Stroommanagement in acute Vlaamse ziekenhuizen

Jolien Verlijsen
Persbericht

Wachttijden in het ziekenhuis, neen bedankt!

 

Wachttijden in het ziekenhuis, neen bedankt! 

 

De volgende twee situaties klinken waarschijnlijk maar al te bekend in de oren. Je kind is gevallen en je besluit om naar spoed te gaan. Je brengt de komende uren in de wachtzaal door, afvragend waar de naam ‘spoeddienst’ vandaan komt.
Of je bevindt je in de wachtkamer van een afdeling in het ziekenhuis en je bekijkt een tijdschrift dat bijna uit elkaar valt omdat het al zoveel maal gelezen werd. Elke keer wanneer de deur van de consultatieruimte van de arts open gaat, kijken alle wachtenden elkaar aan met een hoopvolle blik en slaakt de persoon wiens naam wordt afgeroepen een zucht van blijdschap.


(Bron: Graham Jackson, 2017)
 

 

Een goede, vlotte doorstroming van patiënten doorheen het ziekenhuis wordt in de praktijk immers zelden gerealiseerd. Dit is wat ziekenhuizen wensen te bewerkstelligen en waar patiënten naar verlangen, maar dat is verre van de realiteit. Waar schuilt dan juist het probleem en hoe kan dit opgelost worden?

 

Wachttijden werden vroeger steeds toegeschreven aan een tekort aan middelen. Na het bestuderen hiervan bleek dat het in veel gevallen niet gaat om een probleem met de middelen, maar wel een probleem met het beheren van de patiëntenstromen in het ziekenhuis. Met een kwalitatief verkennend onderzoek werd er nagegaan of er in ziekenhuizen in Vlaanderen reeds aan stroommanagement, of het beheren van patiëntenstromen, gedaan wordt.

 

Er zijn vandaag de dag verschillende problemen en knelpunten die de doorstroming van patiënten in het ziekenhuis vertragen en belemmeren. Dit creëert een aantal negatieve gevolgen voor het ziekenhuis en de patiënt, zoals lange wachttijden, lange doorstroomtijden en een daarmee gepaard gaande stijging van de verblijfsduur, een laag niveau van productiviteit, alsook een daling van de tevredenheid van patiënten en personeel. De belangrijkste problemen situeerden zich in de bestudeerde ziekenhuizen bij de opname en het ontslag van de patiënt. Ook blijkt dat de opstelling van de afdelingen en de manier waarop het ziekenhuis gebouwd is een bepalende rol hebben in de doorstroming. De spoeddienst, het operatiekwartier en intensieve zorgen kwamen als grote knelpunten naar voor.

 

Er werd ook gekeken naar de manier waarop ziekenhuizen deze problematiek proberen te verminderen of elimineren en zodoende een efficiënte en effectieve doorstroming proberen te verwezenlijken. Het is gebleken dat een goed opname- en ontslagbeleid van cruciaal belang is voor het beheren van de patiëntenstromen. Zo gaat men bijvoorbeeld de ligduur van patiënten actief bekijken en opvolgen om de doorstroomtijden zo kort mogelijk te houden. Het adequaat managen van de bedden aan de hand van bed management systemen vormt ook een belangrijk instrument. Daarnaast speelt het in kaart brengen van de patiëntenstromen en het gebruik van zorgpaden een belangrijke rol voor het verwerven van inzicht in patiëntenstromen en het beheren ervan. Uiteraard dient er ook een goede samenwerking te zijn tussen de verscheidene diensten en afdelingen om een vlotte doorstroming te bekomen.

Ziekenhuizen kunnen iemand aanstellen die instaat voor het beheren van de diverse patiëntenstromen. Uit de bevindingen van de studie blijkt dat dit niet in elk ziekenhuis het geval was. Met dit onderzoek werd er getracht duidelijkheid te scheppen over de rol en benaming van deze functie. De persoon die verantwoordelijk is voor het beheer van patiëntenstromen zorgt voor het managen van bedden en de coördinatie van het traject dat een patiënt aflegt en beschikt over de bevoegdheid om eindbeslissingen te nemen. Er is geen eenduidige benaming voor deze functie.

 

Uit het onderzoek kan afgeleid worden dat er in Vlaamse ziekenhuizen aan stroommanagement gedaan wordt. De toenemende aandacht voor de verantwoorde ligdagen en het bekijken van de patiëntenstromen vanuit het oogpunt van de patiënt, doet vermoeden dat deze managementstrategie zich in de toekomst meer en meer zal ontwikkelen binnen de Vlaamse ziekenhuizen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bibliografie

Literatuurlijst

Adan, I. en Vissers, J. (2002). Patient mix optimisation in hospital admission planning: a case study. International Journal of Operations Management, 22(4), 445-461.

 

Adini, B., Cohen, R., Laor, D., & Israeli, A. (2011). Can patient flow be effectively controlled?. Health Policy and Planning, 26, 518-525.

 

Ahlstrom, P. (2004). Lean service Operations: translating lean production principles to service operations. International Journal of Services Technology and Management, 5(5), 545-564.

 

Al-Busaidi, Z. (2008). Qualitative research and its uses in health care. Sultan Qaboos Univ. Med J. 8(1). 11-19.

 

Aiken, L.H., Sermeus, W., Van den Heede, K., Sloane, D.M., Busse, R., McKee, M., …Knutley-Lee, A. (2012). Patient safety, satisfaction, and quality of hospital care: cross sectional surveys of nurses and patients in 12 countries. Europe and the United States British Medical Journal, 344, 1-14

 

Bekker, R., & Koeleman, P.M. (2011). Scheduling admissions and reducing variability in bed demand. Health Care Manag Sci, 14(3): 237–249.

 

Bhattacharjee, P., & Ray, P. K. (2014). Patient flow modelling and performance analysis of healthcare delivery processes in hospitals: A review and reections. Computers & Industrial Engineering, p. 0.

 

Black, D., & Pearson, M. (2002). Average length of stay, delayed discharge, and hospital congestion. BMJ, 325, 610-611.

 

Bohmer, R.M.J., & Ferlins, E. (2006). Virginia Mason Medical Center. Harvard Business School Case, 606-044, 1-28.

 

Coulombe, K., & Rosow, E. (2004). The perfect match for throughput management: Clinical bed management and a patient-focused bed management dashboard. Nurse Leader, 2(5). 39-41.

 

Creemers, S., Lambrecht, M. (2011). Modeling a hospital queueing network. Approach, 154, 767-798.

 

Decorte, T., & Zaitch, D. (2010). Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie. Leuven: Acco.

 

De  Kreuk,  A.C.C.,  Winands,  E.M.M.,  &  Vissers,  J.M.H.  (2004). Master  scheduling  of medical  specialists. BETA publicatie: working  Papers, 126.

 

De Silva, D. (2013). Improving patient flow across organizations and pathways. The Health Foundation, 1-39.

 

De Vries, G. (1993). Evenwicht in zorgvraag en zorgaanbod. Febo, Enschede.

 

De Vries, G., & Hidema, U.F. (2001). Management van patiëntenstromen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

 

Demeester, P., Souffriau, W., De Causmaecker, P., & Vanden Berghe, G.V. (2009). A hybrid tabu search algorithm for automatically assigning patients to beds. Artificial Intelligence in Medicine, 48(1), 61-70.

 

Drupsteen, J., van der Vaart, T., & van Donk, D. P. (2013). Integrative practices in hospitals and their impact on patient flow. International Journal of Operations & Production Management, 33(7), 912-933.

 

Forero, R., McCarthy, S., & Hullman, K. (2011). Access block and emergency department overcrowding. Critical care, 15(2), 216.

 

Forero, R., Mohsin, M., Bauman, A.E., Leraci, S., Young, L., … Phung, H.N. (2004). Access Block in NSW Hospitals, 1999–2001: Does the definition matter? Medical Journal of Australia, 180(2), 67-70.

 

Gemmel, P., & Bourgonjon, F. (2002). Het operatiekwartier: knooppunt of knelpunt?. Diegem: Kluwer.  

 

Gemmel, P., & Van Dierdonck, R. (1999). Admission scheduling in acute care hospitals: does the practice fit with the theory?. International Journal of Operations and Production Management, 19(9), 863-878.

 

Graban, M. (2012). Lean Hospitals: Improving Quality, Patient Safety, and Employee Engagement. Londen: CRC Press.

 

Haraden, C., & Resar, R. (2004). Patient flow in hospitals: Understanding and controlling it better. Frontiers in Health Service Management, 20(4), 3-15.

 

Harper, P. R., & Shahani, A. K. (2002). Modelling for the planning and management of

bed capacities in hospitals. The Journal of the Operational Research Society, 53(1), 11-18.

 

Hernandez, N., Dinesh, J., & Mitchell, J. (2014). A reimagined discharge lounge as a way to an efficient discharge process. BMJ Quality Improvement Reports, 204(3), 1-4.

 

Het Netwerk Klinische Paden (http://www.nkp.be)

 

Holloway, I., & Wheeler, S. (2010). Qualitative Research in Nursing and Healthcare. West Sussex: Wiley-Blackwell.

 

Howell, E., Bessman, E., Kravet, S., Kolodner, K., Marshall, R., & Wright, S. (2008).

Active bed management by hospitalists and emergency department throughput. Annals

of Internal Medicine, 149(11), 804-810.

 

Jimmerson, C. (2009). Value stream mapping fo healthcare made easy. Boca Raton: CRC Press.

 

Khanna, S., Boyle, J., Good, N., & Lind, J. (2012). Unravelling relationships: Hospital

occupancy levels, discharge timing and emergency department access block. Emergency

Medicine Australasia, 24 (5), 510-517.

 

Kinsman, L., Rotter, T., James, E., Snow, P., & Willis, J. (2010). What is a clinical pathway? Development of a definition to inform the debate. BMW Medicine, 8(31), 1-3.

 

Kusters, R.J. (1988). Zoals beschreven in Gemmel, P., & Van Dierdonck, R. (1999). Admission scheduling in acute care hospitals: does the practice fit with the theory?. International Journal of Operations and Production Management, 19(9), 863-878.

 

Lin, F., Cahboyer, W., & Wallis, M. (2009). A literature review of organizational, individual and teamwork factors contributing to the ICU discharge process. Australian Critical Care, 22, 29-43.

 

Lusby, R.M., Schwierz, M., Range, T.M., & Larsen, J. (2016). An adaptive large neighborhood search procedure applied to the dynamic patient admission scheduling problem. Artificial intelligence in medicine, 74, 21-31.

 

Lying in Wait: The Use of Medical Bed in Acute Hospitals (1992).The Audit Commission, 1-75.

Mango, P., & Shapiro, L. (2001). Hospitals get serious about operations. The Mc Kinsey Quarterly, 2, 74-85.

 

Meyer Junior, V., Pascucci, L., & Murphy, J.P. (2012). Implementing Strategies in Complex Systems: Lessons from Brazilian Hospitals. Brazilian Administration Review, 9, 19-37.

 

Modig, N., & Åhlström, P. (2012). This is lean: resolving the efficiency paradox. Stockholm: Rheologica publishing.

 

Moons, P., Cnuts, R., Decat, W., Goeminne, N., Halans, J., Verbeke, R. (2005). Performantiemaatstaven voor ontslagmanagement: Een aanzet tot kwaliteitsmeting, Acta Hospitalia, 1, 51-64.

 

Moons, P., Steeman, E., Wouters, B., Indenkleef, S., Bollen, S., Manhaee, D. (1999). Effectiviteit van ontslagmanagement in de Belgische gezondheidszorg, Onderzoeksresultaten uit de algemene ziekenhuizen. Acta Hospitalia, 39, 45-56.

 

Mortelmans, D. (2013). Handboek Kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: Acco.

 

Murphy, S.O., Barth, B.E., Carlton, E.F., Gleason, M., & Cannon, C.M. (2014). Does an ED flow coordinator improve patient throughput?. Journal of Emergency Nursing, 40(6), 605-612.

 

Mur-Veeman, I., & Govers, M. (2011). Buffer management to solve bed-blocking in the Netherlands 2000–2010. Cooperation from an integrated care chain perspective as a key success factor for managing patient flows. International Journal of Integrated Care, 11,1-10.

 

Next-generation Capacity Management (2010). Advisory Board International, 1-80.

 

Nicholls, A.G., & Young, F.R. (2007). Innovative hospital bed management using spatial technology. Spatial Science Queensland, 2, 26-30.

 

Okoniewska, B., Santana, M.J., Groshaus, H., Stajkovic, S., Cowles, J., Chakrovorty, D., & Ghali, W.A. (2015). Barriers to discharge in an acute care medical teaching unit: a qualitative analysis of health providers’ perceptions. J Multidiscip Healthc, 8, 83-89.

 

Pham, D., & Klinkert, A. (2008). Surgical case scheduling as a generalized job shop scheduling problem. European Journal of Operational Research, 185, 1011-1025.

 

Pollit, D.F., & Beck, C.T. (2010). Nursing research: appraising evidence for nursing practice. Philadelphia: Wolters Kluwer.

 

Proudlove, N.C., & Boaden, R. (2005). Using operational information and information systems to improve in-patient flow in hospitals. Journal of Health Organisation and Management, 19(6), 466-477.

 

Proudlove, N.C., Boaden, R., Jorgensen, J. (2007). Developing bed managers: The why and the how. Journal of Nursing Management, 15, 34-42.

 

Proudlove, N.C., Gordon, K., Boaden, R. (2003). Can good bed management solve the overcrowding in accident and emergency departments? Journal of Emergency Medicine, 20, 149-155.

Rechel, B., Wright, S., Barlow, J., & McKee, M. (2010). Hospital capacity planning: from measuring stocks to modelling flows. Bulletin of the World Health Organization, 88(8), 632–636.

 

Richardson, D. B., & Mountain, D. (2009). Myths versus facts in emergency department

overcrowding and hospital access block. Medical Journal of Australia, 190(7), 369-374.

 

Rhudy, L.M., Holland, D.E., & Bowles, K.H. (2010). Illuminating hospital discharge planning: staff nurse decision making. Appl Nurs Res, 23(4), 198-206.

 

Roland, B., Martinelly, C.D., & Riane, F. (2006). Operating theatre optimization: a resource-constrained based solving approach. Chatholic University of Mons. 1-6.

 

Schmidt, R., Geisler, S., & Spreckelsen, C. (2013). Decision support for hospital bed management using adaptable individual length of stay estimations and shared resources. BMC Medical Informatics and Decision Making, 13(1), 3.

 

Sermeus, W.,  & Vanhaecht, K. (2002). Wat zijn klinische paden?. Acta Hospitalia, 3, 5-11.

 

Shepperd, S., McClaran, J., Phillips, C.O., Lannin, N.A., Clemson, L.M., & McCluskey, A. (2010). Discharge planning from hospital to home. Cochrane Database syst rev, 313, 1-38.

 

Smith-Daniels, V., Schweikhart, S., & Smith-Daniels, D. (1988). Capacity management in health care services: review and future research directions. Decision Sciences, 19, 891-919.

 

Tan, Y., El Mekkawy, T., Peng, Q., & Wright, B. (2011). Analysis of surgical patient flow at Winnipeg health sciences centre. Proceedings Of The Canadian Engineering Education Association, 8.

 

Tay, H.L. (2016). Lean improvement pratices: lessons from healthcare service delivery chains. IFAC-PapersOnLine, 49(12), 1158-1163.

 

Thomas, B.G., Bollapragade, S., Akbay, K., Toledano, D., Katlic, P., Dulgeroglu, O., & Yang, D. (2013). Automated bed assignments in a complex and dynamic hospital environment. Interfaces. 43(5), 435-448.

 

Tortorella, F., Ukanowicz, D., & Douglas-Ntagha, P. (2013). Improving bed turnover time with a bed management system. Journal of Nursing Administration, 43 (1), 37–43.

 

Vanhaecht, K., De Witte, K., & Sermeus, W. (2007). The impact of clinical pathways on the organisation of care processes (PhD dissertation KULeuven), Katholieke Universiteit Leuven, Leuven.

 

Vloet, L., van den Hof, S., & Marttin, I. (2011), Ontslaggericht werken: winst voor patiënt en ziekenhuis. Tijdschrift voor verpleegkundigen, 6, 55-61.

 

Vissers, J. (1998). Health care management modelling: a process perspective. Health Care Management Science, 1(2), 77-85.

 

Vissers, J. M., Adan, I. J., & Dellaert, N. P. (2007). Developing a platform for comparison of hospital admission systems: An illustration. European Journal of Operational Research, 180 (3), 1290 – 1301.

 

Vissers, J. M., Bertrand J, W., & de Vries, G. (2001). A framework for production control in health care. Production Planning & Control,, 12(6), 591-604.

Vissers, J.M.H., van der Bij, J.D. & Kusters, R.J. (2001). Towards decision support for waiting lists: an operations management view. Health Care Management Science, 2(2), 133-142.

 

Williams T.A., Leslie, G.D., Brearley, L., Leen, T., & O’Brien, K. (2010). Discharge delay, room for improvement?. Aust Crit Care, 23, 141-149.

 

Zhao, L., & Lie, B. (2010). Modeling and simulation of patient flow in hospitals for resource utilization. Telemark University College, 1-10.

Universiteit of Hogeschool
Master in management en beleid van de gezondheidszorg
Publicatiejaar
2017
Promotor(en)
Prof.dr.Paul Gemmel
Share this on: