TOOLBOX ALS AUTONOMIEVERHOGEND MIDDEL BIJ THUISWONENDE PERSONEN MET DEMENTIE: Ontwikkeling praktisch beroepsproduct

Isabel Vermaete
Persbericht

WEES DEMENTIE EEN STAP VOOR: BLIJF ZELFSTANDIG THUIS WONEN

Wat als u in de zetel zit en niet meer weet welke dag het is? Wat als er iemand binnen komt in uw huis die u niet meer herkent? De meesten onder ons kennen wel een persoon met dementie, binnen enkele jaren zal dit aantal alleen maar vergroten!

Introductie

Door de vergrijzing blijft de doelgroep personen met dementie stijgen. Hierdoor neemt de vraag naar hulp voor thuiswonende personen met dementie toe. In Vlaanderen wordt het aantal personen met dementie geraamd op 122 000, waarvan ongeveer 70 procent nog thuis woont. Het is belangrijk dat deze doelgroep zo lang mogelijk thuis kan wonen in hun vertrouwde omgeving (Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw, z.j.). Uit onderzoek (Smetcoren et al., 2014) blijkt dat het zo lang mogelijk thuis wonen één van de grootste wensen is van veel ouderen. 

De ergotherapeut kan een grote meerwaarde bieden voor deze doelgroep en is bij uitstek geschikt om te streven naar een zo hoog mogelijke zelfstandigheid en kwaliteit van leven.

Het Vlaams Ergotherapeutenverbond (2016) omschrijft de visie van ergotherapie als volgt: Een ergotherapeut begeleidt mensen uit alle levensfasen in het terugwinnen, verbeteren en in stand houden van hun functioneren in hun leer-, leef-, werk- en ontspanningssituaties. De middelen van de ergotherapeut zijn alle activiteiten en handelingen die de mensen in die situaties kunnen uitvoeren. 

Om de zelfstandigheid van thuiswonende personen met dementie te bevorderen, is een soort gids of toolbox ontwikkeld met methodeveranderingen (dit wil zeggen het aanpassen van een activiteit of handeling zodat deze op een andere, gemakkelijkere en snellere manier kan worden uitgevoerd) en hulpmiddelen (voorwerpen die gebruikt worden om een activiteit of handeling gemakkelijker te kunnen uitvoeren).

De vraag naar zo’n product is er gekomen vanuit het woonzorgcentrum (WZC) Sint Vincentius te Meulebeke. Specifiek binnen het infopunt dementie in Meulebeke, waar thuiswonende personen met dementie worden begeleid.

Door gebruik te maken van een praktisch hanteerbare toolbox waarin alle informatie gebundeld is, kan de ergotherapeut op een efficiëntere manier de thuiswonende persoon met dementie begeleiden en stimuleren in het uitvoeren van dagdagelijkse activiteiten zoals het wassen, kleden, maaltijden bereiden, etc.

BAP Waarom is dit nu noodzakelijk? Het aanbod van winkels waar hulpmiddelen met betrekking tot het geheugen verkocht worden, is ten opzichte van hulpmiddelen omtrent mobiliteit, eerder beperkt (Geenen, 2015). Daarnaast is er geen duidelijk overzicht van waar welke hulpmiddelen terug te vinden zijn. Als ergotherapeut is het wel belangrijk om op de hoogte te zijn van wat er allemaal bestaat. Daarom biedt deze toolbox een meerwaarde binnen het beroep ergotherapie. Zo kan het werk van ergotherapeuten optimaler en efficiënter verlopen. Door het product aan elkaar door te spelen, moet niet elke ergotherapeut hetzelfde opzoekwerk leveren en kan de zorg voor personen met dementie verbeteren.

Hoe is dit tot stand gekomen?

De ontwikkeling van de toolbox is opgedeeld in verschillende fasen. Om deze fasen op een gestructureerde manier te omschrijven, is er gekozen om te werken met het PDCA-model (Plan, do, check en act) van Deming (Passionned Group, 2017). Bij het gebruik van dit model worden vier verschillende stappen doorlopen. Daarnaast zijn heel wat gegevens verzameld via een grondig literatuuronderzoek.

Resultaten

Als resultaat is er dus een toolbox ontwikkeld die een gestructureerde weergave geeft van heel wat methodeveranderingen en hulpmiddelen die de autonomie van thuiswonende personen met dementie kunnen bevorderen. De meeste middelen die beschreven worden in de toolbox zijn ook uitgetest in het werkveld bij personen met dementie. Het eindresultaat is handig en bruikbaar. De toolbox is opgedeeld in hoofdstukken die genoemd worden naar de verschillende ruimtes die in een huis terug te vinden zijn. Per ruimte worden de methodeveranderingen of hulpmiddelen beschreven die in die bepaalde ruimte kunnen gebruikt worden.                                         

Blik op de toekomst

Er komen heel wat sterktes op de voorgrond bij dit beroepsproduct. Het is een praktisch hanteerbare tool die waardevolle informatie bevat. Het kan gebruikt worden om de kennis van de ergotherapeut te verruimen en het huisbezoek efficiënter te laten verlopen. Daarnaast brengt het heel wat kansen met zich mee. Het vult een tekort op waardoor er een kans bestaat om het werk te publiceren. Er wordt gewerkt aan een digitale versie en de toolbox wordt blijvend afgestemd op de doelgroep door constante feedback.

Deze toolbox betekent een meerwaarde voor het beroep ergotherapie. Ergotherapeuten kunnen aan de hand van dit product hun kennis verruimen, zich profileren en advies geven op maat van de cliënt. Daarnaast komen de twee hoofdtaken van de ergotherapeut hierbij sterk op de voorgrond namelijk het bevorderen van de autonomie en het zorgen voor een optimale kwaliteit van leven.

Conclusie

Uit de literatuur blijkt dat door de vergrijzing het aantal personen met dementie blijft stijgen. Heel wat van deze personen wonen tegenwoordig nog thuis in hun eigen omgeving. Extra ondersteuning op het gebied van wonen, zelfzorg en vrije tijd is hierbij een must.

Door gebruik te kunnen maken van een praktisch hanteerbare tool waarin alle informatie gebundeld is, heeft de ergotherapeut de kans om het huisbezoek efficiënter te laten verlopen. Daarnaast kan de ergotherapeut zijn kennis, wat betreft methodeveranderingen en hulpmiddelen om de autonomie te bevorderen bij thuiswonende personen met dementie, verrijken. 

De toolbox heeft als doel te streven naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid waardoor enerzijds het zo lang mogelijk thuis wonen meer haalbaar blijft en anderzijds de kwaliteit van leven geoptimaliseerd wordt van personen met dementie. 

Wilt u graag uw vader, moeder, oma of opa zo lang mogelijk (en gelukkig) laten wonen in hun eigen vertrouwde omgeving? Dan biedt deze toolbox zeker enkele oplossingen en heel wat hulp!

Bibliografie

De Donder, L., De Witte, N., Dury, S., Kardol, T., Smetcoren, A.-S., & Verté, D. (2014). Denken over later? Attitudes van ouderen ten opzichte  van verschillende woonvormen in Vlaanderen. Ruimte & maatschappij, 6(2), 14-38.

Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw. (z.j.). Raming aantal personen met dementie.  Geraadpleegd op 18 februari 2017 via http://www.dementie.be/home/samplepage/prevalentie/

Geenen, K. (2015). Ergotherapie in de geriatrie. Basisboek voor kwaliteitsvolle hulpverlening.  Leuven: Acco. 

Passionned Group. (2017). Plan Do Check Act. Geraadpleegd op 18 februari 2017 via  https://www.pdcacyclus.nl/verbetermethoden/plan-do-check-act/

Vlaams Ergotherapeutenverbond. (2017). Draft van het beroepsprofiel van de ergotherapeut [Onuitgegeven document].

Universiteit of Hogeschool
Bachelor in de ergotherapie
Publicatiejaar
2017
Promotor(en)
Meredith Delaere
Kernwoorden
Share this on: