Businessseats en loges, beter bekend als dé skyboxen, zijn al jaren een vertrouwd beeld in het Belgische voetbal. Uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen blijkt dat het hospitalitygebeuren in de Jupiler Pro League aan vernieuwing toe is. Volgens Lisa De Croocq en Aline Fobe kunnen de clubs extra inkomsten genereren als ze eerder voor een gestructureerde aanpak dan voor hun buikgevoel zouden kiezen.
Met de term Corporate Sports Hospitality (CSH) wordt verwezen naar de marketingtool waarbij klanten en stakeholders door bedrijven worden uitgenodigd om op kosten van de onderneming een sportwedstrijd bij te wonen. Rond dit onderwerp werd nog weinig wetenschappelijk onderzoek verricht, maar daar brachten Lisa De Croocq en Aline Fobe, onder begeleiding van Matteo Balliauw en Thomas Verlinden, verandering in. De twee handelsingenieurs van UAntwerpen werden extern begeleid door ex-basketballer Tomas Van Den Spiegel, nu actief in de sportmarketing (Sporthouse Group).
Klanten willen ‘experience’
“Er is in België een grote vraag naar hospitalitymogelijkheden”, leggen De Croocq en Fobe uit. “Er zijn slechts zestien clubs in de hoogste voetbalklasse. Dat heeft twee gevolgen: de clubs kunnen hun prijzen vrij hoog leggen, maar tegelijkertijd maakt de uitgebreide vraag dat de grote innovaties op CSH-vlak achterwege blijven. Jammer, want de verwachtingen van de klant evolueerden wel de voorbije jaren. De Belgische voetbalclubs doen er dan ook goed aan hun hospitality experience in de nabije toekomst te vernieuwen.”
Voor hun onderzoek interviewden de studenten experts, voetbalclubs en bedrijven, gekoppeld aan observaties op locatie en doelgericht veldonderzoek. De industrie werd geanalyseerd vanuit het standpunt van de professionele voetbalclubs evenals vanuit het standpunt van de sponsors of bedrijven die hospitality aankopen.
De uitkomst van dit onderzoek is drievoudig. In eerste instantie schatten de studenten de macro-economische waarde van het hospitalitygebeuren in de Jupiler Pro League, dat ergens tussen de 63 en de 72 miljoen euro per seizoen ligt. Aan de hand van een uitgebreide industrie-analyse, via het raamwerk van Harvard professor Michael Porter, verschafte het duo -zelf actief in de sportwereld- voldoende kennis en inzicht om hospitality naar een hoger niveau te brengen. “Om van Hospitality 2.0 te kunnen spreken, zal men op een meer gestructureerde manier moeten werken. Al te vaak nemen de clubs nu nog beslissingen op basis van het buikgevoel. Ook bedrijven zullen een andere benadering moeten hanteren om hun return on objectives (ROO) en op langere termijn hun return on investment (ROI) te verhogen.”
De twee studenten werkten hiervoor een managementframework uit. “Dat stelt de clubs in staat om specifieke doelen naar voor te schuiven. De clubs moeten ook veel meer aan dataverzameling en data-analyse gaan doen: alleen zo weten ze wat hun klanten verwachten en wat hun klanten er aan hebben. Voorwaarde is wel dat ze in de gepaste technologie investeren.”
Als de clubs hun hospitality op een professionelere manier zouden aanpakken, leidt dat tot een win-winsituatie voor zowel de voetbalclubs als de klanten. “De clubs moeten toekomstgerichte keuzes maken. Je kan bijvoorbeeld iets doen met de nieuwe technologische mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld virtuele realiteit.”
Rode Duivels
De jonge economen namen de Rode Duivels als aparte case onder de loep. De hospitality experience bij de nationale ploeg is vandaag verre van ideaal, onder meer omdat het aanbieden van een unieke VIP-ervaring in de huidige infrastructuur onmogelijk is. “Een nieuw, multifunctioneel stadion of een andere speelsystematiek waarbij de nationale ploeg in stadia speelt van ploegen uit de Jupiler Pro League, zou een oplossing kunnen zijn.”
Op woensdag 7 juni stelden beide studenten hun onderzoek voor tijdens een seminarie. Heel wat grote clubs en verenigingen uit de voetbalwereld (Anderlecht, Club Brugge, Genk, La liga) kwamen ideeën opdoen. Zelfs Champions League finalist Juventus stuurde vertegenwoordigers naar de Universiteit Antwerpen. Ook team teams uit andere sporttakken (Antwerp Giants, Lotto-Soudal en Quickstep Cycling Team) en mensen uit de bedrijfswereld (BMW, BNP Paribas Fortis, Telenet, Plopsa, Panama Group) waren aanwezig op het netwerkevenement.
Bibliografie
Algaba, D. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Director van de Technology & Entertainment club Agoria, 25/03/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Baxter, J. (2000). Corporate hospitality. Market Report. Key Note, London.
Bennett, R. (2003). Corporate hospitality: executive indulgence or vital corporate communication weapon? An International Journal, p. 229-240.
Berry, L. L., Shostack, G. L. & Upah, G. (1983). Relationship marketing. Emerging perspectives of Service Marketing. p. 25-28.
Beyers, A., Brown, B., Bughin, J., Chui, M., Dobbs, R., Monyika, J. & Roxburgh, C. (2011). Big Data: The next Frontier for Innovation, Competition and Productivity. Mckinsey Global Institute.
Boulanger, V. (2016). Amélioration des processus et de la performance. Gastles aan de Université de Montréal, 29/11/2016, Université de Montréal.
Cobbs, J. B. (2011). The dynamics of relationship marketing in international sponsorship networks. Journal of Business & Industrial marketing, p. 590-601.
Cornelissen Marketing. (2016). Merkactivatie online & offline. Geraadpleegd op 21/09 van https://www.cornelissenmarketing.nl/merkactivatie-online-offline
Creteur, J. (2015). Budgetten eerste klassers plus 10% met dank aan AA Gent. Geraadpleegd op 3/12/2016 van http://sportmagazine.knack.be/sport/voetbal-nationaal/budgetten-eerstek…
Cuypers, D. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sponsoring & Events Manager van Recordbank, 24/02/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Dalton, D. (2015). How Europe can learn from sports industry successes. Geraadpleegd op 13/09/2016 van https://www.euractiv.com/section/trade-society/opinion/how-europe-can-l…
De Borger, B. & Van Poeck, A. (2009). Algemene Economie. Uitgeverij De Boeck Hoger en Universitair onderwijs, achtste editie.
De Carvalho, M., Scheerder, J., Boen, F. & Sarmento, J. (2013). What brings people into the soccer stadium? The case of Belgium from a marketing perspective. Sport Policy & Management, Report 18.
De Greve, C. (2016). Fan Entertainment: Attracting and Engaging Fans. ESSMA.
De Groote, T. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Marketing Manager van KV Oostende, 23/02/2017, via persoonlijke communicatie (Skype).
De Keyser, H. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met COO van Cras te Zulte Waregem, 9/03/2017, via elektronische communicatie.
De Pelsmacker, P. & Van Kenhove, P. (2014). Marktonderzoek: methoden en toepassingen. Vierde editie. Uitgeverij Pearson, p. 446.
De Wit B. & Meyer, R. (2014). Strategy Synthesis: managing strategy paradoxes to create competitive advantage. Vierde editie. CENGAGE Learning.
Debruyne, B. (2015). Seaters vult lege zitjes op. Geraadpleegd op 23/04/2017 van http://datanews.knack.be/ict/nieuws/seaters-vult-lege-zitjes-op/article…
Dejaeger, K. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal, case Rode Duivels. Interview met verantwoordelijke Marketing en Events bij BMW BeLux, 30/03/2017, via persoonlijke communicatie te Bornem.
Dejonghe, T. (2004). Sport en economie: Een noodzaak tot symbiose. Nieuwegein: Arko Sports Media.
Dejonghe, T. (2008). The importance of market size in the consumer service professional football: the Belgian case. International Association of Sports Economics.
Dejonghe, T. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met sporteconoom en sportmarketing professor aan de KU Leuven, 23/01/2017, via persoonlijke communicatie te Antwerpen.
Dejonghe, T. & Vandeweghe, H. (2006). Belgian Football. Journal of Sport Economics, Vol. 7 No. 1, p. 105–113. Sage Publications. DOI: 10.1177/1527002505283022.
Deloitte. (2015). Sport is not only a game – Sportsponsoring financieel & fiscaal. Presentatie door Dirk Hermans, 12/10/2015.
Deloitte. (2016). Annual Review of Football Finance 2016. Sport Business Group.
Deloitte. (2017). Deloitte Football Money League. Geraadpleegd op 16/02/2017 van https://www2.deloitte.com/mk/en/pages/consumer-business/articles/deloit…
Desmet, Guillaume. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Managing Director Gracias: recent opgericht hospitality departement binnen Golazo, 03/02/2017, via persoonlijke communicatie te Gent.
Drake, C. N. (2013). Maximising effectiveness of corporate hospitality programmes at Australian special events. International Journal of Event and Festival Management, 236-248.
Emmerich, G. (2014). Porter’s five Forces Model: Strategy Framework. Geraadpleegd uit https://www.cleverism.com/porters-five-forces-model-strategy-framework/
ESSMA Summit. (2017). Workshops, presentations and guided tours organised by the European Stadium & Safety Management Association, 11-13 January 2017, Olympic Stadium in Lyon, France.
EurActiv. (2017). Website geraadpleegd op 04/12/2016, http://www.euractiv.com
Faes, M. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Commercieel Directeur van KV Mechelen, 15/02/2016, via persoonlijke communicatie te Mechelen.
Fripp, G. (2015). Main CLV formula. Geraadpleegd op 1/03/2017 van http://www.clv-calculator.com/customer-lifetime-value-formulas/clv-form…
Ginesta, X. (2015). The business of stadia: Maximizing the use of Spanish football venues. Tourism and Hospitality Research, p.1-13.
Goddard, J., Sloane, P. (Ed.). (2014). Handbook on the Economics of Professional Football. UK: Cheltenham.
Gratton, C. (1998). The economic importance of modern Sport, Culture, Sport, Society. 1 :1, 101-117. DOI: 10.1080/14610989808721803
Gratton, C., Dobson, N., & Shibli, S. (2000). The economic importance of major sports events: a case-study of six events. Managing Leisure, 5:1, 17-28. DOI: 10.1080/136067100375713
Heijl, M. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met de Sponsoring manager van Soudal en professor Sport Marketing, 24/11/2016, via persoonlijke communicatie te Hove.
Heinlein, G. (2015). The business of sports. Geraadpleegd op 10/10/2016 van http://www.thebusinessofsports.com/2015/12/22/hospitality-driven-design…
Hofte M, Niessen S & Oncelinx P. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met commercieel verantwoordelijken van STVV, 02/02/2017, via persoonlijke communicatie te Sint-Truiden.
Houlihan, B. (2003). Sport and Society: a student introduction. Londen: Sage publications.
Hrebiniak, L. (2013). Making Strategy Work, leading effective execution and change. Pearson Education, second edition.
Hughson, J., Maguire, J., Moore, K.& Spaaij, R. (2016). Football Sponsorship. Handbook of Football Studies. London: Routledge
Huygen, D. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Director van ESSMA en Project Manager van het EuroStadion 2020, 07/01/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel (Koning Boudewijnstadion).
Inmoment. (2016). What you should know about Inmoment. Geraadpleegd uit http://www.inmoment.com/about/
iXpole. (2017). Features that will work for you? Geraadpleegd uit http://www.ixpole.com/features
Joosten, D. (2013). Hoe bepaal je de ROI of ROO van je evenement? Geraadpleegd op 15/04 van http://pretwerk.nl/topnieuws/hoe-bepaal-je-de-roi-of-roo-van-je-eveneme…
Jorg, J. (2006). In de ban van de tweede ring; de sponsormarkt van N.EC. Nijmegen. Een studie naar de sectorale en geografische reikwijdte van de sponsormarkt. Nijmegen School of Management Radboud Universiteit.
Jupiler Pro League. (2017). Competitieformule van de Jupiler Pro League. Geraadpleegd op 18/11/2016 van http://www.sport.be/nl/jupilerproleague/competitieformule/
Kastelijn, T. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Commercieel Manager van Zulte Waregem, 10/02/2017, via persoonlijke communicatie te Waregem.
Katsikaes, C., Morgan, N., Leonidou C. & Hult, M. (2016). Assessing Performance Outcomes in Marketing. Journal of Marketing: March 2016, Vol. 80, No. 2, 1-20
Keersebilck M. & Lioen, C. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Brand Manager en Commercieel Manager van RSC Anderlecht, 10/02/2016, via persoonlijke communicatie te Anderlecht.
Keersebilck, M. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Gastcollege over ‘Change Management within a football organisation: new business cycle’, 3/02/2017, in het gebouw van de IFBI te Brussel.
Keiningham, T., Aksoy, L., Cooil, B. & Andreassen, T. (2007). A Longitudinal Examination of Net Promoter and Firm Revenue Growth. Journal of Marketing, vol. 71, No. 3, p. 39-51.
Keiningham, T., Aksoy, L., Cooil, B. & Andreassen, T. (2008). Linking customer loyalty to growth. MIT Sloan Management Review, p. 51-57. Cambridge.
Késenne, S. (2002). The monopsonistic player labour market in a win-maximising league. European Sport Management Quarterly, 2, 180-187.
Késenne, S. (2007). Belgian Football. Journal of Sport Economics, vol. 8(6), p.670-674.
Késenne, S. (2014). The Economic Theory of Professional Team Sports: An Analytical Treatment. Edward Elgar Publishing. Great Britain: MPG Books LTD, Bodmin, Cornwall.
Koch, R. (2007). The 80/20 principle. Finland: WS Bookwell.
Kotler, P. & Armstrong, G. (2013). Marketing: De Essentie. Haarlem: Pearson Benelux.
KPMG. (2014). Business of Sports: Shaping a successful Innings for the Indian Sports Industry, 1-4.
KVO Business Brochure. (2016). Geraadpleegd op 10/10/2016 van http://www.kvo.be/business
Lagae, B. (2016). Niet al goud wat blinkt: kijkcijfers Premier League nemen duik. Geraadpleegd op 3/12/2016 van http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20161028_02545564
Lagae, W. (2015). Sportmarketingsommunicatie. Herziene 2e editie, Arko Sports Media, Nieuwegein.
Lagae, W. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met sportmarketeer en docent ‘marketing en communicatie in de sport’ aan de KUL en de UGent, 8/12/2016, via persoonlijke communicatie te Antwerpen.
Lee, S., Parrish, C., & Kim, J.-H. (2015). Sports Stadiums as Meeting and Corporate/Social Event Venues: A perspective From Meeting/Event Planners and Sport Facility Administrators. Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism, p.164-180.
Leen, J. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sponsoring & Events Manager van Telenet, 16/02/2017, via persoonlijke communicatie te Mechelen.
Marr, B. (2012). Key performance indicators: 75 measures every manager needs to know. Pearson Education Limited.
Martens, D. (2016). Inleiding tot de datawetenschappen. Les ‘inleiding tot de datawetenschappen’ aan de Universiteit Antwerpen, 11/2/2014, Universiteit Antwerpen.
Mathues, W. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met senior business expert Media & Entertainment bij GFK, 23/12/2016, via persoonlijke communicatie te Tienen.
MBD. (2012). UK Corporate Hospitality. Market Research Report, Catering and Tourism, Manchester.
Microsoft. (2017). Changing the Game. Geraadpleegd op 12/05/2017 van https://www.microsoft.com/en-us/partnerships/sports
Misplon M. & Maertens, E. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sponsoring & Event Manager en Account Manager van Club Brugge, 8/02/2017, via persoonlijke communicatie te Brugge.
Munda, A. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Marketing verantwoordelijke van voetbalclub Austria Wien, 17/01/2017, via persoonlijke communicatie te Lyon.
Muth, J. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met de Managing Director van Allianz Arena, 16/01/2017, via persoonlijke communicatie te Lyon.
NFL. (2017). NFL Next: The VR fan experience. Geraadpleegd op 02/04/2017 van http://www.nfl.com/videos/nfl-next/0ap3000000543135/NFL-NEXT-The-VR-fan…
Noliko Maaseik. (2017). Geraadpleegd op 12/04 van http://www.noliko-maaseik.com/business/diners
Ooghe, P. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Country Director van Canon, 24/02/2017, via persoonlijke communicatie te Diegem.
Oosterwijk, F. (2016). Virtual Reality als topsport instrument. Sportnext, vol. 2, p. 16-21.
Parmenter, D. (2015). KPI: developing, implementing and using wining KPI’s. New Jersey: John Wiley & Sons.
Pauwels, G. (2012). Liever play-offs dan trade-offs: Royal FC Value Creation. In ‘Inzicht 19’ een initiatief van EY in samenwerking met De Tijd en L’Echo.
Poelmans, S. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Commercieel Directeur van KRC Genk, 17/02/2017, via persoonlijke communicatie (Skype).
Porter, M. (1979). How competitive forces shape strategy. Harvard Business Review.
Prefaxis. (2017). Geraadpleegd op 12/04 van http://www.volleymenen.be/activiteiten-0
PWC. (2011). Changing the game: Outlook for the Global Sports Market to 2015, p. 6-11.
Quester & Thompson. (2001). Leveraging Research on Activation: Impact on the Field of Sponsorship, p. 34. DOI: 10.1007/97898110046432
Reh, J. (2017a). You can’t measure what you don’t measure. Geraadpleegd op 12/9/2016 van https://www.thebalance.com/you-can-t-manage-what-you-dont-measure-22759…
Reh, J. (2017b). The Basics of Key Performance Indicators. In “The Balance” – Business Management & Leadership. Geraadpleegd op 12/03/2017 van https://www.thebalance.com/key-performance-indicators-2275156
Reicheld, R. (2003). The one number you need to grow. Harvard Business Review.
Sadeghi, T. & Tabrizi. K. (2011). The Correlation Between Feelings and Brand Perception on Purchase Intention. Department of Business Management, Islamic Azad University, Iran. World Applied Sciences Journal 12 (5), p.697-705, ISSN 1818-4952
Sanders, R. (1987). The Pareto Principle: its use and abuse. Journal of Services Marketing, vol. 1, Issue: 2, p.37-40, doi: 10.1108/eb024706
Snauwaert, E. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal, case Rode Duivels. Interview met Marketing & Event Officer bij PWC, 06/04/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Soubry, F. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sponsoring & Events Manager, 16/02/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Strong, E.K. (1925). "Theories of Selling". Journal of Applied Psychology, vol. 9, p. 75-86
Stulens, P. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Marketing Directeur van Randstad, 02/03/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Sutton, W. A., McDonald, M. A., Milne, G. & Cimperman, J. (1997). ‘Creating and fostering fan identification in professional sports’. Sports Marketing Quarterly, vol. 6, p.15 – 22.
T'Kint, P. (2017). Alles wat u moet weten over het Eurostadion. Geraadpleegd op 7 april 2017 van http://sportmagazine.knack.be/sport/voetbal-nationaal/alles-wat-u-moete…
Tan, K. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sport Management Professor aan de Singapore Management University, 04/11/2016, via skype.
Tervoort, R. (2016). Vijf nieuwe manieren om de fanbeleving te verbeteren. Sportnext, vol. 2, p. 30-31.
UEFA. (2015). The European Club Footballing Landscape: Club Licensing Benchmarking Report.
Van Beylen, B. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Commercieel Manager van KVC Westerlo, 17/02/2017, via persoonlijke communicatie te Schoten.
Van Doorslaer, F. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal, case Rode Duivels. Interview met marketingverantwoordelijke van de KBVB, 21/04/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Van Hove, M. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Sponsoring Manager van OHL, 09/02/2017, via persoonlijke communicatie te Leuven.
Verdoodt, J. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met de oprichter van sportcareers.eu en DOPE, 24/11/2016, via www.appear.in/sportcareers
Verhulst, A. & Verdussen, M. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met CEO en medewerker Verhulst Events, 25/03/2017, via persoonlijke communicatie te Brussel.
Verkest, B. (2017). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met Account Manager van Sporting Lokeren, 22/02/2016, via persoonlijke communicatie te Lokeren.
Verschueren, J. & Van Kerckhoven, S. (2016). Onderzoek naar Corporate Sports Hospitality in Belgisch voetbal. Interview met de oprichters van International Footbal Business Institute (IFBI) en docenten sportmanagement, 25/11/2016, via persoonlijke communicatie te Brussel, University Foundation, VUB.
Virtual Reality. (2017). In Wikipedia. Geraadpleegd op 07/04/2017 uit https://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality
Voetbalbelgië.be. (2016). De budgetten in eerste klasse. Geraadpleegd op 3/12/2016 van http://www.voetbalbelgie.be/nl/article.php?id=110747
VTVN. (2015). Gent en Club krijgen stadion vlot vol, Genk hinkt achterop. Geraadpleegd op 3/12/2016 van http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20151227_02039757
Watson. (2014). How to measure Key Performance Indicators. Geraadpleegd op 12/11/2016 van http://www.business2community.com/business-intelligence/measure-key-per…
Wood, N. (2004). On the Trail to ROI. Successful Meetings, suppl. invitation to excellence, New York.