Via sociale media kindermishandeling voorkomen?

Kirsten
Vandeput

Via sociale media kindermishandeling voorkomen?

Stel dat je met een eenvoudige ‘like’ of het delen van een filmpje kindermishandeling kan voorkomen. Zou je dan enkele seconden van je tijd hieraan spenderen? Het Shaken Infant Syndrome is een vorm van kindermishandeling die nog relatief vaak voorkomt. Té vaak. Dat syndroom kan ernstige gevolgen met zich meebrengen, zelfs overlijden. Ben jij bereid om je sociale media in te schakelen om je steentje bij te dragen aan de preventie?

 

Niet shaken, maar spreken

Beeld je de volgende situatie eens in: je bent moe, je werk blijft zich opstapelen, je baby (of een baby waar je op past) huilt onophoudelijk, je bent gefrustreerd, je verliest je zelfbeheersing en uit onmacht ga je de baby schudden. Waarschijnlijk denk je bij jezelf: “Dit zal mij nooit overkomen!”. Zeg nooit nooit…

Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling van Oost-Vlaanderen spreekt van ongeveer 35 gevallen van het Shaken Infant Syndrome per jaar, bekend bij de verschillende Vertrouwenscentra. In Nederland stelt men dat jaarlijks ongeveer vijf kinderen overlijden ten gevolge van die vorm van kindermishandeling. De kans dat je er in je omgeving mee te maken krijgt, is dus niet onbestaande.

Het Shaken Infant Syndrome, ook wel Shaken Baby Syndroom genoemd, is een term die men gebruikt om het door elkaar schudden van een baby of jong kind te beschrijven. Baby’s tot 12 maanden lopen het grootste risico bij het ‘schudden’, maar het syndroom kan ook voorkomen bij peuters (tot 3 jaar). Het is een ernstige vorm van kindermishandeling. Sterker, het is één van de levensbedreigende vormen van mishandeling bij jonge kinderen.

Vaak is het een gevolg van schudden uit onmacht. De ‘schudder’ heeft meestal niet de intentie om het kind pijn te doen, men realiseert zich vaak niet welke risico’s zijn gedrag inhoudt. In de meeste gevallen gebeurt het schudden door een persoon uit de directe omgeving van het kind. Niet alleen ouders, maar ook grootouders, onthaalmoeders, broers/zussen, … kortom iedereen die instaat voor de verzorging van en verantwoordelijk is voor het kind, kan het uit onmacht doen.

Preventie is niet alleen heel belangrijk om het thema onder de aandacht te brengen, maar ook voor de bewustwording van de gevoeligheid en kwetsbaarheid van de hoofd- en nekregio van een baby. Hoe meer het thema onder de aandacht komt, hoe meer mensen de risico’s leren kennen, hoe minder kinderen geschud zullen worden.

 

Voorkom het shaken door massaal te delen

Sociale media zijn alomtegenwoordig, toegankelijk en bereiken een groot publiek. Preventie via dat medium is in deze tijden dus zeker een aanrader. Daarom werd een preventiefilmpje gemaakt om via sociale media te verspreiden. Één van de belangrijkste doelen van het filmpje is om het onderwerp onder de aandacht te brengen. Daarnaast is het de bedoeling om aan de kijker een bepaalde boodschap mee te geven. Zo moet het bijvoorbeeld aantonen dat het iedereen kan overkomen, iedereen kan op een bepaald moment zo radeloos zijn dat men overgaat tot schudden. Hierdoor zal men ‘schudders’ hopelijk minder snel veroordelen en beseffen dat ze niet het doel hadden om schade te berokkenen. Het is vanzelfsprekend dat de boodschap dat men niet mag schudden duidelijk naar voor komt. Het filmpje bekijken en delen via je sociale media is de boodschap: “Niet shaken, maar spreken!”. Het is te bekijken via volgende link:

https://www.youtube.com/watch?v=UkYIsMYXwZE

Prinses Astrid liet reeds via haar woordvoerder in een brief weten onder de indruk te zijn van het filmpje. Na één maand werd het filmpje ongeveer 1.000 keer bekeken op YouTube en werd het meer dan 140 keer gedeeld via Facebook. Onder andere Wouter Beke, partijvoorzitter van CD&V, heeft het filmpje al gedeeld via zijn Facebook-profiel.  

Het Shaken Infant Syndrome zou volledig voorkomen kunnen worden, preventie is dus ontzettend belangrijk.  Elk kind dat geschud wordt, is er één teveel. Help jij mee het schudden te voorkomen?

Bibliografie

Adriaenssens, P., Smeyers, L., Ivens, C. & Vanbeckevoort, B. (1998). In vertrouwen genomen. Tielt: Lannoo.

Allen, K.A. (2014). The Neonatal nurse’s Role in Preventing Abusive Head Trauma. Advances in Neonatal Care, 5, 336-342.

Altman, R.L., Canter, J., Patrick, P.A., Daley, N., Butt, N.K. & Brand, D.A. (2011). Parent Education by Maternity Nurses and Prevention of Abusive Head Trauma. Pediatrics, 128, 1164-1172.

Barr, R.G. (2012). Preventing abusive head trauma resulting from a failure of normal interaction between infants and their caregivers.Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (109), 17294-17301.

Blumenthal, I. (2002). Shaken baby syndrome. Postgraduate Medical Journal, 78, 732-735.

Bonnet, R. (2013). De kleine gids kindermishandeling. Deventer: Wolters Kluwer.

Case, M.E. (2007). Abusive head injuries in infants and young children. Legal Medecine, 9, 83-87.

Charyk Stewart, T., Polgar, D., Gilliland, J., Tanner, D.A., Girotti, M.J., Parry, N. & Fraser, D.D. (2011). Shaken Baby Syndrome and a Triple-Dose Strategy for Its Prevention. The Journal of Trauma, Injury, Infection and Critical Care, 71, 1801-1807.

Choudhary, A.K., Bradford, R.K., Dias, M.S., Moore, G.J. & Boal, D.K.B. (2012). Spinal Subdural Hemorrhage in Abusive Head Trauma: A Retrospective Study. Radiology, 262, 216-223.

Christian, C.W., & Block, R. (2009). Abusive Head Trauma in Infants and Children. Pediatrics, 123, 1409-1411

Christian, C.W., Block, R. & the Committee on Child Abuse and Neglect. (2009). Abusive Head Trauma in Infants and Children. Pediatrics, 123, 1409-1411.

Christian, C.W., Lindberg, D.M., Drutz, J.E., Nordli, Douglas, R., & Wiley, J.F. (2016). Child abuse: Evaluation and diagnosis of abusive head trauma in infants and children. Pediatrics, 123, 1409-1411.

Clara, R.(1990). Kindermishandeling en –verwaarlozing in Vlaanderen. Leuven, Acco, 1990.

Demaerel, P., Casteels, I. & Wilms, G. (2002). Cranial imaging in child abuse. European Radiology, 12, 849-857.

Dias, M.S., Rottmund, C.M., Cappos, K.M., Reed, M.E., Wang, M., Stetter, C., Shaffer, M.L., Hollenbeak, C.S., Paul, I.M., Christian, C.W., Berger, R.P. & Klevens, J. 2017. Association of a Postnatal Parant Education Program for Abusive Head Trauma with Subsequent Pediatric Abusive Head Trauma Hospitalization Rates. JAMA Pediatrics, 2017, E1-E7.

Dias, M.S., Smith, K., deGuehery, K., Mazur, P., Li, V. & Shaffer, M.L. (2005). Preventing Abusive head Trauma Among Infants and Young Children: A Hospital-Based, Parent Education Program. Pediatrics, 115, 470-477.

Fujiwara, T. Effectiveness of public health practices against shaken baby syndrome/abusive head trauma in Japan. Public Health, 129, 475-482.

Geddes, J.F. & Whitwell, H.L. (2004). Inflicted head injury in infants. Forensic Science International, 146, 83-88.

Karibe, H., Kameyama, M., Hayashi, T., Narisawa, A. & Tominaga, T. (2016). Acute Subdural Hematoma in Infants with Abusive Head Trauma: A Literature Review. Neurologia Medico-Chirurgica, 56, 264-273.

Kempe, H. (2012). A 50 year legacy to the field of Child Abuse and Neglect. Dordrecht: Springer Netherlands

Kenniscentrum Kraamzorg. (sd). Help Shaken Baby Syndroom voorkomen. Opgehaald op 15 februari 2017 van Kenniscentrum Kraamzorg: http://www.kckz.nl

Kind & Gezin. (sd). Kindermishandeling. Opgehaald op 11 november 2016 van Kind & Gezin: http://www.kindengezin.be

Kind & Gezin. (sd.). Schudden Is Schaden. Opgehaald op 11 november 2016 van Kind & gezin: http://www.kindengezin.be

Kivlin, J.D., Simons, K.B., Lazoritz, S. & Ruttum, M.S. (2000). Shaken Baby Syndrome. Ophthalmology, 107, 1246-1254.

Leventhal, J.M., Asnes, A.G., & Bechtel, K. (2017). Prevention of Pediatric Abusive Head Trauma. Time to Rethink Interventions and Reframe Messages. JAMA Pediatrics, 2017, E1-E2.

Lopes, N.R.L., Eisenstein, E. & Williams, L.C.A. (2012). Abusive head trauma in children: a literature review. Jornal de pediatria, 5, 426-433.

Morad, Y., Kim, Y.M., Armstrong, D.C., Huyer, D., Mian, M. & Levin, A. (2002). Correlation Between Retinal Abnormalities and Intracranial Abnormalities in the Shaken Baby Syndrome. Elsevier Science Inc., 134, 354-359.

Narang, S.K., Estrada, C., Greenberg, S. & Lindberg, D. (2016). Acceptance of Shaken Baby Syndrome and Abusive Head Trauma as Medical Diagnoses. The Journal Of Pediatrics, 177, 273-278.

National Center on Shaken Baby Syndrome. (2000). About SBS-AHT (2017). Opgehaald op 15 februari 2017 van https://dontshake.org

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. (2016). Richtlijn: Kindermishandeling (2016). Methoden JGZ-stappenplan. Opgehaald op 15 februari 2017 van https://www.ncj.nl

Nederlands Jeugdinstituut. (2003). Kindermishandeling. Opgehaald op 11 november 2016 van http://www.kindermishandeling.nl

Ornstein, A.E., Fitzpatrick, E., Hatchette, J., Woolcott, C.G. & Dodds, L. (2016). The Impact of an educational intervention on knowledge about infant crying and abusive head trauma. Pediatric Child Health, 21, 74-78.

Ouders en zo. (2016). Huilbaby - Hoe ga je hiermee om? Wat kun je er aan doen? Opgehaald op 11 november 2016 van http://www.oudersenzo.nl

Ouders en zo. (2016). Shaken Baby Syndrome. Opgehaald op 11 november 2016 van http://www.oudersenzo.nl

Paiva, S.W., Soares, M.S., Amorim, R.L.O., Ferreira De Andrade, A., Matushita, H. & Teixeira, M.J. (2011). Traumatic Brain Injury and Shaken Baby Syndrome. Acta Medica Portuguesa, 24, 805-808.

Reijneveld, S.A., van der Wal, M.F., Brugman, E., Hira Sing, R.A. & Verloove-Vanhorick, S.P. (2004). Infant crying and abuse. The Lancet, 364, 1340-1342.

Sheets, Lynn.K., Leach, M.E., Koszewksi, I.J., Lessmeier, A.M., Nugent, M. & Simpson, P. (2013). Sentinel Injuries in Infants Evaluated for Child Physical Abuse. Pediatrics, 131, 701-707.

Simonnet, H., Laurent-Vannier, A., Yuan, W., Hully, M., Valimahomed, S., Bourennane, M. & Chevignard, M. (2014). Parent’s behavior in response to infant crying: Abusive head trauma education. Child Abuse & Neglect, 38, 1914-1922.

Stichting Niet Aangeboren Hersenletsel. (2007). Niet Aangeboren Hersenletsel. Opgehaald op 11 november 2016 van http://www.nah-info.nl

Stichting Niet Aangeboren Hersenletsel. (2007). Shaken Baby Syndroom. Opgehaald op 11 november 2016 van http://www.nah-info.nl

Vertrouwenscentrum. (2009). Vormen kindermishandeling. Opgehaald op 11 november 2016 van vertrouwenscentrum: http://www.kindermishandeling.be

Vertrouwenscentrum. (2009). Wat is kindermishandeling. Opgehaald op 11 november 2016 van vertrouwenscentrum: http://www.kindermishandeling.be

Walls, C. (2006). Shaken baby syndrome education: A role for nurse practitioners working with families of small children. Journal of Pediatric Health Care, 20, 304-310.

Wolzak, A. & Huizing, A. (2007). Kindermishandeling: signaleren en handelen. Basisinformatie voor mensen die werken met kinderen. Amsterdam: SWP.

Wygnanski-Jaffe, T., Levin, A.V., Shafiq, A., Smith, C., Enzenauer, R.W., Elder, J.E., Donald Morin, J., Stephens, D., & Atenafu, E. (2006). Postmortem orbital Findings in Shaken Baby Syndrome. American Journal of Ophthalmology, 142, 233-240.

Download scriptie (903.41 KB)
Universiteit of Hogeschool
Erasmushogeschool Brussel
Thesis jaar
2017
Promotor(en)
Johan Marchand en Leen Eyckmans