Besneden en beschermd?

Robby
Dermaut

Het is 26 april 2017, bijna 11u ’s middags we zijn in Samfya. Een klein stadje in de Luapula provincie in het noorden van Zambia. Toerisme is er in kleine mate aanwezig, vooral binnenlandse toeristen. Het heeft mooie stranden en enkele lodgen die aan het Lake Bangweulu gelegen zijn waar men ’s avonds de zon kan zien ondergaan. Maar dat is niet de omgeving van deze scriptie. Ongeveer één kilometer landinwaarts bevindt zich het Samfya District Hospital. Daar sta ik voor de eerste maal een wonde te observeren van een patiënt die de infectieziekte hiv heeft. De wonde begint aan het staartbeen en eindigt aan de knie, etter en vocht sijpelen uit de wonde. Verdere beschrijving zal ik niet geven, want ikzelf moet mijn lichte misselijkheid onderdrukken. De wonde is in zo’n ver stadium dat we weinig kunnen doen om genezing te bevorderen, specifieke materialen voor wondzorg zijn ook niet aanwezig. De misselijkheid ebt weg, in de plaats komt een gevoel van machteloosheid.

Een derdewereld-verhaal

Het klinkt als een typisch verhaal, één van de zovele die uit het werelddeel Afrika afkomstig is. Vele denken hierbij dat het een ver-van-mijn-bed-show is. Het is inderdaad juist dat de ziekte hiv meer aanwezig is in die bepaalde regio. Maar ook hier in België heeft een klein aandeel van de bevolking te maken met de infectieziekte. Weliswaar loopt nog een groter deel van de bevolking gevaar om hiv op te lopen, zowel in België als in Zambia. Dit kan door geslachtsgemeenschap, vooral anale seks is het meest risicovol. Hierdoor hebben homoseksuelen vierentwintig keer meer kans om geïnfecteerd te geraken. Maar ook naalden delen is een bekende methode waarbij hiv wordt overgedragen.

Maar het dagelijks gevecht van duizenden organisaties en overheden tegen hiv is geen verloren strijd! Er bestaan geneesmiddelen of therapieën, genaamd antiretrovirale geneesmiddelen of therapie (ART). Deze medicijnen onderdrukken het virus en zorgen ervoor dat mensen, die ze correct innemen, geen aids ontwikkelen. Aids betekend Acquired Immunodeficiency Syndrome en is de laatste fase van de infectieziekte, hiv bestaat uit drie fasen. Als iemand aids heeft is de kans groot dat deze persoon sterft aan de gevolgen ervan. De meest effectiefste maatregelen die men tot nu toe toepast is preventie. Zo wordt het gebruik van een condoom en het kennen van je hiv-status (positief en negatief) nog steeds sterk gepromoot.

Een circumcisie, wat?

Sinds enkele jaren is er nieuwe preventieve handeling ontwikkeld. Zo heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) samen met drie onafhankelijke onderzoeken ontdekt dat, circumcisie tot 60% beschermt tegen hiv voor een man bij heteroseksuele geslachtsgemeenschap. Maar wat is nu circumcisie? Dat is namelijk het besnijden van de man, daarbij wordt de voorhuid verwijderd waardoor de eikel wordt ontbloot. In Zambia worden twee technieken regelmatig toegepast: de kocher geleide methode en de dorsale knip. Beiden worden uitgevoerd met verschillende materialen en op een verschillende manieren. Zowel dokters al verpleegkundigen voeren circumcisies uit.

Hoe komt het nu dat een besnijdenis de man beschermt tegen hiv? In de voorhuid is een andere structuur aanwezig van de huidcellen waardoor deze gemakkelijker binnen te dringen zijn. Hierdoor kan het hiv-virus sneller in aanraking komen met hiv-targetcellen. Deze targets, of doelen, zijn cellen die een rol spelen in de immuniteit van een mens. In deze situatie zijn het er drie: de Langerhans cellen, macrofagen en CD4 T-cellen. In eerste instantie dacht men dat in de binnenste voorhuid meer cellen aanwezig waren. Wat blijkt nu, is dat het te maken heeft met de locatie van de cellen in het huidoppervlak. De hiv-targetcellen liggen dichter bij het oppervlak aan de binnenkant van de voorhuid dan de buitenkant.

Nog een lange weg

Samen met verpleegkundigen en assistenten in Zambia heb ik enkele circumcisies kunnen uitvoeren. Die besnijdenissen maken deel uit van de 11,6 miljoen circumcisies in de veertien andere prioriteitslanden van de WHO die al reeds werden uitgevoerd. Maar de inspanningen worden nog meer opgedreven! Tegen 2020 stelt men voorop om nog eens 25 miljoen extra circumcisies uit te voeren. Zo blijft men vechten tegen het virus! Want hoe cliché het ook mag zijn, zo wordt de wereld beetje per beetje verlost van het kwade.

Om terug te keren naar het ziekenhuis in Samfya. Zes dagen heeft de patiënt in het ziekenhuis verbleven, Elke kans om hem te redden zijn aangegrepen, maar hij was te ver in het aids-stadium. Ondertussen blijft men campagnes voeren om mensen bewust te maken om op hun goede te zijn voor de infectieziekte hiv. Elke dag, elke minuut en elke seconde staan duizenden gezondheidszorgwerkers op om hun eigen gevecht aan te gaan met hiv.

Robby Dermaut

Bibliografie

Bibliografie

AIDS.gov. (2016, juli 14). CD4 coutn. Opgehaald van AIDS.gov: https://www.aids.gov/hiv-aids-basics/just-diagnosed-with-hiv-aids/under…

AIDS.gov. (2016, juli 14). What is hiv/aids? Opgehaald van AIDS.gov: https://www.aids.gov/hiv-aids-basics/hiv-aids-101/what-is-hiv-aids/

Alere. (2017, april 3). Alera HIV Combo. Opgehaald van ALEREHIV.COM: http://www.alerehiv.com/ww/home/hiv-screening/alere-hiv-combo/features…

Altfeld, M., Barmeyer, A., Behrens, G., Berzow, D., Boesecke, C., Braun, P., . . . Wolf, E. (2015). HIV 2015/16. Hamburg: Medizin Fokus Verlag.

Anglemyer, A., Rutherford, G. W., Easterbrook, P. J., Horvath, T., Vitoria, M., Jan, M., & Doherty, M. C. (2014). Early initiation of antiretroviral therapy in HIV-infected adults and adolescents: a systematic review. AIDS, 105-118.

Atashili, J., Poole, C., Ndumbe, P., Adimora, A., & Smith, J. (2008). Bacterial vaginosis and HIV acquisition: A meta-analysis of publisched studies. AIDS, 1493-1501.

Auvert, B., Sobngwi-Tambekou, J., Cutler, E., Nieuwwoudt, M., Lissouba, P., Puren, A., & Taljaard, D. (2009). Effect of Male Circumcision on the Prevalence of High-Risk Human Papillomavirus in Young Men: Results of a Randomized Controlled Trail Conducted in Orange Farm, South Africa. The Journal of Infectious Diseases, 14-19.

Auvert, B., Taljaard, D., Lagarde, E., Sobngwi-Tambekou, J., Sitta, R., & Puren, A. (2005). Randomized, Controlled Intervention Trail of Male Circumcision for Reduction of HIV Infection Risk: The ANRS 1265 Trail. Plos Medicine, 1112-1122.

Baeten, J. M., Donnell, D. P., Ndase, P. M., Mugo, N. M., Campbell, J. M., Wangisi, J. M., . . . Celum, C. M. (2012). Antiretroviral Prophylaxis for HIV-1 Prevention among Heterosexual Men and Women. The New England Journal of Medicine, 399-410.

Baggaley, R. F., White, R. G., & Boily, M.-C. (2010). HIV transmission risk through anal intercourse: systematic review, meta-analysis and implications for HIV prevention. International Journal of Epidemiology, 1048-1063.

Bailey, R. C., Moses, S., Parker, C. B., Agot, K., Maclean, I., Krieger, J. N., . . . Ndinya-Achola, J. O. (2007). Male circumcision for HIV prevention in young men in Kisumu, Kenya: a randomised controlled trail. Lancet, 643-656.

Beekmann, S. R., & Henderson, D. M. (2014). Prevention of HIV/AIDS: Post-Exposure Prophylaxis (including Healthcare Workers). Infectious Disease Clinics of North America, 601-613.

Beelart, G., & Fransen, K. (2010). Evaluation of a rapid and simple fourth-generation HIV screening assay for qualitative detection of HIV p24 antigen and/or antibodies to HIV-1 and HIV-3. Journal of Virological Methodes, 218-222.

Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. (2014). Middelen tegen retrovirussen (hiv). In Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium (pp. 391-395). Brussel: Thierry Christiaens.

Belgische Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. (2017, februari 19). Resverse-transcriptaseremmers. Opgehaald van BCFI: http://www.bcfi.be/nl/chapters/12?frag=11049&trade_family=27706

Bell, L. (2017, april 23). CD4+ T Cells. Opgehaald van British Society for Immunology: https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/cell…

Boyle, G. J., & Hill, G. (2011). Sub-Saharan African randomised clinical trails into male circucumcision and HIV transmission - Methodological, ethical and legal concerns. Amarican Journal of Law & Medicine, 316-334.

Branson, B. M., Owen, M. P., Wesolowski, L. P., Bennett, B. M., Werner, B. P., Wroblewski, K. M., & Pentella, M. P. (2014). Laboratory Testing for the Diagnosis of HIV Infection: Updated Recommendations. Centers for Disease Control and Prevention.

Brenchley, J., & Douek, D. (2008). HIV infection and the gastrointestinal immune system. Nature, 23-30.

Caiffi, L., Koulla-Shiro, S., Sawadogo, A., le Moing, V., Eymard-Duvernay, S., Izard, S., . . . Delaporte, E. (2015). Efficay and safety of three second-line antiretroviral regimes in HIV-infected patients in Africa. AIDS, 1473-1481.

Centre for Disease Control and Prevention. (2014, november 19). STDs and HIV - CDC Fact Sheet. Atlanta, Verenigde Staten: National Center for HIV/AIDS, Viral Hepatitis, STD, and TB Prevention.

Centre for Disease Controle and Prevention. (2016). CDC Fights Global HIV & TB - Two epidemics. One mission. Atlanta: Centre for Disease Controle and Prevention.

Constantine, N. P. (2017, april 23). HIV Viral Antigen Assays. Opgehaald van Hiv InSite: http://hivinsite.ucsf.edu/InSite?page=kb-02-02-02-02

Cornett, J. K., & Kirn, T. J. (2013). Laboratory Diagnosis of HIV in Adults: A Review of Current Methods. Clinical Infectious Diseases, 712-718.

Dagnra, A., Adjoh, K., Tchaptchet, S. H., Patassi, A., Sadzo, D. H., Awokou, F., & Tidjani, O. (2010). Prévalence de la co-infection VIH-tuberculose et impact de l'infection VIH sur l"evoluation de la tuberculose pulmonaire au Togo. Bulletin de laSociété de Pathologie Exotique, 342-346.

Department of Reproductive Health and Research. (2009). Manual for Male Circumcision under Local Anaesthesia. Genève: World Health Organization.

Dermaut, R. (sd). Circumcisions health center Samfya, Zambia. Besneden, en beschermd? Hogeschool VIVES, Campus Kortrijk, Samfya.

Dinh, M. H., Fahrbach, K. M., & Hope, T. J. (2011). The Role of the Forsekin in Male Circumcision: An Evidence-Based Review. American Journal of Reproductive Immunology, 279-283.

Dinh, M. H., Hirbod, T., Kigozi, G., Okocha, E. A., Cianci, G. C., Kong, X., . . . Hope, T. J. (2012). No Difference in Keratin Thickness between Inner and Outer Forsekins from Elective Male Circumcisions in Rakia, Uganda. Plos One, 1-8.

Dr. Songuolo, P., Dr. Babaniyi, O., Dr. Masaninga, F., Ms. Mweemba, N., & Mr. Musumali, M. (2014). Annual Report 2013 - Zambia. Lusaka: World Health Organisation.

Drugs.com. (2017, april 23). Drug Interaction Report. Opgehaald van Drugs.com: https://www.drugs.com/interactions-check.php?drug_list=876-0,2158-0&typ…

Ellsworth, P. M., & Gest, T. R. (2016, Juli 21). Gross Anatomy. Opgehaald van Penis Anatomy: http://emedicine.medscape.com/article/1949325-overview#a7

FOD Volksgezondheid. (2016). Hiv-plan. Brussel: Belgische Federale overheid.

Ford, N., Irvine, C., Shubber, Z., Baggaley, R., Beanland, R., Vitoria, M., . . . Calmy, A. (2014). Adherence to HIV postexposure prophylaxis: a sytematic review and meta-analysis. AIDS, 2721-2727.

Ganor, Y., Zhou, Z., Tudor, D., Schmitt, A., Vacher-Lavenu, M.-C., Gibault, L., . . . Bomsel, M. (2010). Within 1h, HIV-1 uses viral synapses tot enter efficiently the inner, but not outer, foreskin mucosa and engages Langerhans-T cell conjugates. Nature, 506-522.

Google Inc. (sd). The Corona and Frenulum. Google Inc.

Google, I. (sd). Ruggenwervels. Google Inc.

Gray, R. H., Kigozi, G., Serwadda, D., Makumbi, F., Watya, S., Nalugoda, F., . . . Wawer, M. J. (2007). Male circumcision for HIV prevention in men in Rakai, Uganda: a randomised trail. Lancet, 657-666.

Haase, A. T. (2010). Targeting early infection to prevent HIV-1 mucosal transmission. Nature, 217-224.

Health Center Stage 2, Samfya. (2017, april 12). Registerd Male Circumcisions. Samfya, Luapula, Zambia: Ministry of Health, Zambia.

Hewett, P., Hallett, T., Mensch, B., Dzekedzeke, K., Zimba-Tembo, S., Garnett, G., & Todd, P. (2012). Sex with stitches: assessing the resumption of sexual activity during the postcircumcision wound-healing period. AIDS, 749-756.

Hill, A., & Balkin, A. (2009). Risk Factors for Gastrointestinal Adverse Events in HIV Treated and Untreated Patients. AIDS, 30-38.

Hoebeke, P. M. (2017, februari 20). Circumcisies. (R. Dermaut, Interviewer)

Hollingsworth, D. T., Anderson, R. M., & Fraser, C. (2008). HIV-1 Transmission, by Stage of Infection. The journal of Infectious Diseases, 687-693.

Hussell, T. (2017, april 23). T Cells. Opgehaald van Britisch Society for immunology: https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/cell…

Jayathunge, P. H., McBride, W. J., MacLaren, D., Kaldor, J., Vallely, A., & Turville, S. (2014). Male Circumcision and HIV Transmission; What Do We Know? The Open AIDS Journal, 31-44.

Joint United Nations Programme on HIV/AIDS. (2016). Global Aids update 2016. Zwitserland: UNAIDS.

Joint United Nations Programme on HIV/AIDS. (2016). Prevention Gap Report. Zwitserland: UNAIDS.

Kelley, C. M., Barbour, J. P., & Hecht, F. M. (2007). The Relation Between Symptoms, Viral Load, and Viral load Set point in Primary HIV Infection. Journal of Aqcuired Immune Deficiency Syndrome, 445-448.

Kinderurologie. (2016, februari 11). Fimosis: voorhuidproblemen. Opgehaald van Universitair Ziekenhuis Gent: http://www.uzgent.be/nl/zorgaanbod/mdspecialismen/kindergeneeskunde/kin…

Kitahata, M. M., Gange, S. P., Abraham, A. P., Merriman, B. M., Saag, M. M., Justice, A. M., . . . Moore, R. M. (2009). Effect of Early Versus Deferred Antiretroviral Therapy for HIV on Survival. The New England Journal of Medicine, 1815-1826.

Laskey, S. B., & Sillicaino, R. f. (2014). A mechanistic theory to explain the efficacy of antiretroviral therapy. Nature, 772-780.

Lewis, J. M., Macpherson, P., Adams, E. R., Ochodo, E., Sands, A., & Taegtmeyer, M. (2015). Field accuray of fourth-generation rapid diagnostic test for acute HIv- -- a systematic review. AIDS, 2465-2471.

Li, H., Marley, G., Ma, W., Wei, C., Lackey, M., Ma, Q., . . . Tucker, J. (2016). The Role of ARV Associated Adverse Drug Reactions in Influencing Adherence Among HIV-Infected Individuals: A Systematic Review and Qualitative Meta-Synthesis. AIDS and Behavior.

Malisawa, D. (2017, april 11). Voluntary Medical Male Circumcision. (R. Dermaut, Interviewer)

Menéndez-Arias, L., & Alvarez, M. (2013). Antiretroviral therapy and drug resistance in human immunodeficiency virus type 2 infection. Aniviral Research, 70-86.

Miller, W. C., Rosenberg, N. E., Rutstein, S. E., & Powers, K. A. (2010). The Role of Acute and Early HIV Infection in the Sexual Transmission of HIV. Current Opinion in HIV and AIDS, 277-282.

Morris, B. J., Wamai, R. G., Henebeng, E. B., Tobian, A. A., Klausner, J. D., Banerjee, J., & Hankins, C. A. (2016). Estimation of country-specific and global prevalence of male circumcision. Population Health Metrics, 1-13.

Nam. (2014, april 4). Viral load. Opgehaald van Nam, aidsmap: http://www.aidsmap.com/Viral-load/page/1327496/

National Center for HIV/AIDS, V. H. (sd). PrEP 101. Center for Disease Control and Prevention, Atlanta.

N'Gandwe, E. (2017, april 11). Male circumcison: organization, procedures and follow-up. (R. Dermaut, Interviewer)

Nigatu, T. (2012, mei 3). Integration of HIV and Noncommunicable Diseases in Health Care Delivery in Low- and Middle-Income Countries. Atlanta, Verenigde Staten: Centers for Disease Control and Prevention.

Nyamweya, S., Hegedus, A., Jaye, A., Rowland-Jones, S., Flanagan, K. L., & Macallan, D. C. (2013). Comparing HIV-1 and HIV-2 infection: Lessons for viral immunopathogenesis. Reviews in Medical Virology, 221-240.

Pathela, P., Braunstein, S., Blank, S., & Schillinger, J. (2013). HIV Incidence Among Men With and Those Without Sexually Transmitted Rectal Infections: Estimates From Mathing Against an HIV Case Registry. Clinical Infectious Diseases, 1203-1209.

Patyn, C. (2016). Verpleegkundige zorg bij anesthesie en reanimatie. In C. Patyn, Anesthesie en reanimatie - Theorie (p. 40). Kortrijk: Katholieke Hogeschool Vives.

Proper, J. (2014, juli 24). Intimacy, Sexual Identy, Sexual Health, Sensuality and the Cunning Fennec Fox. Opgehaald van The Cunning Fennec Fox: http://cunningfennecfox.blogspot.com/2014/07/intimacy-sexual-identity-s…

Pubmed. (2014). Mesh. Opgehaald van PubMed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/

Reynvoet, M. M. (2017, mei 5). Anesthesie bij circumcisie. (R. Dermaut, Interviewer)

Rodger, A., Bruun, T., Cambiano, V., Vernazza, P., Estrada, V., Van Lunzen, J., . . . Lundgren, J. (2014). HIV Transmission Risk Through Condomless Sex If HIV+ Partner On Suppressive ART: PARTNER Study. Antiretroviral Scale-Up in Sub-Saharan Africa: Challenges and Opportunities. Boston: Washington State Convention Center.

Ruzic, A., & Lambaerts, T. (2011). Mannelijke circumcisie vermindert genitale gevoeligheid als gemeten door zelf-evaluatie in een grote cohorte. Gent, Oost-Vlaanderen, België: Universiteit Gent.

Saldana, J. I. (2017, mei 6). Macrophages. Opgehaald van Britisch Society for immunology: https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/cell…

Sasse, A., Deblonde, J., & Vanbeckhoven, D. (2014). Epidemiologie van aids en hiv infectie in België. Brussel: Dr. Johan Peeters.

Schaubroeck, J., Callens, B., & Coolsaet, L. (2015). Heelkunde en manutentie - Heelkunde - Deel 1. In J. Schaubroeck, B. Callens, & L. Coolsaet, Heelkunde en manutentie - Heelkunde - Deel 1 (p. 26). Kortrijk: Katholieke hogeschool Vives.

Schim van der Loeff, M. M., Mooij, S. M., & de Vries, H. M. (2013, november 29). Humaan papillomavirus: niet alleen voor vrouwen een probleem. Opgehaald van Soaids: https://www.soaaids.nl/nl/humaan-papillomavirus-niet-alleen-voor-vrouwe…

Scott-Sheldon, L., Huedo-Medina, T., Warren, M., Johnson, B., & Carey, M. (2011). Efficacy of behavioral interventions to increase condom use and reduce sexually transmitted infections: a meta-analysis, 1991 to 2010. Journal of Acquired Immune Deficieny Syndromes, 489-498.

Sensoa. (2017, februari 9). Hiv en homoseks. Opgehaald van Mannenseks.be: http://www.mannenseks.be/hiv-en-soas/alles-over-hiv/hiv-en-homoseks

Sensoa. (2017, maart 30). Verloop hiv-infectie. Opgehaald van Levenmethiv.be: http://www.levenmethiv.be/medisch/hiv-infectie/verloop-hiv-infectie

Sensoa. (2017, januari 6). Verschil tussen hiv en aids. Opgehaald van Leven met hiv: http://www.levenmethiv.be/medisch/hiv-infectie/verschil-tussen-hiv-en-a…

Shlamovitz, G. Z., Windle, M. L., Raghavendra, M. M., & Lovato, L. M. (2016, maart 31). Dorsal Penile Nerve Block. Opgehaald van Medscape: http://emedicine.medscape.com/article/81077-overview#a7

Siegried, N., Muller, M., Deeks, J., & Volmink, J. (2009). Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIVin men (Review). Cochrane Libary, 1-39.

Smith, D. M., Grohskopf, L. M., Black, R. P., Auerbach, J. P., Veronese, F. P., Struble, K. P., . . . Greenberg, A. M. (2005). Antiretroviral Postexposure Prophylaxis After Sexual Injection-Drug Use, or Other Nonoccupational Exposure to HIV in the United States. MMWR, 1-20.

Soa Aids Nederland, GGD Amsterdam, & GGD Rotterdam-Rijnmond. (2017, maart 30). Fase1: de acute infectie. Opgehaald van Man tot man: https://mantotman.nl/nl/alles-over-mannenseks/hiv-en-soas/hiv/symptomen…

Soa Aids Nederland, GGD Amsterdam, & GGD Rotterdam-Rijnmond. (2017, maart 30). Fase2: recente infectie. Opgehaald van Man tot man: https://mantotman.nl/nl/alles-over-mannenseks/hiv-en-soas/hiv/symptomen…

Stamcel. (2015, mei 8). Thymusklier of Zwezerik. Opgehaald van Endocriene pagina: http://www.stamcel.org/html/thymusklier.htm

Steingrover, R. M., & Prins, J. M. (2012, augustus 31). Acute hiv-infectie; het belang van vroege constatering. Opgehaald van Soaids: https://www.soaaids.nl/nl/acute-hiv-infectie-het-belang-van-vroege-cons…

Stekler, J., Maenza, J., Stevens, C. E., Swenson, P. D., Coombs, R. W., Wood, R. W., . . . Golden, M. R. (2007). Screening for Acute HIV Infection: Lessons Learned. Clinical Infectious Diseases, 459-461.

Taylor, M., Dlamini, S. B., Meyer-Weitz, A., Sathiparsad, R., Jinabhai, C. C., & Esterhuizen, T. (2010). Changing sexual behaviour to reduce HIV transmission - a multi-faceted approach to HIV prevention and treatment in a rural South African setting. AIDS Care, 1395-1402.

The Antiretroviral Therapy Cohort Collaboration Study Group. (2010). Causes of Death in HIV-1-Infected Patients Treated with Antiretroviral Therapy, 1996-2006: Collaborative Analysis of 13 HIV Cohort Studies. Clinical Infectouis Diseases, 1387-1396.

The McGraw-Hill Companies, I. (sd). The penis arterys.

The TEMPRANO ANRS 12136 Study Group. (2015). A Trail of Early Antiretrovirals and Isoniazid Preventieve Therapy in Africa. The New England Journal of Medicine, 808-822.

Thigpen, M. M., Kebaabetswe, P. P., Paxton, L. M., Smith, D. M., Pathak, S. M., Soud, F. P., . . . Brooks, J. M. (2012). Antiretrovira Preexposure Prophylaxis for Heterosexual HIV Transmission in Botswana. The New England Journal Of Medicine, 423-434.

Tooley, L. (2017, april 3). Detecting HIV earlier: Advances in HIV testing. Opgehaald van CATIE: http://www.catie.ca/en/pif/fall-2010/detecting-hiv-earlier-advances-hiv…

Tulphuis, N. (2017, maart 26). Over hiv. Opgehaald van Stichting HIV monitoring: https://www.hiv-monitoring.nl/nederlands/patienten-en-publiek/over-hiv/…

U.S. Departement of Health & Human Services. (2009, juli 8). Side effects. Opgehaald van AIDS.gov: https://www.aids.gov/hiv-aids-basics/just-diagnosed-with-hiv-aids/treat…

U.S. Departement of Health & Human Services. (2015, december 31). How do you get HIV or AIDS? Opgehaald van AIDS.gov: https://www.aids.gov/hiv-aids-basics/hiv-aids-101/how-you-get-hiv-aids/

U.S. Departement of Health & Human Services. (2016, November 30). About HIV/AIDS. Opgehaald van Centres for Disease Control and Prevention: https://www.cdc.gov/hiv/basics/whatishiv.html

U.S. Department of Health and Human Services. (2016, juni 21). Tuberculosis The Connection between TB and HIV. Opgehaald van Centers for Disease Control and Prevention: https://www.cdc.gov/tb/publications/pamphlets/tbandhiv_eng.htm

U.S. President's Emergency Plan for AIDS Relief. (2016). PEPFAR Latest Global Results. PEPFAR.

UNAIDS. (2006). 2006 Report on the global AIDS epidemic. Genève: UNAIDS.

UNAIDS. (2007). Male circumcision - Global trends and determinants of prevalence, safety and acceptability. Genève: World Health Organization Press.

UNAIDS. (2016). Fact scheet november 2016. Genève: UNAIDS.

UNAIDS. (2017, Januari 6). Fact sheet november 2016. Opgehaald van UNAIDS: http://www.unaids.org/en/resources/fact-sheet

UNAIDS. (2017, april 22). HIV and AIDS estimates (2015). Opgehaald van UNAIDS: http://www.unaids.org/en/regionscountries/countries/zambia

UNICEF. (2008). HIV diagnosis: A guide for selcting rapid diagnostic test (RDT) kits. Genèva: UNICEF.

UNICEF. (sd). Mother-To Child-Transmission of HIV. Samfya District Hospital, Samfya.

Universitair Ziekenhuis Leuven. (2016, juli 19). Circumcisie. Opgehaald van UZ leuven: https://www.uzleuven.be/nl/circumcisie

Van Gassen, D. (2013). Trends in pediatric circumcision in Belgium and the Brussels University Hospital from 1994 to 2012. Opgehaald van De Vlaamse Spritiebank: http://scriptiebank.be/scriptie/2013/trends-pediatric-circumcision-belg…

Van Gassen, D. (2013). Trends in pediatric circumcision in Belgium and the Brussels University Hospital from 1994 to 2012. Brussel: Vrije Universiteit Brussel.

Van Howe, R. S. (2012). Sexually Transmitted Infections and Male Circumcision: A Systematic Review and Meta-Analysis. International Scholary Research Netwerk Urology, 1-42.

Vandenbruaene, M. M. (2017, februari 17). Bachelorproef hiv. (R. Dermaut, Interviewer)

Vandenbruaene, M. M. (2017, ferbruari 8). Ik wil PrEp: Wat nu? Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen.

Vanoutrive, P. (2013). De mannelijke geslachtsorganen. In P. Vanoutrive, Anatomie en fysiologie van de mens (pp. 10-12). Kortijk: Hogeschool VIVES, departement HIVV.

Verleyen, P. M. (2016, November 25). Circumcisie. (R. Dermaut, Interviewer)

Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid. (2017, mei 24). Hiv in België: feiten en cijfers. Opgehaald van Sensoa: http://www.sensoa.be/feiten-en-cijfers/hiv-belgie-feiten-en-cijfers

Wetenschappelijk instituut volksgezondheid. (2015, november 26). Algemene daling van het aantal nieuwe-hiv gevallen in België: waakzaamheid blijft nodige mise. Opgehaald van Wetenschappelijk instituut volksgezondheid: https://www.wiv-isp.be/nl/pershoek/algemene-daling-van-het-aantal-nieuw…

Wikipedia. (sd). Luapula Province.

Wilson, D. P., Law, M. G., Grulich, A. E., Cooper, D. A., & Kaldor, J. M. (2008). Relation between HIV viral load and infectousness: a model-based analysis. Lancet, 314-320.

Wilton, J. (2017, maart 26). Putting a number on it: The risk from an exposure to HIV. Opgehaald van CATIE: http://www.catie.ca/en/pif/summer-2012/putting-number-it-risk-exposure-…

World Health Organization. (2007). WHO case definitions of HIV for surveillance and revised clinical staging and immunological classification of HIV-related disease in adults and childeren. Genève: World Healh Organization.

World Health Organization. (2015). Consolidated guidelines on the use of antiretroviral durgs for treating and preventing HIV infection. Genève: World Health Organization.

World Health Organization. (2016, December 1). Global Health Observatory (GHO) data. Opgehaald van World Health Organization: http://www.who.int/gho/hiv/en/

World Health Organization. (2016). Guideline on when to start antiretroviral therapy and on pre-exposure prophylaxis for HIV. Genèva: World Health Organization.

World Health Organization. (2017, april 10). Antiretroviral therapy. Opgehaald van World Health Organization: http://www.who.int/topics/antiretroviral_therapy/en/

World Health Organization. (2017, Januari 29). HIV/AIDS. Opgehaald van World Health Organization: http://www.who.int/features/qa/71/en/

World Health Organization. (2017, februari 8). Mother-to-child transmission of HIV. Opgehaald van HIV/AIDS: http://www.who.int/hiv/topics/mtct/about/en/

World Health Organization. (2017, april 11). Post-exposure prophylaxis. Opgehaald van World Health Organization: http://www.who.int/hiv/topics/prophylaxis/en/

World Health Organization. (2017, april 23). Post-Exposure Prophylaxis for HIV. Opgehaald van World Health Organization: http://www.who.int/hiv/pub/guidelines/arv2013/December2014-ARVsupplemen…

World Health Organization. (2017, mei 18). Window period. Opgehaald van World Health Organization: /

World Health Organization, & Joint Unted Nations Programme on HIV/AIDS. (2007). Male circumcision: global trends and determinants of prevalence, safety and acceptability. Genève: World Health Organization.

Download scriptie (4.22 MB)
Universiteit of Hogeschool
VIVES Hogeschool
Thesis jaar
2017
Promotor(en)
Nele Vandeputte, Mathieu Vandecandelaere
Thema('s)
Kernwoorden
HIV,