Macron in beeld
Macron in beeld
7 mei 2018 - Dag op dag een jaar na zijn aanstelling als president van Frankrijk, behoort Emmanuel Macron nog altijd tot de belangrijkste politici van het moment. Macron staat bekend om zijn doordachte en symbolische communicatie. Zijn veelbesproken staatsieportret en de opvallende begroetingen met andere staatshoofden zoals de Amerikaanse president Donald Trump zijn daar het bewijs van. Naar aanleiding van één jaar Macron heeft Helena Spriet, masterstudente aan de KU Leuven, een onderzoek uitgebracht waarin ze de manier waarop Emmanuel Macron wordt afgebeeld onder de loep neemt.
Het onderzoek is gebaseerd op 290 afbeeldingen die aan de hand van vijf sleutelmomenten uit de periode net voor en net na de verkiezingen van 2017 zijn geselecteerd. De studie stelt een aantal belangrijke gelijkenissen en verschillen vast tussen vier kranten: De Standaard, De Morgen, Le Figaro en Le Monde.
Een beeld zegt meer dan duizend woorden
“De macht van afbeeldingen wordt té vaak onderschat”, benadrukt Helena Spriet. Lezers kijken vaak eerst en soms zelfs enkel naar de foto’s die in een artikel verschijnen. De manier waarop Macron afgebeeld wordt in de krant beïnvloedt de mening van de lezers over de Franse president. De gevolgen mogen dus niet onderschat worden, want onrechtstreeks kleuren afbeeldingen van een politicus ook het stemgedrag van de kiezer. Allerlei technieken van de journalist of van de afgebeelde kunnen de perceptie van de kijker manipuleren. Het camerastandpunt, de activiteit van Macron, zijn kijkrichting, de achtergrond en de machtsverhouding ten opzichte van de andere geportretteerden zijn daar maar enkele voorbeelden van.
Jupiteriaanse president
Hoewel het eerste ambtsjaar van Macron niet altijd even rooskleurig was, heeft hij naar eigen zeggen zijn ‘jupiteriaanse’ ambities nog lang niet opgegeven. De Franse president wil met zijn daadkrachtig beleid Europa en vooral Frankrijk weer laten meetellen op wereldniveau. Helena Spriet legt uit dat Macron ook via afbeeldingen de bevolking voor zich probeert te winnen. “Wat theatraliteit en symboliek betreft, heeft Macron zich nooit ingehouden”, zegt de studente journalistiek.
Het is namelijk geen geheim dat Macron zoveel mogelijk nationale symbolen in zijn mediaoptredens verstopt. Ook zijn lichaamsbeweging en -taal zijn niet toevallig gekozen. Door te knipogen, een duim op te steken, zijn armen in de lucht te gooien of zich net heel sereen en autoritair te gedragen, slaagt Macron erin sympathie of net bewondering bij de bevolking op te wekken.
In volle actie
De vier kranten beelden Macron vooral af als hij in actie is. In tegenstelling tot andere belangrijke politici kijkt Macron daardoor minder in de lens. De vier kranten kiezen meestal voor een middellang shot en voor ooghoogte wat het camerastandpunt betreft. Uit de machtsstrijd op de foto’s van Macron en Trump wordt duidelijk dat een politicus het liefst in een dominante positie wordt gefotografeerd. Macron is daarin niet anders en verschijnt effectief vaak als de meest dominante politicus in de vier kranten. “Emmanuel Macron kent de trucjes van het vak en past die bewust toe om zichzelf positieve publiciteit te verschaffen”, verduidelijkt Helena Spriet.
De plaats van de foto in een artikel bepaalt ook de impact van de foto. Op dat gebied verschillen de kranten van elkaar. Le Monde plaatst bijvoorbeeld minder foto’s onderaan terwijl Le Figaro dat net opvallend meer doet. Ook wat het gebruik van nationale symbolen betreft, nemen de kranten uiteenlopende standpunten in. Zo kiest De Morgen het meest voor symbolische foto’s terwijl Le Monde dat net het minst doet. Opvallend is ook dat Le Monde beduidend meer dan de andere kranten affiches gebruikt als afbeelding.
Met haar onderzoek maakt Helena Spriet de kracht van afbeeldingen duidelijk. De verschillende keuzes van de redacties bewijzen dat een foto nog altijd bewust gekozen wordt. “En Macron maakt gretig gebruik van de opportuniteiten die de visuele media hem bieden”, besluit de onderzoekster.
Bibliografie
Alfonso, A. (2017, 2 mei). France votes on Sunday. Can an “enemy of the Republic” pull off a victory? The Washington Post. Geraadpleegd via https://www.washingtonpost.com
Baggaley, J., & Duck, S. (1975). Experiments in ETV: Further effects of camera angle. Educational Broadcasting International, 183-184.
Banks, M. (2001). Visual methods in social research. London: Sage.
Barker, D. (1985). Television production techniques as communication. Critical Studies in Mass Communication, 2(3), 234-46.
Barrett, A.W., & Barrington, L.W. (2005). Bias in newspaper photograph selection. Political Research Quarterly, 58(4), 609-618.
Barrett, A.W., & Barrington, L.W. (2005). Is a picture worth a thousand words? Newspaper photographs and voter evaluations of political candidates. Harvard International Journal of Press/Politics 10, 98-113.
Bauer, M. W. (2000). Classical content analysis: a review. In M.W. Bauer & M.W. Gaskell (Eds.), Qualitative researching with text, image and sound: a practical handbook (pp.131-151). London: Sage Publications.
Bell, E., (2015, 18 mei). “What Works Best on Facebook is the Key.” Guardian.
Bennett, W. L. (2004). Gatekeeping and press–government relations: A multigated model of news construction. In L. Kaid (ed.), Handbook of political communication research (pp. 282–313). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Bisell, K. (2000). A return to ‘Mr.Gates’: Photography and objectivity. Newspaper Research Journal, 21(3), 81-93.
Boczkowski, P. J. (2004). Digitizing the news: Innovation in online newspapers. Cambridge, MA: MIT Press.
Boorstin, D. J. (1962). The image: A guide to pseudo-events in America. New York: Harper Colophone Books.
Bourmaud, S., & Boucher-Lambert, S. (2017, 29 juni). L'histoire secrète de la photo officielle d'Emmanuel Macron. Le Figaro. Geraadpleegd via http://www.lefigaro.fr
Cannen, E. (2013). Avant-Garde Militarism and a Post-Hip-Hop President. Avant-Garde Militarism and a Post-Hip-Hop President, https://doiorg.kuleuven.ezproxy.kuleuven.be/10.1080/14616742.2013.78037…;
Choffat, T. (2017). Le « macronisme » et la fin des partis traditionnels ? Civitas Europa, 2(39), 161179.
Cochez, T. (2011, augustus). De Standaard, De Morgen en de Gravensteengroep. Apache. Geraadpleegd via https://www.apache.be
Coulomb-Gully, M. (2009). Beauty and the beast bodies politic and political representation in the 2007 French presidential election campaign. European Journal of Communication, 24(2), 203218.
Covington, R., Kroeger, K., Richardson, G., & Woodard, J.D. (1993). Shaping a candidate’s image in the press: Ronald Reagan and the 1980 presidential election. Political Research Quarterly, 46, 783-98.
Curran, J., & Seaton, J. (1997). Power without Responsibility. London: Routledge.
Dalton, J., Beck, P., & Huckfeldt, R. (1998). Partisan cues and the media: Information flows in the 1992 presidential election. American Political Science Review, 92, 111-126.
Darrigrand, M. (2017). Emmanuel Macron en dix mots. Etudes, 9, 21-32.
Davignon, M. (2012, 2 mei). France: La presse a ses opinions politiques. La Libre Belgique. Geraadpleegd via http://www.lalibre.be
De Bens, E., & Raeymaeckers, K. (2010). De pers in België: het verhaal van de Belgische dagbladpers gisteren, vandaag en morgen. Tielt: Uitgeverij Lannoo nv.
De Greef, J. (2017, 3 juli). Grandeur et prestige, Macron in de voetsporen van de Zonnekoning en de Gaulle. De Redactie. Geraadpleegd via http://www.deredactie.be
Deltour, P. (2006). De politiek van de journalistiek: Correct en kritisch informeren. Samenleving en Politiek, 13(6), 25-29.
Dick, M. (2014). Interactive Infographics and News Values. Digital Journalism, 2(4), 490–506.
Domingo, D., Quandt,T., Heinonen, A., Paulussen, S., Singer, J.B., & Vujnovic,M. (2008). Participatory journalism practices in the media and beyond. Journalism Practice, 2(3), 326–342.
Eide, E., Kunelius, R., & Phillips, A. (2008). Transnational media events: The Mohammed cartoons and the imagined clash of civilizations. Gothenburg, Sweden: Nordicom.
Elgie, R. (2018). The election of Emmanuel Macron and the new French party system: a return to the éternel marais? Modern & Contemporary France, 26(1), 15-29, DOI: 10.1080/09639489.2017.1408062
Erickson, K. V. (2000). Presidential rhetoric’s visual turn: Performance fragments and the politics of illusionism. Communication Monographs, 67,138–157.
Fahmy, S. (2005). Photojournalists' and photo editors' attitudes and perceptions: The visual coverage of 9/11 and the Afghan war. Visual Communication Quarterly, 12(3-4), 146-163, DOI: 10.1080/15551393.2005.9687454
Foxall, A. (2013). Photographing Vladimir Putin: Masculinity, nationalism and visuality in Russian political culture. Geopolitics, 18(1), 132-156.
Franklin, B. (1997). Newszak and news media. London: Arnold.
Franklin, B. (2008). The future of newspapers. Journalism Practice, 2(3), 306-317.
Fred, H. (2009). Ideologisation dialoguee dans la presse lors de la campagne electorale de 2002 en France. Polyphonie et Dialogisme, 12, 181-198.
Frosh, P. (2003). The image factory. Oxford: Berg.
Galtung, J., & Ruge, M. H. (1965). The structure of foreign news: The presentation of the Congo, Cuba and Cyprus crises in four foreign newspapers. Journal of Peace Research, 2, 64–91.
Garcia, M. R., & Stark, P. (1991). Eyes on the news. St-Petersburg, Florida: The Poynter Institute.
Giasson, T. (2016, 16 november). Les politiciens maîtrisent-ils leur image ? Communication, 25 (1), 46-83.
Goggin, G., & McLelland, M. (2009). Internationalizing media studies. London: Routledge.
Gorin, V. (2015). Innovation(s) in photojournalism, Digital Journalism, 3(4), 533-551, DOI: 10.1080/21670811.2015.1034524
Gleason, T. R. (2005). The candidate behind the curtain: A three-step program for analyzing campaign Issues. SIMILE: Studies in Media & Information Literacy Education, 5(3), z.p.
Gleason, T., & Hansen, S. (2017). Image control: the visual rhetoric of president Obama. Howard Journal of Communications, 28(1), 55-71.
Graber, D. A. (1972). Personal qualities in presidential images: The contribution of the press. Midwest Journal of Political Science, 16(1), 46-76.
Griffin, M. (2004). Picturing America’s “war on terrorism” in Afghanistan and Iraq: Photographic motifs as news frames. Journalism, 5 (4), 381-402.
Hancock, M. (2008). ‘‘What Is a Photojournalist?’’, http://markhancock.blogspot.com/1996/ 01/what-is-photojournalist.htm
Harcup, T., & O’Neill, D. (2001). What is news? Galtung and Ruge revisited. Journalism Studies, 2(2), 261-280.
Harcup, T., & O'Neill, D. (2016). What is news? Journalism Studies, DOI: 10.1080/1461670X.2016.1150193
Hautekeete, L. (2005). De tabloidisering van kranten: Mythe of feit? De ontwikkeling van een meetinstrument en een onderzoek naar de tabloidisering van Vlaamse kranten (doctoraatsverhandeling). Universiteit Gent.
Hermida, A., Fletcher, F., Korell,D., & Logan, D. (2012). Share, like, recommend: Decoding the social media news consumer. Journalism Studies, 13(5–6), 815–824.
Hughes, A., & Noble, A. (2003). Phototextualities: Intersections of photography and narrative. Albuquerque: University of New Mexico Press.
King, C., & Lester, P. (2005). Photographic coverage during the Persian gulf and Iraqi wars in three US newspapers. Journalism and Mass Communication Quarterly, 82(3), 623-37.
Kleinnijenhuis, J., & Scholten, O. (1989). Veranderende verhoudingen tussen dagbladen en politieke partijen. Acta Politica, 24(4), 445-449.
Koetsenruijter, W., & Van Hout, T. (2014). Methoden voor journalism studies. Den Haag: Boom Lemma uitgevers.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2010). Reading images: The grammar of visual design. Londen: Routledge.
Lang, A. (2000). The limited capacity model of mediated message processing. Journal of Communication, 50(1), 46–70. doi:10.1111/j.1460-2466.2000.tb02833.x
Lobinger, K., & Brantner, C. (2015). Likable, funny or ridiculous? A Q-sort study on audience perceptions of visual portrayals of politicians. Visual Communication, 4(1), 15-40.
Lutz, C., & Collins, J. (1993). Reading national geographic. Chicago: Chicago University Press.
Lynn, M., Shavitt, S., & Ostrom, T. (1985). Effects of pictures on the organization and recall of information. Journal of Personality and Social Psychology, 49(5), 1160- 1168.
Macron, E. (2011). Les labyrinthes du politique: Que peut-on attendre pour 2012 et après ? Esprit, 3, 106-115.
Macron, E. (2017). Revolutie! Amsterdam: Xander Uitgevers BV.
Maniglier, P. (2017). Le travail des revues (d’)après Emmanuel Macron. Les Temps Modernes, 4(695), 2-18.
Masters, R.D., & Sullivan, D.G. (1989). Nonverbal displays and political leadership in France and the United States, Political Behavior, 11,123-56.
McNair, B. (1998). “Technology”, in: A. Briggs & P. Cobley (Eds.), The media: An introduction, Harlow: Longman.
McQuail, D. (2000). McQuail’s mass communication theory (4th edition). London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
McQuail, D. (2005). McQuail’s mass communication theory (5th edition). London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
Messaris, P., & Abraham, L. (2001). The role of images in framing news stories.” in S. D. Reese, O. H. Gandy and A. E. Grant (Eds.), Framing public life. Perspectives on media and our understanding of the social world (pp.215-226). Mahwah: Lawrence Erlbaum.
Morel, G. (2001). Du peuple au populisme. Etudes Photographiques. 9, 44-56.
Mullen, J. (1997). The president’s visual image from 1945 to 1974: An analysis of spatial configuration in news magazine photographs. Presidential Studies Quarterly, 27(4), 819-834.
Musschoot, I., & Lombaerts, B. (2012). Media in beweging: handboek voor de professional. Leuven: Lannoo Campus.
Neuendorf, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
Newton, J. (2009). Photojournalism. Do people matter? Then photojournalism matters. Journalism Practice, 3(2), 233-243.
Nielsen, J., Pernice, K., & Whitenton, K. (2014). How people read on the web: The eyetracking evidence. Fremont: Nielsen Norman Group.
Olmstead, K., Mitchell, A., & Rosenstiel, T. (2011). “Navigating news online: Where people go, how they get there and what lures them away.” PEW Research Center’s project for Excellence in Journalism. Accessed January 8, 2016. http://www.journalism. org/2011/05/09/navigating-newsonline/
Pas, N. (2017). Macron en de nieuwe Franse revolutie. Amsterdam: Wereldbibliotheek.
Patterson, T. (1993). Out of order. New York: Knopf.
Pauwels, L., & Peters, J. M. L. (2005). Denken over beelden: theorie en analyse van het beeld en de beeldcultuur. Leuven: Acco.
Peters, J. M. (2005). Het beeld nader bekeken. In L. Pauwels and J. M. Peters (red.), Denken over beelden. Theorie en analyse van het beeld en de beeldcultuur. Leuven and Voorburg: Acco.
Peterson, A., & Spratt, M. (2005). Choosing graphic visuals: How picture editors incorporate emotion and personal experience into decision making. Visual Communication Quarterly, 12 (1-2), 4-19.
Phillips, A. (2012). Sociability, Speed and Quality in the Changing News Environment. Journalism Practice, 6(5–6), 669–679.
Raeijmaekers, D., & Maeseele, P. (2014). Ideologisch pluralisme in Vlaamse nieuwsmedia: de Belgische regeringsformatie 2010-2011. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 42(2), 145164.
Rodriguez, L., & Dimitrova, D.V. (2011). The levels of visual framing. Journal of Visual Literacy, 30(1), 48-65.
Roosvall, A. (2016). Religion, globalization and commodification in online world news slideshows: the dis/connection of images and texts. Social Semiotics, 26(1), 76-93.
Rose, G. (2016). Visual methodologies: An introduction to researching with visual materials. Londen: Sage.
Rosenberg, S.W., Bohan, L., McCafferty, P., & Harris, K. (1986). The image and the vote: The effect of candidate presentation on voter preference. American Journal of Political Science, 30, 108-27.
Rosenberg, S. W., & McCafferty, P. (1987). The image and the vote: Manipulating voters’ preferences. Public Opinion Quarterly, 51, 31-47.
Rousset, A. (2017, 26 april). Second tour de la présidentielle : que disent les affiches de Macron et Le Pen ? Les Echos. Geraadpleegd via ProQuestDocuments-2017-11-16%20(1).pdf
Rowland, B. M. (2011). Charles de Gaulle’s legacy of ideas. Lanham: Lexington Books.
Saldaña, J. (2009). The coding manual for qualitative researchers. Londen: Sage.
Says, F. (2016). La presse de gauche doit-elle soutenir la gauche au pouvoir ? France Culture. Geraadpleegd via https://www.franceculture.fr
Schwalbe, C., Silcock, W., & Candello, E. (2015). Gatecheckers at the visual news stream. Journalism Practice. 9(4), 465-483.
Schreier, M. (2012). Qualitative content analysis in practice. Los Angeles: Sage.
Shoemaker, P.J., & Reese, S.D. (1991). Mediating the message: Theories of influences on mass media content. New York: Longman.
Sidey, H., & Fox, R. (1956). 1,000 ideas for better news pictures. Ames, IO: Iowa State University Press.
Sokol, K. (2017, 29 mei). Macron over symbolische handdruk met Trump: "Moment van de waarheid”. De redactie. Geraadpleegd via http://www.deredactie.be
Sundar, S. S. (2000). Multimedia effects on processing and perception of online news: A study of picture, audio, and video downloads. Journalism and Mass Communication Quarterly, 77(3), 480499.
Tagg, J. (1988). The burden of representation: essays on photographies and histories. Amherst: University of Massachusetts Press.
Taguieff, P. (2017, augustus). Macron: miracle ou mirage? Parijs: Editions de l’observatoire.
Tempest, R. (2016). The charismatic body politics of president Putin. Journal of Political Marketing, 15(2-3), 101-119.
Thijs, T. (2017, 8 mei). Waarom Macron in de schaduw van Mitterrand wandelde. De Morgen. Geraadpleegd via https://www.demorgen.be
Tien Vu, H. (2014). The online audience as gatekeeper: The influence of reader metrics on news editorial selection. Journalism, 15(8), 1094–1110.
Tiersky, R. (2018). Macron’s world: How the new president is remaking France. Foreign Affairs, 8796.
Tunstall, J. (1971). Journalists at work. London: Constable.
Vandermeersch, P. (2001, 23 januari). Een kwaliteitskrant onwaardig. De Standaard. Geraadpleegd via http://www.standaard.be/cnt/DSS23012001_002
Van Leeuwen, T., & Jewitt, C. (2004). Handbook of visual analysis. London: Sage.
Vasterman, P. (1995). Media hypes. Geraadpleegd via argus.fcj.hvu.nl/mediahype/hype.html
Verbeelen, G. (2017). Picturing Poetin: het afbeelden van Vladimir Poetin in Het Laatste Nieuws en De Standaard (Ongepubliceerde masterproef). KU Leuven, Brussel, België.
Vermaas, P. (2017, 29 juni). Dit is de symboliek op het eerste staatsieportret van Macron. NRC Handelsblad. Geraadpleegd via https://www.nrc.nl
Verschueren, P. (2017). Visuele analyse [powerpoint]. Brussel: KU Leuven Brussel.
Voakes, P.S. (2009). Social influences on journalists' decision making in ethical situations. Journal of Mass Media Ethics, 12(1), 18-35.
Waldman, P., & Devitt, J. (1998). Newspaper photographs and the 1996 presidential election: The question of bias. Journalism and Mass Communication Quarterly 75, 302-11.
Wanta, W., & Chang, K. (2001). Visual depictions of president Clinton in the international press after the release of the starr report. News Photographer, 56(7), 9-13.
Weaver, D.H., Beam, R.A., Brownlee, B.J., Voakes, P.S., & Wilhoit, G. (2006). The American journalist in the 21st Century: U.S. news people at the dawn of a new millennium. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Welbers, K., Van Atteveldt, W., Kleinnijenhuis, J., Ruigrok, N., & Schaper, J. (2015). News selection criteria in the digital age: professional norms versus online audience metrics. Journalism. doi:10.1177/1464884915595474.
William, A. G., Croteau, D., Hoynes, W., & Sasson, T. (1992). Media images and the social construction of reality. Annual Review of Sociology, 18, 373-393.
Williams, A. (2018). Charles de Gaulle: The warrior as statesman, Global Society, 1-14.
Zaretsky, R. (2017, 22 juli). Macron’s Shaky Embrace of de Gaulle. The New York Times. Geraadpleegd via https://www.nytimes.com
Zillmann, D., Knobloch, S., & Yu, H. (2001). Effects of photographs on the selective reading of news reports. Media Psychology, 3(4), 301-324.
