Soft-a-ware
Soft-a-ware, een evolutie naar mediawijs muziekonderwijs
Aan de leerlingen van het secundair onderwijs in Vlaanderen wordt geleerd hoe ze op een goede, veilige en efficiënte manier gebruik kunnen maken van ICT. Dit staat opgenomen in de vakoverschrijdende eindtermen sinds 2007. ICT-vaardigheid is dus niet iets dat we enkel terugvinden binnen lessen informatie. Het komt voor binnen de verschillende vakken.
Uit onze eigen ervaring als studenten en leerkrachten in wording, ervoeren wij echter dat dit niet altijd het geval is. Wanneer we bijvoorbeeld kijken op ons vakgebied muzikale opvoeding, zien we dat er onvoldoende ingezet wordt op ICT-vaardigheid binnen deze lessen. In onze studie geven we de lezer inzichten over de oorzaken hiervan en kijken we ook hoe het inzetten op ICT-vaardigheid, meer bepaald door het gebruik van muzieksoftware een meerwaarde kan bieden aan het vak muzikale opvoeding.
Mea maxima culpa, mijn grote fout
Een eenduidige oorzaak voor dit probleem is er niet. Daarom willen we ook zeker niet met een beschuldigende vinger wijzen.
Een eerste oorzaak ligt deels bij de leerkrachten en de factoren die hun instructie beïnvloeden. Muzieksoftware en software in het algemeen zitten de laatste jaren in een stroomversnelling die de leerkrachten niet kunnen bijhouden. Bovendien zijn vele van de huidige leerkrachten, in tegenstelling tot hun leerlingen geen digital natives. Een leerkracht van bijvoorbeeld 50 jaar die nog nooit de nodige vorming gekregen heeft om met muzieksoftware aan de slag te gaan zal dit simpelweg ook niet doen. De drempel ligt voor hen te hoog. Verder wees een eerdere studie uit dat sommige leerkrachten bang zijn om technologie in hun klas aan te wenden omdat ze vrezen het respect van hun leerlingen te verliezen (Hicks, 2011).
Ex lege, volgens de wet
Elke onderwijskoepel (Katholiek Onderwijs, GO! Onderwijs, Provinciaal Onderwijs Vlaanderen…) heeft zijn eigen leerplannen. Hierop moeten leerkrachten zich baseren bij het ontwerpen van hun lessen. We kunnen ons afvragen of er binnen deze leerplannen wel voldoende ruimte is om met digitale media aan de slag te gaan. Binnen de leerplannen muzikale opvoeding van het Katholiek Onderwijs is dit wel het geval, zo bleek uit een onderdeel van onze literatuurstudie. Ten eerste staan er in de leerplannen letterlijke verwijzingen naar het gebruik van muzieksoftware en zelfs games. Daarnaast is het ook zo dat de leerplannen niet letterlijk vertalen hoe de leerkracht ervoor moet zorgen dat leerlingen bepaalde kennis, vaardigheden en attitudes verwerven. Dit zorgt voor enige vrijheid en brengt vele mogelijkheden.
Argumentum ad rem, argument ter zake
Veel leerkrachten maken gebruik van methoden. Deze kant-en-klare lespakketten besparen de muziekleerkracht zeer veel werk. Maar wordt hierin voldoende ingezet op de ICT-competenties? We bekeken de meest-courante handboeken, wat blijkt? Bij 20 procent van de onderzochte handboeken wordt er in zeer beperkte mate gebruik gemaakt van muzieksoftware. Slechts bij 15 procent worden er meerdere softwarepakketten uitvoerig besproken en aangewend. Bij het overige deel van de handboeken wordt er niet over muzieksoftware gerept, deels te verklaren door het feit dat een handboek voor een langere tijd moet renderen en dat de software regelmatig aangepast wordt. Uitgeverijen hebben dus een grote verantwoordelijkheid, maar evengoed kunnen we zeggen dat de leerkracht dit tekort zou moeten aanvullen.
Acta fabula est, einde van het verhaal
Om de ICT-vaardigheden van jongeren in de lessen muzikale opvoeding te stimuleren, ontwierpen wij een eigen handboek genaamd Soft-a-ware. Hiermee willen we een oplossing bieden voor de eerdergenoemde problemen. Het boek is onderverdeeld in drie doelgroepen: de eerste graad A-stroom, de eerste graad B-stroom en de 2e graad ASO. Voor elk van deze doelgroepen is er een reeks softwarepakketten waarmee men aan de slag kan gaan. We kozen voor freeware, gratis software die meestal gewoon online gebruikt kan worden. Dit geeft als voordelen dat er geen programma’s gedownload moeten worden en de leerlingen het ook gewoon thuis kunnen gebruiken en uittesten.
Om de leerlingen te ondersteunen bij het doornemen van de opdrachten werden er ook instructiefilmpjes gemaakt. Via verwijzingen in het handboek worden de leerlingen naar onze website bapsoftaware.wordpress.com geleid. Ook evaluatie vinden wij zeer belangrijk. Zo vind je na elk hoofdstuk een evaluatiefiche waarbij de leerlingen zowel zichzelf als de medeleerling kunnen beoordelen.
Kortom is Soft-a-ware een aantrekkelijk handboek die de implementatie van ICT-vaardigheid binnen het vak muzikale opvoeding een stuk makkelijker maakt voor de leerkracht.
Anner, P., & Dieckhoff, M. (2017). KlangApps - SongApps. Musik und Bildung, 52-56.
Audacity. (2018). Opgehaald van audacityteam.org: https://www.audacityteam.org/
Audiotool. (2018, april 21). tutorials. Opgehaald van Audiotool:
https://www.audiotool.com/help/tutorials
Auditool. (2018, april 21). audiotool. Opgehaald van audiotool: www.audiotool.com
Backgrounds. (sd). Opgehaald van Scienart.com:
http://scienart.com/img_new/home_backgrounds/mobile/bg_music_500_2.jpg
Bellaard, F., Giesberts, M., van der Heijden, E., Hereijgers, G.-J., van Veen, W., Weitering, W., &
Woudenberg, A. (2009). Muziek op maat. Mechelen: Plantyn.
Bex, E., Cauwenberghs, S., & Leemans, A. (2014). Plug-in. Brugge: Die Keure.
Bitly. (2018). Opgehaald van Bitly.com: https://bitly.com/
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2012). Beat! 1. Kalmthout: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2013). Beat! 2. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2009). Boost! 1. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2016). Boost! 1. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2010). Boost! 2. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2017). Boost! 2. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2011). Boost! Tweede graad. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2018). Boost! Tweede graad. Kapellen: Pelckmans.
Bouckaert, J., & Dewolf, L. (2015). Musique. Kalmthout: Pelckmans.
Casanova López, O., & Serrano Pastor, R. (2016). Internet, tecnología y aplicaciones para la educación
musical universitaria del siglo XXI. Zaragoza: Revista de docencia Universitaria.
Creative Commons Attribution-ShareAlike. (2018, maart 12). musescore handbook. Opgehaald van
musescore: https://ftp.osuosl.org/pub/musescore-nightlies/handbook/MuseScore-
2.0/MuseScore-en.pdf
De Smet, K., & Vanesser, J. (2009). Cadans 1. Wommelgem: Van In.
De Smet, K., Beckers, J., & Vanesser, J. (2010). Cadans 2. Wommelgem: Van In.
De Smet, K., Bruyninckx, S. & Vanesser, J. (2009). Cadans 3. Wommelgem: Van In.
De Wilde, B. (2016, maart 10). Mediawijsheid: het nieuwe lezen en schrijven. Opgehaald van Klasse:
https://www.klasse.be/38707/mediawijs-het-nieuwe-lezen-en-schrijven/
Eberhard, D. (2012). Neue Musik mit Composerkit. Musik und Bildung, 8.
Frankel, J. (2007). Film Scoring in the Music Classroom. Music Education Technology, 30.
FullHDWallpapers. (2005 - 2018). Boombox HD Wallpaper. Opgehaald van fullhdwpp.com:
http://www.fullhdwpp.com/music/boombox/
Gesquiere, K. (2017). Incredibox! Sint-Niklaas: Sint-Jozef-Klein-Seminarie.
Giesberts, M., Gobbens, K., Hereijgers, G.-J., van Veen, W., & Weitering, W. (2010). Muziek op maat
2. Mechelen: Plantyn.
González Gallego, L., & Carabias Galindo, D. (2013). TIC en la educación musical: hardware, software
y su utilización. Segovia: Universidad de Valladolid.
Haning, M. (2016). Are They Ready To Teach With Technology? An Investigation of Technology
Instruction in Music Teacher Education Programs. National Association for Music Education,
78-90.
Herther, N. K. . (2009). Digital Natives and Immigrants What Brain Research Tells Us. Minnesota:
Online.
Hicks, S. D. (2011). Technology in Today Classroom Are You a Tech Savvy Teacher. The Clearing
House.
Hoekman, R., Bracke, J., Flipkens, S., & Klerkx, T. (2007). Klankvlagen 2 upgrade. Mechelen: Wolters
Plantyn.
Houyu, L. (2014). Application of Music Software in College Professional Music Using. Sanya: Trans
Teech Publications.
Hügel, P. (2012). Musik Live 1. Mayence: SCHOTT.
I Like To Move It. (2016, Augustus 23). I Like To Move It. Opgehaald van www.yelp.nl:
https://www.yelp.nl/biz/i-like-to-move-it-san-francisco
Joris, R. (2001). Music@fundum. Vosselaar: Photo-Music International b.v.b.a. .
Joris, R. (2010). Music@fundum-2010. Beerse: Photo-Music International.
Joris, R. (s.d.). Music Light 1. Beerse: Photo-Music International.
Joris, R. (s.d.). Music Light 2. Beerse: Photo-Music International.
Joris, R., & Drijkoningen, F. (2007). Music 4 you 2! Vosselaar: Photo-Music International.
Klerkx, T. (2002). Klankvlagen 3. Mechelen: Wolters Plantyn.
Klerkx, T., & Bracke, J. (2000). Klankvlagen 1. Antwerpen: Plantyn.
Klerkx, T., Bracke, J., & Flipkens, J. (2000). Klankvlagen 2. Antwerpen: Plantyn.
Klerkx, T., Casier, A., Bracke, J., Coeck, J., & Hoekman, R. (2003). Klankvlagen 1 upgrade. Mechelen:
Wolters Plantyn.
Laga, M. (2003). Endocytose van sialoadhesine, de receptor voor het porcien arterivirus. Opgehaald
van lib.ugent.be: https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/000/782/394/RUG01-
000782394_2010_0001_AC.pdf
Liwanag, M. (2015, Oktober 06). Road to ultra Philippines. Opgehaald van Pop Inc.:
http://pop.inquirer.net/2015/10/in-photos-road-to-ultra-philippines/
LMMS. (2018, februari 22). Tool Bar. Opgehaald van LMMS wiki:
https://lmms.io/wiki/index.php?title=Tool_Bar
LMMS community. (2018, februari 30). LMMS homepage. Opgehaald van LMMS: https://lmms.io/
LMMS comunity. (2018, februari 29). Song Editor. Opgehaald van LMMS wiki:
https://lmms.io/wiki/index.php?title=Song_Editor
Malfait, G. (2001). Musicorama 1. Brugge: De Garve.
Malfait, G. (2001). Musicorama 2. Brugge: De Garve.
Malfait, G. (2001). Musicorama 3. Brugge: De Garve.
Marchant, Y. (2006). Dynamiek: muzikale opvoeding voor 1a. Antwerpen: De Boeck.
Meulenhof, T. (2007). Intro. Amersfoort: Thiememeulenhof.
Muller, J. (2017, juli 25). Dimitri Vegas & Like Mike sign with Sony Music and pair up with David
Guetta Kiiara for new single. Opgehaald van insideaudio.ne:
https://www.insideaudio.net/en/blog/djs/nieuws/a/dimitri-vegas--like-mi…-
and-pair-up-with-david-guetta-kiiara-for-new-single
MuseScore. (2018, maart 12). MuseScore homepage. Opgehaald van MuseScore:
https://musescore.org/nl
Nart, S. (2016). Music software in the technology integrated Music education. Bartin: Tojet.
Noteflight. (2018, maart 22). Opgehaald van Noteflight: https://www.noteflight.com
Noteflight. (2018, april 12). Noteflight guide. Opgehaald van Noteflight:
https://www.noteflight.com/guide
omgtop5. (2015, september 7). Top 5 Best Free WallPaper Softwares Download For Windows 7, 8.1.
Opgehaald van omgtop5.com: http://www.omgtop5.com/wpcontent/
uploads/2015/09/Android-Apps-1.jpg
Overmars , J., & de Vriend, H. (2010). Intro 2. Amersfoort: Thiememeulenhof.
Permentier, A. (2010). Cadans Live 1. Wommelgem: Van In.
Permentier, A. (2016). Cadans Live 2. Wommelgem: Van In.
Renshaw, D. (2014, augustus 11). Steve Aoki defends throwing cake at audience members during DJ
sets. Opgehaald van nme.com: http://www.nme.com/news/music/dj-steve-aoki-2-1244882
Santos, J. (sd). Opgehaald van pluraldev.com: https://www.pluraldev.com/drumbit/
Schlegel, K., & Stegmaier, J. (2013). Musik-Freeware im Unterricht. Innsbruck: Helbling.
Scholten, M. (2010). Muzieksoftware in de praktijk (2): Finale Notepad 2009. De Pyramide, 4-6.
Scholten, M. (2010). Muzieksoftware in de praktijk (3): Audacity. De Pyramide, 7-10.
Scholten, M. (2011). Muzieksoftware in de praktijk (4): Magix Musik Maker 16. De Pyramide, 7-10.
Scholten, M. (2011). Muzieksoftware in de praktijk (5): Marinus Scholten FL Studio 9.1. De Pyramide,
7-10.
Scholten, M. (2011). Muzieksoftware in de praktijk (6): Van Basco Karaoke Player. De Pyramide, 10-
13.
Scholten, M. (2011). Muzieksoftware in de praktijk (8): FastestTube in 10 stappen. De Pyramide, 8-9.
Scholten, M. (2013). Muzieksoftware in de praktijk (13). De Pyramide, 7-10.
Scholten, M. (2012). Muzieksoftware in de praktijk (16): applicaties. De Pyramide, 7-9.
Semmelman, R. (2015). Formanalyse von aktuellen Songs, die freeware AnaVis im musikunterricht.
Musik und Bildung, 90-91.
So Far So Good. (2009, augustus 16). Incredibox. Opgehaald van Incredibox.com:
http://www.incredibox.com/
Soundtrap. (2018, april 02). Soundtrap discover. Opgehaald van Soundtrap:
https://www.soundtrap.com/discover
Soundtrap. (2018, april 16). Soundtrap tutorials. Opgehaald van Soundtrap:
https://www.soundtrap.com/tutorials
Soundtrap AB. (2018, april 04). Soundtrap - about. Opgehaald van Soundtrap:
https://www.soundtrap.com/about
Stahl, C. M. (2015). Sternstunden Musik 7-8. München: Auer Verlag.
Strobbe, S. (2009). Bachelorproef. Opgehaald van users.telenet.be:
http://users.telenet.be/tie/01voorwoord.htm
Teen, L. B. (2014). Raising Interest with Software Integration in Music Notation Learning. Elsevier.
Van In. (2016). Soundscape 1A. Wommelgem: Van In.
Van Meeuwen, B. (2006). Soundcheck 1. Baarn: Nijgh Versluys.
Van Meeuwen, B. (2006). Soundcheck 2. Baarn: Nijgh Versluys.
Van Meeuwen, B. (2006). Soundcheck 3. Baarn: Nijgh Versluys.
VVKSO. (2009). Leerplan Muzikale opvoeding A-stroom. Brussel: Licap.
VVKSO. (2011). Leerplan Muzikale opvoeding B-stroom. Brussel: Licap.
VVKSO. (2012). Leerplan Muzikale opvoeding 2de graad BSO: verzorging-voeding. Brussel: LIcap.
VVKSO. (2012). Leerplan Muzikale opvoeding 3de graad BSO. Brussel: Licap.
VVKSO. (2013). Leerplan Muzikale opvoeding complementair in tweede graad ASO, TSO en KSO.
Brussel: Licap.
wallpaper-apps. (2018, maart 10). Opgehaald van downloadwallpaper.org:
http://downloadwallpaper.org/nl/wallpaper-apps/
Wat doet een producer eigenlijk? (2017, Januari 01). Opgehaald van Rock Inc. entertainment:
https://www.rockinc.nl/blog/wat-doet-een-producer.html
Whittaker, L. (2007). A break in the Road. Opgehaald van breakintheroad.com:
http://www.breakintheroad.com/
Wikimedia Foundation. (2018, maart 30). MuseScore. Opgehaald van Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/MuseScore
Y, M. (2008). Dynamiek: muzikale opvoeding voor 1B. Antwerpen: Marchant, Y. (2008). Dynamiek:
muzikale opvoeding voor 1B. Antwerpen: De Boeck.
Yamaha. (sd). The drum kit-a collection of percussion instruments. Opgehaald van yamaha.com:
https://www.yamaha.com/en/musical_instrument_guide/drums/mechanism/