Gezonder eten? Mensen ontvangen best een duwtje in de goede richting
New year, new me. Je kent die uitspraak waarschijnlijk wel. Het is de belofte die duizenden mensen maken aan het begin van het nieuwe jaar. Ze maken voornemens dat ze dit jaar wél meer zullen sporten en wél gezonder zullen eten. Maar is dit ook zo? Helaas niet. Mensen maken regelmatig goede voornemens, maar slagen er meestal niet in om die voornemens ook waar te maken. Om een gezonder leven te leiden, hebben mensen vaak nood aan… een duwtje in de goede richting.
Een ‘duwtje’ in de rug
Stel je het volgende voor: Je zit ’s avonds in de zetel. Je hebt niet echt honger, maar je beslist toch om een snack uit de kast te halen. Je doet de kast open en ziet direct een zak chips liggen. Je wil er slechts enkele eten, maar voordat je het weet zit je aan de onderkant van de zak te grabbelen. Klinkt je dit bekend? Wel, je bent niet de enige. Mensen doen vaak dingen omdat ze aangenaam of gemakkelijk zijn, zelfs wanneer ze weten dat die dingen eigenlijk niet zo gezond zijn.
Mensen hebben soms dus nood aan een klein duwtje in de rug om gezondere keuzes te maken, zoals bijvoorbeeld vaker gezonde voeding eten. Aan de hand van kleine veranderingen in hun omgeving, kunnen mensen gemotiveerd worden om gezondere keuzes te maken. Deze kleine veranderingen worden ook wel nudges genoemd (Engels voor duwtjes). Denk bijvoorbeeld aan de supermarkt. Mensen kiezen doorgaans de producten die in de rekken op ooghoogte staan. Door de gezonde voeding op ooghoogte te plaatsen, een kleine verandering weliswaar, kunnen mensen gemotiveerd worden om de gezonde voeding te kiezen.
Sociale invloed als nudge
Mensen kunnen ook een duwtje krijgen in de goede richting door hen te informeren over het goede gedrag van andere mensen. Uit onderzoek is reeds vaak gebleken dat mensen beïnvloed worden door hun sociale omgeving. Zo zullen mensen bijvoorbeeld meer eten wanneer ze omringd zijn door andere mensen die veel eten. Wanneer mensen informatie ontvangen over het gedrag van anderen mensen, spreken we ook wel over descriptieve normen.
Descriptieve normen kunnen echter niet altijd een invloed uitoefenen op het gedrag van mensen. Bij een experiment op Leuvense studenten werd nagegaan of descriptieve normen ervoor kunnen zorgen dat studenten vaker een gezonde eetkeuze maken. Studenten kregen tijdens het experiment de keuze tussen een gezonde snack (fruit) en een ongezonde snack (chocoladereep). Voor de snacks werden bordjes geplaatst die de studenten informeerden dat de grote meerderheid van de andere studenten voordien de gezonde snack had gekozen. Deze bordjes hadden de bedoeling om studenten de gezonde snack te laten kiezen. Toch mocht het niet baten… De descriptieve norm had geen invloed op het eetgedrag van de Leuvense studenten.
Mag dit allemaal eigenlijk wel?
Overheden maken steeds vaker gebruik van nudges, zoals descriptieve normen, om het gedrag van mensen te beïnvloeden. In 2016 werd in Vlaanderen een Team Gedragsinzichten opgericht dat nudges toepast op het Vlaamse volk. De kans is echter groot dat je dit zelf nog niet hebt opgemerkt. Dat komt doordat nudges het gedrag van mensen beïnvloeden… zonder dat zij dat zelf doorhebben.
Om die reden is er ook heel wat kritiek op nudges. Volgens sommigen zouden ze manipulatief zijn omdat ze mensen beïnvloeden zonder dat zij dat beseffen. Toch kan dit heel makkelijk opgelost worden, namelijk door transparant over de nudges te communiceren. Nudges zijn niet manipulatief wanneer mensen reeds op voorhand een duidelijke waarschuwing ontvangen. De vraag is echter… zal die waarschuwing geen invloed hebben op de werking van de nudge?
Waarschuwing
Denk even terug aan het experiment op de Leuvense studenten. Zij kregen bordjes te zien die hen motiveerden om de gezonde snack te kiezen. Stel je nu eens voor dat enkele studenten op voorhand een waarschuwing kregen dat die bordjes daar opzettelijk werden geplaatst om hen te beïnvloeden. Zou dit een invloed hebben op de werking van die bordjes? Wel, dat werd tijdens het experiment ook nagegaan.
Wat bleek hieruit? Studenten die op voorhand een waarschuwing kregen, reageerden helemaal niet anders dan studenten die voordien geen waarschuwing hadden kregen. In beide situaties slaagden de bordjes (de descriptieve normen) er niet in om de studenten een gezonde snack te laten kiezen.
Wat valt hier nu uit te leren?
Mensen maken niet altijd gezonde keuzes. Ze eten vaak ongezonde voeding, hoewel dat niet altijd hun bedoeling is. Mensen kunnen dus wel baten van een klein duwtje in de rug. Dat kan door kleine veranderingen te maken in hun omgeving. Toch zullen niet alle kleine veranderingen (of nudges) erin slagen om het gedrag van mensen te beïnvloeden. Descriptieve normen, bijvoorbeeld, slagen er niet altijd in om mensen een gezondere eetkeuze te laten maken.
Toch blijft het belangrijk om nudges te ontwikkelen die wél werken… en die bovendien transparant zijn.
Bibliografie
A nudge too far? (2016). New Scientist, 299(3064), 5.
Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179-211.
Argo, J., Dahl, D., & Manchanda, R. (2005). The Influence of a Mere Social Presence in a Retail Context. Journal of Consumer Research, 32(2), 207-212.
Arjona, D., Heap, S., & Ramalingam, A. (2017). Social information "nudges": An experiment with multiple group references. Southern Economic Journal, 84(1), 348-365.
Asch, S. (1955). Opinions and Social Pressure. Scientific American, 193(5), 31-35.
Bartke, S., Friedl, A., Gelhaar, G., Reh, L. (2017). Social comparison nudges – Guessing the norm increases charitable giving. Economics Letters, 152, 73-75.
Beggs, J.N. (2016). Private-Sector Nudging: The Good, the Bad and the Uncertain. In S. Abdukadirov (Red.), Nudge theory in action: behavioural design in policy and markets (pp. 125-159). Zwitserland: Palgrave Macmillan.
Boerman, S., Van Reijmersdal, E., & Neijens, P. (2014). Using Eye Tracking to Understand the Effects of Brand Placement Disclosure Types in Television Programs. Journal of Advertising, 44(3), 1-12.
Bovens, L. (2009). The Ethics of Nudge. In T. Grüne-Yanoff & S.O. Hansson (Reds.), Preference change: approaches from philosophy, economics and psychology (pp. 207-219). Geraadpleegd op 29 april 2018, via http://www.bovens.org/TheEthicsFV.pdf
Brehm, J.W. (1989). Psychological Reactance: Theory and Applications. Advances in Consumer Research, 16, 72-75.
Brock, T.C., & Green, M.C. (2005). Persuasion: Psychological perspectives and insights. Thousand Oaks: Sage.
Bruns, H, Kantorowicz-Reznichenko, E, Klement, K, Luistro, J.M, & Rahali, B. (2016). Can Nudges Be Transparent and Yet Effective? (No. 33). WiSo-HH Working Paper Series. Geraadpleegd via http://hdl.handle.net/1765/97775
Burger, J., Bell, H., Harvey, K., Johnson, J., Stewart, C., Dorian, K., & Swedroe, M. (2010). Nutritious or delicious? The effect of descriptive norm information on food choice. Journal of Social and Clinical Psychology, 29(2), 228-242.
Chater, N.J. (2015, 12 september). The nudge theory and beyond: how people can play with your mind. The Guardian. Geraadpleegd via https://www.theguardian.com/theobserver/2015/sep/12/nudge-theory-mental…
Chriss, J. (2016). Influence, Nudging, and Beyond. Society, 53(1), 89-96.
Choi, Y., Leshner, G., & Choi, J. (2008). Third-Person Effects of Idealized Body Image in Magazine Advertisements. American Behavioral Scientist, 52(2), 147-164.
Cialdini, R., Reno, R., & Kallgren, C. (1990). A Focus Theory of Normative Conduct: Recycling the Concept of Norms to Reduce Littering in Public Places. Journal of Personality and Social Psychology, 58(6), 1015-1026.
Davison, W.P. (1983). Third-person effect in communication. Public Opinion Quarterly, 47, 1
De Ridder, D.T.D., Kroese, F.M., & De Vet, E. (2016). Nudging: Next questions. Bestuurskunde, 25(3), 46-52.
Dixon, J.K., & Maneesriongul, W. (2004). Instrument translation process: a methods review. Journal of Advanced Nursing, 48(2), 175-186.
Dowd, E.T., Milne, C.R., & Wise, S.L. (1991). The Therapeutic Reactance Scale: A Measure of Psychological Reactance. Journal of Counseling and Development, 69(6), 541-45.
Dowd, E.T., & Wallbrown, F. (1993). Motivational Components of Client Reactance. Journal of Counseling & Development, 71(5), 533-538.
Evans, N. (2012). A ‘Nudge’ in the Wrong Direction. Review – Institute of Public Affairs, 64(4), 16-19.
Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (vierde editie). London: Sage.
Fischer, M., & Lotz, S. (2014). Is Soft Paternalism Ethically Legitimate? - The Relevance of Psychological Processes for the Assessment of Nudge-Based Policies. IDEAS Working Paper Series from RePEc, 2014.
Friestad, M., & Wright, P. (1994). The Persuasion Knowledge Model: How People Cope with Persuasion Attempts. Journal of Consumer Research, 21(1), 1-31.
Goldsmith, R., Clark, R., & Lafferty, B. (2005). Tendency to Conform: A New Measure and its Relationship to Psychological Reactance. Psychological Reports, 96(3), 591-594.
Gunnlaugsson, B. (2014). Informed Nudges: The Effect of Pre- or Post-Informing About Motives and Mechanisms of Nudge Based Behavioral Interventions (Ongepubliceerd Eindwerk). Norwegian University of Life Sciences.
Hass, R.G., & Grady, K. (1975). Temporal delay, type of forewarning, and resistance to influence. Journal of Experimental Social Psychology, 11(5), 459-469.
Helmer, S., Sebena, R., Mcalaney, J., Petkeviciene, J., Salonna, F., Lukács, A., & Mikolajczyk, R. (2016). Perception of High Alcohol Use of Peers Is Associated With High Personal Alcohol Use in First-Year University Students in Three Central and Eastern European Countries. Substance Use & Misuse, 51(9), 1224-1231.
Hong, S., & Faedda, S. (1996). Refinement of the Hong Psychological Reactance Scale. Educational and Psychological Measurement, 56(1), 173-182.
Jung, T., Shim, W., & Mantaro, T. (2010). Psychological Reactance and Effects of Social Norms Messages among Binge Drinking College Students. Journal of Alcohol and Drug Education, 54(3), 7-18.
Kahneman, D. (2012). Thinking, Fast and Slow. London: Penguin.
Kormos, C., Gifford, R., & Brown, E. (2015). The Influence of Descriptive Social Norm Information on Sustainable Transportation Behavior. Environment and Behavior, 47(5), 479-501.
Kroese, F., Marchiori, D.R., & De Ridder, D. T.D. (2016). Nudging healthy food choices: A field experiment at the train station. Journal of Public Health, 38(2), e133-e137.
Lee, S.Y. (2010). Ad-induced affect: The effects of forewarning, affect intensity, and prior brand attitude. Journal of Marketing Communications, 16(4), 225-237.
Lewinski, P., Fransen, M., & Tan, E. (2016). Embodied Resistance to Persuasion in Advertising. Frontiers In Psychology, 7, 1202.
Lewis, M., Patrick, M., Mittmann, A., & Kaysen, D. (2014). Sex on the Beach: The Influence of Social Norms and Trip Companion on Spring Break Sexual Behavior. Prevention Science, 15(3), 1-11.
Loewenstein, G., Bryce, C., Hagmann, D., & Rajpal, S. (2015). Warning: You are about to be nudged. Behavioral Science & Policy, 1(1), 35-42.
Ly, K., & Soman, D. (2013). Nudging Around the World. Geraadpleegd via https://www.um.es/documents/1922922/1973600/Nudging+Around+The+World.pd…
Marchiori, D.R., Adriaanse, M.A., & De Ridder, D.T.D. (2017). Unresolved questions in nudging research: Putting the psychology back in nudging. Social and Personality Psychology Compass, 11(1).
Meesmann, U., Martensen, H., & Dupont, E. (2015). Impact of alcohol checks and social norm on driving under the influence of alcohol (DUI). Accident Analysis and Prevention, 80, 251-261.
Milyavskaya, M., & Nadolny, D. (2016). Health goals among American adults: Prevalence, characteristics, and barriers. Journal of Health Psychology.
Moseley, A., & Stoker, G. (2015). Putting Public Policy Defaults to the Test: The Case of Organ Donor Registration. International Public Management Journal, 18(2), 246-264.
Nielsen. (2015). Nielsen Global Health and Wellness Report. Geraadpleegd via https://www.nielsen.com/content/dam/nielsenglobal/eu/nielseninsights/pd…
Nielsen. (2017). Capitalizing on consumers’ increased focus on health and wellness. Geraadpleegd via
http://www.nielsen.com/us/en/insights/news/2017/capitalizing-on-consume…
Nolan, J., Schultz, P., Cialdini, R., Goldstein, N., & Griskevicius, V. (2008). Normative Social Influence is Underdetected. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(7), 913-923.
Pliner, P., & Mann, N. (2004). Influence of social norms and palatability on amount consumed and food choice. Appetite, 42(2), 227-237.
Quick, B.L., & Stephenson, M.T. (2008). Examining the Role of Trait Reactance and Sensation Seeking on Perceived Threat, State Reactance, and Reactance Restoration. Human Communication Research, 34(3), 448-476.
Quick, B., Scott, A., & Ledbetter, A. (2011). A Close Examination of Trait Reactance and Issue Involvement as Moderators of Psychological Reactance Theory. Journal of Health Communication, 16(6), 660-679.
Ridout, B., & Campbell, A. (2014). Using Facebook to deliver a social norm intervention to reduce problem drinking at university. Drug and Alcohol Review, 33(6), 667-673.
Robinson, E., & Higgs, S. (2013). Eat as they eat, not as they think. Descriptive but not injunctive social norm messages can increase fruit and vegetable intake. Appetite, 71, 484.
Roininen, K., Lähteenmäki, L., & Tuorila, H. (2000). An application of means-end chain approach to consumers' orientation to health and hedonic characteristics of foods. Ecology Of Food And Nutrition, 39(1), 61-81.
Roininen, K., Tuorila, H., Zandstra, E.H., De Graaf, C., Vehkalahti, K., Stubenitsky, & Mela, D.J. (2001). Differences in health and taste attitudes and reported behaviour among Finnish, Dutch and British consumers: A cross-national validation of the Health and Taste Attitude Scales (HTAS). Appetite, 37(1), 33-45.
Rozendaal, E., Buijs, L., & Van Reijmersdal, E. (2016). Strengthening Children's Advertising Defenses: The Effects of Forewarning of Commercial and Manipulative Intent. Frontiers in Psychology, 7, 1186.
Saeys, F. (2015). Conceptnota voor nieuwe regelgeving: betreffende de Introductie van Nudging in Vlaanderen. Geraadpleegd via https://www.openvld.be/library/1/files/5157_conceptnota_over_de_introdu…
Sagarin, B.J., & Henningsen, L.M. (2017). Resistance to influence. In S.G. Harkens, K.D. Williams, & J. Burger (Reds.), The Oxford Handbook of Social Influence. Oxford: University Press.
Salkind, N.J. (2010). Ceiling Effect. In Encyclopedia of Research Design. Geraadpleegd via http://methods.sagepub.com/reference/encyc-of-research design/n44.xml
Salmon, S., Fennis, B., De Ridder, D., Adriaanse, M., De Vet, E., & Kazak, Anne E. (2014). Health on Impulse: When Low Self-Control Promotes Healthy Food Choices. Health Psychology, 33(2), 103-109.
Scheibehenne, B., Miesler, P., & Todd, P.M. (2007). Fast and frugal food choices: Uncovering individual decision heuristics. Appetite,49(3), 578-589.
Shin, D., & Kim, J. (2011). Alcohol Product Placements and the Third-Person Effect. Television & New Media, 12(5), 412-440.
Steffel, M., Williams, E., & Pogacar, R. (2016). Ethically Deployed Defaults: Transparency and Consumer Protection Through Disclosure and Preference Articulation. Journal Of Marketing Research, 53(5), 865-880.
Sunstein, C.R. (2015). Nudging and choice architecture: ethical considerations. Yale Journal on Regulation, 809.
Talvia, S., Räsänen, L., Lagström, H., Anglè, S., Hakanen, M., Aromaa, M., Sillanmäki, L., Saarinen, M., Simell, O. (2011). Parental eating attitudes and indicators of healthy eating in a longitudinal randomized dietary intervention trial. Public Health Nutrition, 14(11), 2065-2073.
Thaler, R.H, & Sunstein, C.R. (2009). Nudge: Improving decisions on health, wealth, and happiness. London: Penguin.
Thaler, R.H. (2015, 31 oktober). The Power of Nudges, for Good and Bad. The New York Times. Geraadpleegd via https://www.nytimes.com/2015/11/01/upshot/the-power-of-nudges-for-good-…
The Behavioural Insights Team. (2015). Update report 2013-2015. Geraadpleegd via www.behaviouralinsights.co.uk/wp-content/uploads/2015/07/BIT_Update-Rep…
The GBD Obesity Collaborators. (2017). Health Effects of Overweight and Obesity in 195 Countries over 25 Years. The New England Journal of Medicine, 377(1), 13-27.
Tsay-Vogel, M. (2016). Me versus them: Third-person effects among Facebook users. New Media & Society, 18(9), 1956-1972.
Urala, N., & Lähteenmäki, L. (2006). Hedonic ratings and perceived healthiness in experimental functional food choices. Appetite, 47(3), 302-314.
Van Dam, Y. K. (1996). Environmental assessment of packaging: The consumer point of view. Environmental Management, 20(5), 607–614.
Vlaams Parlement. (2017). Vlaams Team Gedragsinzichten – Evaluatie. Geraadpleegd via http://docs.vlaamsparlement.be/pfile?id=1338153
Zandstra, E.H., De Graaf, C., & Van Staveren, W.A. (2001). Influence of health and taste attitudes on consumption of low- and high-fat foods. Food Quality and Preference, 12(1), 75-82.
