Hoe prematuren praten.
- LuckyJaenen
Hoe prematuren praten
Een normale pasgeborene kan door verschillende manieren van huilen aangeven wat hij nodig heeft. Zijn moeder leert vrij snel wat deze huilboodschappen betekenen. Voor een prematuur geboren kind is dit wat anders. De kleinsten zijn zelfs te zwak om te huilen. De enige signalen die we van hen ontvangen, zijn veranderingen in hun hartritme en ademhaling.
Bovendien is communicatie niet hun enige probleem. Stel je voor dat alle energie uit je maaltijd amper voldoende was om je lichaamstemperatuur op peil te houden. De kleinste inspanning, elk moment van stress en elk moment waarop het kouder was dan 32°C, zou je gewicht verliezen… Veel volwassenen zouden daar wellicht voor tekenen. Maar voor een prematuur geboren kind is dit een heel ander gegeven. Bij hen leiden inspanning en stress tot afkoeling, uitputting, gewichtsverlies en ziekte.
Deze “zwakgeboren” patiëntjes liggen uiteraard aan een monitor. Maar op het moment dat het alarm gaat, zijn ze vaak al enige tijd onrustig. Ze hebben al een tijd licht tot matig verhoogde parameters. Niet zo extreem dat het alarm gaat, maar ook niet echt rustig. Je kan gerust stellen dat ze op dat moment een figuurlijke marathon lopen. Het bewaken van de parameters is een uiterst belangrijk aspect van de verpleegkundige zorg voor zwakgeborenen. Gericht reageren op alarmen is daarbij essentieel. Maar voorkomen is nog steeds beter dan genezen: kunnen zien wat er gebeurt, nog voor het alarm afgaat en dan al maatregelen nemen. Daarin herkennen we de betere neonatale verpleegkundige! Geen enkele prematuur behoort immers een marathon te lopen!
Als je erin slaagt om de juiste parameters te selecteren, daar kritische waarden aan te koppelen en deze in een observatieschaal te bundelen, dan spreken we van een Early Warning Score of EWS-schaal. Die laat toe dat “iedereen” op de afdeling “op dezelfde manier” onstabiele baby’s tijdig detecteert. Ze vormt ook de basis voor een gestandaardiseerd interventieplan, dat de rust van de baby moet herstellen nog voor het alarm gaat en de situatie uit de hand loopt. De reeds bestaande EWS-schalen zijn echter niet bruikbaar voor deze leeftijdscategorie, aangezien pasgeborenen verschillen in hun vitale functies en behoeften ten opzichte van kinderen en volwassenen. Daarom werd ons door de neonatale zorgeenheid van Jessa ziekenhuis in Hasselt gevraagd zo’n schaal te ontwikkelen.
Om een nieuwe schaal te ontwerpen hebben wij eerst de reeds bestaande EWS-schalen geanalyseerd. We vergeleken ze met de belangrijke parameters bij te vroeg geboren en zieke pasgeborenen en kwamen zo tot een selectie van parameters. Ook voor ideeën over vormgeving van onze schaal maakten we gebruik van bestaande en dus voor verpleegkundigen herkenbare schalen. De NEO-EWS was geboren!
Maar de NEO-EWS is slechts de helft van een tweeling. Je kan immers niet vaststellen dat een kind het niet goed doet en dan geen actie ondernemen. Aan de NEO-EWS werd een procedure toegevoegd, die voorschrijft hoe verpleegkundigen moeten reageren bij elke risicocategorie: hoe regelmatig dient een pasgeborene gecontroleerd te worden? Vanaf wanneer is overleg binnen het verpleegkundig team nodig en wanneer dient er een arts opgeroepen te worden?
De NEO-EWS werd reeds aan een kleine validatietest onderworpen op de afdeling neonatologie van het Jessa ziekenhuis, in Hasselt. We lieten 29 metingen uitvoeren bij verschillende baby’s, telkens door 2 verpleegkundigen. Daarmee werd vastgesteld of de NEO-EWS een onderscheid maakt tussen risicobaby’s en stabiele baby’s, of beide verpleegkundigen tot hetzelfde resultaat komen en hoe gebruiksvriendelijk de NEO-EWS is.
Uit deze test bleek dat de oorspronkelijke NEO-EWS te gevoelig was. Dit wil zeggen dat ze het risico overschatte en de dokter een paar keer (onnodig) verwittigd werd, terwijl de toestand van de baby in de eerstvolgende uren stabiel bleef. Het omgekeerde deed zich gelukkig niet voor. Er werden enkele kleine aanpassingen aangebracht. Ook het oordeel van de 2 verpleegkundigen voor éénzelfde kind was op 1 uitzondering na identiek. De NEO-EWS is nu een betrouwbaar en valide instrument, dat makkelijk te gebruiken is en dat leidt tot meer veiligheid voor de pasgeborene en grotere tevredenheid bij de ouders en het team.
De score werd met enthousiasme onthaald en is effectief in gebruik genomen door de afdeling. Jessa Ziekenhuis en Hogeschool PXL zijn ondertussen naar bijkomende partners op zoek om de NEO-EWS te valideren bij normale pasgeborenen op de materniteit en bij extreem kleine zwakgeborenen op de neonatale intensive care afdeling (NICU).
Normal
0
21
false
false
false
NL-BE
X-NONE
X-NONE
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:8.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-language:EN-US;}
Bibliografie
Bibliografie
1. Agrawal, S. (2008). Normal Vital Signs in Children: Heart Rate, Respirations, Temperature, and Blood Pressure. Geraadpleegd op 20/01/2017, van http://www.ComplexChild.com
2. Archives of Disease in Childhood. (1993). Measuring neonatal nursing workload. Northern Neonatal Network. BMJ journals, 5(68), 539-543. doi:10.1136/adc.68.5_Spec_No.539. Geraadpleegd op 01/04/2017, van http://adc.bmj.com/content/68/5_Spec_No/539
3. Bradford D. Winters, MD, PhD; Sallie J. Weaver, PhD; Elizabeth R. Pfoh, MPH; Ting Yang, PhD; Julius Cuong Pham, MD, PhD; and Sydney M. Dy, MD, MSc. (2013). Rapid-Response Systems as a Patient Safety Strategy. Annals of Internal Medicine, 158, 417-425.
4. Bright Futures Guidelines for Health Supervision of Infants, Children, and Adolescents. 3rd ed. 2008:39; Pediatr Rev 2010;31:267; Pediatr Rev 2010;31;364; Pediatr Rev 2011;32;533.
5. Conversion tables. (2007, 08 mei). Geraadpleegd van http://www.intensive.org/epic2/Documents/Estimation%20of%20PO2%20and%20….
6. D. Roland, J. Madar, G. Connolly. The Newborn Early Warning (NEW) system: devel-opment of an at-risk infant intervention system. Infant 2010; 6(4): 116-20
7. Daane, M.A. (2013). Verpleegkundige vaardigheden. In R. Ulijn-ter Wal (Red.), Leerboek kinderverpleegkunde (3e ed., pp. 91-152). Amsterdam, Nederland: Reed Business Education.
8. De Bent, J. (z.j.). Van zuurstofbril tot BiPAP. Geraadpleegd op 11/05/2017, van bvpv sbipbe.webhosting.be/wp-content/uploads/2016/09/de-bent.pdf
9. Dr. Cremers, D. (z.j.). [Encyclopedie]. Geraadpleegd op 20/01/2017, van http://www.encymed.com
10. Early Warning System: gestructureerde medische informatie over kritiek zieke patiënt. (2014, 01 juni). Geraadpleegd op 04/01/2017, van http://www.actualcare.be/nl/nl-management/nl-management-facility/early-…
11. Eeckman, E., & Staelens, I. (2011, 29 juni). 10% minder sterfgevallen als vitale functies sneller opgevolgd worden? UZ Brussel, p. 1.
12. Erasmus MC zorgacademie. (2016). Neonatologie verpleegkundige. Geraadpleegd op 13/01/2017, van http://www.erasmusmc.nl/zorgacademie/organisatie/opleidingen/verpl-verv…
13. Holme, H., Bhatt, R., Koumettou, M., Griffin, M. A.S., & Winckworth, L. C.. (2013). Retrospective Evaluation of a New Neonatal Trigger Score. Pediatrics, 131(3), e837-e842. doi:10.1542/peds.2012-0640
14. Ingleby, S., Butler, J., Jones, S., & Grimshaw, J. (2010, oktober). Appendix to EWS Policy Early Warning Score Policy for Adult Patients in the A&E Department [Word]. Geraadpleegd op 06/01/2017, van http://www.cmft.nhs.uk
15. Jessa ziekenhuis. (2016). Zorgprocedure Early Warning Score. Geraadpleegd op 07/01/2017, van http://www.jessanet.jessazh.be
16. Jonge, A. de, & Tison, D. (2006, april). Leuvense Neonatale Pijnschaal: Pasgeboren pijn scoren [Pdf]. Geraadpleegd op 25/01/2017, van https://www.nursing.nl/pagefiles/5588/001_rbiadam-image-nurs3946i01.pdf
17. Joris Fuijkschot & Bastiaan Vernhout & Joris Lemson & Jos M. T. Draaisma & Jan L. C. M. Loeffen (2015). Validation of a Paediatric Early Warning Score: first results and implications of usage. Springer, 174, 15-21. doi:10.1007/s00431-014-2357-8
18. Kubben, P. (2012, 29 oktober). Modified Early Warning Score on iPhone (in Dutch). Geraadpleegd op 25/01/2017, van http://blog.digitalneurosurgeon.com/?p=2042
19. Legemaat, S., & Wekken, E. van der. (2013). ‘NIET-PLUISGEVOEL’, MEERWAARDE OF NIET? [Pdf]. Geraadpleegd op 25/01/2017, van 20130725 niet pluisgevoel.pdf
20. Nederlands huisartsen genootschap. (2016, september). Herziene ABCDE-kaart voor huisartsen: onderbouwing en implementatie. Geraadpleegd op 05/04/2017, van https://www.nhg.org/themas/publicaties/herziene-abcde-kaart-voor-huisar…
21. Nictiz. (2016, 14 juli). [NNN- classificatie]. Geraadpleegd op 04/01/2017, van https://www.nictiz.nl/standaarden/nanda
22. Novak, C., & Gill, P. (2016, 21 april). Pediatric Vital Signs Reference Chart. Geraadpleegd op 20/01/2017, van http://www.pedscases.com/pediatric-vital-signs-reference-chart
23. Ricardo Navarro, J., & Castillo, V. I. V. I. A. N. A. P. (2010). The red code, an example of a rapid response system. Scielo, 38(1), 86-99.
24. Royal College of Physicians. National Early Warning Score (NEWS): Standardising the assessment of acuteillness severity in the NHS. Report of a working party. London: RCP, 2012.
25. Simon Kitto, Stuart Duncan Marshall, Sarah E. McMillan, Bill Shearer, Michael Buist, Rachel Grant, Monica Finnigan and Stuart Wilson. (2015). Rapid response systems and collective (in)competence: An exploratory analysis of intraprofessional and interprofessional activation factors. jounal of Interprofessional Care, 29(4), 340-346. doi:10.3109/13561820.2014.984021
26. Theelen, A. E. J. (2013). De pasgeborene met gezondheidsproblemen. In R. Ulijn-ter Wal (Red.), Leerboek kinderverpleegkunde (3e ed., pp. 249-263). Amsterdam, Nederland: Reed Business Education.
27. Van den Brink, G. T. W. J., Hankes Drielsma, I. J., Jurrius , E.A.T., van Rooijen, A.P.N., & Te Pas, E. (Red.). (2001). Leerboek intensive care verpleegkunde neonatologie (1e ed.). Amsterdam, Nederland: Reed Business Education.
28. Van den Brink, G. T. W. J., Hankes Drielsma, I. J., Van Driessen, S. G. M., & Te Pas, E. (Red.). (2013). Leerboek intensive care verpleegkunde neonatologie (2e ed.). Amsterdam, Nederland: Reed Business Education.
29. Van Sambeeck, S. J. Drs., Vos, G. D. Dr., Theeuwes, B. A. M. Drs., Van der Starre, C. Dr., & Fuijkschot, J. Dr.. (2014, april). De Pediatric Early Warning Score (PEWS) en veilige(re) zorg in Nederland. Geraadpleegd op 13/04/2017, van https://www.praktischepediatrie.nl/tijdschrift-elearning/editie/artikel…
30. Van Vliet, J. (2005, 13 januari). Identificatie van de vitaal bedreigde patient [Pdf]. Geraadpleegd op 06/01/02017, van https://nvic.nl/vitaal-bedreigde-patient-2005-revisie
31. Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (VOC). (z.j.). Als je kindje te vroeg, te klein of ziek geboren is. Geraadpleegd op 22/04/2017, van https://www.couveuseouders.nl/voor-ouders/neonatologie/complicaties/lon…
32. Verlaan-Jansen, W., & Lamoen-Boschman, E. E. M. (2013). 4b Circulatie. In G. T. W. J. Van den Brink, I. J. Hankes Drielsma, S. G. M. Van Driessen, & E. Te Pas (Red.), Leerboek intensive care verpleegkunde neonatologie (2e ed., pp. 333-370). Amsterdam, Nederland: Reed Business Education.
33. VMSzorg. (2009, 03 februari). Communicatie tussen hulpverleners volgens het SBAR- proces [Pdf]. Geraadpleegd op 13/01/2017, van www.vmszorg.nl/_library/5511/SBAR_tool.pdf
34. Ziekenhuis Oost Limburg (2016). Pediatric Early Warning Score (PEWS). Geraadpleegd op 13/01/2017, van http://www.ZOLnet.be
Normal
0
21
false
false
false
NL-BE
X-NONE
X-NONE
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:8.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-language:EN-US;}
