Handvaten voor verpleegkundigen die in aanraking komen met een verzoek om euthanasie binnen de context van de psychiatrie.
Euthanasie in de geestelijke gezondheidszorg.
Wat denkt u van de combinatie euthanasie en geestelijke gezondheidszorg? Beide woorden dragen binnen deze moderne tijdsgeest nog steeds een taboe met zich mee. Euthanasie binnen de geestelijke gezondheidszorg is dan ook een heel interessant debat, waar uren lang over gepraat kan worden. In mijn bachelorproef neem ik u graag mee op weg met euthanasie in de geestelijke gezondheidszorg.
Wat is psychisch lijden?
Euthanasie is geen eenvoudige kwestie binnen de geestelijke gezondheidszorg. Zowel wettelijk, ethisch/moreel als binnen de psychiatrische praktijk is er heel veel ruimte voor twijfel en interpretatie. Vandaar ook dat de broeders van liefde onlangs hun visie aanpasten. Psychisch lijden wordt vaak gezien als subjectief en dat is net het moeilijke. Een patiënt die psychisch lijdt, kan niet uitleggen hoe het voelt. Psychisch lijden uitleggen, is alsof je aan een persoon die blind is, proberen uitleggen wat kleuren zijn.
Deze bachelorproef handelt in het eerste deel een theoretisch luik. Van waar komt het begrip/de handeling euthanasie? Anderzijds komt het vaak voor in onze maatschappij? Ik licht alvast een tipje van de sluier op, van alle euthanasie procedures die in 2016 werden uitgevoerd, bedraagt maar liefst 58% een euthanasie procedure met opgegeven psychisch lijden.
Het tweede deel handelt over het ethische/morele luik. Zowel mogelijke 'pro' als 'contra' opinies worden hierin gehoord.
Het derde en laatste deel handelt over specifieke handvaten aan verpleegkundigen die in aanraking komen met een euthanasie aanvraag en/of euthanasie procedure.
Op naar een betere gezondheidszorg.
De geestelijke gezondheidszorg is een setting die veel meer aandacht nodig heeft. De laatste tijd is de setting erg actief in de media. Het krijgt aandacht, maar heeft nog meer aandacht nodig. Meer aandacht, maar ook meer denkwerk. Hopelijk leidt dat denkwerk op zich naar een betere gezondheidszorg.
Bibliografie
Boevinck, W. A., Wolf, J. R. L. M., Van Nieuwenhuizen, C. H., & Schene, A. H. (1995). Kwaliteit van leven van langdurig van ambulante zorg afhankelijke psychiatrische patiënten; een conceptuele verkenning. Tijdschrift voor psychiatrie, 37(2), 1-12. Geraadpleegd via http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/issues/196/articles/955
Carter, Ian, Positive and Negative Liberty. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition). Geraadpleegd op 17 mei 2018, via https://plato.stanford.edu/entries/liberty-positive-negative/
Casteur, G. (2013). Is de Federale Controlecommissie Euthanasie een schijnvertoning? (Opiniestuk). Geraadpleegd op 20 mei 2018 via https://lirias.kuleuven.be/bitstream/123456789/434774/1/AR1356_035.pdf
Cohen-Almagor, R., Ely, W. (2018, 5 januari). Euthanasia and Palliative Sedation in Belgium. Geraadpleegd via https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3102668
De Bosschere, C. (2017-2018). Palliatieve zorg [cursus]. Gent: Arteveldehogeschool Bachelor in de verpleegkunde
De Vries, J., & Roukema, A. (2011). Kwaliteit van het leven, een medisch-psychologisch perspectief. In Wouters, E. & Canters, N. (Reds.), Kwaliteit van het leven (pp. 11-20). Den Haag, Nederland: Boom Lemma.
Distelmans, & F. Bussche (Reds.), Een goede dood (pp. 63-86). Brussel, België: VUBPRESS.
Federale aangifte- en controlecommissie. (2004). FCEE Euthanasie verslag 2004. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2006). FCEE Euthanasie verslag 2006. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2008). FCEE Euthanasie verslag 2008. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2010). FCEE Euthanasie verslag 2010. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2012). FCEE Euthanasie verslag 2012. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2014). FCEE Euthanasie verslag 2014. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Federale aangifte- en controlecommissie. (2016). FCEE Euthanasie verslag 2016. Geraadpleegd van http://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/nl/documenten/fcee-euthanasi…
Hebbrecht, M. (2013). Overdracht en tegenoverdracht. In J. De Lepeleire, & M. Keirse (Reds.), Zorgverlener, vergeet jezelf niet (pp. 53-68). Leuven, België: Acco.
https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/liberty-positive-ne….
Keirse, M. (2011). Later begint vandaag. Tielt, België: Lannoo.
Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, Koninklijke Nederladsche Maatschappij tot bevordering der Pharmacie. (2012). Uitvoering euthanasie en hulp bij zelfdoding. Geraadpleegd op 16 december 2017 via https://www.knmp.nl/downloads/richtlijn-uitvoering-euthanasie-en-hulp-b…
Liégois, A (2018). Een relationeel model voor het evalueren van beslissingsbekwaamheid in de psychiatrie. Tijdschrift voor psychiatrie, 60, 29-36.
Liégois, A., & Eneman, M. (2009). Ethisch advies over de preventie van zelfdoding in de geestelijke gezondheidszorg. Tijdschrift voor psychiatrie, 51(5), 315-324. Geraadpleegd van http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/issues/407/articles/2779
Mill, David, Freedom of Speech, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition). Geraadpleegd op 17 mei via https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/freedom-speech
Mill, J. S. (2002). On liberty (Herz. ed.). Dover, Verenigde Staten: Dover Publications Inc..
Mortier, F. (2012). Ethische aspecten van euthanasie en de toepassing van de wet. In W.
Nys, T. R. V. (2005). Paternalisme en autonomie in de geestelijke gezondheidszorg. Tijdschrift voor psychiatrie, 47(8), 219-228. Geraadpleegd van http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/articles_1390p…
Rohaert, K. (z.j.). Eed van Hippocrates. Geraadpleegd op 2 oktober 2017, via https://www.ordomedic.be/nl/orde/artseneed/eed-hippocrates/p
Seneca, L.A. (2015). De goede dood. Amsterdam: Singel uitgeverijen.
Ten Have, H. A. M. J., Ter Meulen, R. H. J., & Van Leeuwen, E. (2009). Medisch verantwoord handelen. In H. A. M. J. Ten Have, R. H. J. Ter Meulen, & E. Van Leeuwen (Reds.), Medische ethiek (3e ed., pp. 51-77). Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
Thienpont, L., Detry, O., Devisch, I., Distelmans, W., Lauwereys, L., Van Raemdonck, D., Wyffels, P.,Ysebaert, D. (2017). Orgaandonatie na euthanasie (brochure). Plaats en herkomst niet gekend: Leif, De Maakbare Mens en Belgische Transplantatie Vereniging
Van Audenhove, C. (2012, 6 oktober) De visie op herstel: een nieuw perspectief in de zorg [Collegeslides]. Geraadpleegde via http://www.upsendowns.be/docs/vanaudenhove.pdf
Van den Berghe, Gie, Genadeloze genadedood. Geraadpleegd op 15 december 2017 via http://www.serendib.be/artikels/genadelozegenadedood.htm#top
Wet betreffende de euthanasie. (2002, 28 mei). Geraadpleegd op 15 oktober 2017 via http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&…
Weyembergh, M. (2000, 14 februari). Over de relatie van waarheid tot singulariteit (Over: Rudi Visker). Minerva Uil, 17(2), 407. Geraadpleegd op 27 mei 2018, via https://ojs.ugent.be/deuilvanminerva/article/view/1618
Wilson, E. (2016). Seneca: a life. St Ives: Penguin.
Zorgnet-Icuro. (2018, 5 maart). Ethisch advies 20: Levenseindezorg voor niet-terminale patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen. Geraadpleegd op 4 april 2018, via https://www.zorgneticuro.be/publicaties/ethisch-advies-20-levenseindezo…
