Muscular toys and Fragile boys,
-Guys, (don’t) shoot the Messenger.
Abstract
Lichaamsontevredenheid is tegenwoordig een veelvoorkomend probleem. Na jarenlang onderzoek is het ondertussen al geweten dat schoonheidsidealen die verspreid worden via de media, een negatieve invloed hebben op lichaamstevredenheid bij vrouwen. Deze lichaamsontevredenheid wordt op zijn beurt gelinkt aan eetstoornissen, depressies en andere psychische stoornissen. Veel van dit onderzoek focust zich echter op vrouwen. Daarnaast is dit onderzoek gedateerd en geeft het weinig informatie over een nieuw opkomende media: de sociale media. Dit zorg ervoor dat er in de literatuur twee vragen onbeantwoord blijven. Hoe zit het met de lichaamstevredenheid van mannen? Draagt sociale media ook bij tot lichaamsontevredenheid bij hen?
In deze bachelorproef gingen we op zoek naar een antwoord op deze vragen. Na een correlatieonderzoek bij 128 adolescente mannen kunnen we concluderen dat er een verband was tussen actief socialemediagebruik en een verlaagde lichaamstevredenheid bij adolescente mannen tussen 18 en 21 jaar oud.
Het (on)breekbaar ego van een man.
Ook mannen worden dagelijks geconfronteerd met een mannelijk schoonheidsideaal. U kunt er zich alvast iets bij voorstellen. Brede schouders, grote borstkas, smalle taille. Dit is ook het schoonheidsideaal dat in de tijd van de Grieken en Romeinen aanwezig was. Ook met dit type lichaam werden hun goden afgebeeld. (Mikalson, 2010)
Er wordt vaak onterecht verondersteld dat mannen zich geen zorgen maken om hun gewicht. Dat mannen wel degelijk begaan zijn met hun lichaamsbeeld wordt bevestigd door verschillende wetenschappelijke artikels uit Engelstalige landen (Blonde, 2008). Deze Engelstalige artikels geven immers aan dat lichaamsontevredenheid bij adolescente jongens stijgt wanneer ze in contact komen met foto’s van gespierde en aantrekkelijke mannen. Voornamelijk bij foto’s uit tijdschriften, magazines en/of tv-reclame.
Niet enkel foto’s kunnen een invloed hebben op de lichaamstevredenheid van mannen. Zo kan ook speelgoed een invloed hebben. De actiepoppen waar mannen mee spelen zijn de laatste 25 jaar aanzienlijk groter en gespierder geworden. Meer nog, deze stijging in gespierdheid zorgt mogelijk voor voortzetting van de gedachte dat het mannelijk lichaam strak en gespierd moet zijn (Baghurst et al, 2006). Wetenschappelijk onderzoek toonde in het verleden dat deze onrealistisch gespierde actiefiguren zorgen voor een daling in de lichaamstevredenheid bij adolescente jongeren. (Barlett et al, 2005)
Deze studies bewijzen als het ware dat mannen niet over het onbreekbaar ego beschikken waar de meeste mensen van uitgaan. De hedendaagse adolescent komt de laatste jaren aanzienlijk minder in contact met deze schoonheidsidealen via tijdschriften of televisie. Er is namelijk een nieuw soort media in opmars, de sociale media.
Sociale media als boodschapper van de goden
Sociale media is de nieuwe weg waarlangs deze (goddelijke) schoonheidsidealen verspreid worden. Ook dit is niet zonder gevaren. Sociale media zorgt dat iemand zich meer zorgen gaat maken om zijn uiterlijk. (Mountford, 2017)
Onderzoekers van de Flinders universiteit exploreerden de relatie tussen internet gebruik en lichaamsbeeld bij adolescente meisjes. Men concludeerde dat de tijd die meisjes op het internet doorbrachten significant gerelateerd was aan internalisering van het dun lichaamsideaal, lichaamsbewaking, en een obsessie voor een smal lichaam (Slater, 2013). De resultaten toonden aan dat adolescente meisjes die sociale media gebruikten een hogere lichaamsontevredenheid hebben en streven naar een smalle taille. Dit meer dan vrouwen die geen sociale media gebruiken (Slater, 2013)
Daarenboven zullen vrouwen die uren spenderen op sociale media meer kans hebben op, ontevredenheid over het gewicht, een lager zelfbeeld, lichaamsontevredenheid, lichaamsonzekerheid en een hoger niveau van depressie vertonen. De tijd dat deze vrouwen spenderen aan sociale media heeft een impact op de manier hoe ze zich voelen en op hoe ze denken over hun lichaam. Dit komt omdat het internet een belangrijk medium is voor sociaal-culturele bezigheden. (Slater, 2013)
(Don’t) shoot the Messenger
Nicaurys Hernandez onderzocht 128 mannen van 18 t.e.m. 21 jaar oud. Het doel was nagaan als er een verband is tussen actief sociale mediagebruik, lichaamsontevredenheid en gedragsmatige investering in gespierdheid (dit effectief streven naar meer gespierdheid).
Voor het onderzoek werd een online vragenlijst opgesteld waar men vragen beantwoordde omtrent deze drie aspecten. In de eerste vragenlijst werd gevraagd naar de frequentie waarmee men verschillende sociale media gebruikt (zoals Facebook, Instagram, enzovoort). In de tweede vragenlijst moest men aangeven hoe tevreden men was over verschillende lichaamsdelen. Laatst werd gevraagd naar hoeveel tijd en moeite men investeerde in gespierder te worden. Daarnaast werd gevraagd als men gespierde vrienden, gespierde influencers (dit zijn gekende publieke figuren zoals Dwayne The Rock Johnson), of geen gespierde mensen volgt op die sociale media
De deelnemers die het actiefste waren op sociale media, hadden ook een lage lichaamstevredenheid. Daarbovenop gingen zowel deelnemers met een lagere lichaamstevredenheid en personen die actief zijn op sociale media meer moeite doen om gespierd te worden.
Tenslotte zouden deelnemers die gespierde influencers volgen, meer moeite steken in gespierd worden, dan deelnemers die geen gespierde personen volgen via sociale media.
Maar wees gewaarschuwd voor overhaaste conclusies rond oorzaak en gevolg. Enerzijds kan het zijn dat actief gebruik van sociale media zorgt voor lichaamsontevredenheid. Anderzijds kan het evengoed zijn dat mensen die ontevreden zijn over hun lichaam, meer gebruik maken van sociale media. Er kan hier ook een andere factor, zoals bijvoorbeeld depressie, een beslissende rol in spelen.
Op dezelfde manier kan het inderdaad zijn dat mensen die actief zijn op sociale media meer moeite zullen doen op gespierd te zijn. Anderzijds kan het zijn dat sporters meer sociale media gebruiken om een platform te hebben om hun ervaring te delen met anderen.
Tenslotte kan een lichaamsontevredenheid er voor zorgen dat mensen meer gaan sporten. Maar het kan ook zijn dat een ongewenst resultaat tijdens het sporten, zorgt voor lichaamsontevredenheid. Denk maar aan mensen die vermageren in de plaats van gespierd te worden.
Lichaamsontevredenheid en gedragsmatige investering in gespierdheid zijn grote indicatoren van eetstoornissen bij mannen. Het is vooral belangrijk dat hulpverleningsinstanties inzien dat ook mannen beïnvloed worden door de sociale media.
Verder onderzoek zal moeten uitwijzen hoe sociale media zoals Facebook, Messenger en instagram de lichaamstevredenheid precies beïnvloedt. Voorlopig zijn het (slechts) boodschappers van het opgelegde schoonheidsideaal dat overal aanwezig is. So guys (don’t) shoot the Messenger.
Verhofstadt-Deneve, L., Vyt, A., & Van Geert, P. L. C. (2003). Handboek ontwikkelingspsychologie: grondslagen en theorieën. Bohn Stafleu Van Loghum.
Mäkinen, M., Puukko-Viertomies, L. R., Lindberg, N., Siimes, M. A., & Aalberg, V. (2012). Body dissatisfaction and body mass in girls and boys transitioning from early to mid-adolescence: additional role of self-esteem and eating habits. BMC psychiatry, 12(1), 35. https://doi.org/10.1186/1471-244X-12-35
Leit, R. A., Pope, H. G., & Gray, J. J. (2001). Cultural expectations of muscularity in men: The evolution of Playgirl centerfolds. International Journal of eating disorders, 29(1), 90-93.
Thompson, J. Kevin; Heinberg, Leslie J.; Altabe, Madeline; Tantleff-Dunn, Stacey. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment, and treatment of body image disturbance. Washington, DC, US: American Psychological Association. xii 396 pp., http://dx.doi.org/10.1037/10312-000
Austin, S. B., Haines, J., & Veugelers, P. J. (2009). Body satisfaction and body weight: gender differences and sociodemographic determinants. BMC public health, 9(1), 313.
Bordo, S. (1999). The Male Body. A New Look at Men in Private and Public. New York: Farrar, Straus, Giroux. Geraadpleetd op 19 juli 2017, van http://www.nytimes.com/books/first/b/bordo-body.html
Jagger, E. (1998). Marketing the self, buying an other: Dating in a post modern, consumer society. Sociology, 32(4), 795-814. https://doi.org/10.1177/0038038598032004009
Meeus, W., van de Schoot, R., Keijsers, L., & Branje, S. (2012). Identity statuses as developmental trajectories: A five-wave longitudinal study in early-to-middle and middle-to-late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 41(8), 1008-1021. https://doi.org/10.1007/s10964-011-9730-y
Bergsma, A., & Van Petersen, K. (2002). Psychologie: ruim 4000 termen van A tot Z. Utrecht: Het spectrum.
Tiggemann, M., & Slater, A. (2013). NetGirls: the internet, Facebook, and body image concern in adolescent girls. International Journal of Eating Disorders. Geraadpleegd op 22 juli 2017 van, http://www.ncgs.org/Pdfs/Resources/Poor%20body%20image%20in%20girls%20l…
Jones, D.C. (2001). Social Comparison and Body Image: Attractiveness Comparisons to Models and Peers Among Adolescent Girls and Boys. Seks roles 41(8), 645-664. https://doi.org/10.1023/A:1014815725852
Mann, M. M., Hosman, C. M., Schaalma, H. P., & De Vries, N. K. (2004). Self-esteem in a broad-spectrum approach for mental health promotion. Health education research, 19(4), 357-372. https://doi.org/10.1093/her/cyg041
Solomon, M., Bamossy, G., Askegaard, S. (2008). Consumentengedrag. Amsterdam: Pearson Benelux
Barlett, C., Harris, R., Smith, S., & Bonds-Raacke, J. (2005). Action figures and men. Sex Roles, 53(11), 877-885. https://doi.org/10.1007/s11199-005-8304-4
Chin-A-Loy, K., Robinson, M., Allen, K., Jacoby, P., & McLean, N. (2014). Self-concept and body image dissatisfaction in West Australian adolescent boys and girls. Journal of Eating Disorders, 2(1). https://doi.org/10.1186/2050-2974-2-S1-O58
Grogan, S., Williams, Z., & Conner, M. (1996). The effects of viewing same-gender photographic models on body-esteem. Psychology of Women Quarterly, 20(4), 569-575. Geraadpleegd op 24 Juli 2017 van, http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1111/j.1471-6402.1996.tb00322.x
Kolbe, R. H., & Albanese, P. J. (1997). The functional integration of sole-male images into magazine advertisements. Sex Roles, 36(11), 813-836. https://doi.org/10.1023/A:1025683324423
Cohane, G. H., & Pope, H. G. (2001). Body image in boys: A review of the literature. International Journal of Eating Disorders, 29(4), 373-379. Geraadpleegd op 27 Julie 2017 van, https://malebodyimage.wikispaces.com/file/view/Body+image+in+boys+-+A+r…
Van der Velde, P. (2016). Endomorf, mesomorf of ectomorf? Bepaalt je lichaamstype hoe gespierd je kunt worden?. Geraadpleegd op 28 juli 2017, van https://krachttraining.net/index.php/endomorf-mesomorf-of-ectomorf-bepa…
Andersen, A. E., & DiDomenico, L. (1992). Diet vs. shape content of popular male and female magazines: A dose‐response relationship to the incidence of eating disorders?. International Journal of Eating Disorders, 11(3), 283-287.
Pope, H. G., Phillips, K. A., & Olivardia, R. (2000). The Adonis Complex: How to Identify. Treat and Prevent Body Obsession in Men and Boys.
Morry, M. M., & Staska, S. L. (2001). Magazine exposure: Internalization, self-objectification, eating attitudes, and body satisfaction in male and female university students. Canadian Journal of Behavioural Sciences, 33, 269-279. http://dx.doi.org/10.1037/h0087148
Nelissen, M. (2002). De bril van Darwin. Op zoek naar de wortels van ons gedrag. Tielt: Lannoo
Puts, D. A. (2010). Beauty and the beast: Mechanisms of sexual selection in humans. Evolution and Human Behavior, 31(3), 157-175. https://doi.org/10.1016/j.evolhumbehav.2010.02.005
Gorelik, G., & Bjorklund, D. F. (2015). The effect of competition on men’s self-reported sexual interest. Evolutionary Psychological Science, 1(3), 141-149. https://doi.org/10.1007/s40806-015-0016-6
Leit, R. A., Gray, J. J., & Pope, H. G. (2002). The media's representation of the ideal male body: A cause for muscle dysmorphia?. International Journal of Eating Disorders, 31(3), 334-338
Olivardia, R., Pope Jr, H. G., Borowiecki III, J. J., & Cohane, G. H. (2004). Biceps and Body Image: The Relationship Between Muscularity and Self-Esteem, Depression, and Eating Disorder Symptoms. Psychology of men & masculinity, 5(2), 112. http://dx.doi.org/10.1037/1524-9220.5.2.112
Labre, M. (2005). Burn fat, build muscle: A content analysis of Men's Health and Men's Fitness. International Journal of Men's Health, 4(2), 187. Geraadpleegd op 29 juli 2017 van, https://search.proquest.com/openview/5927ccca6e8a56529ae74d8911332402/1…
Blond, A. (2008). Impacts of exposure to images of ideal bodies on male body dissatisfaction: A review. Body Image, 5(3), 244-250. Geraadpleegd op 2 Augstus 2017 van, http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:xWWKQF5o8MwJ:www.u…
Daniel, S., Bridges, S. K. (2010). The drive for muscularity in men: Media influences and objectification theory. Body Image, 7(1), 32-38. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2013.08.003
Redactie. (2015, 12 augustus). Extreme fitnesshype bij tieners baart zorgen. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 7 Augustus 2017, van http://www.hln.be/hln/nl/33/Fit-Gezond/article/detail/2419617/2015/08/1…
Mountford, V., Koskina, A. (2017). Body Image. Encyclopedia of Feeding and Eating Disorders, 76-81. https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007%2F978-981-287-104-…
Jones, D. C., & Crawford, J. K. (2005). Adolescent boys and body image: Weight and muscularity concerns as dual pathways to body dissatisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 34(6), 629-636. https://doi.org/10.1007/s10964-005-8951-3
Liew, S., et al. (2016). Consensus on changing trends, attitudes, and concepts of Asian beauty. Aesthetic plastic surgery, 40(2), 193-201. https://doi.org/10.1007/s00266-015-0562-0