Tijdens de zomertransferperiode van 2017 is er wereldwijd bijna 5 miljard euro aan nieuwe voetbalspelers uitgegeven. Dat blijkt uit cijfers van de internationale voetbalbond FIFA. En dat is geen verrassing, de toegenomen transferbedrijvigheid neemt nu eenmaal jaar na jaar toe. In aantal, maar ook vooral in prijs: transferrecords volgen elkaar op en de betaalde sommen zijn ongezien. Zijn deze sommen wel nog rationeel?
In 1997 telde Inter Milaan 28 miljoen euro neer voor de superster van dat moment, de Brazilliaanse Ronaldo Luis Nazario de Lima. Twintig jaar later, in 2017, betaalt het Franse Paris Saint-Germain maar liefst 222 miljoen euro voor wonderkind Neymar da Silva Santos Junior, ook een Braziliaan. Is Neymar acht keer beter dan Ronaldo was? Waarschijnlijk niet. Maar voetbal is big business, en dat wordt elk jaar opnieuw duidelijk wanneer het transferseizoen aanbreekt. Is de voetbaltransfermarkt in zijn geheel nog wel “efficiënt” en wat beïnvloedt deze “efficiëntie”?
Er zijn duidelijke parallellen te trekken tussen de transfermarkt en financiële markten. Zo is er op beide markten sprake van een marktwaarde. Dat is de eigenlijke waarde van een speler gebaseerd op onderliggende data. Daarnaast is er ook sprake van een transferprijs, de prijs die de clubs bereid zijn te betalen voor de speler. In een efficiënte markt zijn de marktwaarde en de transferprijs aan elkaar gelijk.
Om de efficiëntie van een transfer te berekenen, moet de marktwaarde van een speler vergeleken worden met de uiteindelijk betaalde transferprijs. Als clubs bereid zijn om meer te betalen dan de objectieve marktwaarde, is er sprake van inefficiëntie. In dat geval wordt een premie bovenop de marktwaarde betaald. Rode duivel Michy Batshuayi werd bijvoorbeeld voor 39 miljoen euro gekocht door de Engelse topclub Chelsea, terwijl zijn marktwaarde slechts 15 miljoen euro bedroeg. Niet bepaald efficiënt.
Verschillen in efficiëntie tussen competities en clubs
Gemiddeld betalen clubs een premie van 25% bovenop de marktwaarde van een speler. Dat blijkt uit een analyse van de gerealiseerde transfers door clubs actief in de Chinese, Duitse, Engelse, Franse, Italiaanse en Spaanse competitie. Met de nodige goede wil kan er gesteld worden dat dit al bij al nog meevalt. De premie verschilt echter naargelang het type club: een topclub dient gemiddeld een premie op te hoesten van 39%, een middenmoter 21,50% en een degradatiekandidaat 15%.
Maar in voetbal en oorlog mag alles. Diepgaandere analyse toont aan dat er ook veel extremere gevallen zijn. Chinese clubs betalen gemiddeld premies van maar liefst 121% boven op de marktwaarde van een speler. Het gebrek aan efficiëntie bij Chinese clubs is opvallend. Gekoppeld aan hun spilzucht, valt ook meteen op dat wanneer de speler van Aziatische afkomst is, de premie 213% bedraagt. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat quasi alle Aziaten werden aangekocht door een Chinese club.
En hoewel ploegen uit het Chinese kampioenschap bereid zijn om diep in de buitel te tasten voor spelers met een lage marktwaarde, geven Europese voetbalclubs gemiddeld grotere bedragen uit per speler. Maar hiermee worden spelers aangekocht met een hogere marktwaarde. Europese clubs hebben dus relatief gezien meer waar voor hun geld. Sterker nog, gedurende het seizoen 2016-2017 slaagden de Spaanse clubs er bijvoorbeeld in om spelers gemiddeld aan een discount van bijna 9% in te lijven. Engelse clubs geven gemiddeld het meeste uit: zo’n 13 miljoen euro per speler. In vergelijking met de enorme premies bij de Chinezen, is de aanpak van Europese clubs heel wat efficiënter.
Wat beïnvloedt de efficiëntie?
Leeftijd en contractduur zijn, onder meer, factoren die een invloed uitoefenen op de efficiëntie van een transfer. Hoe ouder de speler, hoe efficiënter de transferprijs. En per jaar dat er nog op het contract overblijft, wordt de transferprijs 9% minder efficiënt. Als de speler nog enkele jaren onder contract staat, is de kans op een financiële kater een pak kleiner. Want de verkopende club beschikt over een sterke onderhandelingspositie en kan méér vragen dan de marktwaarde van de voetballer.
Maar uiteindelijk is een speler waard, wat de zot ervoor wil geven. En blijkbaar lopen er in de voetballerij genoeg zotten rond.
Naar De efficiëntie van de voetbaltransfermarkt. Een vergelijkend onderzoek naar de Big Five en China (2017). Door Bram Cooremans en Benoit Luyts
Antonioni, P., & Cubbin, J. (2000). The Bosman Ruling and the Emergence of a Single Market in Soccer Talent. European Journal of Law and Economics, 9(2), 157-173.
BBC. (2016, 20 december). Real Madrid's transfer ban reduced to one window following appeal to Cas. Geraadpleegd van http://www.bbc.com/sport/football/38380983
BBC. (2014, 14 juli). Manchester United and Adidas in £750m deal over 10 years. Geraadpleegd van http://www.bbc.com/news/business-28282444
Bos, L. (2012). The Financial Crisis in European Football: An Explanation of the High Survival Rate of European Football Clubs using the Soft Budget Constraint.
Carmicheal, F., & Thomas, D. (1993). Bargaining in the transfer market: theory and evidence. Applied Economics, 25, 1467-1476.
Carmicheal, F., Forrest, D., & Simmons, R. (1999). The Labour Market in association football: Who gets transferred and for how much? Bulletin of Economic Research, 2, 125-150.
Camatsos, S. (2005). European Sports, the Transfer System and Competition Law: Will They Ever Find a Competitive Balance? Sports Lawyers Journal, 12, 155-179.
Coppens, W. (2016). Juridische structuur en financiering van de Belgische voetbalclubs (Masterproef, Universiteit Gent, Gent, België). Crawford, G. (2009). More Than a Game: Sports-Themed Video Games and Player Narratives. Sociology of Sport Journal, 26, 50-66.
Critchley, M. (2015, 15 oktober). Ticket prices: How do Premier League prices compare to those in Europe? Geraadpleegd van http://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/ticket-price…
Deloitte. (2017). Planet Football.
Deloitte. (2016). Annual Review of Football Finance 2016.
Deloitte. (2015). Football Money League - Commercial breaks.
XII
Dima, T. (2015). The economics of 'Big Five' European football leagues. CES Working Papers, 7(2A), 434-442.
Eeckhout, B. (2015, 12 februari). Talent is waard wat de zot ervoor wil geven, en in het voetbal lopen veel zotten rond. Geraadpleegd van http://www.demorgen.be/opinie/talent-is-waard-wat-de-zot-ervoor-wil-gev…
Edge Hill University. (2013). The Home Grown Player Rule.
Eschweiler, M. and Vieth, M. (2004). Preisdeterminanten bei Spielertransfers in der Fußball-Bundesliga. Die Betriebswirtschaft, 64, pp. 671–92.
ESPN FC. (2016, 25 juni). How the Premier League's record TV deal will impact football in England. Geraadpleegd van http://www.espnfc.com/english-premier-league/23/blog/post/2917119/how-p…
European Club Association. (2014). Study on the transfer system in Europe.
Feess, E., Frick, B. and Muehlheusser, G. (2004). Legal restrictions on outside trade clauses– theory and evidence from German soccer. Discussion paper No. 1140, Institut Zukunft der Arbeit, Bonn.
Feess, E., & Muehlheusser, G. (2003a). The Impact of Transfer Fees on Professional Sports: An Analysis of the New Transfer System for European Football. Scand. J. of Economics, 105(1), 139-154.
Feess, E., & Muehlheusser, G. (2003b). Transfer fee regulations in European football. European Economic Review, 47, 645-668.
FIFA. (2015). Third-party ownership of players’ economic rights.
FIFA TMS. (2017a). Global Transfer Market Report 2017.
FIFA TMS. (2017b). Intermediaries In International Transfers 2016.
FIFA TMS. (2016). About us. Geraadpleegd van https://www.fifatms.com/about-us/
Financial Times (2017, 12 januari). European football clubs net profit increase of €1.5bn. Geraadpleegd van https://www.ft.com/content/277efc5a-d8b5-11e6-944b-e7eb37a6aa8e
Financial Times. (2016, 23 februari). TV rights deal confirms China football’s rise. Geraadpleegd van https://www.ft.com/content/7e00e7aa-da14-11e5-98fd-06d75973fe09
XIII
Forbes. (2016). Chinese Soccer's Most Valuable Teams. Geraadpleegd van https://www.forbes.com/pictures/gkle45fmd/chinese-soccers-most-va
Frick, B. (2007). The Football Player’s Labor Market: Empirical Evidence from the Major European Leagues. Scottish Journal of Political Economy, 54/3, 422-446.
Frick, B. and Lehmann, E. (2001). Die Kosten der externen Rekrutierung qualifizierten personals: Empirische Evidenz aus dem professionellen fußball. München: Rainer Hampp Verlag, 243–63.
Foster, R. (2016, 04 april). How football clubs calculate the cost of buying players in the transfer market. Geraadpleegd van https://www.theguardian.com/football/2016/apr/04/clubs-calculate-cost-t…
He, Y. (z.d.). Predicting Market Value of Soccer Players Using Linear Modeling Techniques.
Herberger, T., & Wedlich, F. (2016). What Athletic Characteristics Determine Professional Football Players’ Market Values: A Crowdsourced Valuation (Discussion Paper Series In Economics And Management).
Independent. (2014, 30 december). Barcelona transfer ban: La Liga giants cannot sign players until 2016 after CAS reject appeal. Geraadpleegd van http://www.independent.co.uk/sport/football/european/barcelona-transfer…
KEA European Affairs, & The Centre for the Law and Economics of Sport (CDES). (2013). The Economic and Legal Aspects of Transfers of Players.
Liu, X.-F., Liu, Y.-L., Lu, X.-H., Wang, Q.-X., & Wang, T.-X. (2016). The Anatomy of the Global Football Player Transfer Network: Club Functionalities versus Network Properties.
Magee, J. (2006). When is a Contract More than a Contract? Professional Football Contracts and the Pendulum of Power. Entertainment and Sports Law, Special Edition 4(2).
Magherman, L. (2008). De arbeidsmarkt voor beroepssporters (Masterproef, Universiteit Gent, Gent, België).
Marca. (2017, 19 april). Nearly 650 million viewers to watch the Clasico. Geraadpleegd van http://www.marca.com/en/football/real-madrid/2017/04/19/58f79b8e46163ff…
XIV
Marcotti, G. (2016, 30 maart). The challenge FIFA faces regarding third-party ownership. Geraadpleegd van http://www.espnfc.com/blog/marcotti-musings/62/post/2840253/the-challen…
Medcalfe, S. (2008). English league transfer prices: is there a racial dimension? A reexamination with new data. Applied Economics Letters, 15, 865-867.
Premier League. (2017, 30 januari). An explanation about the system and why the deadlines are set to the dates that they are. Geraadpleegd van https://www.premierleague.com/news/60258
Real Madrid. (2017, 23 april). El Clásico will reach a potential audience of 650 million spectators. Geraadpleegd van http://www.realmadrid.com/en/news/2017/04/el-clasico-will-reach-a-poten… Reilly,
B. and Witt, R. (1995). English league transfer prices: is there a racial dimension?. Applied Economics Letters, 2, 200–22.
Rey, F. B, & Rodriguez, J. M. (2009). Are footballers worth it? Frontier Economics, July, 1-4.
Ritzer, G. (2012). The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization. Hoboken, New Jersey, Verenigde Staten: Wiley-Blackwell.
Simkin, J. (1997, september). History of the Football Transfer System. Geraadpleegd van http://spartacus-educational.com/Ftransfer.htm
Sky Sports. (2017). Chinese Super League Results. Geraadpleegd op 12 mei, 2017, van http://www.skysports.com/chinese-super-league-results
Sky Sports. (2014, 19 juli). Transfer news: Juventus sign striker Alvaro Morata from Real Madrid for 20m euros. Geraadpleegd van http://www.skysports.com/football/news/12961/9387534/transfer-news-juve…
Sporza. (2017, 01 januari). Axel Witsel zet zijn handtekening bij Chinese club. Geraadpleegd van http://sporza.be/cm/sporza/voetbal/buitenland/Rusland/1.2858215
Statista. (2017a). TV viewership of the Super Bowl in the United States from 1990 to 2017 (in millions). Geraadpleegd op 27 mei, 2017, van http://www.realmadrid.com/en/news/2017/04/el-clasico-will-reach-a-poten…
XV
Statista. (2017b). Revenue of the biggest (Big Five*) European soccer leagues from 1996/97 to 2015/16 (in million euros). Geraadpleegd op 04 juni, 2017, van https://www.statista.com/statistics/261218/big-five-european-soccer-lea…
Stuart, K. (2014, 12 augustus). Why clubs are using Football Manager as a real-life scouting tool. The Guardian. Geraadpleegd van https://www.theguardian.com/technology/2014/aug/12/why-clubs-football-m…
Transfermarkt. (2016). Transferrecords historie. Geraadpleegd van http://www.transfermarkt.nl/statistik/transferrekordehistorie
Transfermarkt. (z.d.a). Chinese Super League, Transfers 2013/14. Geraadpleegd van http://www.transfermarkt.nl/chinese-super-league/transfers/wettbewerb/C…
Transfermarkt. (z.d.b). Transfersaldo's (inkomsten en uitgaven). Geraadpleegd op 17 februari, van http://www.transfermarkt.nl/transfers/transfersalden/statistik?sa=&sais…
Transfermarkt. (z.d.c.). Transfersaldo's (inkomsten en uitgaven). Geraadpleegd op 04 juni, 2017, van https://www.transfermarkt.nl/transfers/transfersalden/statistik/plus/0?…
Transfermarkt. (z.d.d). Eeuwige ranglijst. Geraadpleegd op 01 maart, 2017, van http://www.transfermarkt.nl/laliga/ewigeTabelle/wettbewerb/ES1/plus/?sa…
UEFA. (2015, 30 juni). Financial fair play: all you need to know. Geraadpleegd van http://www.uefa.com/community/news/newsid=2064391.html
UEFA. (z.d.). UEFA rankings for club competitions. Geraadpleegd op 01 maart, 2017, van http://www.uefa.com/memberassociations/uefarankings/country
UEFA. (z.d.). History. Geraadpleegd van http://www.uefa.com/uefachampionsleague/history/index.html
XVI
Van den Berg, E. (2011). The Valuation of Human Capital in the Football Player Transfer Market (Masterproef, Erasmus School Of Economics, Rotterdam, Nederland).
Whitehead, K. (2014). The Impact of European Football Player Transfers on Share Price.
WhoScored. (z.d.). Who are we? Geraadpleegd van https://www.whoscored.com/AboutUs