De impact van cultuur
Normal 0 21 false false false EN-GB JA X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:Standaardtabel; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:Cambria; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-ansi-language:EN-GB;}
Harde cijfers spelen vandaag een belangrijke rol in de evaluatie van cultuur en culturele evenementen, maar is dat nog correct? Het gaat om cijfergegevens die, bijvoorbeeld, het aantal bezoekers van een theatervoorstelling of het aantal ontleningen in een bibliotheek weergeven. Deze gegevens zeggen niet veel over de eigenlijke impact van die zaken. Het is niet omdat een zaal is uitverkocht dat er ook een grote, blijvende en diepgaande impact plaatsvindt. Omgekeerd kan bij een lage opkomst toch een zeer kwalitatieve impact voorkomen.
Om een meer diepgaande impact te kunnen vaststellen is er dus nood aan een andere manier van meten en evalueren. Dat biedt in de eerste plaats inzicht. Welke activiteiten laten een grotere, diepgaande impact na? Welke activiteiten bieden een meer kwalitatieve ervaring? Een aspect dat zeer belangrijk is in onze samenleving, waar ervaringen steeds meer van belang zijn. De verworven kennis laat daar bovenop ook toe om in de toekomst in te spelen op de kwaliteit, noden van de bezoekers en de impact van de culturele gebeurtenissen.
Vooraleer onderzoek kan gedaan worden naar de manieren, meetmethodes en –technieken om die diepgaande impact in kaart te brengen moet eerst worden gedefinieerd wat die impact precies inhoudt. Het eerste deel van dit onderzoek is om die reden een zoektocht naar wat de impact van kunst en cultuur kan zijn. Dat resulteerde enerzijds in negen verschillende impactconstructen, gaande van economische impact tot esthetische impact. Maar ook bijvoorbeeld welzijn, kennis en emotie komen aan bod. Anderzijds werden ook enablers gevonden, zaken die het voorkomen van de impactconstructen toelaten en beïnvloeden Aspecten die hier van belang zijn, zijn bijvoorbeeld opportuniteit, achtergrondinformatie, de afwezigheid van afleiding en plezier.
In het onderzoek wordt verder kennis vergaard over het meten van impact. Van verschillende bestaande methodes en technieken voor het meten van impact en kwaliteit wordt de toepasbaarheid voor de culturele sector onderzocht. Dit onder andere aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden. Stuk voor stuk uit het Antwerpse aangezien het onderzoek gevoerd werd in het Lokaal Cultuurbeleid van Stad Antwerpen. Ten slotte volgt een mogelijke oplossing om diepgaande impact van cultuur en culturele activiteiten te kunnen vaststellen en hard maken. Het gaat om een stappenplan dat gebruik maakt van verschillende bestaande methodes en technieken.
Dit onderzoek draagt bij aan het bredere gegeven van kwaliteitsmeting. Het staat toe dat in de culturele sector op een andere manier kan worden omgegaan met kwaliteit en impact dan louter met de harde cijfergegevens die op dit moment voor handen zijn. Impact gaat veel verder dan het tellen van de aanwezigen. De inzichten met betrekking tot impact en het meten ervan kunnen een belangrijke meerwaarde vormen in het evalueren van culturele activiteiten, zowel intern als naar de buitenwereld. De inzichten uit het onderzoek kunnen ten slotte ook nuttig zijn voor andere sectoren.
Harde cijfers spelen vandaag een belangrijke rol in de evaluatie van cultuur en culturele evenementen, maar is dat nog correct? Het gaat om cijfergegevens die, bijvoorbeeld, het aantal bezoekers van een theatervoorstelling of het aantal ontleningen in een bibliotheek weergeven. Deze gegevens zeggen niet veel over de eigenlijke impact van die zaken. Het is niet omdat een zaal is uitverkocht dat er ook een grote, blijvende en diepgaande impact plaatsvindt. Omgekeerd kan bij een lage opkomst toch een zeer kwalitatieve impact voorkomen.
Om een meer diepgaande impact te kunnen vaststellen is er dus nood aan een andere manier van meten en evalueren. Dat biedt in de eerste plaats inzicht. Welke activiteiten laten een grotere, diepgaande impact na? Welke activiteiten bieden een meer kwalitatieve ervaring? Een aspect dat zeer belangrijk is in onze samenleving, waar ervaringen steeds meer van belang zijn. De verworven kennis laat daar bovenop ook toe om in de toekomst in te spelen op de kwaliteit, noden van de bezoekers en de impact van de culturele gebeurtenissen.
Vooraleer onderzoek kan gedaan worden naar de manieren, meetmethodes en –technieken om die diepgaande impact in kaart te brengen moet eerst worden gedefinieerd wat die impact precies inhoudt. Het eerste deel van dit onderzoek is om die reden een zoektocht naar wat de impact van kunst en cultuur kan zijn. Dat resulteerde enerzijds in negen verschillende impactconstructen, gaande van economische impact tot esthetische impact. Maar ook bijvoorbeeld welzijn, kennis en emotie komen aan bod. Anderzijds werden ook enablers gevonden, zaken die het voorkomen van de impactconstructen toelaten en beïnvloeden Aspecten die hier van belang zijn, zijn bijvoorbeeld opportuniteit, achtergrondinformatie, de afwezigheid van afleiding en plezier.
In het onderzoek wordt verder kennis vergaard over het meten van impact. Van verschillende bestaande methodes en technieken voor het meten van impact en kwaliteit wordt de toepasbaarheid voor de culturele sector onderzocht. Dit onder andere aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden. Stuk voor stuk uit het Antwerpse aangezien het onderzoek gevoerd werd in het Lokaal Cultuurbeleid van Stad Antwerpen. Ten slotte volgt een mogelijke oplossing om diepgaande impact van cultuur en culturele activiteiten te kunnen vaststellen en hard maken. Het gaat om een stappenplan dat gebruik maakt van verschillende bestaande methodes en technieken.
Dit onderzoek draagt bij aan het bredere gegeven van kwaliteitsmeting. Het staat toe dat in de culturele sector op een andere manier kan worden omgegaan met kwaliteit en impact dan louter met de harde cijfergegevens die op dit moment voor handen zijn. Impact gaat veel verder dan het tellen van de aanwezigen. De inzichten met betrekking tot impact en het meten ervan kunnen een belangrijke meerwaarde vormen in het evalueren van culturele activiteiten, zowel intern als naar de buitenwereld. De inzichten uit het onderzoek kunnen ten slotte ook nuttig zijn voor andere sectoren.
Bibliografie
Agentschap sociaal-cultureel werk. (2013). Toelichting decreet van 6 juli 2012 betreffende het Lokaal Cultuurbeleid Antwerpen en Gent. Agentschap sociaal cultureel werk. Retrieved from http://www.sociaalcultureel.be/doc/Doc_LOKAAL/ 2013/20130704%20Admin%20toelicht%20LCB%20Antwerpen%20en%20Gent.pdf; (16/05/2017).
Au, W. T., Ho, G. & Chan, K. W. C. (2017). An empirical investigation of the Arts Audience Experience Index. Empirical Studies of the Arts, 35(1). 27-46.
Baarda , B., Bakker, E., Fischer, T., Julsing, M., de Goede, M., Peters, V. & van der Velden, T. (2013). Basisboek kwalitatief onderzoek: Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Groningen: Noordhoff.
Baxter, L., O’Reilly, D. & Carnegie, E. (2013). Innovative methods of inquiry into arts engagement. In The Audience experience: A critical analysis of audiences in the performing arts. Radbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (red.). Bristol: Intellect. p.113-128.
Berghmans, M., Deprez, S., Celis, H. & Vandenabeele, J. (2014). Peilen naar de impact van sociaal-culturele praktijken. Brussel: Socius.
Belfiore, E & Bennet, O. (2007b). Determinants of impact: Towards a better understanding of encounters with the arts. Cultural Trends, 16(3). 225-275.
Bibliotheek Antwerpen [BibAntwerpen]. (2016, 16 maart). GerdaDendooven v2 H264 HD 1280. [Video file]. Retrieved from: https://www.youtube.com/watch? v=NslNzNNOPVw (26/04/2017).
Biebauw, K. (2016). Hoe maak je de bibliotheek weer relevant? Rekto:verso, 73. Retrieved from: http://rektoverso.be/artikel/hoe-maak-je-de-bibliotheek-weer- relevant (19/05/2017).
Boorsma, M. (2007). De meerwaarde van klantwaarde voor het kunstleven. In Cultuurcentra in een veranderende samenleving. Schramme, A. & Gillard, E. (red). Leuven: LannooCampus. 131-155.
Brown, A. & Novak, J. (2007). Assessing the intrinsic impacts of a live performance. WolfBrown.
Catley, A., Burns, J., Abebe, D., & Suji, O. (2007). Participatory impact assessment. A Guide for Practitioners. Feinstein International Center. Medford: Tufts University.
Ceustermans, C. (2016). De neergang van de stedelijke bibliotheek. Rekto:verso, 73. Retrieved from: http://www.rektoverso.be/artikel/de-neergang-van-de-stedelijke- bibliotheek (19/05/2017).
Clark, C., Rosenzweig, W., Long, D., & Olsen, S. (2004). Double Bottom Line Project Report: Assessing Social Impact in Double Line Ventures, Methods Catalog. Columbia Business School.
De Krook. (2015). Project: Visie. De Krook. Retrieved from: http://dekrook.be/ project/visie (23/03/17).
Federatie sociaal-cultureel werk. (2015). RIP decreet lokaal cultuurbeleid. Federatie sociaal-cultureel werk. Retrieved from: http://www.fov.be/spip.php?article2120 (04/05/2017).
Foreman-Wernet, L. & Dervin, B. (2013). In the Context of Their Lives: How Audience Members Make Sense of Performing Arts Experiences. In The Audience experience: A critical analysis of audiences in the performing arts. Radbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (red.). Bristol: Intellect. p.67-82.
Gatz, S. (2014). Beleidsnota 2014-2019. Cultuur. Brussel: Kabinet van Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur, Media en Jeugd en Brussel.
Gielen, P., Elkhuizen, S., van den Hoogen, Q., Lijster, T. & Otte, H. (2014). De waarde van cultuur. Brussel: Socius.
Hagoort, G. (2014). Cultureel ondernemerschap. Balanceren tussen verbeeldingskracht en klinkende munt. In Cultuurmanagement, De regels van de kunst. Schramme, A., Verbergt, B., De Corte, D. & De Pelsmaecker, P. (red). Tielt: Uitgevrij Lannoo. p.435 -474.
Harvard Kennedy School. (2017) About social capital. Harvard Kennedy School. Retrieved from: https://www.hks.harvard.edu/programs/saguaro/about-social- capital (18/04/2017).
Holden, J. (2004). Capturing cultural value: How culture has become a tool of government policy. London: Demos.
Hvenegaard Rasmussen, C. (2016). The participatory public library: The Nordic experience. New Library World, 117(9/10). 546-556.
Iedereen Leest. (2017). Wat doen we? Iedereen Leest. Retrieved from: http://www.iedereenleest.be/#expertise (25/05/2017).
Independent Theatre Council (ITC), The Society of London Theatre & Theatrical Management Association (2005). Capturing the audience experience: A handbook for the theatre. London: New economics foundation.
Johanson, K. (2013). Listening to the audience: Methods for a new era of audience research. In The Audience experience: A critical analysis of audiences in the performing arts. Radbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (red.). Bristol: Intellect. p.161-171.
LCB Antwerpen. (2015). VisieLCB_Waarden_20151029. Lokaal Cultuurbeleid Antwerpen: interne documentatie.
Leesmonitor. (2017). Leesmonitor. Stichting Lezen. Retrieved from: https://www. leesmonitor.nu/ (25/05/2017).
Maas, K. & Liket, K. (2011). Social impact measurement: classification of methods. In Environmental managment accounting and supply chain management. Burrit, R., Schaltegger, S., Bennet, M., Pohjola, T. & Csutora, M. (red.). Eco-Efficiency in Industry and Science (27). p.171-202.
Matarasso, F. (1996). Defining values. Evaluating arts programmes. Stroud: Comedia. McCarthy, K., Ondaatje, E., Zakaras, L. & Brooks, A. (2004). Gifts of the muse:
Reframing the debate about the benefits of the arts. RAND corporation. Mommaas, H. (2007). Publiek cultuurbeleid in een tijdperk van culturele overvloed. In Cultuurcentra in een veranderende samenleving. Schramme, A. & Gillard, E. (red).
Leuven: LannooCampus. 87-104.
Morra, L. & Friedlander, A. (1999). Case study evaluations. Washington: Operations Evaluations Department World Bank.
Partal, A. & Dunphey, K. (2016). Cultural impact assessment: A systematic literature review of current methods and practice around the world. Impact Assessment and Project Appraisal, 34(1). 1-13.
QSR International. (2017). What is NVivo? QSR International. Retrieved from: http://www.qsrinternational.com/what-is-nvivo (29/05/2017).
Rarbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (2010). Measuring the intrinsic benefits of arts attendance. Cultural Trends, 19(4). 307-324.
Radbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (2013) Knowing and measuring the audience experience. In The Audience experience: A critical analysis of audiences in the performing arts. Radbourne, J., Glow, H. & Johanson, K. (red.). Bristol: Intellect. p.3-13.
Schramme, A. (2007). Cultuur- en gemeenschapscentra vanuit cultuurhistorisch perspectief. In Cultuurcentra in een veranderende samenleving. Schramme, A. & Gillard, E. (red). Leuven: LannooCampus. 181-205.
Schramme, A. (2014). Cultuur, overheid en beleid. In Cultuurmanagement, De regels van de kunst. Schramme, A., Verbergt, B., De Corte, D. & De Pelsmaecker, P. (red). Tielt: Uitgevrij Lannoo. p.25 -94.
Schramme, A. (2016). Perspectieven en uitdagingen Lokaal Cultuurbeleid. [Powerpoint slides]. Ter beschikking gesteld in het kader van de lessen ‘Beleid en context van kunst en cultuur’.
Stad Antwerpen. (2017). Doelstellingenboek Bruisende Stad. Stad Antwerpen: interne documentatie.
Stad in cijfers. (2017). Jaarcijfers bibliotheek Permeke (Antwerpen). Antwerpen: Stad Antwerpen, Cultuur, Sport en Jeugd. (23/03/17)
Sociale Innovatiefabriek. (2017). ImpactWizard. Sociale Innovatiefabriek. Retrieved from: https://www.impactwizard.eu (15/05/2017).
Taplin, D., Clark, H., Collins, E. & Colby, D. (2013). Theory of Change. Technical papers. A series of papers to support development of Theories of Change based on practice in the field. New York: ActKnowledge.
Treacy, M. & Wieresma, F. (1993). Customer intimacy and other value disciplines. Harvard Business Review, 71(1). 84-93.
UNESCO. (2011). Verdrag inzake de bescherming van het immaterieel cultureel erfgoed. In Tractatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden, n°151.
Van Aken, J. & Andriessen, D. (2011). Handboek ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek. Den Haag: Boom Lemma.
Vanclay, F., Esteves, A., Aucamp, I. & Franks, D. (2015). Social Impact Assessment: Guidance for assessing and managing the social impacts of projects. Fargo ND: International Association of Impact Assessment.
Vanderheyden, K. (2016). Vernieuwende bibliotheekmodellen in openbare bibliotheken en in bibliotheken van het hoger onderwijs: van gescheiden werelden naar wederzijdse inspiratie. Gent: VSPW Gent.
Van der Voordt, T. & Remøy, H. (2014). Tijdelijke herbestemming van leegstaand vastgoed. Boss Magazine, 50. 21-26.
Van Gorp, H., Delabastita, D. & Ghesquiere, R. (2007). Lexicon van literaire termen. Groningen: Noordhoff Uitgevers B.V.
Verhasselt, E. & Stoop, R. (2016). Intussen in de beleidspraktijk: Op zoek naar relevantie in data. Stuur, 5(4). 24-27.
Verbergt, B. (2014). Algemeen en strategisch management. In Cultuurmanagement, De regels van de kunst. Schramme, A., Verbergt, B., De Corte, D. & De Pelsmaecker, P. (red). Tielt: Uitgevrij Lannoo. p.95-192.
Vlaams Parlement. (2015). Ontwerp van decreet tot wijziging van diverse decreten houdende de subsidiëring aan de lokale besturen en tot wijziging van het decreet van 5 juli 2002 tot vaststelling van de regels inzake de dotatie en de verdeling van het Vlaams Gemeentefonds. Brussel: Vlaams Parlement.
Vlaamse regering. (2014). Regeerakkoord Vlaamse regering 2014-2019. Brussel: Departement Kanselarij en Bestuur.
Waegeman, K. (Red.). (2013). Decreet van 6 juli 2012 betreffende het Lokaal Cultuurbeleid: Openbare bibliotheken in Vlaanderen. Brussel: Departement Cultuur, Jeugd en Media. Afdeling Sociaal-Cultureel Werk.
Walmsley, B. (2013). “A big part of my life”: A qualitative study of the impact of theatre. Arts Marketing: An International Journal, 3(1). 73-87.
Walmsley, B. (2016). Deep hanging out in the arts: An anthropological approach to capturing cultural value. International Journal of Cultural Policy, 0(0). 1-20.
White, T. & Hede, A. (2008). Using narrative inquiry to explore the impact of art on individuals. The Journal of Arts Management, Law and Society, 38(1). 19-31.
