Wat zijn de determinanten van social freezing bij Belgische vrouwen en hoe kan de vroedvrouw hier een rol in spelen?

Waaraan denk jij bij de term: ‘Social freezing’? Gezellig met je vrienden gaan ijsberen? Of misschien wel jouw social friend, de computer, in de diepvries steken? Natuurlijk niet, het betekent simpelweg dat je eicellen laat invriezen omdat jou dat eigenlijk beter uitkomt.

Een maatschappelijke trend

Eicellen invriezen bestaat al een tijdje en werd bijvoorbeeld gebruikt bij vrouwen die een chemokuur moeten krijgen ter behandeling van kanker en dat er hierdoor een kans bestaat dat de eicellen worden aangetast. Door een veranderende maatschappij waren er nieuwe redenen om dit toe te passen en dit heeft dan ook een nieuwe term nodig: Social freezing. Eén van de hoofdredenen waarom vrouwen hiervoor kiezen is omdat zij geen partner vinden. Ze hebben schrik dat hun eicellen mee verouderen en er dus meer kans is op afwijkingen (zoals het Syndroom van Down). Invriezen houdt de eicellen jong waardoor de vruchtbare leeftijd van de vrouw wordt verlengd. Naast partnerkeuze blijkt carrière maken een belangrijke motivatie om de stap naar het invriezen te zetten. We hebben allemaal de verhalen van ons grootouders gehoord over de man in het gezin die ging werken en de vrouw bleef thuis voor het huishouden. Vandaag de dag is het bijna niet te bedenken dat er maar 1 lid van het gezin zou werken. Vrouwen maken nu ook carrière en het krijgen van een kindje wordt uitgesteld.

Wat doen we met die nieuwe term

De maatschappelijke invloed blijft groeien, vrouwen zullen steeds vaker geconfronteerd worden met Social freezing. Te weinig mensen kennen dit, er is geen aangepaste wetgeving in België, deze invriezingstechniek is zeker ook niet zonder gevaren. In de toekomst spelen gynaecologen en vroedvrouwen dus een essentiële rol om patiënten hierin te begeleiden. 

Een nieuwe term waar nog niemand over gehoord heeft. Als jij bij onze eerste vraag niet wist wat Social freezing precies is, hoor je bij de meer dan 30% ondervraagden uit onze studie. Om dit toch meer aandacht te bieden vinden we het belangrijk dat ziekenhuizen brochures voorzien, want 56.9% van onze ondervraagden hebben interesse om deze te lezen.

De behandeling is ook niet zonder risico’s. Door de hormonenstimulatie kunnen de ovaria overreageren met pijn in de onderbuik, last van de maag, gewichtstoename, etc. als gevolg. De hormonentherapie kan ook allergische reacties uitlokken of een naald kan bij de pick-up van een eicel voor complicaties zorgen. Zelfs in een latere fase kunnen zwangerschapscomplicaties optreden. Onder de 36 jaar zijn de risico’s doorgaand beperkt, maar vanaf 40 jaar stijgen die drastisch. Zoals je zelf wel aanvoelt is een goeie monitoring en preventieve gesprekken noodzakelijk. Iets waar ook 72,4% van onze ondervraagden mee bezig zouden zijn.

Een laatste grote problematiek in onze ogen als vroedvrouw is de wetgeving. Een onaangeroerd thema omdat het ethisch zeer gevoelig ligt. Momenteel is het zo dat er geen aangepaste wetgeving is voor Social freezing en dat deze volledig onder legale behandelingen valt.  Wetgeving wordt algemeen als het saaie deel gezien waar geen aandacht wordt aan besteed, maar ik vrees dat net deze al de rest beïnvloed. Het volledige proces van social freezing kost een aardige duit. In België betaal je in een ziekenhuis met een erkend zorgprogramma B €1182 voor één enkele cyclus. Invriezen van eicellen wegens medische redenen worden voor een groot deel terugbetaald. Wegens sociale redenen betaal je simpelweg de volle pot. Het is dan ook geen toeval dat uit onze enquête blijkt dat 70.7% toch eerst het kostenplaatje wil zien.

De onwetendheid wat te doen is al moeilijk genoeg, maar ik moet je teleurstellen dat zelfs op Europees niveau nauwelijks éénsgezindheid is over dit thema. Duitsland is resoluut tegen eiceldonatie en verbied het met als gevolg dat de Duitse vrouw uitwijkt naar Spanje of Tsjechië. In Frankrijk worden eicellen ingevroren, maar enkel wegens medische redenen. In Londen betaal je maar liefst 5000 pond voor één cyclus terwijl 350 km verder, in Wales, dit ‘slechts’ 2450 pond bedraagt. Zoals eerder vermeld zijn Spanje en Tsjechië dan weer zeer flexibel en bieden lagere prijzen voor de techniek (Gynem Fertilitetiscentrum te Praag slechts €1490).

Wat staat er ons te wachten

Een probleem dat noch ethisch, noch volgens wetgeving besproken is. Uit ons onderzoek kunnen we wel opmaken dat er een grote interesse blijkt te zijn. Verstaanbaar want onze maatschappij blijft evolueren, een conclusie uit ons onderzoek waaruit blijkt dat de vrijgezellen niet in eerste instantie een kind willen of zelfs naar een partner op zoek zijn, maar zich focussen op het uitbouwen van die carrière.  Social freezing kan een oplossing bieden aan de vrouwen bij wie de biologische klok tikt, maar de drang om zich te bewijzen en een stabiele financiële situatie op te bouwen net iets groter is. Bedrijven zoals Facebook en Apple bieden hun werknemers zelfs aan om aan social freezing te doen, zodat ze zich 100% kunnen focussen op hun carrière.

 Hoe eerder dit besproken wordt, des te beter de kwaliteit van de eicellen met grotere slaagkansen als gevolg. Maar ook het lichaam in een optimale conditie houden tot op het moment dat de eicellen worden teruggeplaatst is belangrijk.

Pas op: dit is geen advertentie om aan social freezing te doen. Met onze bachelorproef wilden wij het onderwerp kenbaar maken. Wij zijn van mening dat dit een oplossing kan zijn voor sommige vrouwen, maar niet voor iedereen.
Voordat men aan de behandeling begint moet elke vrouw goed geïnformeerd worden.

Vroeger was social freezing  vooral een medische noodzaak bij sommige vrouwen met een kinderwens. Nu is het een factor die aan het evolueren is naar een oplossing voor een dilemma: “Kindjes of carrière”of “Nog geen partner, wel een kinderwens” Eicellen laten invriezen is geen sciencefiction meer. Maar het begrip “social freezing” vraagt  hier in België zeker nog een degelijke sensibilisering  en voorlichting. In deze fase is de rol van de vroedvrouw zeer belangrijk en boeiend.