De beginnende leerkracht in het web van zijn relaties
1 september. De media focust op de vele kinderen die weer aan de schoolpoorten staan en op de leerkrachten die hen hartelijk ontvangen. Door dit gelukkige beeld zou men haast de beginnende leerkrachten vergeten die via tientallen open brieven aan Minister Crevits roepen om meer werkzekerheid.
Stereotype
Iedereen kent het beeld van de beginnende leerkracht. Een beginnende leerkracht die alweer geen eigen klas heeft en van interim naar interim huppelt om op het einde van het schooljaar weer slecht nieuws te incasseren. Maar zelfs wanneer deze beginner, vol goede moed, aan zijn job begint, duiken er steeds weer problemen op. Veel administratie, klasmanagement, het M-decreet, … De lijst is eindeloos. Ook deze ‘startersproblemen’ komen regelmatig in de aandacht, waardoor ook de lerarenopleiding weer onder vuur komt te liggen. Het debat lijkt eindeloos. Dit onderzoek richt zich terug op de wezenlijke kern van het ‘beginnend-leerkracht-zijn’, zonder aannames en vooroordelen. De volgende vragen staan centraal: Wie is die beginnende leerkracht? Wat betekent het om als beginnende leerkracht te werken in een school? Wat is de rol van andere personen in deze omgeving?
Een touw
De beginnende leerkracht is een touw dat door verschillende personen naar alle kanten getrokken wordt. De beginnende leerkracht leeft en werkt in een web van organisaties en relaties. De directeur, de pedagogisch begeleider en de collega’s, om maar enkele voorbeelden te geven. Deze personen hebben allemaal een onmiskenbare, maar vaak vergeten invloed op de beginnende leerkracht. Mag je bijvoorbeeld als beginnende leerkracht je eigen mening uiten of volg je braaf de mening van je collega’s zodat ze je aanvaarden in het leerkrachtenteam? Iedereen voelt van nature aan dat de mensen rondom hen een grote rol spelen in zijn of haar leven. Dat is niet anders voor beginnende leerkrachten. Toch is er niet zoveel onderzoek dat zich echt verdiept in de beleving door de beginnende leerkracht van het relatieweb waarin hij moet opereren. Dat gebeurt wel in dit onderzoek. Enerzijds brengen we in kaart welk beeld de beginnende leerkracht heeft over zichzelf en anderzijds verbinden we dit met zijn verschillende relaties binnen en buiten de school. Over dit verband lieten we de beginnende leerkrachten zelf hun unieke verhaal doen. Elf beginnende leerkrachten uit het lager onderwijs werden uitgenodigd voor een diepgaand interview over zichzelf als leerkracht en over hun naaste relaties. De resultaten van dit onderzoek tonen dus het leven als beginnende leerkracht zoals het is….
Een behulpzame collega? Een kritische ouder?
Zoals verwacht bleken de relaties met de directeur, de leerlingen en met de collega’s belangrijk voor de beginnende leerkrachten. Maar wat denkt u van de cruciale relatie met hun partner of de ouders van de leerlingen? Het blijft natuurlijk niet bij het vaststellen van een aantal belangrijke personen in het leven van een beginnende leerkracht. Een nog belangrijkere vraag is: Waarom? Waarom deze personen? Waarom andere personen niet? Wat is er speciaal of anders aan deze personen dat ze de beginnende leerkracht in zo’n grote mate beïnvloeden? Diverse antwoorden zijn hier mogelijk en de voorbeelden zijn eindeloos. Denk maar een schoonouder die ook een leerkracht is en tips geeft over hoe je de jeugd van tegenwoordig moet aanpakken. Of een vriendelijke collega die je extra oefeningen aanbiedt. En dan kan je maar best die extra oefeningen aanvaarden, want anders gaan je collega’s denken dat je geen goede leerkracht bent. Maar dit verhaal heeft ook een keerzijde. Wat doe je met de ouder van één van je leerlingen die regelmatig je competenties als leerkracht bekritiseert? Om het in de woorden van een beginnende leerkracht te zeggen: “Op dat moment ben je een beginnende leerkracht. Ik stond eerlijk gezegd echt gewoon met mijn mond vol tanden”.
Levenslang leren en ontwikkelen
Misschien sta je op dat moment met je mond vol tanden, de volgende keer zal het wel anders lopen. Je bereidt je voor en zal je laten gelden als leerkracht. Of je aanvaardt de tips van je schoonouder en je ontdekt dat deze tips nog écht werken ook. Volgende week nog eens langsgaan bij schoonouders en eens vragen hoe je met een vervelende directeur moet omgaan. Enkele voorbeelden die aantonen dat de beginnende leerkracht zich steeds blijft ontwikkelen op diverse vlakken en daarbij gebruik maakt van de relaties in het netwerk. Niemand blijft hetzelfde en de unieke rol van anderen in dit proces willen we met dit onderzoek benadrukken en ontrafelen. Wie meer wilt weten over de grote rol van andere personen in het leven van beginnende leerkrachten en hoe we die rol kunnen begrijpen en verklaren, kan antwoorden vinden in dit masterproefonderzoek.
Met andere woorden…
De beginnende leerkracht met al zijn ‘problemen’ komt daar bovenop in contact met diverse personen die allemaal de leerkracht naar alle kanten trekken. Dit beïnvloedt in grote mate hoe de beginner zichzelf en zijn beroepssituatie ziet. Goed of slecht, deze personen zorgen ervoor dat de beginnende leerkracht zich blijft ontwikkelen en uiteindelijk de titel ‘beginnende leerkracht’ en het stereotype beeld dat hiermee gepaard gaat, verliest.
Bibliografie
Adler, P. S., & Kwon, S. W. (2002). Social capital: Prospects for a new concept. Academy of management review, 27(1), 17-40.
Anderson, L. (2010). Embedded, emboldened, and (net)working for change: Support-seeking and teacher agency in urban, high-needs schools. Harvard Educational Review, 80(4), 541-573.
Arnout, L. (2015). De socialisatie van beginnende leraren basisonderwijs in de school als organisatie: Een follow-up studie (Ongepubliceerde Masterproef). KU Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, België.
Baker-Doyle, K. J. (2012). First-year teachers' support networks: Intentional professional networks and diverse professional allies. The New Educator, 8(1), 65-85. doi: 10.1080/1547688X.2012.641870
Baker-Doyle, K. J. (2015). Stories in networks and networks in stories: A tri-modal model for mixed-methods social network research on teachers. International Journal of Research & Method in Education, 38(1), 72-82. doi: 10.1080/1743727X.2014.911838
Baker‐Doyle, K. J., & Yoon, S. A. (2011). In search of practitioner‐based social capital: A social network analysis tool for understanding and facilitating teacher collaboration in a US‐based STEM professional development program. Professional development in Education, 37(1), 75-93. doi: 10.1080/19415257.2010.494450
Ball, S. J. (1994). Micropolitics of schools. In T. Husén & T.N. Postlethwaithe (Eds.), The International Encyclopedia of Education (pp. 3824-3826). Oxford, Verenigd Koninkrijk: Pergamon.
Ballet, K. (2007). Worstelen met werkdruk: De ervaring van intensificatie bij leerkrachten in het basisonderwijs. Leuven, België: Leuven University Press.
Baltusite, R. (2015). Support of a higher education institution for the new teachers. Society, Integration, Education. Proceedings of the International Scientific Conference, 1, 196-204.
Bryman, A. (2015). Social research methods. Oxford, Verenigd Koninkrijk: Oxford University Press.
Carmichael, P., Fox, A., McCormick, R., Procter, R., & Honour, L. (2006). Teachers’ networks in and out of school. Research Papers in Education, 21(2), 217-234. doi: 10.1080/02671520600615729
Clement, M., & Vandenberghe, R. (2000). Teachers’ professional development: A solitary or collegial (ad)venture? Teaching and Teacher Education, 16(1), 81-101.
Coburn, C. E. (2001). Collective sensemaking about reading: How teachers mediate reading policy in their professional communities. Educational Evaluation and Policy Analysis, 23(2), 145-170. doi: 10.3102/01623737023002145
Coburn, C. E. (2006). Framing the problem of reading instruction: Using frame analysis to uncover the microprocesses of policy implementation. American Educational Research Journal, 43(3), 343-379.
Coburn, C. E., Choi, L., & Mata, W. S. (2010). ‘I would go to her because her mind is math’: Network formation in the context of a district-based mathematics reform. In A. J. Daly (red.), Social network theory and educational change (pp. 33-50). Cambridge: Verenigd Koninkrijk, Harvard Educational Press.
Cole, A. L. (1991). Relationships in the workplace: Doing what comes naturally? Teaching and Teacher Education, 7(5-6), 415-426.
Cole, R.P., & Weinbaum, E.H. (2010). Changes in attitude: Peer influence in high school reform. In A. J. Daly (red.), Social network theory and educational change (pp. 77-95). Cambridge: Verenigd Koninkrijk, Harvard Educational Press.
Cornelissen, F., Daly, A. J., Liou, Y. H., Van Swet, J., Beijaard, D., & Bergen, T. C. M. (2015). Leveraging the relationship: Knowledge processes in school–university research networks of master’s programmes. Research Papers in Education, 30(3), 366-392. doi: 10.1080/02671522.2014.919522
Cornelissen, F., Liou, Y. H., Daly, A. J., van Swet, J., Beijaard, D., Bergen, T. C. M., & Canrinus, E. T. (2015). Teacher Education’s Challenge of Changing Research Relationships With Schools. AERA Open, 1(4), 1-24. doi: 10.1177/2332858415617753
Correa, J. M., Martínez-Arbelaiz, A., & Aberasturi-Apraiz, E. (2015). Post-modern reality shock: Beginning teachers as sojourners in communities of practice. Teaching and Teacher Education, 48, 66-74. doi: 10.1016/j.tate.2015.02.007
Curry, M., Jaxon, K., Russell, J. L., Callahan, M. A., & Bicais, J. (2008). Examining the practice of beginning teachers’ micropolitical literacy within professional inquiry communities. Teaching and Teacher Education, 24(3), 660-673. doi:10.1016/j.tate.2006.10.007
Daly, A. J., Liou, Y. H., & Brown, C. (2016). Social red bull: Exploring energy relationships in a school district leadership team. Harvard Educational Review, 86(3), 412-448.
de Lima, J.A. (2010). Studies of networks in education: Methods for collecting and managing high-quality data. In A. J. Daly (red.), Social network theory and educational change (pp. 243-258). Cambridge: Verenigd Koninkrijk, Harvard Educational Press.
Eberle, J., Stegmann, K., & Fischer, F. (2015). Moving beyond case studies: Applying social network analysis to study learning-as-participation. Learning: Research and Practice, 1(2), 100-112. doi: 10.1080/23735082.2015.1028712
Edwards, S., & Nuttall, J. (2015). Beginning teachers: Issues and experiences. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 43(1), 1-3. doi: 10.1080/1359866X.2014.969415
Engvik, G. (2014). The importance of networks for newly qualified teachers in upper secondary education. Educational Research, 56(4), 453-472. doi: 10.1080/00131881.2014.965574
Fantilli, R. D., & McDougall, D. E. (2009). A study of novice teachers: Challenges and supports in the first years. Teaching and Teacher Education, 25(6), 814-825. doi: 10.1016/j.tate.2009.02.021
Fox, A. R., Deaney, R., & Wilson, E. G. (2010). Examining beginning teachers' perceptions of workplace support. Journal of Workplace Learning, 22(4), 212-227. doi: 10.1108/13665621011040671
Fox, A. R., & Wilson, E. G. (2015). Networking and the development of professionals: Beginning teachers building social capital. Teaching and Teacher Education, 47, 93-107. doi: 10.1016/j.tate.2014.12.004
Fox, A. R., Wilson, E. G., & Deaney, R. (2011). Beginning teachers’ workplace experiences: Perceptions of and use of support. Vocations and Learning, 4(1), 1-24. doi: 10.1007/s12186-010-9046-1
Hebert, E., & Worthy, T. (2001). Does the first year of teaching have to be a bad one? A case study of success. Teaching and Teacher Education, 17(8), 897-911.
Hoeksema, K., & van der Werf, S. (2002). Sociologie voor de praktijk. Bussum, Nederland: Coutinho.
Karmos, A. H., & Jacko, C. M. (1977). The role of significant others during the student teaching experience. Journal of Teacher Education, 28(5), 51-55.
Kelchtermans, G. (1993). Getting the story, understanding the lives: From career stories to teachers' professional development. Teaching and Teacher Education, 9(5-6), 443-456. doi: 10.1016/0742-051X(93)90029-G
Kelchtermans, G. (1994). De professionele ontwikkeling van leerkrachten basisonderwijs vanuit het biografisch perspectief. Leuven: België: Leuven University Press.
Kelchtermans, G. (1999a). De biografische methode. In B. Levering & P. Smeyers (Eds.), Opvoeding en onderwijs leren zien: Een inleiding in interpretatief onderzoek (pp. 132-154). Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Boom.
Kelchtermans, G. (1999b). Kwalitatieve methoden in onderwijskundig onderzoek: Internationale ontwikkelingen en de situatie in Vlaanderen. In B. Levering & P. Smeyers (Eds.), Opvoeding en onderwijs leren zien: Een inleiding in interpretatief onderzoek (pp. 68-83). Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Boom.
Kelchtermans, G. (2000). Micropolitiek en leren op de werkplek. In J. Imants (Ed.), Schoolorganisatie: Onderwijskundig Lexicon III (pp. 69-86). Alphen aan den Rijn, Nederland: Samson.
Kelchtermans, G. (2001). Reflectief ervaringsleren in de breedte en de diepte. In G. Kelchtermans (red.), Reflectief ervaringsleren voor leerkrachten: Een werkboek voor opleiders, nascholers en stagebegeleiders (pp. 9-34). Leuven: België, Wolters Plantyn.
Kelchtermans, G. (2005). Teachers’ emotions in educational reforms: Self-understanding, vulnerable commitment and micropolitical literacy. Teaching and Teacher Education, 21(8), 995-1006. doi:10.1016/j.tate.2005.06.009
Kelchtermans, G. (2007). Macropolitics caught up in micropolitics: The case of the policy on quality control in Flanders (Belgium). Journal of Education Policy, 22(4), 471-491. doi: 10.1080/02680930701390669
Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message: Self-understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching, 15(2), 257-272. doi: 10.1080/13540600902875332
Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2002a). The micropolitics of teacher induction. A narrative-biographical study on teacher socialisation. Teaching and Teacher Education, 18(1), 105-120. doi: 10.1016/S0742-051X(01)00053-1
Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2002b). Micropolitical literacy: Reconstructing a neglected dimension in teacher development. International Journal of Educational Research, 37(8), 755-767. doi: 10.1016/S0883-0355(03)00069-7
Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2005). Micropolitieke geletterdheid en professionele ontwikkeling bij beginnende leerkrachten. Pedagogiek, 25(2), 89-102.
Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2009). Geef eens een voorbeeld. Naar een methodiek van goede praktijkvoorbeelden. Mechelen, België: Plantyn.
Kilduff, M., & Brass, D.J. (2010). Organizational social network research: Core ideas and key debates. The Academy of Management Annals, 4(1), 317-357. doi: 10.1080/19416520.2010.494827
Kolleck, N., & Bormann, I. (2014). Analyzing trust in innovation networks: Combining quantitative and qualitative techniques of social network analysis. Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, 17(5), 9-27. doi: 10.1007/s11618-014-0551-0
Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage.
Liou, Y. H., Daly, A. J., Brown, C., & del Fresno, M. (2015). Foregrounding the role of relationships in reform: A social network perspective on leadership and change. International Journal of Educational Management, 29(7), 819-837. doi: 10.1108/IJEM-05-2015-0063
Mansfield, C., Beltman S., & Price, A. (2014) ‘I’m coming back again!’ The resilience process of early career teachers. Teachers and Teaching, 20(5), 547-567, doi: 10.1080/13540602.2014.9379584
Martınez, A., Dimitriadis, Y., Rubia, B., Gómez, E., & De La Fuente, P. (2003). Combining qualitative evaluation and social network analysis for the study of classroom social interactions. Computers & Education, 41(4), 353-368.
März, V., & Kelchtermans, G. Vanhoof, S, & Onghena, P. (2013). Sense-making and structure in teachers’ reception of educational reform: A case study on statistics in the mathematics curriculum. Teaching and Teacher Education, 29(1), 13-24. doi:10.1016/j.tate.2012.08.004
März, V., Kelchtermans, G., & Dumay, X. (2016). Stability and change of mentoring practices in a capricious policy environment: Opening the “black box of institutionalization”. American Journal of Education, 122(3), 303-336.
Maso, I., & Smaling, A. (1998). Probleemstelling. In I. Maso & A. Smaling (Eds.), Kwalitatief onderzoek: Theorie en praktijk (pp. 15-34). Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Boom.
McFarland, D. A., Moody, J., Diehl, D., Smith, J. A., & Thomas, R. J. (2014). Network ecology and adolescent social structure. American Sociological Review, 79(6), 1088-1121. doi: 10.1177/0003122414554001
Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Fransisco, CA: Jossey-Bass Publishers.
Mitchell, S. N., Reilly, R. C., & Logue, M. E. (2009). Benefits of collaborative action research for the beginning teacher. Teaching and Teacher Education, 25(2), 344-349. doi: 10.1016/j.tate.2008.06.008
Moolenaar, N. M. (2012). A social network perspective on teacher collaboration in schools: Theory, methodology, and applications. American Journal of Education, 119(1), 7-39. doi: 10.1086/667715
Moolenaar, N. M., & Daly, A. J. (2012). Social networks in education: Exploring the social side of the reform equation. American Journal of Education, 119(1), 1-6.
Moolenaar, N. M., Daly, A. J., & Sleegers, P. J. C. (2012). Exploring patterns of interpersonal relationships among teachers: A social network theory perspective. In T. Wubbels, P. den Brok, J. van Tartwijk, & J. Levy (Eds.), Interpersonal relationships in education: An overview of contemporary research (pp. 87-101). Rotterdam, Nederland: Sense Publishers.
Moolenaar, N. M., & Sleegers, P.J.C. (2010). Social network, trust and innovation: The role of relationships in supporting an innovative climate in Dutch school. In A. J. Daly (red.), Social network theory and educational change (pp. 97-114). Cambridge: Verenigd Koninkrijk, Harvard Educational Press.
Mulcahy, D. (2015). Re/assembling spaces of learning in Victorian government schools: Policy enactments, pedagogic encounters and micropolitics, Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 36(4), 500-514. doi: 10.1080/01596306.2014.978616
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242-266.
Nardi, B. A., Whittaker, S., & Schwarz, H. (2002). NetWORKers and their activity in intensional networks. Computer Supported Cooperative Work, 11(1), 205-242.
Papatraianou, L. H., & Le Cornu, R. (2014). Problematising the role of personal and professional relationships in early career teacher resilience. Australian Journal of Teacher Education, 39(1), 100-116. doi: 10.14221/ajte.2014v39n1.7
Pauwels, L., & Umans, L. (2014). Interacties in actie: Een netwerkanalyse over de socialisatie van beginnende leerkrachten (Ongepubliceerde Masterproef). KU Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, België.
Pifer, M. J., & Baker, V. L. (2013). Managing the process: The intradepartmental networks of early-career academics. Innovative Higher Education, 38(4), 323-337. doi: 10.1007/s10755-012-9243-y
Pille, F. (2016). De beroepssocialisatie van beginnende leerkrachten secundair onderwijs: Een follow-up onderzoek (Ongepubliceerde Masterproef). KU Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, België.
Potrac, P., & Jones, R. (2009). Power, conflict, and cooperation: Toward a micropolitics of coaching, Quest, 61(2), 223-236. doi: 10.1080/00336297.2009.10483612
Potts, A. (2015). A theory for educational research: Socialisation theory and symbolic interaction. Education Research and Perspectives, 42, 633-654.
Qian, H., Youngs, P., & Frank, K. (2013). Collective responsibility for learning: Effects on interactions between novice teachers and colleagues. Journal of Educational Change, 14(4), 445-464. doi: 10.1007/s10833-013-9210-0
Radnor, H. (2002). Researching your professional practice: Doing interpretative research. Buckingham: Verenigd Koninkrijk: Open University Press.
Richards, K. A. R., Templin, T. J., & Gaudreault, K. L. (2013). Understanding the realities of school life: Recommendations for the preparation of physical education teachers. Quest, 65(4), 442-457. doi: 10.1080/00336297.2013.804850
Roxå, T., & Mårtensson, K. (2009). Significant conversations and significant networks – exploring the backstage of the teaching arena. Studies in Higher Education, 34(5), 547-559. doi: 10.1080/03075070802597200
Savin-Baden, M., & Major, C. H. (2013). Qualitative research: The essential guide to theory and practice. New York, NY: Routledge.
Scott, J. (1991). Social network analysis. Londen, Verenigd Koninkrijk: Sage.
Shernoff, E. S., Maríñez-Lora, A. M., Frazier, S. L., Jakobsons, L. J., Atkins, M. S., & Bonner, D. (2011). Teachers supporting teachers in urban schools: What iterative research designs can teach us. School psychology review, 40(4), 465-485.
Sparkes, A. C. (1994). Life histories and the issue of voice: Reflections on an emerging relationship. Qualitative Studies in Education, 7(2), 165-183.
Struyve, C., & Kelchtermans, G. (2013). Organisational position and social-professional relationships in schools: An exploratory study of teacher leaders’ work life in Flanders. Advances in Research on Teaching, 18, 63 -81. doi: 10.1108/S1479-3687(2013)0000018008
Tuomainen, J., Palonen, T., & Hakkarainen, K. (2012). Special educators' social networks: A multiple case study in a Finnish part-time special education context. Scandinavian Journal of Educational Research, 56(1), 21-38. doi: 10.1080/00313831.2011.567394
Uitto, M., Kaunisto, S. L., Kelchtermans, G., & Estola, E. (2016). Peer group as a meeting place: Reconstructions of teachers’ self-understanding and the presence of vulnerability. International Journal of Educational Research, 75, 7-16. doi: 10.1016/j.ijer.2015.10.004
Van Aelst, P., & Bruyninckx, E. (1998). Netwerkanalyse: 2 concrete toepassingen. Departement Politieke en Sociale Wetenschappen, Universiteit Antwerpen.
van den Berg, R. (2002). Teachers’ meanings regarding educational practice. Review of educational research, 72(4), 577-625.
van IJzendoorn, M. H. (1988). De navolgbaarheid van kwalitatief onderzoek I: Methodologische uitgangspunten. Nederlands tijdschrift voor opvoeding, vorming en onderwijs, 4(5), 280-288.
Van Waes, S., Moolenaar, N. M., Daly, A. J., Heldens, H. H., Donche, V., Van Petegem, P., & Van den Bossche, P. (2016). The networked instructor: The quality of networks in different stages of professional development. Teaching and Teacher Education, 59, 295-308. doi: 10.1016/j.tate.2016.05.022
Vanderlinde, R., & Kelchtermans, G. (2013). Learning to get along at work: Developing effective relationships with other adults at school is a crucial part of each new teacher's first year. Phi Delta Kappan, 94(7), 33-37.
Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of Educational Research, 54(2), 143-178. doi: 10.3102/00346543054002143
Vozzo, L., Abusson, P., Steele, F., & Watson, K. (2004). Mentoring retrained teachers: Extending the web. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 12(3), 335-351. doi: 10.1080/030910042000275945
Wang, Y. (2015). Standing on the shoulders of others: Network ties and individual creativity. Review of Integrative Business and Economics Research, 4(3), 1-21.
Weishaar, H., Amos, A., & Collin, J. (2015). Best of enemies: Using social network analysis to explore a policy network in European smoke-free policy. Social Science & Medicine, 133, 85-92. doi: 10.1016/j.socscimed.2015.03.045
Woods, P., & Carlyle, D. (2002). Teacher identities under stress: The emotions of separation and renewal. International Studies in Sociology of Education, 12(2), 169-190. doi: 10.1080/09620210200200089
