De ‘Tree of Life’ in een superdiverse schoolse context.
In onze huidige samenleving bestaan er veel culturen en subculturen. Deze verscheidenheid, ook wel diversiteit genoemd, is aanwezig in de hele wereld, in elk land, in elke gemeenschap en in elke familie. Zo ook in elke school. Steeds meer kinderen en jongeren hebben vaker hun wortels in de migratie (Tiquet, 2015). Aandacht hebben voor diversiteit is belangrijk voor het creëren van gelijke onderwijskansen en talentontwikkeling. Ieder kind of jongere heeft het recht op maximale leerkansen ongeacht achtergrond, geslacht, etnische afkomst,…
‘Tree of Life’ is een methodiek die gebruikt wordt binnen de narratieve therapie om de veerkracht in kaart te brengen en te bevorderen. Deze benadering is tevens systematisch en steungericht en richt zich op verbinding met o.a. de eigen wortels en steunfiguren zoals familie, de gemeenschap en de omgeving waar de kinderen deel van uitmaken of uitmaakten.
Daarom ging ik voor mijn bachelorproef op zoek op welke wijze kan de ‘Tree of Life’ ingezet kan worden bij kinderen in klasverband en zijn dienst bewijzen in het bevorderen van diversiteit, veerkracht en verbinding.
Met behulp van de methodiek wil ik kinderen versterken in hun identiteit door hen bewust te maken van hun eigen (familie)geschiedenis, waarden en normen, die van invloed zijn op hun denkwijze en beleving. Daarnaast beoog ik dat de leerkracht stabiliteit creëert, alsook een sfeer waarin kinderen zich veilig voelen om hun verhaal en emoties te bespreken. Tot slot betracht ik dat de school een zorgbeleid en werking uitwerkt die inzet op het bevorderen van diversiteit, veerkracht en verbinding.
Deze veranderingsdoelen onderbouw en analyseer ik op volgende theoretische wijze. In de eerste invalshoek bekijk ik het kind als een individu in ontwikkeling. Ik onderzoek wat een kind maximaal nodig heeft om optimaal te ontwikkelen en te ontplooien. Ik ga eveneens na welke invloeden en ervaringen een kind maken tot wie het nu is en welke continuïteit en veranderingen zich voordoen doorheen de levensloop van een kind. In mijn tweede invalshoek analyseer ik het kind als deel van de samenleving. Ik bekijk de invloed en rol van de ouders, het gezin en de omgeving op de ontwikkeling van het kind. Vervolgens benader ik de school als leef- en leeromgeving. Hierbij ga ik na welke eindtermen aansluiten bij de methodiek ‘Tree of Life’ en welke uitdagingen culturele diversiteit meebrengen voor de school, leerkracht en medeleerlingen.
Omdat de theorie vaak mooier is dan de praktijk, test ik de methodiek zelf uit in een superdiverse klas van 26 leerlingen tussen 9 en 11 jaar. Door deze ervaring en mijn theoretische analyse, kom ik tot suggesties voor de implementatie die op hun beurt een mogelijk antwoord geven op de probleemstelling van dit eindwerk.
Ik hoop alvast dat mijn bachelorproef en specifiek mijn suggesties een extra hulp kunnen zijn in het verdere gebruik van de ‘Tree of Life’ in klasverband, maar ook een uitdaging als onderdeel van de schoolvisie.
Bibliografie
Agentschap Integratie en Inburgering. (N/A, N/A N/A). Migreren. Opgeroepen op 05 03, 2018, van Integratie - Inburgering: https://www.integratie-inburgering.be/migreren
Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS). (2017, 05 30). Lager onderwijs - Mens en maatschappij - Uitgangspunten. Opgeroepen op 01 26, 2018, van Eindtermen Vlaanderen: http://eindtermen.vlaanderen.be/basisonderwijs/lager-onderwijs/leergebi…
Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS). (2017, 05 30). Lager onderwijs - Nederlands - Uitgangspunten. Opgeroepen op 12 23, 2017, van Eindtermen Vlaanderen: http://eindtermen.vlaanderen.be/basisonderwijs/lager-onderwijs/leergebi…
Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS). (2017, 05 30). Lager onderwijs - Sociale vaardigheden - Uitgangspunten. Opgeroepen op 12 23, 2017, van Eindtermen Vlaanderen: http://eindtermen.vlaanderen.be/basisonderwijs/lager-onderwijs/leergebi…
Bogaerts, S. (2016 - 2017, N/A N/A). Opleidingsonderdeel 'Gezinssociologie'. Gezin en sociaal kapitaal. Schaarbeek, Vlaams - Brabant, België: Odisee Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.
Boon, T. (2012 - 2013, N/A N/A). Hoofdstuk 2: cognitieve ontwikkeling. Opgeroepen op 03 01, 2018, van Kind in ontwikkeling: https://kindinontwikkeling.pressbooks.com/
Craeynest, P. (2013). Psychologie van de levensloop (Elfde ed.). Leuven: Acco.
Dulwich Centre Publications Pty Ltd & Dulwich Centre Foundation Inc. (N/A, N/A N/A). Team Of Life. Opgeroepen op 11 27, 2017, van Dulwich Centre: https://dulwichcentre.com.au/team-of-life/
Dulwich Centre Publications Pty Ltd & Dulwich Centre Foundation Inc. (N/A, N/A N/A). The Tree of Life. Opgeroepen op 11 24, 2017, van Dulwich Centre: https://dulwichcentre.com.au/the-tree-of-life/
Feldman, R. S. (2016). Ontwikkelingspsychologie (7de ed.). Amsterdam, Nederland: Pearson Benelux bv.
Gedragsproblemenindeklas.nl. (2016, 01 01). Traumasensitief onderwijs. Opgeroepen op 11 23, 2017, van Gedragsproblemen in de klas: http://gedragsproblemenindeklas.nl/gedragsproblemen/traumasensitief-ond…
Geldof, D. (2013). Superdiversiteit (7de druk ed.). Leuven, België: Uitgeverij Acco.
Goedhart, R. (2018). Samenleren op een superdiverse school. Amsterdam: SWP.
Heinrich, C. J. (2014). Parents' Employment and Children's Wellbeing. The Future Of Children, 121-146.
Hong, Y., Fang, Y., Yang, Y., & Phua, D. (2013). Cultural Attachment: A New Theory and Method to Understand Cross - Cultural Competence. Journal of Cross - Cultural Psychology, 1024 - 1044. Opgehaald van http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.820.6548&rep=r…
Kind & Gezin. (N/A, N/A N/A). Ontwikkeling. Opgeroepen op 03 02, 2018, van Kind & Gezin: https://www.kindengezin.be/ontwikkeling/sociaal-emotioneel/sociale-ontw…
Lleshi, B. (2017). Studiedag 'Migratie en Vluchtelingen'. N/A (p. N/A). Heverlee: N/A.
Masten, A. S. (2013, november N/A). http://www.child-encyclopedia.com/resilience/complete-topic. Opgeroepen op 02 20, 2018, van Encyclopedia on Early Childhood Development: http://www.child-encyclopedia.com/resilience/complete-topic
Meurs, P. (2015 - 2016, N/A N/A). Opleidingsonderdeel 'Ontwikkelingspsychologie'. Ontwikkelingspsychologie, 2015 - 2016, 179. Schaarbeek, Vlaams - Brabant, België: Odisee Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.
Narratieve Therapie. (2018, N/A N/A). Definitie Narratieve Therapie. Opgeroepen op 05 03, 2018, van Narratieve Therapie: http://www.narratievetherapie.be/definitie-narratieve-therapie/
NJi. (2016, N/A N/A). Hechting en hechtingsproblemen. Opgeroepen op 03 02, 2018, van http://www.nji.nl
Oomen, A. (2010). Ouders en de loopbaan van hun kind. Utrecht: APS.
Ramaut, G., Sierens, S., & Bultynck, K. (2013). Evaluatieonderzoek van het project 'Thuistaal in onderwijs'. Gent: Departement Onderwijs en Opvoeding.
Reynaert, D. (2017, 09 01). Kinderrechten. Kinderrechten. Schaarbeek, Brussel Hoofdstedelijk Gewest, België: Odisee.
Rigo, A. (2015 - 2016, N/A N/A). Opleidingsonderdeel 'Ethiek'. Inleiding: Wat is moraal en ethiek? Schaarbeek, Vlaams - Brabant, België: Odisee Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.
Rijksoverheid. (N/A, N/A N/A). Leerplicht en kwalificatieplicht. Opgeroepen op 01 20, 2018, van Rijksoverheid.nl: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/leerplicht/leerplicht-en-kwali…
Smets, F. (2017). Workshop 'School en impact van trauma'. School en impact van trauma (p. 15). Schaarbeek: Frederik Smets - UNHCR.
Studio Globo vzw. (2018, N/A N/A). Workshop: Hoe werk je rond thema's als 'diversiteit' en 'migratie' in je klas? Studio Globo vzw (p. 17). Heverlee: Studio Globo vzw. Opgehaald van Studio Globo: https://www.studioglobo.be/nl
Tiquet, E. (2015, 01 17). Basis COV Superdiversiteit. Opgeroepen op 06 27, 2017, van Dirk Geldof: http://www.dirkgeldof.be/system/files/2015+01+17+Basis+COV+Superdiversi…
Tuppett, M. (2013, 10 N/A). Early Childhood Relationships and the Roots of Resilience. Opgehaald van http://www.child-encyclopedia.com/resilience: http://www.child-encyclopedia.com/resilience/according-experts/early-ch…
UNICEF België . (2014, 04 13). Kinderrechten. Opgeroepen op 01 18, 2018, van Unicef: https://www.unicef.be/nl/over-unicef/onze-inspiratie/kinderrechten/
Van Crombrugge, H. (2009). Ouders in Soorten. Apeldoorn: Garant.
Van Crombrugge, H. (2016 - 2017, N/A N/A). Opleidingsonderdeel 'Gezinspedagogiek'. Gehechtheid en kinderopvang. Schaarbeek, Vlaams - Brabant, België: Odisee Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.
van der Heijde, H., Kampman, L., & Bruin, K. (2017). Culturele diversiteit in de klas. Bussum, Nederland: Coutinho.
Van Petegem, P. (2017, 09 01). Actuele onderwijsthema's en ouderparticipatie. Actuele onderwijsthema's en ouderparticipatie, 2017 - 2018. Schaarbeek, Brussel Hoofdstedelijk Gewest, België: Odisee.
Verhoef, M., & Roeters, A. (2013). Arbeidsparticipatie van moeders en moeder - kind tijd. Mens & Maatschappij, 90-109.
Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming. (2008, april). Eindtermen nog te weinig gekend. (L. Bormans, Red.) Klasse, 50.
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. (2010, N/A N/A). Ontwikkelingsdoelen en eindtermen voor het gewoon basisonderwijs. Ontwikkelingsdoelen en eindtermen voor het gewoon basisonderwijs, 133. Brussel, Brussel Hoofdstedelijk Gewest, België: Ann Verhaegen.
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. (2017, 10 27). Basisprincipes voor de nieuwe eindtermen. Opgeroepen op 01 24, 2018, van Klasse: https://www.klasse.be/114462/basisprincipes-nieuwe-eindtermen/
Vlaamse Overheid. (2017, 05 30). Basisonderwijs - Kleuteronderwijs - Algemene uitgangspunten. Opgeroepen op 01 20, 2018, van Eindtermen Vlaanderen: http://eindtermen.vlaanderen.be/basisonderwijs/kleuteronderwijs/algemen…
Vlaamse Overheid. (2017, 09 01). Decreet Basisonderwijs. Opgeroepen op 01 25, 2018, van Data Onderwijs Vlaanderen - Edulex: http://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=12254#13…
Vlaamse Overheid. (N/A, N/A N/A). Eindtermen en ontwikkelingsdoelen. Opgeroepen op 01 20, 2018, van Vlaanderen.be: https://www.vlaanderen.be/nl/onderwijs-en-wetenschap/onderwijsbeleid/ei…
Vlaamse Overheid. (N/A, N/A N/A). Het buitengewoon basisonderwijs. Opgeroepen op 01 18, 2018, van Onderwijs Vlaanderen: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/het-buitengewoon-basisonderwijs
Vlaamse Overheid. (N/A, N/A N/A). Leerplicht van 6 tot 18 jaar. Opgeroepen op 01 16, 2018, van Onderwijs Vlaanderen: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/leerplicht-van-6-tot-18-jaar
Vlaamse Overheid. (N/A, N/A N/A). Methodescholen. Opgeroepen op 01 20, 2018, van Vlaanderen.be: https://www.vlaanderen.be/nl/onderwijs-en-wetenschap/onderwijsaanbod/me…
Vlaamse Overheid. (N/A, N/A N/A). Onderwijsaanbod - Basisonderwijs. Opgeroepen op 12 23, 2017, van Onderwijs Vlaanderen: http://data-onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/adres.Aspx?sn=10462
Wiewauters, C. (2017). Workshop 'De 'Tree of Life': een krachtige methodiek in de dialoog met mensen en jongeren op de vlucht'. De Tree of Life - een narratieve methodiek (p. 23). Schaarbeek: Claire Wiewauters.
Wiewauters, C. (2018). Bijscholing 'De "Tree of Life": een krachtige methodiek in de dialoog met mensen en jongeren op de vlucht'. De Tree of Life - een narratieve methodiek (p. N/A). Schaarbeek: Claire Wiewauters.
