Een totale knieprothese-operatie is tegenwoordig een frequent voorkomende operatie binnen de orthopedische chirurgie (Su-Ru, Chyang-Shiong, & Pi-Chu, 2013). Deze operatie houdt in dat het volledige kniegewricht vervangen wordt door een prothese, de procedure kan zowel met of zonder het verwijderen van de patella.
Ieder jaar krijgen vele mensen een nieuwe knie omwille van allerlei knieklachten. In 2012 werden in België bij benadering 3800 procedures geregistreerd. Ook is er de afgelopen jaren een stijging merkbaar, zowel in België als in Nederland (Willems, et al., 2013) (Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten, 2013). De meest voorkomende oorzaak voor het plaatsen van een knieprothese is primaire artrose, dit geldt voor 95,5 % van de geregistreerde procedures. Daarnaast zijn er ook minder voorkomende oorzaken (4,5%) zoals post-traumatische artrose, avasculaire necrose, artrose na infectie, fracturen en inflammatoire reden.
Ook al wordt deze operatie frequent uitgevoerd, toch blijft het voor de patiënt een ingrijpende gebeurtenis. Een operatie in het algemeen gaat gepaard met stress en angst. Deze twee factoren hebben nadelige gevolgen voor de outcome van de operatie, behandeling en revalidatie.
Eveneens hebben stress en angst een negatieve invloed op de pijnervaring. Om de angst en de stress te reduceren is het belangrijk dat de patiënten correcte informatie ontvangen. In de literatuur wordt bewezen dat informatie de postoperatieve pijnervaring vermindert (Su-Ru, Chyang-Shiong, & Pi-Chu, 2013).
Met onze bachelorproef willen we de angst en de stress, bij de patiënt die een totale knieprothese-operatie ondergaat, reduceren door informatie naar eigen behoefte aan te bieden.
Eén van onze subdoelen is het in kaart brengen van de huidige informatie en de manier waarop deze de patiënt bereikt. Verder bepalen we of de verkregen informatie voldoet aan de noden van de patiënt. Met deze 2 doelen willen we de patiënttevredenheid testen. Ten slotte willen we alle ingewonnen informatie bundelen en deze op een innovatieve manier ter beschikking stellen aan de patiënt, die deze informatie kan raadplegen volgens eigen behoefte.
Om deze doelen te realiseren, willen we het traject, dat de patiënt doorloopt van opname tot ontslag, observeren aan de hand van walkthroughs. Vervolgens nemen we bij deze patiënten een semigestructureerd interview af waarmee we de huidig beschikbare informatie in beeld brengen en eveneens nagaan hoe deze informatie de patiënt bereikt. Verder bekijken we of de informatie voldoet aan de noden van de patiënt. Met behulp hiervan kunnen we eventuele zwakke punten in de informatiestroom blootleggen. Dit zorgt ervoor dat er gezocht kan worden naar alternatieven om deze tekorten aan te pakken.
Concreet betekent dit dat wij een e-learningmodule zullen opstellen die de patiënt op een nieuwe en meer volledige manier tracht te informeren. Deze nieuwe vorm van informatiedrager wordt door ons ontworpen. Eveneens voorzien wij een infosessie voor het personeel, waarbij we de werking van de module toelichten.
Het onderzoek van de bachelorproef zal in de Sint-Jozefskliniek te Izegem plaatsvinden. Vanuit de Sint-Jozefskliniek zijn er reeds initiatieven om patiënten inlichtingen te geven over de totale knieprothese, de opname in het ziekenhuis, de operatie en het herstel met bijhorende revalidatie na de ingreep. Enerzijds wordt dit gedaan met behulp van een infobrochure en een ontslagbrochure. Anderzijds krijgen de patiënten de mogelijkheid om een infosessie bij te wonen over hun ingreep. Desondanks ondervindt het ziekenhuis dat er nog steeds een lage respons is van patiënten om de infosessie bij te wonen. Dit heeft als gevolg dat patiënten onvoldoende voorbereid zijn en te weinig op de hoogte zijn van het verloop van hun opname, operatie en revalidatie.
Door het aanbieden van een nieuwe informatiebron, die de bedoeling heeft om alle bestaande informatie te bundelen, willen wij deze problemen te lijf gaan. Deze e-learningmodule wordt uitgewerkt met de specifieke werking van de dienst orthopedie van de Sint-Jozefskliniek te Izegem in het achterhoofd. De module biedt de patiënt, die een totale knieprothese-operatie moet ondergaan, de kans om zich volgens gewenste behoefte en op eigen tempo te informeren.
(2012). Opgehaald van OrthoForum: http://www.orthoforum.de/1773/Tuberositas-tibiae
(2014). Opgehaald van Podotherapie Reggestreek: http://www.podotherapiereggestreek.nl/
Altman, R., Lim, S., Grant Steen, R., & Dasa, V. (2015). Hyaluronic Acid Injections Are Associated with Delay of Total Knee Replacement Surgery in Patients with Knee Osteoarthritis: Evidence from a Large U.S. Health Claims Database. PLOS ONE, 1 - 13.
Arbaugh, J., & Duray, R. (2002). Technological and Structural Characteristics, Student Learning and Satisfaction with Web-Based Courses: An Exploratory Study of Two On-Line MBA Programs. Management Learning, 331–347.
Arden, N., Blanco, F. J., Cooper, C., Guermazi, A., Hayashi, D., Hunter, D., . . . Roemer, F. W. (2014). ATLAS OF OSTEOARTHRITIS. London: Springer Healthcare.
Badrul, H. K. (2001). Web-Based Training. Human resources and their development.
Bager, L., Konradsen, H., & Sander Dreyer, P. (2015). The patient’s experience of temporary paralysis from spinal anaesthesia, a part of total knee replacement. Journal of clinical nursing, 3503–3510.
Bakker, E., & van Buuren, H. (2009). Onderzoek in de gezondheidszorg. Groningen/Houten, Nederland: Noordhoff Uitgever bv.
Belgische Federale Overheidsdienst. (sd). Patiëntenrechten. Opgehaald van Informatie en diensten van de overheid: http://www.belgium.be/nl/gezondheid/gezondheidszorg/patientenrechten
Beliën, M. (2000). Orthopedische chirurgie. In M. Beliën, Orthopedische chirurgie (p 346). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
Benazzo, F., Rossi, S. M., Ghiara, M., Zanardi, A., Perticarini, L., & Combi, A. (2014). Total knee replacement in acute and chronic traumatic events. Clinica Ortopedica e Traumatologica, 98 - 104.
Berendsen, A. J., de Jong, M. G., Schuling , J., Bosveld, H. E., de Waal, M. W., Mitchell, G. K., . . . Meyboom- de jong, B. (2010). De informatiebehoefte van de verwezen patiënt. Nederlands tijdschrift geneeskunde, 1-7.
Bergh, v. J., Blaauw, A., Boonstra, R., Campo, M., Cheung, J., Dijk, C. v., . . . Waal Malefijt, M. d. (2010). Het reumatologie & orthopedie formularium. (1e editie). (W. Lems, & B. v. Royen, Red.) Houten, Nederland. Opgeroepen op februari 7, 2016, van http://download.springer.com.zuid.vives.ezproxy.kuleuven.be/static/pdf/…
Bierens, J., Booij, L., Dirksen, R., van Dongen, H., Eindhoven, G., Eshuis, J., . . . Zuurmond, W. (2007). Anesthesiologie (Tweede herziene druk ed.). (P. Hennis, & J. Leusink, Red.) Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum. Opgeroepen op april 2016
Bilberg, R., Nørgaard, B., Overgaard, S., & Roessler, K. K. (2012). Patient anxiety and concern as predictors for the perceived quality of treatment and patient reported outcome (PRO) in orthopaedic surgery. BMC Health Services Research, 1-6.
Binkhorst, T., Posma , E., & Lobenstein, S. (Red.). (2009, augustus). Patiënten betrekken bij de zorg in het ziekenhuis. Opgeroepen op januari 2016, van Kennisbank richtlijnontwikkeling: http://www.ha-ring.nl/download/literatuur/Toolbox_patientparticipatie_C…
Bobak, P., & Giannoudis, P. V. (2012). Practical Procedures in Elective Orthopaedic Surgery - Pelvis and Lower Extremity. (P. V. Giannoudis, Red.) London: Springer.
Bourne, R. B., Chesworth, B. M., Davis, A. M., Mahomed, N. N., & Charron, K. D. (2010). Patient Satisfaction after Total Knee Arthroplasty - Who is Satisfied and Who is Not? The Association of Bone and Joint Surgeons, 57 - 63.
Brochures beginletter K. (2012, februari 22). Opgeroepen op januari 27, 2016, van AZ Groeninge Kortrijk: https://www.azgroeninge.be/Pub/Brochures/Brochures_beginletter_K/Brochu…
Brug , J., van Assema, P., & Lechner , L. (2008). ). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering.
Cecat, S., Crevits, E., & Myny, D. (januari 2012 - augustus 2014). Optimale voorbereiding van een patiënt op een coloscopie: From walkthrough to e-learning. Kortrijk: VIVES - Departement gezondheidszorg.
Chalidis, B. E., Petsatodis, G., Christodoulou, A. G., Christoforidis, J., Papadopoulos, P. P., & Pournaras, J. (2010). Is Obesity a Contraindication for Minimal Invasive Total Knee Replacement? - A Prospective Randomized Control Trial. Springer Science + Business Media, 1633 - 1641.
Cobos, R., Latorre, A., Aizpuru, F., Guenaga, J. I., Sarasqueta, C., Escobar, A., . . . Herrera-Espiñeira, C. (2010). Variability of indication criteria in knee and hip replacement: an observational study. BioMed Central, 1-9.
Cook, D. A., & Dupras, D. M. (2004). A Practical Guide To Developing Effective Web-based Learning. Journal of General Internal Medicine, 689-707.
Cornoiu, A., Beischer, A., Donnan, L., Graves, S., & Steiger, R. d. (2010). Multimedia patient education to assist the informed consent process for knee arthroscopy. ANZ Journal of Surgery, 176–180.
Cottenie, D., Durne, R. v., Iseghem, J. v., & Heyman, E. (sd). Totale knieprothese. Geraardsbergen, Oost- Vlaanderen, België. Opgeroepen op 2016, van http://orthopedie-geraardsbergen.be/images/uploads/volledige%20kniebroc…
Desai, A. S., Dramis, A., Kendoff, D., & Board, T. N. (2011). Critical review of the current practice for computer-assisted navigation in total knee replacement surgery: cost-effectiveness and clinical outcome. Springer Science+Business Media, 11 - 15.
Dienst orthopedie - Sint-Jozefskliniek te Izegem. (2002). sint-jozefskliniek-izegem. Opgehaald van Patiënteninformatie - "Knieprothese": http://www.sint-jozefskliniek-izegem.be/patienteninfofolders/orthopedie…
Dijck, J. V., Wijck, A. v., Kappen, T., Peelen, L., Kalkman, C., & Schuurmans, M. (2015). The effect of a preoperative educational film on patients’ postoperative pain in relation to their request for opioids. Pain Management Nursing, 137-145.
Donaldson, D. Q., Torkington, M., Iain, A. C., Wheelwright, E. F., Blyth, M. J., & Jones, B. G. (2015). Influence of skin incision position on physiological and biochemical changes in tissue after primary total knee replacement - A prospective randomised controlled trial. BMC Surgery, 1 - 6.
Dujardin, J. (2015). Opgehaald van http://www.dokterdujardin.be/
(sd).Dwarsdoorsnede van de stekel die het ruggemerg tonen en de epidurale ruimte met een catheter in situ. Dreamstime. Opgeroepen op april 14, 2016, van http://nl.dreamstime.com/stock-illustratie-catheter-epidurale-ruimte-im…
Garretson, S. (2004). Benefits of pre-operative information programmes. Nursing Standard , 33-37.
Glen, S., & Moule, P. (2006). E-learning in Nursing. New York: Palgrave Macmillan.
Hamelynck, K. (1998, september 16). De totaleknieprothese; van indicatie tot complicatie. Nederlands Tijdschrift Geneeskunde. Opgeroepen op 2016, van https://www.ntvg.nl/artikelen/de-totaleknieprothese-van-indicatie-tot-c…
Het orthopedisch en revalidatieteam, UZA. (2012, Augustus). Totale knieprothese. Opgehaald van UZA: https://www.uza.be/sites/default/files/uza_knieprothese.pdf
Holvoet, M. (2007-2008). Biomechanica van het kniegewricht: numerieke studie. 252. Gent, Oost- Vlaanderen, België. Opgeroepen op 2016, van http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/312/475/RUG01-001312475_2010_0001…
Jordan, R., Smith, N., Chahal, G., Casson, C., Reed, M., & Sprowson, A. (2014). Enhanced education and physiotherapy before knee replacement; is it worth it? A systematic review. Physiotherapy 100, 305-312.
Jüngen, I. D. (2016, januari). Anesthesie. BijZijn- XL(Volume 9), 26-34. Opgeroepen op april 2016, van http://download.springer.com.zuid.vives.ezproxy.kuleuven.be/static/pdf/…
Kerckaert, I. (2015). Locomotorisch stelsel (Vol. Deel 1: anatomie). Gent, Oost- Vlaanderen, België: Lannoo. Opgeroepen op 2016
Klenerman, L. (2003). The Tourniquet Manual — Principles and Practice. Londen: Springer.
Knieprothese. (2015). Opgeroepen op 2016, van Knie: http://www.knie.nl/knieprotheses/
Knieprothese Informatie voor patiënten. (2010, oktober). Leuven, Vlaams- Brabant, België. Opgeroepen op januari 27, 2016, van http://www.uzleuven.be/files/uzremote/brochure/179.pdf
Kruzik, N. (2009). Benefits of preoperative education for adult elective surgery patients. Aorn Journal, 381-387.
Lagast, J. (onbekend). Opgehaald van http://www.dokterlagast.be/medische-info/knie/knieprothese/
Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten. (2013). Zicht op kwaltiteit en veiligheid. Nederland.
Lee, C.-K., & Lee, I. F.-K. (2012). Preoperative patient teaching: the practice and perceptions among surgical ward nurses. Journal of Clinical Nursing, 22, 2551–2561.
Loon, C. v. (2011, maart 11). Tibiakoposteotomie - Standscorrectie van het onderbeen. 7. Arnhem, Nederland. Opgeroepen op 2016, van http://www.chirurgenarnhem.nl/media/File/Folders%20Maatschap%20Chirurge…
Macario, A., Schilling, P., Rubio, R., Bhalla, A., & Goodman, S. (2003). What questions do patients undergoing lower extremity joint replacement surgery have? BMC Health Services Research.
Malcorps, J. (Onbekend). Opgehaald van http://www.nieuweknie.be/
Martini, F. H. (2012). Anatomie en fysiologie, een inleiding. In F. H. Martini, Anatomie en fysiologie, een inleiding (pp. 218-219). Amsterdam: Pearson.
Mayer, R. (2005). The cambridge handbook of multimedia learning. New York: Cambridge University Press.
Meding, J. B., Wing, J. T., & Ritter, M. A. (2011). Does High Tibial Osteotomy Affect the Success or Survival of a Total Knee Replacement? The Association of Bone and Joint Surgeons, 1991 - 1994.
Meewis, E. (2009). Multimedia, vooral leuk in plaats van leerzaam? Utrecht: Universiteit Utrecht.
Mortelé, H. (2009). Aanatomie van de knie. Opgeroepen op 2016, van Orthopedie: http://www.mortele.info/patienteninfo/knie/anatomie.asp
Myers, L. B., & Derakshan, N. (2000). Monitoring and blunting and an assessment of different coping styles. Personality and Individual Differences, 111 - 121.
Netwerk klinische paden KU Leuven. (2015, april 29). Methodologie. Opgehaald van Netwerk klininsche paden - Centrum voor ziekenhuis- en verplegingswetenschap KU Leuven: https://nkp.be/zorgpaden/methodologie
Newman, J. T., Morgan, S. J., Resende, G. V., Williams, A. E., Hammerberg, M. E., & Dayton, M. R. (2011). Modality of wound closure after total knee replacement: are staples as safe as sutures? - A retrospective study of 181 patients. Patient Safety in Surgery, 1 - 5.
Núñez, M., Lozano, L., Núñez, E., Sastre, S., del Val, J. L., & Suso, S. (2011). Good Quality of Life in Severely Obese Total Knee Replacement Patients: A Case-Control Study. Springer Science+Business Media, 1203 - 1208.
(Onbekend). Opgehaald van Orthopedie Lier: http://www.orthopedielier.be/2-patint/87-totale-knie-prothese/
Ortiz, J., Wang, S., Elayda, M. A., & Tolpin, D. A. (2013). Preoperative patient education: can we improve satisfaction and reduce anxiety?. Rev Bras Anestesiol, 7-13.
Patyn, C. (2015-2016). Verpleegkundige zorg bij anesthesie en reanimatie. Kortrijk, West- Vlaanderen, België: Standaard boekhandel. Opgeroepen op april 2016
Pilot, P., Vehmeijer, S., Verburg, H., Cornelisse, D., & Bloem, R. (2009). Stand van zaken rond de totale heup- en knieartroplastiek. In Huisarts & wetenschap (pp. 542-546).
Polyethyleen: algemeen. (sd). Opgeroepen op 2016, van Plastic Union: http://www.plasticunion.be/nl/polyethyleen/algemeen.html
Rood, J. A., Van Zuuren, F. J., Stam, F., van der Ploeg, T., Huijgens, P. C., & Verdonck - de Leeuw, I. M. (2015). Cognitive coping style (monitoring and blunting) and the need for information, information satisfaction and shared decision making among patients with haematological malignancies. Psycho-Oncology, 564-571.
SAMENVATTING VAN DE REVALIDATIESCHEMA' S VAN DE KNIE. (sd). Leuven, Vlaams- Brabant, België. Opgeroepen op januari 27, 2016, van Rozenbergsport: http://www.rozenbergsport.nl/therapie/KULEUVEN%20Revalidatie%20knie-OK%…
Saris , D. B., Geene, A. R., & Custers, R. J. (2015). Pijn na primaire totale knieprothese. Nederlands tijdschrift voor geneeskunde. Opgeroepen op 2015-2016, van http://www.researchgate.net/profile/Arnoud_Van_Geene/publication/282128…
Sjöling, M., Norbergh, K.-G., Malker, H., & Asplund, K. (2006). What information do patients waiting for and undergoing arthroplastic surgery want? Their side of the story. Journal of Orthopaedic Nursing, 5-14.
Smith&Nephew. (sd). GENESIS II - chirurgische techniek. Izegem.
Sobotta, J., Paulsen, F., & Waschke, J. (2011). Sobotta (15e ed.). (T. Klonisch, & S. Hombach- Klonisch, Vert.) Houten, Duitsland: Springer Media. Opgeroepen op 2016
(sd).Spinale naalden inbrengen en toepassen. Alibaba. Opgeroepen op april 14, 2016, van http://dutch.alibaba.com/product-gs/medical-sterile-long-disposable-nee…
Stevens, M., Akker-Scheek, I. v., Hamelink, J., Reininga, I., Uyl-Verlinden, K. d., Wagenmakers, R., . . . Hof, T. (2010). Een nieuwe heup of knie Hoe wordt u weer lichamelijk en sportief actief. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum. Opgeroepen op januari 27, 2016, van http://link.springer.com.zuid.vives.ezproxy.kuleuven.be/book/10.1007/97…
Su-Ru, C., Chyang-Shiong, C., & Pi-Chu, L. (2013). The effect of eductional intervention on the pain and rehabilitation performance of patients who undergo a total knee placement. Journal of Clinical Nursing, 279-287.
Sweller, J. (2005). Implications of cognitive load theory for multimedia learning. In Mayer, The Cambridge Handbook of Multimedia Learning. (p. New York). Cambridge University Press.
SYSQA B.V. (2009, juli 30). Walkthroughs. Opgehaald van http://www.sysqa.nl/wp-content/uploads/2011/12/intro_walkthroughs_1v2.p…
Szöts , K., Konradsen, H., Solgaard, S., & Østergaard, B. (2015). Telephone follow-up by nurse following total knee arthroplasty – protocol for a randomized clinical trial. BMC Nursing, 13-14.
Totale knieprothese. (sd). 16. Izegem, West- Vlaanderen, België. Opgeroepen op maart 03, 2016
Totale knieprothese. (sd). 20. Brugge, West- Vlaanderen, België. Opgeroepen op 2016, van http://www.stlucas.be/patienten/zorgaanbod/specialismen-en-multidiscipl…
UZ Leuven. (2010, Oktober). Knieprothese - Informatie voor patiënten. Opgehaald van UZ Leuven: http://www.uzleuven.be/files/uzremote/brochure/179.pdf
Valstar, E. (2013, december 13). Grip op loslating. Leiden, Delft, Nederland: Universiteit Leiden.
Van Manen, M. D., Nace, J., & Mont, M. A. (2012). Management of Primary Knee Osteoarthritis and Indications for Total Knee Arthroplasty for General Practitioners. The Journal Of The American Osteopathic Association, 709 - 715.
Vandendriessche, G. (2008). Opgehaald van http://www.prothesechirurgie.be/
Vandevoorde, L. (2009-2010). Het ontwikkelen en testen van een e-larningmodule omtrent veneuze ulcera. Gent: Universiteit Gent.
Verhaar, J., & Mourik, J. v. (2008). Orthopedie (Tweede, herziene druk ed.). (B. S. Loghum, Red.) Houten, Nederland. Opgeroepen op 2015-2016, van http://download.springer.com.zuid.vives.ezproxy.kuleuven.be/static/pdf/…
Voor- en nadelen van e-learning. (2016). Opgehaald van elearning.nl: http://www.e-learning.nl/Elearning/Voorennadelenvanelearning.aspx
Waal Malefijt, M. d., Gaasbeek, R., Köeter, S., Marting, L., Verburg, H., Hennis, P., . . . Kyriazopoulos, A. (2015, mei 20). Richtlijn Totale Knieprothese. 278. Nederland. Opgehaald van http://www.orthopeden.org/uploads/IO/nP/IOnPG4j60RcZbdpdkVafrw/Conceptr…
Walkthrough. (2015, mei 10). Opgeroepen op 2015- 2016, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Walkthrough
Willems, T., Bellemans, J., Nuyts, R., Scheerlinck, T., Somville Johan, Van den Daelen, L., . . . Victor, J. (2013). Knie- en heupprothesen in België: een tweede analyse van de data uit het register Orthopride. België: ORTHOpride.
Zelm, R. v. (2015, februari 15). Huidige proces in kaart brengen: walkthrough of shadowing. Opgeroepen op januari 2016, van RubenvanZelm: https://rubenvanzelm.wordpress.com/2015/02/15/huidige-proces-in-kaart-b…