Normothermie in het gouden uur van de prematuur kan de outcome verbeteren
De temperatuur van de prematuur in het eerste uur na de geboorte is een belangrijke bepalende factor voor de outcome, zowel op korte als op lange termijn. Het is geassocieerd met een verhoogde mortaliteit en morbiditeit. Studies in de jaren 1900 toonden het belang van temperatuurbehoud bij pasgeboren kinderen reeds aan. Tot op heden is regelmatige controle en behoud van de temperatuur nog steeds heel belangrijk.
Een preterme geboorte is gedefinieerd door de World Health Organisation (WHO) als elke geboorte voor 37 weken gestational age (zwangerschapsduur) of minder dan 259 dagen zwangerschap, te beginnen vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie.
Er wordt geschat dat wereldwijd ongeveer 15 miljoen kinderen met een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken geboren worden. In Vlaanderen was in 2015 de globale frequentie van vroeggeboorte (<37 weken) 7,5%. Dit komt overeen met 6,5% bij een eenlingzwangerschap en 57.9% bij de meerlingen.
Een pasgeborene zou een temperatuur moeten houden tussen 36.5 en 37.5°C, welke gedefinieerd is als normothermie door de WHO. Indien de temperatuur minder is dan 36.5°C wordt gesproken van hypothermie.
“The golden hour”
De ‘golden hour’ of ‘golden 60 minutes’ is gedefineerd als het eerste uur van de pasgeborene na de geboorte. Het start onmiddellijk na de geboorte en duurt meestal tot na de opname op een Neonatal Intensive Care Unit (NICU). De term is akomstig van ‘the golden hour of trauma’.
Het concept van de zorg tijdens het eerste uur van het leven loopt parallel met het gouden uur in de traumatologie. De eerste 60 minuten van de intensieve zorgen die toegediend worden hebben een directe invloed op de outcome van de patiënt.
Het begrip werd in de late jaren ’90 voor het eerst toegepast in de wereld van de neonatologie door the Vermond Ofxord Network. De focus lag toen vooral op de opvang en de zorg van very low birth weight infants (geboortegewicht van < 1500gr) in het eerste levensuur. Het is een kritieke periode waarin de pasgeborene zich moet aanpassen aan het extra-uteriene leven. Prematuren zijn hier echter nog niet op voorbereid doordat ze ineffectieve en beperkte aangeboren beschermingsmechanismen hebben.
Tijdens het intra- uteriene leven wordt de foetus van warmte voorzien via de placenta en de uterus maar ook door zijn eigen foetaal metabolisme. De foetale temperatuur is ongeveer 0,3 tot 0,5°C hoger in vergelijking met die van de moeder. Intra-uterien was de baby dus een temperatuur van ongeveer 37°C gewoon terwijl de omgevingstemperatuur extra-uterien rond 25 à 27°C is. De temperatuur zal hierdoor de eerste minuten na de geboorte met 2 tot 4°C dalen. Hypothermie kan leiden tot een reeks fysiologische spanningen die de overgang van het foetale naar het extra-uteriene leven kunnen belemmeren.
Prematuren zijn gevoeliger voor het optreden van hypothermie door hun relatief groot lichaamsoppervlak ten opzichte van de volumeverhouding, verminderde hoeveelheden onderhuids vet, een hoog watergehalte in het lichaam waardoor ze veel warmte verliezen via evaporatie (verdamping) en een slechte vasomotorische controle. Het wordt ook beïnvloed door een gestrekte lichaamshouding, een gebrek aan de shivering thermogenesis (rillen) en de non-shivering thermogenesis door beperkte voorraden bruin vet en glycogeen.
Om te overleven zal de pasgeboren prematuur zelf in staat moeten zijn om de eigen lichaamstemperatuur te reguleren en constant te houden. Prematuur geboren kinderen kunnen de eerste weken hun temperatuur moeilijk aanpassen aan de omgevingstemperatuur. Bij een te lage omgevingstemperatuur zal hij dus snel afkoelen.
Hypothermie is een ernstig en veelvoorkomend probleem bij prematuren. Een studie van Laptook & Watkinson uit 2008 toont aan dat de incidentie van hypothermie varieert van 31 tot wel 90%. Uit een recente studie van Wilson et al. uit 2016 blijkt dat 53.4% van de prematuur geboren kinderen een opnametemperatuur heeft van <36.5°C.
Het eerste uur van de prematuur is representatief voor complicaties op zowel korte als lange termijn en zelfs eventuele mortaliteit. Hypothermie is geassocieerd met het optreden van hypoglycemie, intraventriculaire hemorragie, infectie, respiratoire distress, hypoxie, necrotiserende enterocolitis, metabole acidose en late- onset sepsis (zie onderstaande tabel). Het is ook gekend als een belangrijke risicofactor in het overlijden van prematuur geboren kinderen. In de European Resuscitation council Guidelines 2015 staat geschreven dat elke 1 °C onder de 36 °C opnametemperatuur van de pasgeboren prematuur, geassocieerd is met 28 % toename van de mortaliteit.
Artsen en verpleegkundigen kunnen dit proces zowel positief als negatief beïnvloeden. Het streven naar en behouden van een optimale lichaamstemperatuur is voor iedere neonatologieverpleegkundige of vroedvrouw een uitdaging.
Vroege en effectieve interventies zoals opvang van prematuren in een polyethyleen zakje (zie figuur), gebruik van voorverwarmde doeken, gebruik van stralingswarmte en het beperken van tocht in de opvangkamer zijn een prioriteit om hypothermie te voorkomen en kunnen zo leiden tot een betere outcome. Het gebruik van verwarmde en bevochtigde gassen zoals zuurstof is een must om hypothermie bij prematuur geboren kinderen te voorkomen. Ook is een hoge bevochtigingsgraad in de couveuse belangrijk tegen afkoeling bij prematuren. Uit de literatuur is niet duidelijk gebleken hoeveel de vochtigheidsgraad exact moet zijn.
Sinds de late jaren ’90 werd het begrip ‘the golden hour’ voor het eerst toegepast in de wereld van de neonatologie door the Vermond Ofxord Network. Sindsdien is er meer onderzoek gebeurd naar het voorkomen van hypothermie in het eerste uur na de geboorte. Er is al een grote evolutie gebeurd in de interventies om warmteverlies te voorkomen en de temperatuur te behouden. Echter is er tot op de dag van vandaag nog steeds nood aan verder onderzoek. Er is nood aan duidelijke uniforme aanbevelingen.
Bibliografie
- Augustijn, C. W. A., Bruinenberg, J. F. M., Van den Dungen, F. A. M., Drenth, J., Dudink, J., Eikendal, T., . . . Weijenberg, W. C. A. (2015). Richtlijnen reanimatie in Nederland 2015. In. Den Haag: Nederlandse Reanimatie Raad.
- Aherne, W., & Hull, D. (1964). THE SITE OF HEAT PRODUCTION IN THE NEWBORN INFANT. Proc R Soc Med, 57, 1172-1173.
- Annibale, D. J., & Bissinger, R. L. (2010). The golden hour. In Adv Neonatal Care (Vol. 10, pp. 221-223). United States.
- Ashmeade, T. L., Haubner, L., Collins, S., Miladinovic, B., & Fugate, K. (2016). Outcomes of a Neonatal Golden Hour Implementation Project. Am J Med Qual, 31(1), 73-80. doi:10.1177/1062860614548888
- Baum, J. D., & Scopes, J. W. (1968). The silver swaddler. Device for preventing hypothermia in the newborn. Lancet, 1(7544), 672-673.
- Behrman, R. E., & Butler, A. S. (2007). Societal Costs of Preterm Birth. In R. E. Behrman & A. S. Butler (Eds.), Preterm Birth: Causes, Consequences, and Prevention (pp. 398 - 432). Washington (DC): National Academies Press (US) National Academy of Sciences. Institute of Medicine Committee.
- Bibollet-Ruche, E. (2012). Het implementatieplan. In: WCS Nieuws.
- Billimoria, Z., Chawla, S., Bajaj, M., & Natarajan, G. (2013). Improving admission temperature in extremely low birth weight infants: a hospital-based multi-intervention quality improvement project. J Perinat Med, 41(4), 455-460. doi:10.1515/jpm-2012-0259
- Bissinger, R. L., & Annibale, D. J. (2010). Thermoregulation in very low-birth-weight infants during the golden hour: results and implications. Adv Neonatal Care, 10(5), 230-238. doi:10.1097/ANC.0b013e3181f0ae63
- Boxwell, G. (2010). Neonatal Intensive Care Nursing 2nd edition. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
- Budin, P. (1907). The nursling; the feeding and hygiene of premature and full- term infants: London: Caxton.
- Castrodale, V., & Rinehart, S. (2014). The golden hour: improving the stabilization of the very low birth-weight infant. Adv Neonatal Care, 14(1), 9-14; quiz 15-16. doi:10.1097/ANC.0b013e31828d0289
- Chang, H.-Y., Sung, Y.-H., Wang, S.-M., Lung, H.-L., Chang, J.-H., Hsu, C.-H., … Hung, H.F. (2015). Short- and Long-Term Outcomes in Very Low Birth Weight Infants with Admission Hypothermia. PLoS ONE, 10(7).
- Charafeddine, L., Tamim, H., Hassouna, H., Akel, R., & Nabulsi, M. (2014). Axillary and rectal thermometry in the newborn: do they agree? BMC Res Notes, 7, 584. doi:10.1186/1756-0500-7-584
- Çınar, N. D., & Filiz, T. M. (2006). Neonatal thermoregulation. Journal of Neonatal Nursing, 12(2), 69-74. doi:10.1016/j.jnn.2006.01.006
- Dahm, L. S., & James, L. S. (1972). Newborn temperature and calculated heat loss in the delivery room. Pediatrics, 49(4), 504-513.
- Decima, P., Stephan-Blanchard, E., Pelletier, A., Ghyselen, L., Delanaud, S., Degrugilliers, L., . . . Libert, J. P. (2012). Assessment of radiant temperature in a closed incubator. Eur J Appl Physiol, 112(8), 2957-2968. doi:10.1007/s00421-011-2265-9
- DeMauro, S. B., Douglas, E., Karp, K., Schmidt, B., Patel, J., Kronberger, A., . . . Posencheg, M. (2013). Improving delivery room management for very preterm infants. Pediatrics, 132(4), e1018-1025. doi:10.1542/peds.2013-0686
- Devlieger, R., Martens, E., Martens, G., Van Mol, C., & Cammu, H. (2016). Perinatale activiteiten in Vlaanderen 2015. In. Brussel: Vzw Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE).
- Digitale thermometer fysic. (s.a.) Gevonden op 18 april 2017 op het internet: https://www.fysic.nl/media/blfa_files/FT-07_manual_NL.pdf
Doglioni, N., Cavallin, F., Mardegan, V., Palatron, S., Filippone, M., Vecchiato, L., . . . Trevisanuto, D. (2014). Total body polyethylene wraps for preventing hypothermia in preterm infants: a randomized trial. J Pediatr, 165(2), 261-266.e261. doi:10.1016/j.jpeds.2014.04.010
- Doyle, K. J., & Bradshaw, W. T. (2012). Sixty golden minutes. Neonatal Netw, 31(5), 289-294. doi:10.1891/0730-0832.31.5.289
- Fawcett, K. (2014). Preventing admission hypothermia in very low birth weight neonates. Neonatal Netw, 33(3), 143-149. doi:10.1891/0730-0832.33.3.143
- Feldman, A., De Benedictis, B., Alpan, G., La Gamma, E. F., & Kase, J. (2016). Morbidity and mortality associated with rewarming hypothermic very low birth weight infants. J Neonatal Perinatal Med, 9(3), 295-302. doi:10.3233/npm-16915143
- Foets, B. (2014). Clinical Leadership. Onuitgegeven nota's bij een cursus voor de BanaBa opleiding, Thomas More Kempen, Lier.
- GE Healthcare. (2016). Giraffe OmniBed Carestation. In. http://www3.gehealthcare.de/~/media/images/hotspot%20tours/mic/giraffe%… GE Healthcare.
- Gilbert, W. M., Nesbitt, T. S., & Danielsen, B. (2003). The cost of prematurity: quantification by gestational age and birth weight. Obstet Gynecol, 102(3), 488-492.
- Godfrey, K., Nativio, D. G., Bender, C. V., & Schlenk, E. A. (2013). Occlusive bags to prevent hypothermia in premature infants: a quality improvement initiative. Adv Neonatal Care, 13(5), 311-316. doi:10.1097/ANC.0b013e31828d040a
- Grol, R., & Wensing, M. (2011). Implementatie: effectieve verbetering van de patiëntenzorg (Vierde, herziene druk ed.). Amsterdam: Amsterdam : Reed business.
- Heimann, K., Ebert, A. M., Abbas, A. K., Heussen, N., Leonhardt, S., & Orlikowsky, T. (2013). Thermoregulation of Premature Infants during and after Skin-to-Skin Care. Z Geburtshilfe Neonatol, 217(6), 220-224. doi:10.1055/s-0033-1361175
- Hulscher, M. (2000). Effectieve Implementatie: theorieën en strategieën. Den Haag:ZonMw.
- Jaques, S. C., & Kennea, N. (2015). Resuscitation of the newborn. Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine, 25(3), 61-67. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.ogrm.2015.01.001
- Kappel, S., & Weis, J. (2015). The effectiveness of interventions to prevent hypothermia at birth in premature and very low birth weight infants: a systematic review protocol. JBI Database System Rev Implement Rep, 13(9), 11-17. doi:10.11124/jbisrir-2015-1751
- Koninklijk besluit van 12 januari 2006 tot vaststelling van de verpleegkundige activiteiten die de zorgkundige mogen uitvoeren en de voorwaarden waaronder de zorgkundige deze handelingen mogen stellen. Belgisch staatsblad, A.R 19/6/90 6.
- Knobel, R., & Holditch-Davis, D. (2010). Thermoregulation and heat loss prevention after birth and during neonatal intensive-care unit stabilization of extremely low-birthweight infants. In Adv Neonatal Care (2010/09/18 ed., Vol. 10, pp. S7-14).
- Knobel, R., Levy, J., Katz, L., Guenther, B., & Holditch-Davis, D. (2013). A pilot study to examine maturation of body temperature control in preterm infants. In J Obstet Gynecol Neonatal Nurs (2013/09/06 ed., Vol. 42, pp. 562-574).
- Laptook, A. R., & Watkinson, M. (2008). Temperature management in the delivery room. Semin Fetal Neonatal Med, 13(6), 383-391. doi:10.1016/j.siny.2008.04.003
- Leng, H., Wang, H., Lin, B., Cheng, G., & Wang, L. (2016). Reducing Transitional Hypothermia in Outborn Very Low Birth Weight Infants. Neonatology, 109(1), 31-36. doi:10.1159/000438743
- Lunze, K., & Hamer, D. H. (2012). Thermal protection of the newborn in resource-limited environments. J Perinatol, 32(5), 317-324. doi:10.1038/jp.2012.11
- Lyon, A., & Freer, Y. (2011). Goals and options in keeping preterm babies warm. In Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed (2010/05/22 ed., Vol. 96, pp. F71-74).
- Lyon, A., & Püschner, P. (2015). ThermoMonitoring: A step forward in neonatal intensive care. In (pp. 1 - 44). Germany: Dräger.
- Lyu, Y., Shah, P. S., Ye, X. Y., Warre, R., Piedboeuf, B., Deshpandey, A., . . . Lee, S. K. (2015). Association between admission temperature and mortality and major morbidity in preterm infants born at fewer than 33 weeks' gestation. JAMA Pediatr, 169(4), e150277. doi:10.1001/jamapediatrics.2015.0277
- Manani, M., Jegatheesan, P., DeSandre, G., Song, D., Showalter, L., & Govindaswami, B. (2013). Elimination of admission hypothermia in preterm very low-birth-weight infants by standardization of delivery room management. Perm J, 17(3), 8-13. doi:10.7812/tpp/12-130
- Mank, A., van Zanten, H. A., Meyer, M. P., Pauws, S., Lopriore, E., & Te Pas, A. B. (2016). Hypothermia in Preterm Infants in the First Hours after Birth: Occurrence, Course and Risk Factors. PLoS One, 11(11), e0164817. doi:10.1371/journal.pone.0164817
- Martin, R. J., & Fanaroff, A. A. (2013). The preterm lung and airway: past, present, and future. Pediatr Neonatol, 54(4), 228-234. doi:10.1016/j.pedneo.2013.03.001
- McCarthy, L., Molloy, E., Twomey, A., Murphy, J., & O'Donnell, C. (2013). A randomized trial of exothermic mattresses for preterm newborns in polyethylene bags. In Pediatrics (2013/06/19 ed., Vol. 132, pp. e135-141).
- McGrath, J. M. (2012). Is evidence-based practice routine in the golden hour? J Perinat Neonatal Nurs, 26(2), 109-111. doi:10.1097/JPN.0b013e318253e1f5
- Mildenhall, L. F. J. (2017). Resuscitation of the newborn. Anaesthesia & Intensive Care Medicine, 18(2), 99-105. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.mpaic.2016.11.004
- Moore, E. R., Bergman, N., Anderson, G. C., & Medley, N. (2016). Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database Syst Rev, 11, Cd003519. doi:10.1002/14651858.CD003519.pub4
- Morris, I., & Adappa, R. (2016). Early care of the preterm infant – current evidence. Paediatrics and Child Health, 26(4), 157-161. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.paed.2015.12.004
- Muralidhara, D. V., Muralidhara, K. D., & Zubaidi, A. (2010). Brown Fat and Its Thermoregulatory Role in the Human Neonate. In (Vol. 23, pp. 5 - 10): Journal of Physiological and Biomedical Sciences.
- Nimbalkar, S. M., Patel, V. K., Patel, D. V., Nimbalkar, A. S., Sethi, A., & Phatak, A. (2014). Effect of early skin-to-skin contact following normal delivery on incidence of hypothermia in neonates more than 1800 g: randomized control trial. J Perinatol, 34(5), 364-368. doi:10.1038/jp.2014.15
- Patra, A., Bhandary, P., & Giannone, P. (2016). The golden hour: providing very premature infants a favorable beginning. In (Vol. 5, pp. 00182): Journal of Pediatrics and Neonatal Care.
- Pinheiro, J. M., Furdon, S. A., Boynton, S., Dugan, R., Reu-Donlon, C., & Jensen, S. (2014). Decreasing hypothermia during delivery room stabilization of preterm neonates. Pediatrics, 133(1), e218-226. doi:10.1542/peds.2013-1293
- Quinn, J. A., Munoz, F. M., Gonik, B., Frau, L., Cutland, C., Mallett-Moore, T., . . . Buttery, J. (2016). Preterm birth: Case definition & guidelines for data collection, analysis, and presentation of immunisation safety data. Vaccine, 34(49), 6047-6056. doi:10.1016/j.vaccine.2016.03.045
- Reilly, M. C., Vohra, S., Rac, V. E., Dunn, M., Ferrelli, K., Kiss, A., . . . Soll, R. F. (2015). Randomized trial of occlusive wrap for heat loss prevention in preterm infants. J Pediatr, 166(2), 262-268.e262. doi:10.1016/j.jpeds.2014.09.068
- Reynolds, R. D., Pilcher, J., Ring, A., Johnson, R., & McKinley, P. (2009). The Golden Hour: care of the LBW infant during the first hour of life one unit's experience. Neonatal Netw, 28(4), 211-219; quiz 255-218. doi:10.1891/0730-0832.28.4.211
- Sharma, A., Ford, S., & Calvert, J. (2011). Adaptation for life: a review of neonatal physiology. 12, 85 -90.
- Sharma, D. (2016). Golden 60 minutes of newborn's life: Part 1: Preterm neonate. In J Matern Fetal Neonatal Med (2016/11/16 ed., pp. 1-12).
- Singh, Y., & Oddie, S. (2013). Marked variation in delivery room management in very preterm infants. Resuscitation, 84(11), 1558-1561. doi:10.1016/j.resuscitation.2013.06.026
- Sportomundo. (2012). Energie coole school. Retrieved from http://energiecooleschool.be/wedstrijd/inzendingen?page=8
- Sweet, D., Carnielli, V., Greisen, G., Hallman, M., Ozek, E., Plavka, R., . . . Halliday, H. L. (2014). [European consensus guidelines on the management of neonatal respiratory distress syndrome in preterm infants--2013 update]. Zhonghua Er Ke Za Zhi, 52(10), 749-755.
- Te Pas, A. B., Lopriore, E., Dito, I., Morley, C. J., & Walther, F. J. (2010). Humidified and heated air during stabilization at birth improves temperature in preterm infants. Pediatrics, 125(6), e1427-1432. doi:10.1542/peds.2009-2656
- Towell, M. E., & Adamson, S. (1965). THERMAL HOMEOSTASIS IN THE FETUS AND NEWBORN. Anesthesiology, 26, 531-548.
- Turnbull, V., & Petty, J. (2013a). Evidence-based thermal care of low birthweight neonates. Part one. Nurs Child Young People, 25(2), 18-22. doi:10.7748/ncyp2013.03.25.2.18.e140
- Turnbull, V., & Petty, J. (2013b). Evidence-based thermal care of low birthweight neonates. Part two: family-centred care principles. Nurs Child Young People, 25(3), 26-29.
- Van den Brink, G., Lindsen, F., & Uffink, T. (2013). Leerboek intensive-care-verpleegkunde (Vijfde herziene druk ed.). Amsterdam: Amsterdam : Elsevier gezondheidszorg.
- Vento, M., & Lista, G. (2015). Managing preterm infants in the first minutes of life. Paediatr Respir Rev, 16(3), 151-156. doi:10.1016/j.prrv.2015.02.004
- Vygon. (2014). Neohelp: Neonatal heat loss prevention bag. In (pp. 1 - 4).
- Waldron, S., & MacKinnon, R. (2007). Neonatal thermoregulation. In (Vol. 3, pp. 101-104): Infant.
- Wallingford, B., Rubarth, L., Abbott, A., & Miers, L. J. (2012). Implementation and Evaluation of “Golden Hour” Practices in Infants Younger Than 33 Weeks' Gestation. Newborn and Infant Nursing Reviews, 12(2), 86-96. doi:http://dx.doi.org/10.1053/j.nainr.2012.03.008
- Waterschoot, T. (2014). Het gouden uur bij een Very-Low-Birth-Weight Infant (VLBWI):preventie van hypothermie. Tijdschrift voor Vroedvrouwen.
- Werkgroep ontwikkelingsgerichte zorg UZ Brussel. (2013). Voorbereiden plastic zakje met sluitriem. In "Studiedag perinatologie UZ Brussel 4-25 februari en 11 maart 2014. 'Het gouden uur van een (extreme) prematuur". Waterschoot, T.
- WHO. (1997). Thermal protection of the newborn: a practical guide. In. Geneva.
- Wilson, E., Maier, R. F., Norman, M., Misselwitz, B., Howell, E. A., Zeitlin, J., & Bonamy, A. K. (2016). Admission Hypothermia in Very Preterm Infants and Neonatal Mortality and Morbidity. J Pediatr, 175, 61-67.e64. doi:10.1016/j.jpeds.2016.04.016
- Wyckoff, M. H. (2014). Initial resuscitation and stabilization of the periviable neonate: the Golden-Hour approach. Semin Perinatol, 38(1), 12-16. doi:10.1053/j.semperi.2013.07.003
- Wyckoff, M. H., Aziz, K., Escobedo, M. B., Kapadia, V. S., Kattwinkel, J., Perlman, J. M., . . . Zaichkin, J. G. (2015). Part 13: Neonatal Resuscitation: 2015 American Heart Association Guidelines Update for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care (Reprint). Pediatrics, 136 Suppl 2, S196-218. doi:10.1542/peds.2015-3373G
- Wyllie, J., Bruinenberg, J., Roehr, C. C., Rudiger, M., Trevisanuto, D., & Urlesberger, B. (2015). European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015: Section 7. Resuscitation and support of transition of babies at birth. Resuscitation, 95, 249-263. doi:10.1016/j.resuscitation.2015.07.029
Tabel: Chang, H.Y., Sung, Y.-H., Wang, S.-M., Lung, H.-L., Chang, J.-H., Hsu, C.-H., … Hung, H.F. (2015). Short- and Long-Term Outcomes in Very Low Birth Weight Infants with Admission Hypothermia. PLoS ONE, 10(7).
Figuur: Vygon. (2014). Neohelp: Neonatal heat loss prevention bag (pp. 1 - 4).