Ze zeggen dat er geen gruwelijkere pijn bestaat dan het verliezen van een kind. Nauwelijks kunnen mensen zich inbeelden wat een pijn ouders voelen in zo een situaties. Ook kunnen we ons niet inbeelden wat er gebeurt door de ogen van de kleuteronderwijzer(es) wanneer hij/zij een kleuter verliest in de klas. De pijn die ze dan voelen is onbeschrijfelijk. Elke dag worden ze geconfronteerd met het symbooltje van de kleuter, de naam, de talloze vragen van de kleuters, de zus/broer die op de speelplaats ronddwaalt, de knutselwerkjes die nog in de klas liggen, het speelgoed waarmee hij/zij graag speelde. Veel mensen onderschatten de beproeving die onderwijzers meemaken in zo een situaties. Diegene die zorg dragen, mogen zelf niet in de kou komen te staan.
Dit probleem in onze hedendaagse maatschappij kaart ik aan met mijn bachelorproef. Er worden talloze bachelor proeven geschreven over rouwen in de kleuterklas. Toch heeft er nooit iemand deze invalshoek aangekaart. Telkens wordt de focus gelegd op de kleuters. Ik ben de uitdaging aangegaan om een zelf gevonden, moeilijk en innovatief onderwerp te beschrijven. Met mijn onderzoek wil ik aantonen dat er weinig aandacht wordt besteed aan kleuteronderwijzers in nood. Dit is een probleem in onze samenleving waar men blijkbaar niet bij stilstaat.
Telkens staan de kleuteronderwijzers er om alle tranen op te vangen van hun kinderen. Elke keer weer staan ze hen bij in moeilijke tijden. Ook al hebben kleuteronderwijzers het moeilijk, toch zetten ze hun gevoelens aan de kant om ten volle hun aandacht te besteden aan hun kinderen in de klas. Dit is een charme dat elke kleuteronderwijzer meedraagt in zijn leven. Nu is het eens de beurt aan de kleuteronderwijzers om in de spotlights te staan. Het is hoog tijd dat er iemand voor hen gaat zorgen en hen gaat bijstaan.
Om dit onderwerp kwaliteitsvol te benaderen, ben ik op zoek gegaan naar kleuteronderwijzers, zorgleerkrachten, docenten en externen (Rouwzorg Vlaanderen, Huis van de Mens (Aalst), psychologen) die hun verhalen met mij wouden delen. De sociale media heeft hierin een grote rol gespeeld. Vele leerkrachten riepen om hulp en wouden hun stem door mij laten horen. Ik heb de eer gehad om veel kleuteronderwijzers te mogen interviewen. Telkens weer vertrouwden ze me hun verhalen toe. Mijn onderzoek kreeg zelfs een internationaal tintje toen ik een kleuteronderwijzeres uit Nederland telefonisch kon interviewen.
Ik kwam in contact met kleuteronderwijzers die konden rekenen op de steun van hun omgeving en de school om de tragedie te verwerken. Anderen moesten zelf alleen een weg vinden om alles een plaats te geven in hun leven. Dit leidde tot depressies, eenzaamheid en een gevoel dat ze werden achtergelaten door hun team, hun school en de maatschappij. Het was een hele belevenis om telkens alle verhalen te horen en te verwerken. Soms voelde ik me zo opgelucht en blij toen ik hoorde dat scholen hun kleuteronderwijzers bijstonden. Andere keren schaamde ik me diep dat ik bij zo een “onderwijs samenleving” hoor.
Bij het onderzoeken van dit onderwerp kwam ik tot de conclusie dat hierover zeer weinig te vinden is. Voor de maatschappij lijkt het een evidentie dat kleuteronderwijzers er telkens moeten zijn voor hun kinderen in zo een situaties. Nergens kwam ik tegen wat de school of het hele onderwijsteam kon betekenen voor de kleuteronderwijzer in rouw. Door de boosheid en teleurstelling in deze conclusie is “My little box (to share)” ontstaan. Dit is een creatie dat samen met mijn theoretisch gedeelte hoort.
(logo)
My little box (to share) is een rouwbox die is ontwikkeld naar de noden van de kleuteronderwijzers toe. Ik heb de box ingedeeld in vijf delen van persoonlijkheden die ik belangrijk vind. Natuurlijk kan je met een rouwbox niet iedereen “raken” en daar ben ik mij van bewust.Toch is deze een ruim toepasbare en diverse box. Elk deel van de box bezit een eigen naam, een handleiding met de nodige uitleg, de ruimte om zelf aan te vullen slag en de materialen die belangrijk zijn bij het verwerkingsproces. Er werd ook een logo en een website ontworpen om de box te promoten: https://sites.google.com/site/mylittleboxtoshare/ In de box kan je volgende onderdelen terugvinden, die een relatie hebben met de vijf delen van de persoonlijkheden :
Read and be free
Create your story
Walk your story
Write your story
Share your story .
De uitleg van wat in de box te vinden is, waarom deze benamingen gekozen werden en wat het doel hierachter is, kan gelezen worden in de bachelorproef zelf. De box groeit mee met de noden van de kleuteronderwijzers door de feedback dat ik van hen krijg. Net als rouwen is mijn box een proces dat geen vast einde kent.
Gedurende een heel jaar ben ik op zoek gegaan naar antwoorden op verschillende vragen. “Hoe komt het dat we in onze opleiding zo weinig over rouwen en zelfzorg hebben gezien?”, “Waarom worden we er niet beter op voorbereid?”, “Waarom zijn scholen er niet beter op voorbereid?”, …
Het is jammer te zien dat de toekomstige kleuteronderwijzers eigenlijk helemaal niet weten hoe ze hiermee moeten omgaan. Hoe ze met zichzelf moeten omgaan in zo een situaties. De toekomstige kleuteronderwijzers en schooldirecteurs van onze samenleving worden er niet op voorbereid. Zelfzorg wordt aan de kant gelaten, terwijl dit de eerste hulp zou moeten zijn voor de kleuteronderwijzers in rouw. Wanneer ik mijn klas genoten heb bevraagd, kwam ik tot de conclusie dat ze niet weten hoe ze moeten handelen in zo een situatie.Hieronder zijn er twee vragen van een enquête te vinden. Dit baart mij al zorgen.
Mijn bachelorproef probeert een antwoord te bieden op al deze vragen. Dankzij de talloze interviews, de onderzoeken, de sociale media en mijn literatuurstudie heb ik alles in een theoretisch gedeelte kunnen gieten. Dankzij mijn drijfkracht, bevragingen en onderzoeken heb ik alles kunnen verwerken in een box en een website. Ook heb ik onderzoeken gedaan naar praatgroepen en een fictieve praatgroep opgericht voor kleuteronderwijzers in nood.
Het is een onderwerp dat mij nauw aan het hart ligt, waarmee ik de volgende jaren wil verder gaan. Ik wil de stem zijn van de vele leerkrachten in nood en dit probleem aanwakkeren in onze samenleving.
Deze bachelorproef was in samenwerking met Kimberly De Coster. Vanaf hier neem ik het alleen over en wil ik mijn onderwerp weer leven in blazen.
Sarah Ben Acha
Literatuurlijst
Sites
Van der Aa, D. 2015. Docente maakt rouwkoffer. Before you go.
(https://www.beforeyougo.be/nl/blog/detail/News/2015/docente-maakt-rouwk…, laatst geraadpleegd op 15/09/2017)
2009. Voorbeelden van draaiboeken. VVKSO.
(http://ond.vvkso-ict.com/vvksosites/UPLOAD/2009/M-VVKSO-2009-002-B02.pdf, laatst geraadpleegd op 15/09/2017)
Wat biedt trefpunt zelfhulp?. Zelfhulp. (http://www.zelfhulp.be/wat-biedt-trefpunt-zelfhulp/ondersteuning, laatst geraadpleegd op 15/09/2017)
Een olifant met drie sokken. De sokken van de olifant. (http://www.desokkenvandeolifant.be/index.php, laatst geraadpleegd op 15/09/2017)
Hautman, D. 2016. Hele gemeente in shock na tragisch ongeluk Renske. Het nieuwsblad. (http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20161107_02560006, laatst geraadpleegd op 21/09/2017)
I love health, 2014. Thee recepten. I love health. (http://www.ilovehealth.nl/recepten-2/thee-recepten/, laatst geraadpleegd op 10 december 2017)
2014. Waarom je dagelijks thee zou moeten drinken. Gezond. (https://www.gezond.be/waarom-je-dagelijks-thee-zou-moeten-drinken/, laatst geraadpleegd op 12 december 2017)
(https://www.thoughtco.coom/nicholas/sparks/book/list/362099, laatst geraadpleegd op 12 december 2017)
(http://4.bp.blogspot.com/-3DoRtnF0ziI/TpxHw4qYjRI/AAAAAAAAAj8/wP4ZZiX5C…, laatst geraadpleegd op 14 december 2017)
Patronen. Wolplein. (https://www.wolplein.nl/patronen?p=4, laatst geraadpleegd op 14 december 2017 )
(https://i.pimimg.com/originals/58/90/58/5890f807179d6435bb03b7266aa9726…, laatst geraadpleegd op 14 december 2017)
Grundmann, V. 2013. Crochet angel pattern (https://amigurumibb.files.wordpress.com/2013/04/angel.pdf, laatst geraadpleegd op 14 december 2017
(http://www.kanker.be/pati-ntenhulp/bij-overlijden/wat-rouwen, laatst geraadpleegd op 15 december 2017)
Het evenwicht, 2016. Verlies en Rouw bij volwassenen. (http://www.evenwichtverliesenrouw.nl/2013-08-11-09-35-41/verlies-en-rou…, laatst geraadpleegd op 15 december 2017)
Missing you. Rouwen? (http://www.missingyou.be/jongvolwassenen/rouw, laatst geraadpleegd op 15 december 2017)
Boeken
Vanden Abbeele, C. (2004). Meer dan verdriet: een boek voor jonge mensen die rouwen. Tielt: Lannoo
Vanden Abbeele, C. (2004). Er zijn voor jou: omgaan met mensen die rouwen. Tielt: Lannoo
Vanden Abbeele, C. (2001). Nu jij er niet meer bent: rouwen met kinderen en tieners. Tielt: Lannoo
Sanders, B., Dijkhof, T. (2005). Dood en sterven. Etten-Leur: Corona
Rosof, B. (1998). Het zwaarste verlies. Amsterdam: Prometheus
Keirse, M. (1995). Helpen bij verlies en verdriet : een gids voor het gezin en de hulpverlener. Tielt: Lannoo