Uit een onderzoek van de KU Leuven bij 577 personen blijkt dat één op negen Vlamingen het nieuws bewust vermijden, eenzelfde aantal werd eerder al in Nederland teruggevonden. De hoofdreden hiervoor blijkt de negativiteit van het nieuws te zijn (ongeveer twee op drie vermijders geeft dit aan) en meer nog, de andere redenen die aangegeven worden hebben vaak met negativiteit te maken: het nieuws roept vaak negatieve gevoelens op, er is een gebrek aan positief nieuws. Bewuste nieuwsvermijders hekelen ook de polarisering van het nieuws en vinden dat het nieuws te weinig in de diepte gaat. Een zorgwekkend signaal voor nieuwsmedia, dat nog meer benadrukt wordt wanneer we kijken naar mensen die het nieuws onbewust vermijden: dit is een groep van maar liefst 17%. Zo komen we aan bijna drie op de tien Vlamingen die het nieuws, al dan niet bewust, het nieuws niet willen volgen.
De verdeling binnen deze groepen is niet gelijk: vrouwen maken meer kans om het nieuws (al dan niet bewust) te vermijden dan mannen, die het nieuws ook vaker bewust wél nog volgen. Het opleidingsniveau van de ondervraagden speelde ook een rol: lager opgeleiden volgen het nieuws vaker niet meer, al was dit verband zwak. De generatiekloof blijkt een grotere rol te spelen: jongeren vermijden het nieuws vaker dan ouderen - alweer een zorgwekkende evolutie voor de nieuwsmedia, die al langer worstelt met de vraag hoe meer jongeren aan te spreken. Er blijkt nog werk aan de winkel te zijn. Een opmerkelijke bevinding die eerder onderzoek en de verwachting tegenspreekt is dat nieuwsvermijders emotioneel stabieler zijn dan nieuwsvolgers - negatief nieuws zou zo wel eens een onverwacht en pijnlijk neveneffect kunnen hebben. Een ander aspect dat meespeelt is de politieke interesse: een hogere politieke interesse zorgt – niet geheel onverwacht – voor een grotere kans op het volgen van nieuws.
Het is gelukkig niet al kommer en kwel voor de nieuwsmedia: ook de meest overtuigde nieuwsvermijders slagen er meestal niet in om helemaal geen nieuws op te vangen – en ze willen dit vaak ook niet. Slechts één persoon geeft aan om te proberen alle nieuwsmedia te vermijden. Televisienieuws en sociale media doen het hier het slechtst en worden het meest vermeden, televisienieuws dan ook nog vaker door jongeren – ondanks verwoede pogingen om het nieuws ‘flitsender’ te maken en minder oubollig te laten klinken is hier weinig van terug te vinden bij de perceptie van het nieuws bij jongeren. Printmedia scoren, in lijn met de neergaande trend in de oplagecijfers, eveneens zwak: kranten worden door 50% van de vermijders niet gevolgd, magazines door 40%.
De thema’s die het meest vermeden worden hangen samen met de negativiteit die gehekeld wordt: de meest vermeden thema’s zijn terreur en de economische crisis, wat uitgesproken negatieve thema’s zijn. Positiever is dan weer dat 95% van de nieuwsvermijders aangeeft dat ze het nieuws terug zouden beginnen volgen indien er zaken zouden veranderen. Voorbeelden van zulke zaken zijn minder sensatie, een grotere relevantie van het nieuws in het dagelijkse leven, en uiteraard, meer positieve nieuwsberichten en minder negatief nieuws.
Abel, J., Buff, C., & Burr, S. (2016). Social Media and the Fear of Missing Out: Scale Development and Assessment. Journal of Business & Economics Research, 14(1), 33-45.
Cacioppo, J. T., & Petty, R. E.. (1982). The need for cognition. Journal of Personality and Social Psychology, 42(1), 116-131.
Carey, J. (1999). In defense of public journalism. In T. L. Glasser (Red.), The Idea of Public Journalism (pp. 49-66). New York, USA: Guilford.
De Waal, E., & Schoenbach, K. (2005). Online kranten en maatschappelijke betrokkenheid: Een onderzoek naar de invloed van het lezen van online versus gedrukte dagbladen op de publieke agenda in Nederland. Den Haag: Bedrijfsfonds voor de Pers.
Dimmick, J., Kline, S., & Stafford, L. (2000). The gratification niches of personal e-mail and the telephone: Competition, displacement and complementarity. Communication Research, 27(2), 227-248. doi:10.1177/009365000027002005.
Fenton, N. (2010). Drowning or waving? New media, journalism, and democracy. In N. Fenton (Red.), New Media, Old News: Journalism & Democracy in the Digital Age (pp. 3-16). Londen: Sage.
Finn, S. (1997). Origins of media exposure: Linking personality traits to TV, radio, print, and film use. Communication Research, 24(5), 507-529. doi:10.1177/009365097024005003.
Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1986). ). Living with television: The dynamics of the cultivation process. In J. Bryant, & D. Zillmann (Red.), Perspectives on media effects (pp. 17-40). Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Huang, E. (2009). The causes of youths' low news consumption and strategies for making youths happy news consumers. Convergence, 15(1), 105-122. doi:10.1177/1354856508097021.
ICT in cijfers. (z.j.). Geraadpleegd van economie.fgov.be/nl/consument/Internet/ICT_in_cijfers/.
Katz, E., Blumler, J. G., & Gurevitch, M. (1974). Utilization of mass communication by the individual. In E. Katz, & J. G. Blumler (Red.), The uses of mass communication: Current perspectives on gratifications (pp. 19-32). Beverly Hills: Sage.
Katz, E., & Liebes, T. (1990). The Export of Meaning: Cross-Cultural Readings of Dallas. New York: Oxford University Press.
Martin, V. B.. (2008). Attending the news: A grounded theory about a daily regimen. Journalism: Theory, Practice, and Criticism, 9(1), 76-94. doi:10.1177/1464884907084341.
McChesney, R. W.. (2000). Journalism, Democracy, … and Class Struggle. Monthly Review, 52(6), 1-8. Geraadpleegd van http://monthlyreview.org/2000/11/01/journalism-democracy-and-class-stru….
McChesney, R. W.. (2013, 3 maart). Mainstream media meltdown! Geraadpleegd van http://www.salon.com/2013/03/03/mainstream_media_meltdown/?source=newsl….
McCombs, M. E., & Nolan, J. (1992). The relative constancy approach to consumer spending for media. Journal of Media Economics, 5(2), 43-52.
Mindich, D. T.Z.. (2005). Tuned Out: Why Americans under 40 Don’t Follow the News. New York, Groot-Brittannië: Oxford University Press.
Morley, D. (1980). The ‘Nationwide’ Audience: Structure and Decoding. Londen: BFI.
Palmgreen, P., & Rayburn, J. D.. (1979). Uses and gratifications and exposure to public television: A Discrepancy Approach. Communication Research, 6(2), 155-180. doi:10.1177/009365027900600203.
Pew Research Center for the People and the Press. (2002, 9 juni). Public’s News Habits Little Changed by September 11. Geraadpleegd van http://people-press.org/reports/display.php3?ReportID=156.
Pew Research Center for the People and the Press. (2008, 17 augustus). Key News Audiences Now Blend Online and Traditional Sources. Geraadpleegd van http://www.people-press.org/2008/08/17/key-news-audiences-now-blend-onl….
Pew Research Center for the People and the Press. (2016, 7 juli). The Modern News Consumer: News Attitudes and Practices in the Digital Era. Geraadpleegd van http://www.journalism.org/2016/07/07/pathways-to-news/.
Putnam, R. D.. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster.
Radway, J. (1984). Reading the Romance. North Carolina: The University of North Carolina Press.
Robinson, J. P., Kestnbaum, M., Neustadtl, A., & Alvarez, A. (2002). Information technology and functional time displacement. IT & Society, 1(2), 21-36. Geraadpleegd van http://www.academia.edu/4280097/information_technology_and_functional_t….
Rosengren, K. E.. (1974). Uses and gratifications: A paradigm outlined. In J. G. Blumler, & E. Katz (Red.), The uses of mass communications: Current perspectives on gratifications research (pp. 269-286). Beverly Hills: Sage.
Schoenbach, K., De Waal, E., & Lauf, E. (2005). Research note: Online and print newspapers: Their impact on the extent of the perceived public agenda. European Journal of Communication, 20(2), 245-285. doi:10.1177/0267323105052300.
Schudson, M. (1998). The Good Citizen: A History of American Civic Life. New York: Free Press.
Shah, D. V., McLeod, J. M., & Yoon, S. H.. (2001). Communication, context, and community: An exploration of print, broadcast, and internet influences. Communication Research, 28(4), 464-506. doi:10.1177/009365001028004005.
Stempel, G. H., Hargrove, T., & Bernt, J. P.. (2000). Relation of growth of use of the Internet to changes in media use from 1995 to 1999. Journalism & Mass Communication Quarterly, 77(1), 71-79. doi:10.1177/107769900007700106.
Tewksbury, D. (2003). What do Americans really want to know? Tracking the behavior of news readers on the Internet. The Journal of Communication, 53(4), 694-710. doi:10.1111/j.1460-2466.2003.tb02918.
Tewksbury, D. (2005). The seeds of audience fragmentation: Specialization in the use of online news sites.. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 49(3), 332-348. doi:10.1207/s15506878jobem4903_5.
Tewksbury, D., & Althaus, S. L.. (2000). Differences in knowledge acquisition among readers of the paper and online versions of a national newspaper. Journalism and Mass Communication Quarterly, 77(3), 457-479. doi:10.1177/107769900007700301.
Trilling, D., & Schoenbach, K. (2013). Skipping current affairs: The non-users of online and offline news. European Journal of Communication, 28(1), 35-51. doi:10.1177/0267323112453671.
Van Cauwenberge, A., Beentjens, H., & D'Haenens, L. (2011). Een typologie van jonge nieuwsgebruikers in een multimediaal landschap. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 39(1), 64-78.
Vermulst, A. A., & Gerris, J. R. M.. (2005). QBF. Quick Big Five Persoonlijkheidsvragenlijst. Handleiding. Geraadpleegd van http://hdl.handle.net/2066/54999.
Walgrave, S., & De Smedt, J. (2015). De staat van de Vlaamse nieuwsmedia. Geraadpleegd van http://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2015/10/De-staat-van-de….
Woodstock, L. (2014). The news-democracy narrative and the unexpected benefits of limited news consumption: The case of news resisters. Journalism, 15(7), 834-849. doi:10.1177/1464884913504260.