Heeft het vertrouwen van de Vlaming het begeven door de druk van de fraudeschandalen in de automobielsector?
Op 18 september 2015 werd bekend gemaakt dat Volkswagen fraudeerde met software om hun auto’s milieuvriendelijker te laten lijken dan ze in werkelijkheid waren. Daardoor werd de volledige Volkswagen Group in diskrediet gebracht. Enkele maanden later bleek echter dat Volkswagen niet de enige was en dat ook BMW, Opel, Porsche, Seat, Mitsubishi en andere merken schuldig waren aan dezelfde feiten. Als gevolg werd de volledige automobielsector in vraag gesteld en wist de consument niet meer wat te denken. Net daar zat het cruciale probleem: niemand wist wat de klant echt dacht.
Gaat de meerderheid van Vlaamse consumenten mee in het schandaalverhaal en wil hij niets meer te maken hebben met de betrokken merken? Of reageert de klant eerder passief en heeft hij bij zijn volgende aankoop nog steeds evenveel vertrouwen in elk merk? Is de Vlaamse klant nu kritischer bij zijn aankoop? Koopt hij nog steeds bij hetzelfde merk of heeft de consument eerder de neiging over te stappen naar een concurrerend merk? Is er meer, minder of evenveel vertrouwen? Is er meer vertrouwen in een bepaald merk? Waarop zal de klant letten bij de volgende aankoop? Kunnen we zeggen dat de Vlaming loyaal is, zowel in goede als in slechte tijden?
In mijn bachelorproef formuleer ik op al deze vragen een antwoord. Daarvoor zocht ik uit hoe de Vlaming op de nieuwsfeiten reageerde en hoe hun vertrouwen is geëvolueerd in zowel Volkswagen, de Volkswagen Group, de concurrerende merken als de automobielsector in het algemeen. Dat deed ik enerzijds door een literatuurstudie en anderzijds door een empirisch onderzoek, bestaande uit verkennende gesprekken, interviews en een grootschalige enquête.
De literatuurstudie start met een ‘situatieschets’ die een logische en verhelderende omschrijving van de ‘dieselgate’ bevat. Daarnaast analyseerde ik de verkoopcijfers en de reeds uitgevoerde charmeoffensieven van zowel Volkswagen als de andere automerken. Al die bevindingen werden gekoppeld aan de resultaten van het eigen empirisch onderzoek, waarin ik peilde naar de acties die het vertrouwen van de klant zouden kunnen verhogen. Dit leverde verrassende resultaten op.
Voor het empirisch onderzoek nam ik naast diepte-interviews ook een grootschalige enquête af bij maar liefst 370 Vlamingen over hun vertrouwen in de automobielsector. Daarmee voerde ik enerzijds specifiek onderzoek naar de reacties van de klant en anderzijds naar de algemene gevolgen voor de verschillende stakeholders. Aan de hand van die bevindingen onderzocht ik hoe Volkswagen het eventuele vertrouwensprobleem kan oplossen. Om tot deze oplossingen te komen, was het belangrijk te weten waar de consument belang aan hecht bij het kiezen voor een bepaald automerk. Deze bachelorproef reikt dus ook oplossingen aan voor autobedrijven om het (eventueel) verloren vertrouwen te herstellen.
De bachelorproef sluit af met een uitgebreide en verhelderende conclusie waarin elk onderdeel aan elkaar gelinkt wordt. Hoe wordt dit gedaan? Wat zijn de verrassende conclusies van het onderzoek? Hoe is dit tot stand gekomen? U komt het allemaal te weten in mijn bachelorproef!
Bibliografie
Auto en vervoer. (sd). Verschil tussen een hybride en een elektrische auto. Opgehaald van Info Nu: http://auto-en-vervoer.infonu.nl/auto/130700-verschil-tussen-een-hybrid…;
Auto55. (2016, 09 Maart). VW beëindigt sponsoring Schalke 04 en 1860 München. Opgehaald van MSN: http://www.msn.com/nl-be/auto/nieuws/ook-voetbal-dupe-vw-dieselgate/arA…;
Autoweek. (2010, 28 Januari). Gaspedaal-probleem Toyota. Opgehaald van Nu: http://www.nu.nl/auto/2172665/gaspedaal-probleem-toyota.html
Belga. (2015, 06 November). Nieuwe Belgische strafklachten tegen Volkswagen. Opgehaald van Belga: http://www.standaard.be/cnt/dmf20151106_01957737
Belga. (2016, 19 April). Audi ontwikkelde sjoemelsoftware Volkswagen. Opgehaald van De Redactie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.2634072
Belga. (2016, 25 Februari). D'Ieteren blikt tevreden terug op 2015 ondanks dieselgate. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
Belga. (2016, 09 Maart). Milieuschandaal VW - Amerikaanse topman Volkswagen stapt op. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archive-article&issueD…;
Belga. (2016, 03 Maart). Milieuschandaal VW - Eerlijkheid heeft hoogste prioriteit. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
Belga. (2016, 19 Maart). Milieuschandaal VW - Europese Commissie moet vertrouwen herstellen in de autosector. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archive-article&issueD…;
Belga. (2016, 11 Maart). Milieuschandaal VW - VW wil werknemers in hun hemd zetten. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
Blackwelder, B., Coleman, K., Colunga-Santoyo, S., Harrison, J. S., & Wozniak, D. (2016). The Volkswagen Scandal. Opgehaald van Robins School of Business - University of Richmond: http://scholarship.richmond.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1016&contex…;
BNP Paribas Fortis. (2013, 17 Januari). Meer dan één Belg op vier overweegt om een nieuwe auto te kopen binnen de twee jaar. Opgehaald van BNP Paribas Fortis: https://newsroom.bnpparibasfortis.com/nl/library/article/meer-dan-n-bel…;
Boston, W. (2015, 26 Oktober). Volkswagen suspends more employees: Law firm urges action. Opgehaald van The Wall Street Journal: http://www.wsj.com/articles/volkswagen-widenssuspensions-in-emissions-s…;
Bruggeman, F. (2016, 20 April). Volkswagen betaalt elke Amerikaan met sjoemelsoftware 4.400 euro. Opgehaald van De Redactie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/1.2635250
Cardinaels, J. (2015, 21 September). CEO Volkswagen excuseert zich voor uitstootschandaal. Opgehaald van De Tijd: http://www.tijd.be/ondernemen/auto/CEO_Volkswagen_excuseert_zich_voor_u… ndaal.9677748-3100.art?itm_campaign=nextarticle
Citron. (2015, 24 September). How the volkswagen scandal proves Citron's analysis of Mobileye. Opgehaald van Citron Research: http://www.citronresearch.com/wpcontent/uploads/2015/09/MBLY-Part-II-fi…;
Cobb, J. (2015, 22 September). What Volkswagen’s ‘Dieselgate’ Is, and Why it Matters. Opgehaald van HybridCARS: http://www.hybridcars.com/what-volkswagens-dieselgate-is-and-why-itmatt…;
Consumers International. (2015, 29 September). Car emissions scandal: Global car companies must lift cloud of doubt to restore consumer confidence. Opgehaald van Consumers International: http://www.consumersinternational.org/media/1607207/car-emissions-ci-pr…;
Cue, A. (2015, 07 December). Volkswagen's Diesel Emission Scandal "Dieselgate". Opgehaald van The University of North Texas: http://www.ashleighcue.com/PDF/CueDieselgate.pdf
De Cort, G. (2015, 25 September). VW krijgt schandaal niet onder controle. Opgehaald van De Standaard: http://www.standaard.be/cnt/dmf20150924_01885709
De Cort, G. (2016, 03 Maart). 'Onderzoek Dieselage wordt geen heksenjacht'. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
De Cort, G. (2016, 17 Februari). Volkswagen verliest verder terrein in Europa. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
De Morgen. (2015, 28 September). Schauvliege gaat Volkswagen vervolgen. Opgehaald van De Morgen: http://www.demorgen.be/wetenschap/schauvliege-gaat-volkswagen-vervolgen…;
De Redactie. (2016, 24 Maart). Volkswagen roept 800.000 wagens terug. Opgehaald van De Redactie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/Livecenter/1.2611184
De Standaard. (2015, 25 September). Nieuwe VW-topman: 'Vertrouwen terugwinnen is eerste taak'. Opgehaald van De Standaard: http://www.standaard.be/cnt/dmf20150925_01886216
De Standaard. (2016, 22 april). Volkswagen zette 16,4 miljard opzij om dieselschandaal te vergoeden. Opgehaald van De Standaard: http://www.standaard.be/cnt/dmf20160422_02251538
Deloitte. (2014). Global Automotive Consumer Study - Exploring consumers' mobility choices and transportation decisions. Opgehaald van Deloitte: http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/us/Documents/manufacturin…;
Didier. (2015, 13 Oktober). VW belooft elektrische Phaeton en andere 300km elektrische auto’s. Opgehaald van eGEAR: http://www.egear.be/vw-belooft-elektrische-phaeton/
Didier. (2016, 20 Januari). Dieselgate: Tijdlijn van het Volkswagen-schandaal. Opgehaald van eGear: http://www.egear.be/dieselgate/
d'Ieteren. (2015, 26 September). Opgehaald van http://files.newscenter.webdisclosure.com/447081/15.09.26_Die_Auto_EN.p…;
d'Ieteren. (2015, 22 September). Reaction to irregularities concerning a software used in some of the Volkswagen Group's Diesel engines. Opgehaald van d'Ieteren: http://files.newscenter.webdisclosure.com/446211/2015_09_22_CP_ENG_FINA…;
Dings, J. (2013). Mind the Gap! Why official car fuel economy figures don't match up to reality. Opgehaald van Transport and Environment: http://www.transportenvironment.org/sites/te/files/publications/Real%20… 0Consumption%20v15_final.pdf
Eilander, E. (2016, 18 Januari). Fraude bij Volkswagen van invloed op overwegingsintentie. Opgehaald van Adformatie: http://www.adformatie.nl/achtergrond/fraude-bij-volkswagen-van-invloedo…;
Environmental Protection Agency. (2015, 18 September). EPA, California Notify Volkswagen of Clean Air Act Violations / Carmaker allegedly used software that circumvents emissions testing for certain air pollutants. Opgehaald van EPA: https://yosemite.epa.gov/opa/admpress.nsf/a883dc3da7094f97852572a00065d… 3b5ab162b985257ec40057813b!OpenDocument
Ernst & Young. (2015). Future of automotive retail. Opgehaald van Ernst & Young: http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-future-of-automotive-retail…;
Essers, L. (2015, 25 September). Nederlandse beleggers eisen miljarden van Volkswagen. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/nederlandse-beleggers-eisenmiljar…;
Essers, L. (2016, 03 Maart). 'Volkswagen-personeel krijgt bonus ondanks sjoemelschandaal'. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/volkswagen-personeel-krijgtbonus-…;
European Parliament. (2016, 01 Maart). Car emissions: taking tests out of the lab and onto the road. Opgehaald van European Parliament: http://www.europarl.europa.eu/news/en/newsroom/20160222STO15305/Car-emi…;
Franssen, V. (sd). Methodologie van Onderzoek en Rapportering.
Gardner, M., Lienert, P., & Morgan, D. (2015, 25 September). Insight - After year of stonewalling, Volkswagen stunned U.S. regulators with confession. Opgehaald van Reuters: http://in.reuters.com/article/usa-volkswagen-deception-insight-idINKCN0…;
Groupe Renault. (2015, 24 November). Renault betwist de conclusies van de vzw Deutsche Umwelthilfe. Opgehaald van Groupe Renault: http://media.renault.com/be/nlbe/renaultgroup/media/pressrelease.aspx?m…;
Hawranek, D. (2015, 24 September). Volkswagen-Töchter: Porsche- und Audi-Vorstände müssen gehen. Opgehaald van Der Spiegel: http://www.spiegel.de/wirtschaft/unternehmen/volkswagen-vorstaende-von-…;
Heij, C. (2015, 22 September). Hoe Volkswagen tegen de lamp liep. Opgehaald van AutoBlog: http://www.autoblog.nl/nieuws/dieselgate-hoe-volkswagen-tegen-de-lamp-l…;
Heij, C. (2016, 26 April). Volkswagen gaat Toyota voorbij in verkoopcijfers. Opgehaald van AutoBlog: http://www.autoblog.nl/nieuws/volkswagen-gaat-toyota-voorbij-in-verkoop…;
Hennessy, J. (2015, 09 Oktober). VW messed up, but the emissions scandal won't turn off customers. Opgehaald van Fortune: http://fortune.com/2015/10/09/volkswagen-emissions-scandalwont-turn-off…;
Het Belang van Limburg. (2016, 11 Maart). VW gaat toch 3.000 banen schrappen. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
Het Laatste Nieuws. (2015, 23 September). D'Ieteren wil vertrouwen herstellen na VW-schandaal. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/hln/nl/927/Auto/article/detail/2464315/2015/09/23/D-I…;
Het Laatste Nieuws. (2015, 23 September). Duitse overheid wist van fraude Volkswagen. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/2464951/2015/09/…;
Het Laatste Nieuws. (2015, 22 September). Volkswagen erkent: 11 miljoen auto's uitgerust met frauderende software. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/hln/nl/1316/Autobedrijven/article/detail/2463749/2015… gen-erkent-11-miljoen-auto-s-uitgerust-met-frauderende-software.dhtml
Het Laatste Nieuws. (2015, 06 November). Volkswagen garandeert dat het opdraait voor mogelijke extra uitstootbelastingen. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/hln/nl/927/Auto/article/detail/2516419/2015/11/06/Vol…;
Het Laatste Nieuws. (2016, 28 Februari). D'Ieteren voelt dieselgate (nog) niet. Opgehaald van Academic Gopress: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archivearticle&issueDa…;
Het Laatste Nieuws. (2016, 23 Maart). VW roept 177.000 wagens van model Passat terug. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/hln/nl/927/Auto/article/detail/2655646/2016/03/23/VW-…;
Het Nieuwsblad. (2016, 24 Maart). Volkswagen-groep roept 800.000 wagens terug. Opgehaald van Het Nieuwsblad: http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160324_02200905
Hirsch, J. (2015, 21 September). U.S. taxpayers duped into shelling out $51 million in green subsidies for 'clean' VW vehicles. Opgehaald van Los Angeles Times: http://www.latimes.com/business/autos/la-fi-vw-subsidies-20150922-story…;
Hotten, R. (2015, 10 December). Volkswagen: The scandal explained. Opgehaald van BBC: http://www.bbc.com/news/business-34324772
Houtekamer, C. (2015, 23 September). Alles wat je wil weten over het Volkswagenschandaal. NRC. Opgehaald van http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/23/wat-het-volkswagenschandaal-voormij…;
ING Sprinters. (2016, 04 Mei). Beurskoers Volkswagen. Opgehaald van ING: https://www.ingsprinters.nl/markten/aandelen/volkswagen/page/1
KBC. (2015, 18 September). Hoe kan ik duurzaam ondernemen? Opgehaald van KBC Bank & Verzekering: https://ondernemen.kbc.be/artikel/groei-beheer/organisatie/hoe-duurzaam…;
Kiyani, T. M., Niazi, M. R., Rizvi, R. A., & Khan, I. (2012). The relationship between brand trust, customer satisfaction and customer loyalty. Opgehaald van Interdiscipinary Journal of Contemporary Research in Business: http://journal-archieves18.webs.com/489-502.pdf
Kooistra, L. (2015, 27 November). Onderzoek toont aan: Imago VW krijgt flinke deuk door sjoemelsoftware. Opgehaald van Frank News: http://www.frank.news/2015/11/27/fraudeschaadt-imago-volkswagen/
KPMG. (2015). KPMG. Opgehaald van KPMG's Global Automotive Executive Survey 2015: https://www.kpmg.com/Global/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/g…;
KPMG. (2016). Global Automotive Executive Survey 2016. Opgehaald van KPMG: http://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Docume… motive/Global-Automotive-Executive-Survey-2016-1.pdf
Kresge, N., & Behrmann, E. (2015, 24 September). BMW Drops on Report That X3 Diesel's Emission Exceeded EU Limit. Opgehaald van Bloomberg: http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-09-24/bmw-drops-on-report-t…;
Marketing Tribune. (2016, 19 Januari). [Onderzoek] Schandaal Volkswagen beinvloedt koopgedrag. Opgehaald van Marketing Tribune - Business to Business: http://www.marketingtribune.nl/b2b/nieuws/2016/01/schandaal-volkswagen-…;
Masatsugu, H., & Monami, Y. (2016, 26 April). Mitsubishi says fuel test misconduct dates back to 1991. Opgehaald van Automotive News: http://www.autonews.com/article/20160426/COPY01/304269919/mitsubishi-sa…;
Mes, J. (2015, 03 December). Nieuw fraudeschandaal in autoland . Opgehaald van BNR: http://www.bnr.nl/nieuws/677032-1512/nieuw-fraudeschandaal-in-autoland&…;
Mitsubishi Motors. (2016, 20 April). Improper conduct in fuel consumption testing on products manufactured by Mitsubishi Motors Corporation (MMC). Opgehaald van Mitsubishi Motors: http://www.mitsubishimotors.com/publish/pressrelease_en/corporate/2016/…;
Mouawad, J. (2015, 30 September). The Other Victims of the Volkswagen Scandal: Dealers. Opgehaald van The New York Times: http://www.nytimes.com/2015/10/01/business/theother-victims-of-the-volk…;
Nederlandse Encyclopedie. (sd). Empirisch onderzoek. Opgehaald van Nederlands Encyclopedie: http://www.encyclo.nl/begrip/empirisch%20onderzoek
Nederlandse Encyclopedie. (sd). Katalytisch. Opgehaald van Nederlandse Encyclopedie: http://www.encyclo.nl/begrip/Katalytisch
Neslen, A. (2015, 24 September). UK, France and Germany lobbied for flawed car emissions tests, documents reveal. Opgehaald van The Guardian: http://eds.a.ebscohost.com/Legacy/Views/static/html/Error.htm?aspxerror… wer/pdfviewer
Niewold, M. (2015, 15 Oktober). Nieuwe kleur Volkswagen: schaamrood. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/nieuwe-kleur-volkswagen-schaamrood
Niewold, M. (2015, December 10). Onderzoek Volkswagen duurt nog jaar: 'niemand wordt gespaard'. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/onderzoek-volkswagen-duurtnog-jaa…;
O´Boyle, E., & Adkins, A. (2015, 03 December). Can Volkswagen salvage its damaged brand? Opgehaald van Gallup: http://www.gallup.com/businessjournal/187472/volkswagen-salvagedamaged-…;
Öberseder, M., Schlegelmilch, B. B., & Gruber, V. (2011, November). "Why Don’t Consumers Care about CSR?" - A Qualitative Study Exploring the Role of CSR in Consumption Decisions. Wetenschappelijk onderzoek, WU Vienna University of Economics and Business, Wenen. Opgehaald van http://epub.wu.ac.at/3281/2/Why_dont_you_care_about_CSR.pdf
Oldenkamp, R., van Zelm, R., & Huijbregts, M. A. (2016). Valuing the human health damage caused by the fraud of Volkswagen. In R. Oldenkamp, Environmental Pollution (p. 212). Elsevier. Opgehaald van http://ac.els-cdn.com/S0269749116300537/1-s2.0-S0269749116300537main.pd…;
Opel AG. (2015, 23 Oktober). Officieel statement Adam Opel AG betreffende aantijgingen van Deutsche Umwelthilfe. Opgehaald van Opel AG: http://media.opel.nl/media/nl/nl/opel/news.detail.html/content/Pages/ne… el/10-23-statement-deutsche-umwelthilfe.html
Pauwels, L. (2015, 18 Januari). Passen Opel-dealers in het geheim software in vervuilende Zafira's aan? . Opgehaald van De Redactie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/1.2549598
Piette, F. (2016, 05 Januari). Top 10 van de best verkochte merken in België in 2015. Opgehaald van Vroom: http://www.vroom.be/nl/dossier/autosalon-brussel-2016/top-tien-best-ver…;
Reuters. (2015, 27 September). Regulator to VW: Get in line or get off the road. Opgehaald van Deutsche Welle: http://www.dw.com/en/regulator-to-vw-get-in-line-or-get-off-the-road/a1…;
RTL Z. (2015, 23 November). Alweer een nieuw sjoemelschandaal bij Volkswagen . Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/alweer-een-nieuw-sjoemelschandaal…;
RTL Z. (2015, 25 September). Amerika gaat alle auto's testen op manipulatiesoftware. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/amerika-gaat-alle-autos-testen-op…;
RTL Z. (2015, 25 September). 'Automobilist 450 euro duurder uit door gesjoemel'. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/automobilist-450-euro-duurder-uit…;
RTL Z. (2015, 01 December). Bijna kwart minder Volkswagens verkocht in de VS. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/bijna-kwart-minder-volkswagens-ve…;
RTL Z. (2015, 27 September). Bosch waarschuwde VW al in 2007 voor manipulatie software. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/bosch-waarschuwde-vwal-2007-v…;
RTL Z. (2015, 05 November). Europese Commissie wil meegluren met emissietest. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/europese-commissie-wil-meegluren-…;
RTL Z. (2015, 30 September). Houston eist 100 miljoen van Volkswagen. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/houston-eist-100-miljoen-van-volk…;
RTL Z. (2015, 03 November). Mogelijk nog eens 800.000 auto's betrokken bij VW-schandaal. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/mogelijk-nog-eens-800000autos-bet…;
RTL Z. (2015, 04 November). Moody's is negatiever over Volkswagen. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/moodys-negatiever-over-volkswagen…;
RTL Z. (2015, 20 November). Nederlandse stichting bundelt Europese VW-schadeclaims. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/nederlandse-stichting-bundelt-eur…;
RTL Z. (2015, 30 September). RDW overweegt onderzoek andere automerken. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/rdw-overweegt-onderzoek-andere-au…;
RTL Z. (2015, 15 December). Volkswagen blijft populairste autofabrikant in Europa. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/volkswagen-blijft-populairsteauto…;
RTL Z. (2015, 15 Oktober). 'Volkswagen pakt excuus verkeerd aan'. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/volkswagen-pakt-excuus-verkeerd-a…;
RTL Z. (2015, 04 Oktober). Volkswagen schreeuwt het van de daken: sorry . Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/algemeen/economie/volkswagen-schreeuwt-het-van-de-da…;
RTL Z. (2015, 06 Oktober). Volkswagen-chef hint op ontslagronde door dieselschandaal. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/volkswagen-chef-hint-op-ontslagro…;
RTL Z. (2015, 21 December). Volkswagen-managers kunnen fluiten naar hun bonus. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/volkswagen-managers-kunnen-fluite…;
RTL Z. (2015, 28 September). Wat als… Volkswagen omvalt? Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/wat-als-volkswagen-omvalt
RTL Z. (2015, 23 September). Zo kon Volkswagen sjoemelen met uitstoot. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/zo-kon-volkswagen-sjoemelen-met-u…;
RTL Z. (2016, 08 Februari). Nederlandse beleggers slepen Volkswagen voor de rechter. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlz.nl/business/bedrijven/nederlandse-beleggers-slepen-volk…;
RTL Z. (2016, 15 Februari). Nederlandse stichting leidt wereldwijde claim beleggers Volkswagen. Opgehaald van RTL Z: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/nederlandse-stichting-leidtwereld…;
RTL Z. (2016, 20 April). Ook Mitsubishi sjoemelt met uitstootwaarden. Opgehaald van RTL: http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/ook-mitsubishi-sjoemelt-met-uitst…;
Schwab, P.-N. (2015, 28 September). Volkswagen schandaal: maakt de klant zich echt wel zorgen? Opgehaald van IntoTheMinds - Marktonderzoek en ondernemers coaching: http://www.intotheminds.com/blog/nl/volkswagen-schandaal-maakt-de-klant…;
Shepardson, D. (2015, 19 September). VW to U.S. dealers: Halt sales of some '15 diesel cars. Opgehaald van The Detroit News: http://www.detroitnews.com/story/business/autos/foreign/2015/09/19/vw-u…;
Steingard, D. (2015, 30 September). VW scandal another case of business as usual. Opgehaald van Press Reader: http://www.pressreader.com/usa/the-philadelphiainquirer/20150930/281865…;
Traxio. (sd). Homologaties. Opgehaald van Homologatie: http://www.homologation.be/nl/home/goedkeuringen/
TTF. (2015, 18 Oktober). Reputatiemanagement Volkswagen: een voorbeeld voor de bankensector. Opgehaald van TTF: http://www.ttfmc.nl/reputatiemanagement-volkswagen-een-voorbeeldvoor-de…;
van de Weijer, B. (2015, 25 September). Na Volkswagen ook Audi, BMW en Opel in de fout. Opgehaald van De Volkskrant: http://www.volkskrant.nl/economie/na-volkswagen-ook-audibmw-en-opel-in-…;
Van den Bogaert, R. (2015, 02 Januari). De 10 meest verkochte automerken in België. Opgehaald van Vroom: http://www.vroom.be/nl/autonieuws/top-10-meest-verkochte-automerken-201…;
van der Goot, E. (2015, 23 September). Dit moet u weten over het dieselschandaal van Volkswagen. Opgehaald van NU: http://www.nu.nl/volkswagen-schandaal/4131514/moet-u-wetendieselschanda…;
Vandormael, U. (2016, 12 Januari). Automerken proberen klantenvertrouwen terug te winnen met historisch hoge kortingen . Opgehaald van Knack:
http://www.knack.be/nieuws/auto/automerken-proberen-klantenvertrouwen-t…;
Vaughan, A. (2015, 29 Oktober). VW emissions cheat estimated to cause 59 premature US deaths . Opgehaald van The Guardian: http://www.theguardian.com/environment/2015/oct/29/vwemissions-estimate…;
Vierendeels, T. (2015, 22 November). Vertrouwen in automerk kwijt. Opgehaald van Het Laatste Nieuws: http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-roosdaal/-vertrouwen-in-automerk-kwi…;
Vizard, S. (2015, 22 December). Volkswagen overhauls marketing as it ditches ‘Das Auto’ slogan. Opgehaald van Marketing Week: http://www.marketingweek.com/2015/12/22/volkswagenoverhauls-marketing-a…;
Vizard, S. (2015, 22 September). Volkswagen vows to ‘win back customer trust’ as brand hit by emissions scandal. Opgehaald van Marketing Week: https://www.marketingweek.com/2015/09/22/volkswagens-brand-on-the-line-…;
Vizard, S. (2016, 05 Februari). Volkswagen brand on road to recovery as it launches first campaign since emissions scandal. Opgehaald van Marketing Week: https://www.marketingweek.com/2016/02/05/volkswagen-brand-on-road-to-re…;
Vlemings, J. (2015, 24 September). Hoe een roadtrip met studenten de emissiefraude bij Volkswagen blootlegde. De Morgen. Opgehaald van http://www.demorgen.be/wetenschap/hoe-eenroadtrip-met-studenten-de-emis…;
Volkswagen AG. (2015, 22 September). Opgehaald van Volkswagen AG: http://www.volkswagenag.com/content/vwcorp/info_center/en/news/2015/09/… _AG_has_issued_the_following_information.html
Volkswagen AG. (2015, 23 September). Opgehaald van Volkswagen AG: http://www.volkswagenag.com/content/vwcorp/info_center/en/news/2015/09/…. html
Volkswagen AG. (2015, 3 November). Opgehaald van Volkswagen AG: https://www.volkswagenmedia-services.com/en/detailpage/-/detail/Clarifi…;
Volkswagen AG (Regisseur). (2015). Technical measures for the EA 189 diesel [Film]. Opgehaald van https://www.youtube.com/watch?v=jKN8danpIfE
Volkswagen AG. (2015, 10 December). The Volkswagen Group is moving ahead: Investigation, customer solutions, realignment. Opgehaald van Volkswagen AG: http://www.volkswagenag.com/content/vwcorp/info_center/en/talks_and_pre… ntation+PK_Final_ENG.pdf
Volkswagen AG (Regisseur). (2015). Video statement Prof. Dr. Martin Winterkorn [Film]. Opgehaald van https://www.youtube.com/watch?v=wMPX98_H0ak
Volkswagen AG (Regisseur). (2015). Volkswagen´s apology on TDI scandal [Film]. Opgehaald van https://www.youtube.com/watch?v=dyiTwCuCRqg
Volkswagen AG (Regisseur). (3 Februari 2016). Then. Now. Always. [Film]. Opgehaald van https://www.youtube.com/watch?v=NW12MGwUG6I
Wendler, A. (2015, 21 September). How Volkswagen Got Busted for Skirting EPA Diesel Emissions Standards. Car and Driver. Opgehaald van http://blog.caranddriver.com/how-volkswagengot-busted-for-gaming-epa-di…;
Whoriskey, P., & Warrick, J. (2015, 22 September). Anatomy of Volkswagen’s deception: The recall that never fixed any cars. The Washington Post. Opgehaald van https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2015/09/22/anatomy-of-volks…;
Wikipedia. (sd). California Air Resources Board. Opgehaald van Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/California_Air_Resources_Board
Wikipedia. (sd). Clean Air Act (United States). Opgehaald van Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Clean_Air_Act_%28United_States%29
Wikipedia. (sd). Consumers International. Opgehaald van Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Consumers_International
Wikipedia. (sd). Dieselgate. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Dieselgate
Wikipedia. (sd). Environmental Protection Agency. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Environmental_Protection_Agency
Wikipedia. (sd). International Council on Clean Transportation. Opgehaald van Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/International_Council_on_Clean_Transporta…;
Wikipedia. (sd). Sjoemelsoftware. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sjoemelsoftware
