the Second Nuclear Age: Geopolitics, Proliferation, and the Future of U.S. Security Commitments. Washington, DC: Center for Strategic and Budgetary Assessment.
Montgomery, Evan B. & Edelman, Eric S. (2015). Rethinking Stability in South Asia: India, Pakistan, and the Competition for Escalation Dominance. Journal of Strategic Studies, 38(1-2): 159 – 182.
Murdock, C.; Brannen, S. J.; Karako, T. & Weaver, A. (2015). Project Atom: A Competitive Strategies Approach to Defining U.S. Nuclear Strategy and Posture for 2025 – 2050. Washington, DC: Center for Strategic and International Studies, May.
Narang, Vipin (2014). Nuclear Strategy in the Modern Era: Regional Powers and International Conflict. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Norris, Robert S. & Kristensen, Hans M. (2010). Global nuclear weapons inventories, 1945 – 2010. Bulletin of the Atomic Scientists, 66(4): 77 – 83.
North Atlantic Treaty Organization [NATO] (2016). Collective defence – Article 5. Available at: http://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_110496.htm . Accessed on 10 July 2016.
Office of the Secretary of Defense [OSoD] (2016). Annual Report to Congress: Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China 2016. Washington, DC: Office of the Secretary of Defense, 26 April. Available at: http://www.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2016%20China%20Military….
Oliker, Olga (2016). Russia’s Nuclear Doctrine: What We Know, What We Don’t, and What That Means. Washington, D.C.: Center for Strategic and International Studies, May.
Paul, T. V. (1998). Power, Influence, and Nuclear Weapons: A Reassessment. In: Paul, T. V.; Harknett, R. J. & Wirtz, J. J. (Eds.), The Absolute Weapon Revisited: Nuclear Arms and the Emerging International Order (pp. 19 – 46). Ann Arbor, MI: The University of Michigan Press.
Paul, T. V. (2009). The Tradition of Non-Use of Nuclear Weapons. Stanford, CA: Stanford University Press.
Payne, Keith B. (2001). The Fallacies of Cold War Deterrence and a New Direction. Lexington, KY: The University Press of Kentucky.
Payne, Keith B. (2011). Understanding Deterrence. Comparative Strategy, 30(5): 393 – 427.
Petersen, Walter J. (1986). Deterrence and Compellence: A Critical Assessment of Conventional Wisdom. International Studies Quarterly, 30(3): 269 – 294.
Quackenbush, Stephen L. (2011). Deterrence theory: where do we stand? Review of International Studies, 37(2): 741 – 762.
Quinlan, Michael (2005). Thinking About Nuclear Weapons. (2nd ed.), Whitehall Papers, 41: 1 – 47.
Quinlan, Michael (2009). Thinking About Nuclear Weapons: Principles, Problems, Prospects. Oxford: Oxford University Press.
Rühle, Michael (2009). NATO and Extended Deterrence in a Multinuclear World. Comparative Strategy, 28(1): 10 – 16.
Rühle, Michael (2015). Deterrence: what it can (and cannot) do. NATO Review, 20 April. Available at: http://www.nato.int/docu/Review/2015/Also-in-2015/deterrence-russia-mil…. Accessed on 24 March 2016.
Stockholm International Peace Research Institute [SIPRI] (2015). SIPRI Military Expenditure Database. Available at: http://www.sipri.org/research/armaments/milex/milex_database. Accessed on 13 May 2016.
Sankaran, Jaganath (2014). Destroying Pakistan to Deter India? The Problem with Pakistan’s Battlefield Nukes. Bulletin of the Atomic Scientists, 70(4): 74 – 84.
Sauer, Tom (2011). Eliminating Nuclear Weapons: The Role of Missile Defence. New York, NY: Columbia University Press.
Schelling, Thomas C. (1966). Arms and Influence. New Haven, CT: Yale University Press.
Schneider, Mark (2007). The Nuclear Doctrine and Forces of the People’s Republic of China. United States Nuclear Strategy Forum Publication No. 0007, Fairfax, VA: National Institute Press.
Schneider, Mark (2008). The Nuclear Forces and Doctrine of the Russian Federation. Comparative Strategy, 27(5): 397 – 425.
Shankar, Mahesh & Paul, T. V. (2016). Nuclear doctrines and stable strategic relationships: the case of South Asia. International Affairs, 92(1): 1 – 20.
Simon, Sheldon W. (2012). Conflict and Diplomacy in the South China Sea: The View from Washington. Asian Survey, 52(6): 995 – 1018.
U.S. Congressional Budget Office [CBO] (2013). Projected Costs of Nuclear Forces, 2014 to 2023. Washington DC, December. Available at: https://www.cbo.gov/publication/44968.
U.S. Department of Defense [DoD] (2010). Nuclear Posture Review Report. Washington, DC, April 6. Available at: http://www.defense.gov/News/Special-Reports/NPR.
U.S. Department of Defense [DoD] (2014). Quadrennial Defense Review. Washington, DC, March 4. Available at: http://www.defense.gov/News/Special-Reports/QDR.
Waltz, Kenneth. N. (2013a). More May Be Better. In: Sagan, Scott D. & Waltz Kenneth N. (Eds.), The Spread of Nuclear Weapons: An Enduring Debate (3rd ed.) (pp. 3 – 40). New York, NY: W. W. Norton & Company, Inc.
Waltz, Kenneth. N. (2013b). Waltz Responds To Sagan. In: Sagan, Scott D. & Waltz Kenneth N. (Eds.), The Spread of Nuclear Weapons: An Enduring Debate (3rd ed.) (pp. 82 – 111). New York, NY: W. W. Norton & Company, Inc.
Wilson, Ward (2008). The Myth of Nuclear Deterrence. The Nonproliferation Review, 15(3): 421 – 439.
Woolf, Amy F. (2015). Conventional Prompt Global Strike and Long-Range Ballistic Missiles: Background and Issues. Washington, DC: Congressional Research Service.
Woolf, Amy F. (2016). Nonstrategic Nuclear Weapons. Washington, DC: Congressional Research Service.
Yahuda, Michael (2013). China’s New Assertiveness in the South China Sea. Journal of Contemporary China, 22(81): 446 – 459.
