OVERDAAD SCHAADT? De houding van generatie Z ten aanzien van nieuwsbeelden en –gebeurtenissen van menselijk leed

Charlotte
De Backer

Dagelijks komen we in aanraking met een voortdurende opeenvolging van nieuwsbeelden en –gebeurtenissen van menselijk leed ten gevolge van humanitaire rampen. Door deze overdaad aan (veelal negatieve) nieuwsberichtgeving kunnen mensen mogelijkerwijs gevoelloos en onverschillig raken voor het leed van anderen. Bijgevolg is de kreet om meer empathie en morele betrokkenheid bij het zien van menselijk leed in de media vandaag de dag meer dan ooit actueel. Maar hoe denken generatie Z-jongeren hierover?

Generatie Z: de digitale generatie

Deze hedendaagse jongeren onderscheiden zich van voorgaande leeftijdsgeneraties omwille van het feit dat ze opgroeiden in het digitale tijdperk en bijgevolg de mogelijkheid krijgen om op talrijke wijze nieuws te consumeren. Ook maken ze in tegenstelling tot andere generaties meer gebruik van de nieuwe (online) nieuwsmedia die de zogenaamde user agency zouden versterken. Hierdoor krijgen ze de kans om zelf inhoud aan te leveren, te interageren met anderen en nieuwsberichten te bespreken en te delen met leeftijdsgenoten waardoor hun maatschappelijke betrokkenheid zou toenemen. Desondanks is er bij de generatie Z-jongeren echter sprake van een dalende nieuwsconsumptie en een oppervlakkige nieuwsconsumptiewijze, wat gevolgen kan hebben op hun morele gevoeligheid en betrokkenheid bij het zien van bepaalde nieuwsgebeurtenissen.

Een dalende nieuwsconsumptie: feit of fabel?

Een geringe nieuwsconsumptie is problematisch indien ervan uitgegaan wordt dat jongvolwassenen in een democratische samenleving goed geïnformeerd dienen te worden. Nieuws volgen is dan ook cruciaal omwille van het feit dat jongeren zich op deze manier zowel een mening als een wereldbeeld kunnen vormen alsook verbonden kunnen voelen met anderen om derhalve in de toekomst weloverwogen beslissingen te maken tijdens de verkiezingen. Niettemin doorprikt deze scriptie het doemdenken rond de nieuwsconsumptie van Gen Z’ers omwille van een doorgaans oprechte interesse.

Wel kan er een ontevredenheid geconstateerd worden jegens de manier waarop nieuws gebracht wordt, of meer specifiek het gebrek aan overeenstemming van de nieuwsvormgeving en –onderwerpkeuze met de leefwereld en persoonlijke interesses van jongeren. Bijgevolg kunnen ze ongeïnteresseerd raken en zullen ze het nieuws niet meer (of minder) consumeren. Hierbij dient de vraag gesteld te worden of dit vooral een generatiekwestie betreft, waarbij al dan niet sprake is van een nieuwe generatie die een andere vorm en stijl van nieuwsberichtgeving verwacht, of dat dit slechts te maken heeft met hun jonge leeftijd.

De morele nieuwsgevoeligheid van jongeren 

Verder treedt er bij de Gen Z’ers behoorlijk wat gewoonwording op omdat ze voortdurend in aanraking komen met steeds dezelfde negatieve nieuwsberichtgeving via verschillende online en traditionele mediakanalen. Bijgevolg neemt de verbazing bij elke zoveelste confrontatie met de lijdende anderen af. Net als binnen de wetenschappelijke literatuur wezen de respondenten naar de nieuwsmedia, of meer specifiek de nieuwsselectie en –herhaling, als voornaamste oorzaak voor het tot stand komen van deze compassiemoeheid. Toch kan vastgesteld worden dat in de meeste gevallen geen noodzakelijk verband bestaat tussen gewoonwording en een afstandelijke houding van generatie Z-jongeren. Hoewel ze er soms minder lang bij stil staan en ze niet al het nieuws aan hun hart laten komen, ervaren ze doorgaans toch gevoelens van empathie en medelijden.

Schermafbeelding 2018-08-30 om 18.07.44

Zeer opvallend binnen dit thesisonderzoek zijn de gevoelens van onmacht die sterk naar voren gebracht werden door de Gen Z’ers. Deze machteloosheid wordt versterkt door hun minderjarigheid, maar zou naarmate ze ouder worden blijven voortbestaan tenzij ze zich later in een invloedrijke (politieke) machtspositie zouden bevinden. Er kan vastgesteld worden dat de jongeren van generatie Z bij de confrontatie met lijdende anderen empathische gevoelens ervaren en bijgevolg om verandering schreeuwen, maar dat ze omwille van de onmacht zelf geen actie ondernemen. Wel spreken deze jongeren van een brede waaier aan uiteenlopende manieren om actie te ondernemen, waarbij ze aanhalen dat ‘alle beetjes helpen’.

Hoe staan Gen Z’ers nu tegenover lijdende anderen?

“De virtuele realiteit wordt geen werkelijkheid, maar de werkelijkheid wordt virtueel.” (Weiwei, 2018, De Afspraak)

Ter conclusie introduceert bovenstaand citaat nogmaals de problematiek betreffende het gevoel van afstandelijkheid tegenover nieuwsbeelden en –gebeurtenissen van menselijk leed. Door de voortdurende opeenvolging van (veelal negatieve) nieuwsberichtgeving en de hiermee gepaarde confrontatie met morele dilemma’s, raken jongeren mogelijk gevoelloos en onverschillig voor het getoonde leed vermits er grenzen bestaan aan hun inlevingsvermogen. Deze distantiëring dient echter genuanceerd te worden want er kan vanwege hun ervaren empathische gevoelens evenwel ook een gevoel van morele betrokkenheid ontstaan waarbij ze bereid zijn om actie te ondernemen en zich te engageren voor de slachtoffers.

Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dan ook dat ondanks het tot stand komen van gewoonwording niet altijd afstandelijkheid optreedt bij jongeren na een zoveelste confrontatie met de lijdende anderen. Hierbij is het eveneens belangrijk te weten dat gevoelens van distantiëring en betrokkenheid gestimuleerd kunnen worden door diverse factoren. Tot slot bestaat er een kloof tussen de empathische gevoelens die tot stand komen bij het waarnemen van de lijdende anderen en de (re)acties van jongeren.

 

 

 

Bibliografie

BIBLIOGRAFIE

Wetenschappelijke literatuur:

Arthur, S., & Nazroo, J. (2003). Designing Fieldwork Strategies and Materials. In J. Ritchie & J. Lewis (Eds.), Qualitative Research Practice: A Guide for Social Science Students and Researchers (pp. 109 – 137). London: SAGE Publications.

Ashley, S., Maksl, A., & Craft, S. (2013). Developing a News Media Literacy Scale. Journalism & Mass Communication Educator, 68(1), 7 – 21.

Barnhurst, K.G., & Wartella, E. (1991). Newspapers and citizenship: Young adults’ subjective experience of newspapers. Critical Studies in Media Communication, 8(2), 195 – 209.

Batson, C.D., Batson, J.G., Slingsby, J.K., Harrell, K.L., Peekna, H.M., & Todd, R.M. (1991). Empathic joy and the empathy-altruism hypothesis. Journal of Personality and Social Psychology, 61(3), 413 – 426.

Baudrillard, J. (1994). Simulacra and simulation. Ann Arbor: University of Michigan Press.

Bauman, Z. (1993). Postmodern ethics. New Jersey: Wiley-Blackwell.

Benthall, J. (1993). Disasters, Relief and the Media. London: Tauris.

Bodelier, R., & Vossen, M. (2007). Hulp: waarom ontwikkelingshulp moet, groeit en verandert. Wormer: Inmerc.

Boltanski, L. (1999). Distant suffering: Morality, media and politics. New York: Cambridge University Press.

Boulianne, S. (2016). Online news, civic awareness, and engagement in civic and political life. New Media & Society, 18(9), 1840 – 1856.

Boyle, J.T., & Nicol, D.J. (2003). Using classroom communication systems to support interaction and discussion in large class settings. ALT-J, 11(3), 43 – 57.

Bryman, A. (2012). Social research methods. Oxford: Oxford University Press.

Campbell, D. (2004). Horrific blindness: Images of death in contemporary media. Journal for cultural research, 8(1), 55 – 74.

Casero-Ripollés, A. (2012). Beyond Newspapers: News Consumption among Young People in the Digital Era. Comunicar, 39(20), 151 – 158.

Chouliaraki, L. (2006). The spectatorship of suffering. London: SAGE Publications.

Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3 – 21.

Costera Meijer, I. (2007). The paradox of popularity: how young people experience the news. Journalism Studies, 8(1), 96 – 116.

Cottle, S. (2009). Global crisis reporting. Berkshire: Open University Press.

Cottle, S. (2014). Rethinking media and disasters in a global age: What’s changed and why it matters. Media, War & Conflict, 7(1), 3 – 22.

Derks, J. (2015). Adolescent Social Cognition: Development and Individual Differences. Enschede: Ipskamp Drukkers.

Devisch, I. (2017). Het empathisch teveel. Amsterdam: De Bezige Bij.

d’Haenens, L., El Sghiar, H., & Golaszewski, S. (2010). Media en etnisch-culturele minderheden in de Lage Landen: trends in 15 jaar onderzoek. In S. Van Bauwel, E. Van Damme, & H. Verstraeten (Eds.), Diverse mediawerelden: Hedendaagse reflecties gebaseerd op het onderzoek van Frieda Saeys (pp. 210 – 232). Gent: Academia Press.

Diddi, A., & LaRose, R. (2006). Getting hooked on news: uses and gratifications and the formation of news habits among college students in an internet environment. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 50(2), 193 – 210.

Drok, N., & Schwarz, F. (2009). Jongeren, nieuwsmedia en betrokkenheid. Zwolle: Hogeschool Windesheim/Stichting Krant in de Klas.

Elliot, A.J. (2006). The hierarchical model of approach-avoidance motivation. Motivation and Emotion, 30(2), 111 – 116.

Fallahi, C.R. (2007). Using Debate In Helping Students Discuss Controversial Topics. Journal of College Teaching & Learning, 4(10), 83 – 88.

Fleming, J. S. (2005). Piaget, Kohlberg, Gilligan, and Others on Moral Development. Psychological Perspectives on Human Development, 7, 1 – 25.

Freeman, K. S. (2013). News consumption behavior of young adults in Malaysia. International Journal of Social Science and Humanity, 3(2), 121 – 124.


Ghorui, S. (2012). ‘News use’ – informative or entertaining? An empirical study of college students’ motives for using news [dissertation]. Örebro: Örebro University.


Habermas, J. (1991). The structural transformation of the public sphere: An inquiry into a category of bourgeois society. s.l.: MIT Press.

Hoffman, M.L. (2000). Empathy and moral development: Implications for caring and justice. New York: Cambridge University Press.

Höijer, B. (2004). The discourse of global compassion: the audience and media reporting of human suffering. Media, Culture & Society, 26(4), 513 – 531.

Huang, E. (2009). The causes of youth’s low news consumption and strategies for making youths happy news consumers. Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies, 15(1), 105 – 122.

Ignatieff, M. (1985). Is Nothing Sacred? The Ethics of Television. Daedalus, 114(4), 57 – 78. Kennedy, R.R. (2009). The power of in-class debates. Active Learning in Higher Education, 10(3), 225 – 236.

Kiser, A. I. T., Morrison, E. E., & Craven, A. (2009). The application of Kohlberg’s moral development model to college students’ technology ethics decisions. Journal of College Teaching and Learning, 6(5), 89 – 96.

Kitzinger, J. (1994). The methodology of Focus Groups: the importance of interaction between research participants. Sociology of Health & Illness, 16(1), 103 – 121.

Kleemans, M., Schlindwein, L. F., & Dohmen, R. (2017). Preadolescents’ emotional and prosocial responses to negative TV news: Investigating the beneficial effects of constructive reporting and peer discussion. Journal of youth and adolescence, 46(9), 2060 – 2072.

Kohlberg, L. (1981). The Philosophy of Moral Development: Moral Stages and the Idea of Justice. California: Harper & Row Limited.

Kruikemeier, S., & Shehata, A. (2017). News media use and political engagement among adolescents: An analysis of virtuous circles using panel data. Political Communication, 34(2), 221 – 242.

Lee, A. M. (2013). News audiences revisited: theorizing the link between audience motivations and news consumption. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 57(3), 300 – 317.


Lee, A.M. & Delli Carpini, M.X. (2010). News Consumption Revisited: Examining the Power of Habits in the 21st Century. 11th International Symposium on Online Journalism, 23(24), 1 – 32.

Leenders, H., & Veugelers, W. (2004). Waardevormend onderwijs en burgerschap: Een pleidooi voor een kritisch-democratisch burgerschap. Pedagogiek, 24(4), 361 – 375.

Lewis, J. (2003). Design Issues. In J. Ritchie & J. Lewis (Eds.), Qualitative Research Practice: A Guide for Social Science Students and Researchers (pp. 47 – 76). London: SAGE Publications.

Lunt, P., & Livingstone, S. (1996). Rethinking the focus group in media and communication research. Journal of Communication, 46(2), 79 – 98.

Malik, M., Cortesi, S., & Gasser, U. (2013). The challenges of defining ‘news literacy’. New York: Social Science Research Network. Retrieved from https://papers.ssrn.com/abstract=2342313

Mauss, M. (1990). The gift: The form and reason for exchange in archaic societies. London: Routledge. McLuhan, M. (1964). Understanding Media: The Extensions of Man. California: Gingko Press.

Mihailidis, P. (2012). News literacy: Global perspectives for the newsroom and the classroom. New York: Peter Lang.

Moeller, S.D. (1999). Compassion fatigue. New York: Routledge.


Mortelmans, D. (2013). Kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven: Acco Uitgeverij.

Newhagen, J.E. (1998). Tv news images that induce anger, fear and disgust: effects on approach- avoidance and memory. Journal of broadcasting & electronic media, 42(2), 265 – 276.

Nussbaum, M.C. (2001). Uppheavals of Thought. The Intelligence of Emotion. New York: Cambridge University Press.

Ong, J.C. (2009). The cosmopolitan continuum: locating cosmopolitanism in media and cultural studies. Media, Culture & Society, (31)3, 449 – 466.

Palfrey, J., & Gasser, U. (2008). Born Digital: Understanding The First Generation of Digital Natives. New York: Basic Books.

Perse, E. M. (1990). Audience selectivity and involvement in the newer media environment. Communication Research, 17(5), 675 – 697.

Potter, W. J. (2013). Media Literacy. California: SAGE Publications.


Powell, R.A., & Single, H.M. (1996) Focus groups. International journal for quality in health

care, 8(5), 499 – 504.

Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On the Horizon, 9(5), 1 – 6.

Ray, M., & Malhi, P. (2005). Reactions of Indian adolescents to the 9/11 terrorist attacks. Indian Journal of Pediatrics, 72(3), 217 – 221.

Ritchie, J., Lewis, J., & El am, G. (2003). Designing and Selecting Samples. In J. Ritchie & J. Lewis (Eds.), Qualitative Research Practice: A Guide for Social Science Students and Researchers (pp. 77 – 108). London: SAGE Publications.

Seu, B., Orgad, S., & Flanagan, F. (2012). Knowing about and acting in relation to distant suffering: mind the gap! In S. Orgad & C. Vella (Eds.), Who cares?: challenges and opportunities in communicating distant suffering: a view from the development and humanitarian sector (p. 1). London: Polis and Media at LSE Publications.

Silverstone, R. (2007). Media and Morality: On the Rise of the Mediapolis. Cambridge: Polity Press.

Sim, J. (1998). Collecting and analysing qualitative data: issues raised by the focus group. Journal of Advanced Nursing, 28(2), 345 – 352.

Sontag, S. (2003). Regarding the pain of others. New York: Farrar, Straus & Giroux.

Tester, K. (2001). Compassion, Morality and the Media. Buckingham: Open University Press.

Törőcsik, M., Szűcs, K., & Kehl, D. (2014). How Generations Think: Research on Generation Z. Acta Universitatis Sapientiae, Communicatio, 1, 23 – 45.

Turner, A. (2015). Generation Z: Technology and Social Interest. The Journal of Individual Psychology, 71(2), 103 – 113.

Vandebosch, H., Dhoest, A., & Van den Bulck, H. (2009). News for adolescents: mission impossible? An evaluation of Flemish television news aimed at teenagers. Communications, 34(2), 125 – 148.

Van Cauwenberge, A., d’Haenens, L., & Beentjes, H. (2010). Emerging consumption patterns among young people of traditional and internet news platforms in the Low Countries. Observatorio, 4(3), 335 – 352.

Van Cauwenberge, A., d’Haenens, L., & Beentjes, H. (2011). Een typologie van jonge nieuwsgebruikers in een multimediaal landschap. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 39(1), 64 – 78.

Van Cauwenberge, A., d’Haenens, L., & Beentjes, H. (2013). Young people’s news orientations and uses of traditional and new media for news. Communications: the European Journal of Communication Research, 38(4), 367 – 388.

Wirth, W. & Schramm, H. (2005). Media and emotions. Communication Research Trends, 24(3), 3 – 43.

Zare, P., & Othman, M. (2013). Classroom Debate as a Systematic Teaching/Learning Approach. World Applied Sciences Journal, 28(11), 1506 – 1513.

Žižek, S. (2009). First as tragedy, then as farce. New York: Verso Books.

Persberichten:

Henneman, J. (2015, 25 maart). Jongeren volgen nieuws anders én bewuster. Knack. Geraadpleegd op 5 mei, 2018 via http://gpr.me/zkw2fv9x1n/

NC. (2015, 15 mei). Jongeren zijn traditioneler in hun nieuwsconsumptie dan gedacht. Knack. Geraadpleegd op 5 mei, 2018 via http://www.knack.be/nieuws/belgie/jongeren-zijn- traditioneler-in-hun-nieuwsconsumptie-dan-gedacht/article-normal-570489.html

Internetbronnen:

Bonneure, K. (2018, 11 januari). Ai Weiwei stelt film over vluchtelingen voor: “We zappen zo snel weg...”. VRT NWS. Geraadpleegd op 5 mei, 2018 via https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/01/11/kunstenaar-ai-weiwei-stelt-film…- vluchtelingen-voor--we-zapp/

Mitchell, A., Gottfried, J., Barthel, M., & Shearer, E. (2016, 7 juli). The Modern News Consumer: News attitudes and practices in the digital era. Pew Research Center. Geraadpleegd op 5 mei, 2018 via http://www.journalism.org/2016/07/07/the-modern-news-consumer/

Tulgan, B. (2013). Meet Generation Z: The second generation within the giant “Millenial” cohort. Geraadpleegd op 20 januari, 2018 via http://rainmakerthinking.com/assets/uploads/2013/10/Gen- Z-Whitepaper.pdf.

Download scriptie (1.39 MB)
Universiteit of Hogeschool
Vrije Universiteit Brussel
Thesis jaar
2018
Promotor(en)
Joke Bauwens