Europese insolventieprocedures, goed gereglementeerd?
Door de toenemende grensoverschrijdende activiteit in de Europese Unie was een grensoverschrijdende insolventiewetgeving noodzakelijk. De verordeningen 1346/2000 en 2015/848 waren daarom een grote stap vooruit om grensoverschrijdende insolventieprocedures te organiseren. De eerste verordening 1346/2000 verhoogde de efficiëntie van grensoverschrijdende procedures door bepalingen in te voeren over de bevoegde rechter, het toepasselijk recht, de erkenning van rechterlijke beslissingen en de rechtsverhoudingen tussen de verschillende insolventieprocedures.
Toch waren er ook problemen met deze verordening, zo was er veel onduidelijkheid rond de COMI-bepaling (Centrum van voornaamste belangen), wat grote invloed had op de bevoegde rechter en het toepasselijk recht. Ook door deze onduidelijkheid werd forum shopping mogelijk, namelijk het verplaatsen van de statutaire zetel om gunstigere faillissementsregels te verkrijgen. Dit heeft een negatief effect op de efficiëntie. Daarnaast was de verordening enkel van toepassing op gerechtelijke procedures met hoge kosten en een lange duurtijd in tegenstelling tot pre-insolventieprocedures. Het herstel van een onderneming kon daarenboven enkel nagestreefd worden als de nationale wetgeving dit toeliet. De secundaire procedures konden ook slechts geopend worden voor liquidatie, wat het herstel van de ondernemingen verder beperkte. Bovendien waren er geen bepalingen rond insolventieprocedures van ondernemingen lid uit eenzelfde groep en weinig traditionele bronnen voor de interpretatie van de insolventiewetgeving door het ontbreken van een centrale publicatieplaats van gerechtelijke insolventieprocedures.
Nieuwe verordening 2015/848
De vernieuwde verordening 2015/848 werd ingevoerd om de efficiëntie van de grensoverschrijdende procedures te bevorderen en om bovenstaande problemen op te lossen. Deze verordening bevestigt opnieuw de bepalingen rond de keuze van de bevoegde rechtbank, het toepasselijk recht en de erkenning van beslissingen, maar voegde daar bepalingen aan toe, zoals een aanvulling van de COMI-definitie, de mogelijkheid om secundaire procedures te vermijden door een unilaterale toezegging, de coördinatie van insolventieprocedures van groepen ondernemingen en de aanmaak van een EU-insolventieregister. Evenwel zijn er met deze verordening nog steeds problemen. Zo blijft de COMI-bepaling een probleem omdat het COMI verplaatst kan worden zonder de statutaire zetel te verplaatsen en is de grondige beoordeling voor het COMI nog steeds nodig. Ook forum shopping blijft mogelijk, al is deze beperkt binnen grenzen door de terugkijkperiode van drie maanden vooraf de indiening van de insolventieaanvraag.
Secundaire procedures omvatten in verordening 2015/848 ook pre-insolventieprocedures om het herstel te promoten, maar betrokkenen van andere lidstaten (schuldeisers, insolventiefunctionarissen of rechtbanken) kunnen niet in beroep gaan tegen die beslissingen van de individuele lidstaat. Om nadelige secundaire procedures te vermijden, werd wel de mogelijkheid gegeven om een unilaterale toezegging te maken, maar deze toezegging is niet mogelijk onder bepaalde nationale wetgevingen van lidstaten waardoor de complexiteit toeneemt omdat aan bepaalde voorwaarden voldaan moet worden. Vervolgens zorgt het vermijden van secundaire procedures voor minder samenwerking, maar het biedt geen oplossing voor de kosten en taalbarrières wanneer samenwerking wel nodig is. Bovendien hebben verschillende lidstaten een verbod in hun nationale wetgeving om informatie te delen over grenzen heen, wat de complexiteit van samenwerking eveneens doet toenemen.
De coördinatieregels rond ondernemingen die lid uitmaken van een groep waren nodig, maar vallen onder sterke beperkingen en daarenboven mogen leden kiezen om niet deel te nemen aan de groepsinsolventieprocedure. De toepassing van deze bepalingen in de praktijk valt daarom af te wachten. Daarbij zorgt deze coördinatieprocedure ook voor hogere kosten en een langere duur van de insolventieprocedure.
Cijfergegevens Europese insolventieprocedures
Het aantal insolventieprocedures en faillissementen vertoont recent een dalende tendens, alsook de death rate van de EU die in 2015 slechts 8 % bedraagt. Dit toont aan dat de economie beter gaat, maar toch is een efficiënte grensoverschrijdende insolventiewetgeving nodig zodat de economie kan blijven groeien. De verordeningen hebben uiteindelijk een positieve invloed gehad op de efficiëntie van de insolventieprocedures aangezien de recovery rate gestegen is met 10 cent per dollar waardoor schuldeisers meer terugkrijgen. Ook de doeltreffendheid is gestegen door vaste regels in te voeren en daardoor is de duur van insolventieprocedures verminderd met bijna zes maanden.
Daarentegen scoort de EU op twee variabelen minder goed dan het gemiddelde van de OECD-landen waardoor er nog steeds een verbeteringsmarge is. De recovery rate in 2017 bedroeg 64 cent per dollar in de EU tegenover 74 cent per dollar in de OECD-landen. De duur is ook in de EU gelijk aan 2 jaar en in de OECD-landen slechts 1 jaar en 9 maanden. Een onderzoek van Association for Financial Markets in Europe toont aan dat een stijging in de recovery rate leidt tot een permanente stijging van het BBP en een stijging in de tewerkstelling, wat verder de economie kan bevorderen. De Europese Unie moet dus aandacht blijven schenken aan de wetgeving rond insolventieprocedures.
Bibliografie
Association for Financial Markets in Europe. (2016). Potential economic gains from reforming insolvency law in Europe. Opgehaald van https://www.afme.eu/globalassets/downloads/publications/afme-insolvency…
Bailii. (2006). Arrest van ‘The High Court of Justice Chancery Division Companies Court: Collins & Aikman Europe, zaak EWHC 1343. Opgehaald van ’http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/Ch/2006/1343.html
Bailii. (2012). Arrest van ‘The High Court of Justice Chancery Division Birmingham District Registry’ van 29 augustus 2012: Sparkasse Hilden Ratingen Velbert, zaak EWHC 2432. Opgehaald van http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/Ch/2012/2432.html
Brijs, S., & Lindemans, R. (2017). Kroniek Insolventierecht 2015 – 2016. TRV&RPS, 17(3), 288-339.
Bufford, S. (2006). International Insolvency Case Venue in the European Union: The Parmalat and Daisytek Controversies. Penn State Law, 12, 429-486.
Colaert, V., Keirsbilck, B., Terryn, E., & Vananroye, J. (2016). Ondernemingsrecht Een Inleiding. Oud-Heverlee: Alta.
Costa, M., Richter, D., Gerber-Lemaire, M. & Marchand, A. (2015). Regulation No. 1346/2000 on Insolvency Proceedings: The difficult COMI determination, the treatment of groups of companies and forum shopping in light of the CJEU’s and domestic case law, and the modernization of the Regulation. Droit bancaire et financier au Luxembourg, 6, 3281-3363.
Creditreform (2017). Corporate insolvencies in Europe. Opgehaald van https://www.mm.dk/pdffiles/Creditreform_2017.pdf
Curia. (2006). Arrest van het Hof van 17 januari 2006: Susanne Staubitz-Schreiber, zaak C-1/04. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=57812& pageIndex=0&doclang=nl&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=848191
Curia. (2011a). Arrest van het Hof van 15 december 2011: Rastelli Davide e C. Snc, zaak C-191/10. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=116681&a…; pageIndex=0&doclang=nl&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=848191
Curia. (2011b). Arrest van het Hof van 20 oktober 2011: Interedil, zaak C-396/09. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=111587&p…
Curia. (2012). Arrest van het Hof van 22 november 2012: Bank Handlowy w Warszawie SA, zaak C-116/11. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=& docid=130249&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=286104
Curia. (2014). Arrest van het Hof van 4 september 2014: Burgo Group SpA, zaak C-327/13. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=157359&p…; doclang=nl&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=848191
Curia. (2015). Arrest van het Hof van 11 juni 2015: Nortel Networks SA, zaak C-649/13. Opgehaald van http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=164958&p…
De Raad van de Europese Unie. (2000). Verordening (EG) Nr. 1346/2000 van de raad van 29 mei 2000 betreffende insolventieprocedures. Opgehaald van http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32000R1346…
De Raad van de Europese Unie. (2014). Samenvatting Verordening (EG) nr. 1346/2000 van de Raad van 29 mei 2000 betreffende insolventieprocedures. Opgehaald van
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:l33110…; isLegissum=true
De Raad van de Europese Unie. (2016). Effectievere regels betreffende grensoverschrijdende insolventieprocedures in de EU – Samenvatting van verordening (EU) 2015/848 – insolventieprocedures. Opgehaald van http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:230203…
Doing Business. (2017). Databank Revolving insolvency. Opgehaald van http://www.doingbusiness.org/data/exploretopics/resolving-insolvency&nb…;
EU Information Center. (2018). Danish opt outs. Opgehaald van http://english.eu.dk/en/denmark_eu/danishoptouts
Europa. (2016). Commission launches public consultation on insolvency in the European Union. Opgehaald van http://ec.europa.eu/newsroom/just/item-detail.cfm?item_id=30543
Europa. (2017). Nieuwe regels ter vereenvoudiging van grensoverschrijdende insolventieprocedures treden vandaag in werking. Opgehaald van http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-1743_nl.htm
Europa-nu. (2018). Bruto Binnenlands product per hoofd van de bevolking. Opgehaald van https://www.europa-nu.nl/id/vi59m3ateozk/bruto_binnenlands_product_per_…
European Union. (2002). Consolidated versions of the Treaty on European Union and of the Treaty establishing the European Community. Opgehaald van http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:12002E/TXT…
European Commission. (2012). Commission staff working document impact assessment: revision of regulation No 1346/2000 on insolvency proceedings. Opgehaald van http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52012SC041…
European Commission. (2016). Flash Eurobarometer 442: Report Insolvency. Opgehaald van http://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/index.cfm/ResultDoc/d…
Europees Parlement & Raad van de Europese Unie. (2015). Regulation (EU) 2015/848 of the European Parliament and of the Council of 20 May 2015 on insolvency proceedings (recast). Opgehaald van http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32015R0848…
Europees Parlement. (2018). Het Europees Parlement: bevoegdheden. Opgehaald van http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/nl/displayFtu.html?ftuId=FT…
Eurostat. (2018a). Intra and Extra-EU trade by Member State and by product group. Opgehaald van http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ext_lt_intratrd…
Eurostat. (2018b). Evolutie ondernemingen. Opgehaald van http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=bd_9bd_sz_cl_r2…
Fierbinţeanu, G. & Nemeş, V. (2017). A New Approach in Cross Border Cases: regulation (EU) No 2015/848 of the European Parliament and of the Council of 20 may 2015 on insolvency proceedings (recast)?. Challenges of the Knowledge Society, 7, 227-233.
Gallagher, A. & Chan, N. (2015). Recast EU Insolvency Regulation: a welcome development.
ABI Journal, 60-62.
Garré, B. (2010). De Europese Insolventieverordening: Efficiënte afwikkeling van grensoverschrijdende insolventieprocedures: universalisme of territorialiteit? Is het glas halfvol of halfleeg?. Jura falconis, 1, 42-106.
Haviv-Segal, I. (2005). Bankruptcy Law and Inefficient Entitlements. Berkeley Business Law Journal, 2(2), 355- 398.
Hof van Justitie. (2006). Arrest van het Hof van 2 mei 2006: Eurofood IFSC Ltd, zaak C-341/04. Opgehaald van https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX% 3A62004CJ0341
Insolvency Direct. (2008). History and background to the EC Regulation on Insolvency Proceedings. Opgehaald van https://www.insolvencydirect.bis.gov.uk/technicalmanual/Ch37-48/chapter…
Keay, A. (2017). The Harmonization of the Avoidance Rules in European Union Insolvencies. International and Comparative Law Quarterly, 66, 79-105.
Manko, R. (2013). Cross-border Insolvency Law in the EU. Library Briefing of the European Parliament, 1-2.
McCormack, G. (2016). Something Old, Something New: Recasting the European insolvency regulation. The Modern Law Review, 79 (1). 102-146.
McGowan, M.A. & Andrews, D. (2016). Insolvency Regimes and Productivity Growth: a framework for analysis. Economics Department Working Papers OECD, 1309.
Omar, P. (2015). The Inevitability of Insolvency Tourism. Netherlands International Law Review, 62 (3), 429-444.
Paul Hastings. (2015). Stay Current: New EU Regulation on Insolvency Proceedings. Opgehaald van https://www.paulhastings.com/publications-items/details/?id=2011e669-23…
Posner, R. A. (2014). Economic Analysis of Law. New York: Wolters Kluwer Law & Business
Siew Lin Lee, R. (2015). How is ‘efficiency’ determined in the insolvency context? Clarifying the meaning of efficiency with the conjunction of insolvency jurisprudence and economic methodology. The University of Queensland Australia.
Sziranyi, P. (2015). EU-wide Interconnection of Insolvency Registers. ERA Forum, 16. 219-228.
UNCITRAL. (2018). About us. Opgehaald van http://www.uncitral.org/uncitral/en/about_us.html
van Galen, R. (2015). The Recast Insolvency Regulation and Groups of Companies. ERA Forum, 16, 241-253.
van Galen, R. (2017). De Herziene Europese Insolventieverordening. Opgehaald van https://www.nautadutilh.com/siteassets/documents/de_herziene_europese_i…
Weideman, J. & Stander, A.L. (2012). European and American Perspectives on the Choice of Law Regarding Cross-border Insolvencies of Multinational Corporations: suggestions for South Africa. Potchefstroom Electronic Law Journal, 15(5), 132-227.
Wessels, B. (2006). EU Insolvency Regulation and its Impact on European Business. CESifo DICE Report, 4(1), 16–21.
Wessels, B., Markell B.A. & Kilborn, J. (2009). International Cooperation in Bankruptcy and Insolvency Matters. Oxford: Oxford University Press.
Wessels, B. (2011). Amending the EU Insolvency Regulation: shaken or stirred?. Paris: INSOL Europe.
Wessels, B. (2015). The EU Regulation on Insolvency Proceedings (Recast). Maastricht journal of European and Comparative law: legal development, 22(5), 771-777.
World Bank Group. (2017). Doing Business 2017: Equal Opportunity for All. Washington D.C.
World Bank. (2017). Databank World Development Indicators. Opgehaald van http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=world-developmen…
World Bank. (2018a). BBP per capita. Opgehaald van http://databank.worldbank.org/data/ reports.aspx?source=2&series=NY.GDP.PCAP.CD&country=#
World Bank. (2018b). GINI-index. Opgehaald van http://databank.worldbank.org/data/ reports.aspx?source=2&series=SI.POV.GINI&country=#
