Zwangerschap en kansarmoede

Thali Verlent
Persbericht

Brochure als eerste stap naar de hulp- en zorgverlening voor kansarme zwangere vrouwen

Kansarmoede is een wereldwijd probleem, en het komt ook in België voor. 15,5% van de Belgen bevindt zich in de risicogroep om in een armoede situatie te geraken.

Het is een groot probleem in onze samenleving, vaak verborgen en tegelijk ook heel zichtbaar. Denk hierbij maar een bedelaars, daklozen, … Vaak denken we dat het hun eigen schuld is. Ze hebben het zelf gezocht. Maar dit geldt niet voor iedereen. Mensen die plots hun inkomen verliezen door een faillissement of al hun bezittingen door een natuurramp verloren hebben hier zelf niet voor gekozen. Net zoals kinderen ook niet kiezen om in een kansarm gezin geboren te worden.

In Sint-Niklaas wordt bijna 1 op de 5 baby’s in een kansarm gezin geboren. Kansarme zwangere vrouwen hebben het moeilijk om de eerste stap naar de hulp- en zorgverlening te zetten. Dit is vooral te wijten aan het gebrek aan informatie maar ook aan de kostprijs van de gezondheidszorg. Daarnaast is er bij hen ook vaak een taalbarrière aanwezig die hen tegenhoudt om hulp te vragen maar ook om de informatie te begrijpen.

Om dit probleem aan te pakken, werd er een brochure ontwikkelt vol informatie over de zwangerschap en bevalling. Met veel pictogrammen, illustraties en een eenvoudige schrijfstijl wordt de informatie overgebracht. Achteraan is er een adressenlijst te vinden met de belangrijkste hulp- en zorgverleners in de regio. Ook aan de zwangere vrouwen die geen Nederlands begrijpen is gedacht, alle informatie is zowel in het Nederlands als in het Engels geschreven.

De brochure werd ontwikkelt voor de welzijnsschakel De Springplank in Sint-Niklaas, dit is een sociale kruidenier en een ontmoetingsplaats. Zij kwamen vaak in contact met kansarme zwangeren maar wisten niet welke informatie zij hen moesten geven. Daaruit is de vraag gekomen om een hulpmiddel voor hen en voor de zwangeren te ontwerpen. Na maandenlang werk is deze brochure tot stand gekomen, een eerste versie werd beoordeeld door de vrijwilligers en de doelgroep van De Springplank. De aanpassingen werden gedaan en de brochure kon in omloop gaan.

Er zijn al heel wat positieve reacties gekomen op deze brochure, niet alleen van De Springplank, maar ook van ziekenhuizen, Kind en Gezin en andere mensen en hulpverleners die de brochure al verkregen hebben.

Bibliografie

Aftab, S., Ara, J., Deeba, F., & Kazi, S. (2012). Effects of poverty on pregnant women. Pakistan Journal of Medical Research, 5 - 9. Agentschap binnenlands bestuur. (sd). Sociale principes. Opgeroepen op februari 5, 2018, van Stadsmonitor.Vlaanderen.be: http://stadsmonitor.vlaanderen.be/sociale-principes Akhtar-Danesh, N., Brooks, S., Heaman, M., Helewa, M., Hutton, E., Janssen, P., . . . Young, D. (2012, April 13). Women’s and care providers’ perspectives of quality prenatal care: a qualitative descriptive study. BMC Pregnancy Childbirth, 1 - 18. Alhusen, J., Gross, D., Hayat, M., Sharps, P., & Woods, A. (2012, April). The Influence of Maternal-Fetal Attachment and Health Practices on Neonatal Outcomes in Low-Income, Urban Women. Res Nurs Health, 112 - 120. doi:10.1002/nur.21464 Amutah, N., Bodnar, L., Chapple-McGrude, T., Davis, E. M., Mendez, D. D., Thorpe, R. J., & Walker, R. E. (2016, September 27). Neighborhood racial composition and poverty in association with prepregnancy weight and gestational weight gain. SSM - Population Health. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.ssmph.2016.09.008 Andersen, A.-M. N., Helweg- Larsen, K., & Mortensen, L. H. (2011, Maart 4). Socioeconomic differences in perinatal health and disease. Scandinavian Journal of Public Health, 110 - 114. doi:10.1177/1403494811405096 Andrade, M. V., Noronha, K., Padmadas, S. S., Rodrigues, C. G., & Singh, A. (2012, July 7). Antenatal care use in Brazil and India: Scale, outreach and socioeconomic inequality. Health & Place, 942 - 950. doi:https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2012.06.014 Belgische Federale Overheidsdiensten. (2017). Armoede en leefomstandigheden. Opgehaald van STATbel België in cijfers: https://statbel.fgov.be/nl/themas/huishoudens/armoede-enlevensomstandig… Bellchambers, H., Browne, J., Ebert , L., & Ferguson, A. (2014, Juni). Socially disadvantaged women's views of barriers to feeling safe to engage in decision-making in maternity care. 132 - 137. doi:10.1016/j.wombi.2013.11.003 Birnie, E., Bonsel, G. J., Hofman, A., Jaddoe, V. W., Looman, C. W., Mackenbach, J. P., . . . Verbrugh, H. A. (2011, februari). Individual accumulation of heterogeneous risks explains perinatal inequalities within deprived neighbourhoods. European Journal of Epidemiology, 165 - 180. doi:10.1007/s10654-010-9542-5 Birnie, E., Bonsel, G., de Graaf, J., Denktas, S., Peters, I., Van der Weg, E., . . . Wildschut, H. (2012, November). An Urban Perinatal Health Programme of Strategies to Improve Perinatal Health. Matern Child Health Journal, 1553 - 1558. doi:10.1007/s10995-011-0873-y Birnie, E., Bonsel, G., Denktas, S., Maas, A., Poeran , J., & Steegers, E. (2013, Februari 13). Social deprivation and adverse perinatal outcomes among Western and non-Western pregnant women in a Dutch urban population. Social Science & Medicine, 42 - 49. doi:10.1016/j.socscimed.2013.02.008 Blaauw, D., Black, V., Chersich, M., Coovadia, A., Dooms, T., & Scorgie, F. (2015, augustus 25). “I get hungry all the time”: experiences of poverty and pregnancy in an urban healthcare setting in South Africa. Globalization and Health, 1 - 12. doi:10.1186/s12992-015-0122-z Bogaerts, K., Marx, I., Vandenbroucke, P., Vanhille, J., & Verbist, G. (2009). publicaties. Opgehaald van Werk.be standpunt voor werk en sociale economie: https://www.werk.be Bonsel, G. J., de Graaf , J. P., & Steegers, E. A. (2013, April). Inequalities in perinatal and maternal health. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology, 98 - 108. doi:10.1097/GCO.0b013e32835ec9b0 Bonsel, G. J., de Graaf , J. P., de Haan , M. A., Ravelli, A. C., & Steegers , E. A. (2013). Living in deprived urban districts increases perinatal health inequalities. The Journal of Maternal-Fetal and Neonatal Medicine, 473 - 481. doi:10.3109/14767058.2012.735722 
Bonsel, G., Denktas, S., Posthumus, A., Steegers, E., & Vos, A. (2014, Mei 5). Deprived neighborhoods and adverse perinatal outcome: a systematic review and meta-analysis. ACTA Obstetricia et Gynecologica, 727 - 740. doi:10.1111/aogs.12430 Boost, D., Coene, J., Noël, C., Raeymaeckers, P., Van Dam, S., & Vermeiren, C. (2017, oktober). OASeS, Jaarboek armoede en sociale uitsluiting. Opgeroepen op januari 20, 2018, van Universiteit Antwerpen: https://www.uantwerpen.be/nl/onderzoeksgroep/oases/ Brady, D., & M. Burton, L. (2017, april). The Oxford Handbook of the Social Science of Poverty. Opgehaald van Oxfordhandbooks: http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199914050.001… Braveman, P., Cubbin, C., Fingar, K., Jun, J., Marchi, K., & Margerison-Zilk, C. (2015, Juni). Beyond the Cross-Sectional: Neighborhood Poverty Histories and Preterm Birth. American Journal of Public Health, 1174 - 1780. doi:10.2105/AJPH.2014.302441 Bruckner, T. A., Catalano, R. A., & Rehkopf, D. H. (2013, november 12). Income Gains and Very LowWeight Birth among Low-Income Black Mothers in California. Biodemography and Social Biology, 141 - 156. doi:https://doi.org/10.1080/19485565.2013.833802 Bugge, C., Docherty, A., & Watterson, A. (2012, Juni). Engagement: an indicator of difference in the perceptions of antenatal care for pregnant women from diverse socioeconomic backgrounds. Health Expectations : An International Journal of Public Participation in Health Care and Health Policy, 126 - 138. doi:10.1111/j.1369-7625.2011.00684.x Burssens, D. (2009, augustus 31). De rijkdom van ervaringsdeskundigen in de armoede . Opgehaald van Armoede Link: https://www.delinkarmoede.be/sites/default/files/saw_visie_ervaringsdes… Cignacco, E., Jevitt, C., Origlia, P., & Sayn-Wittgenstein, F. (2017, Augustus 1). Experiences of Antenatal Care Among Women Who Are Socioeconomically Deprived in High-Income Industrialized Countries: An Integrative Review. Journal of Midwifery & Women’s Health, 1 - 10. doi:10.1111/jmwh.12627 Coene, J., Debruyne, P., Delbeke, B., Ghys, T., Oosterlynck, S., & Raeymaeckers, P. (2017). OASeS: Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad. Opgehaald van UAntwerpen: https://www.uantwerpen.be/nl/onderzoeksgroep/oases/ Combs-Orme, T., & Lefmann, T. (2014, Juli 9). Prenatal Stress, Poverty, and Child Outcomes. Child and Adolescent Social Work Journal, 577 - 590. doi:10.1007/s10560-014-0340-x D’hondt, B. (2016, september). 1 Belg op 7: campagnedossier. Opgeroepen op januari 30, 2018, van Samen tegen armoede: https://www.samentegenarmoede.be/sites/default/files/webshop/campagnedo… De Boelpaep, K. (2014, Maart). Gezondheidspromotie en de kansarme zwangere. Tijdschrift voor Vroedvrouwen, 104 - 112. de Federale Raad voor de Vroedvrouwen. (2015, Mei 12). Het beroeps- en competentieprofiel van de Belgische vroedvrouw . Opgehaald van http://www.vroedvrouwen.be/sites/default/files/2016_01_cfsf_frvv_bijlag… de Graaf, J. (2013, Mei 28). Perinatal and maternal health inequalities: effects of places of residence and delivery. Opgehaald van Erasmus University Rotterdam: https://repub.eur.nl/pub/40176 De Myttenaere, B. (2016, september 3). De vijf kloven. Opgehaald van Armoede in zicht: http://www.armoede-in-zicht.be/documents/de_vijf_kloven.pdf De pril, L. (2017, september 5). Algemene info. Opgehaald van Armoede.org: http://www.armoede.org/ De Pril, L. (2017, september 5). Algemene info. Opgehaald van Armoede.org: http://www.armoede.org/algemene-info/ De Pril, L. (sd). Leven in armoede. Opgeroepen op januari 20, 2018, van Ik ben iemand/niemand: http://www.ikbeniemandniemand.be/content/leven-armoede  
Departement Sociale Dienstverlening OCMW Gent, Cel armoedebestrijding. (sd). Armoedebeleidsplan Gent 2014 - 2020 wetenschappelijk kader. Opgeroepen op februari 10, 2018, van OCMW Gent: http://www.ocmwgent.be/assets/documents/Armoedebestrijding/Armoedebelei… chappelijk%20onderzoek.pdf Devos, K., Hoogewys, A., & Embo, M. (sd). Een buddy bij de wieg. Opgeroepen op December 20, 2017, van Arteveldehogeschool: http://sites.arteveldehogeschool.be/eenbuddybijdewieg/ D'hondt, B. (2015). Een toekomst zonder armoede. Opgehaald van Samen tegen armoede: https://www.samentegenarmoede.be/sites/default/files/webshop/dossier_20… Dierckx, D., De Boyser, K., & Vranken, J. (2006). Armoede en sociale uitsluiting jaarboek 2006. Leuven: Acco. Opgeroepen op Februari 10, 2018, van https://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=bHItdX87hQC&oi=fnd&pg=PA17&d… dSOJvk#v=onepage&q=definitie%20armoede&f=false Dierckx, D., Van Herck, N., & Vranken, J. (2010). Armoede in België. Leuven: Acco Leuven/ Den Haag. DIVA. (sd). Omgaan met armoede in de klas. Opgeroepen op januari 31, 2018, van Diversiteit in actie: http://www.diversiteitinactie.be/themas/sociaal-cultureelbewustzijn/pro… Diversiteit in actie. (sd). Kinderarmoede in K.O. Opgeroepen op februari 6, 2018, van Diversiteit in actie: http://www.diversiteitactie.be/themas/kinderarmoede-ko Driessens, C., & Vranken, J. (sd). 7 manieren om naar armoede te kijken . Opgeroepen op januari 30, 2018, van Armoede.org: http://www.armoede.org/vorming/ Dunstan, F., Morgan, H., Roberts, C., Sheperd, M., & Weightman, A. (2012, Juni 14). Social inequality and infant health in the UK: systematic review and meta-analyses. BMJ Open, 1 - 14. doi:10.1136/bmjopen-2012-000964 FOD Maatschappelijke Integratie. (2016). De interfederale armoedebarometer. Opgehaald van De interfederale armoedebarometer: http://barometer.mi-is.be/ Franck, A. (2017, April 20). VASTSTELLEN EN AANPAKKEN VAN ONDERVOEDING: SIMPEL TOCH. Opgehaald van Zorgbedrijf Antwerpen: https://www.zorgbedrijf.antwerpen.be/uploads/media/5a1434fb4fc58/vastst… Garcia-Subirats, I., Muñoz, D. R., Pérez, G., Rodríguez-Sanz, M., & Salvador, J. (2012, Juni). Neighborhood Inequalities in Adverse Pregnancy Outcomes in an Urban Setting in Spain: A Multilevel Approach. Journal of Urban Health, 447-463. doi:10.1007/s11524-011-9648-4 Geldof, D., Van Menxel, G., & Vranken, J. (1992). Armoede en sociale uitsluiting. Jaarboek 1991. Leuven/Amersfoort: Acco. Ghali , W., Lail, P., Metcalfe, A., & Sauve, R. (2011, Mei). The association between neighbourhoods and adverse birth outcomes: a systematic review and meta-analysis of multi-level studies. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 236 - 245. doi:10.1111/j.1365-3016.2011.01192.x Goethals, E., & Hoogewys, A. (2014, Decmber). Een buddy bij de wieg: perinatale coaching in Kansarmoede. Tijdschrift voor Welzijnswerk, pp. 20 - 26. Gohlke, J. M., Kent, S. T., McClure, L. A., & Zaitchik, B. F. (2013, Juni 10). Area-level risk factors for adverse birth outcomes: trends in urban and rural setting. BMC Pregnancy Childbirth, 1 - 8. doi:10.1186/1471-2393-13-129. Goodwin, L., Hunter, B., & Jones, A. (2015). Immigration and Continuing Inequalities in Maternity Outcomes: Time to Reexplore the Client–Provider Relationship? International Journal of Childbirth, 12 - 19. doi:10.1891/2156-5287.5.1.1212 
Hamad, R., & Rehkopf, D. H. (2015, September). Poverty, Pregnancy, and Birth Outcomes: A Study of the Earned Income Tax Credit. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 444 - 452. doi:10.1111/ppe.12211 Het steunpunt. (2018, januari 22). Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. Opgehaald van Armoedebestrijding: http://www.armoedebestrijding.be/ Heyndrickx, P. (2005). Meervoudig gekwetsten. Leuven: LannooCampus. Hoynes, H., Miller, D., & Simon, D. (2015). Income, the Earned Income Tax Credit, and Infant Health. American Economic Journal: Economic Policy, 172 - 211. doi:http://dx.doi.org/10.1257/pol.20120179 K Dictionaries. (2018). K Dictionaries. Opgehaald van Ensie: https://www.ensie.nl/k-dictionaries Kind en gezin. (sd). cijfers en rapporten. Opgeroepen op januari 5, 2018, van Kind en gezin: https://www.kindengezin.be/cijfers-en-rapporten/cijfers/kansarmoede/ Kind en Gezin. (sd). Kansarmoederegistratie binnen Kind en Gezin. Opgeroepen op december 30, 2017, van KInd en Gezin: https://www.kindengezin.be/img/kansarmoederegistratie-toelichting.pdf Lahaye, W., Pannecoucke, I., Van Rossem, R., & Vranken, J. (2016, april 13). Armoede in België. Opgehaald van POD Maatschappelijke integratie: https://www.miis.be/sites/default/files/documents/armoede_in_belgie_-_f… Mackenbach, J. P., Birnie, E., Bonsel, G. J., Hofman, A., Jaddoe, V. W., Looman, C. W., . . . Verbrugh, H. A. (2011, februari). Individual accumulation of heterogeneous risks explains perinatal inequalities within deprived neighbourhoods. European Journal of Epidemiology, 165 - 180. doi:10.1007/s10654-010-9542-5 Mallows, D. (2018, Maart 16). Elektronisch platform voor volwasseneneducatie in Europa . Opgehaald van Europian Commision: https://ec.europa.eu/epale/nl/blog/what-health-literacy Netwerk tegen armoede. (sd). veel gestelde vragen. Opgeroepen op februari 5, 2018, van Netwerk tegen armoede: http://netwerktegenarmoede.be/ OCMW Gent . (2015). Indicatorenrapport armoede. Opgehaald van OCMW Gent : http://www.ocmwgent.be/assets/documents/Over%20OCMW%20Gent/Indicatorenr… armoede%202015.pdf Plantinga, A. (2017, december 13). De effecten van armoede op voelen, denken en doen. Opgehaald van Arnoud Plantinga: http://www.arnoudplantinga.nl/pdf/Effecten%20van%20Armoede.pdf POD Maatschappelijke Integratie, Armoedebestrijding, Sociale Economie en Grootstedenbeleid. (2016, januari 13). armoede en sociale uitsluiting. Opgeroepen op februari 3, 2018, van POD Maatschappelijke Integratie, beter samen leven: https://www.mi-is.be/nl/armoede-en-socialeuitsluiting RIMO Limburg vzw. (sd). Wat is armoede? Opgeroepen op januari 30, 2018, van 17oktoberlimburg: http://www.17oktoberlimburg.be/wat-armoede Samenlevingsopbouw RIMO Limburg. (2017, oktober 1). Armoede in beeld. Opgehaald van 17 oktober limburg: http://www.17oktoberlimburg.be/armoede Statistics explained. (2016, april 5). EU-statistiek van inkomens en levensomstandigheden (EU-SILC). Opgehaald van Eurostat statistics explained: http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Glossary:EU_… Steegers, E., Denktas, S., de Graaf, H., & Bonsel, G. (2013). Sociale verloskunde voorkomt armoedeval. Medisch contact, 714 - 717. Taylor-Robinson, D., Agarwal, U., Diggle, P., Platt, M., Yoxall, B., & Alfirevic, Z. (2011, Augustus 3). Quantifying the impact of deprivation on preterm births: a retrospective cohort study. PLoS One. doi:10.1371/journal.pone.0023163. Thys, I. (sd). Sensibiliseren voor armoede in Vlaanderen. Opgeroepen op februari 5, 2018, van Sensibiliseren voor armoede in Vlaanderen: https://sensibilisatiearmoede.weebly.com/ 
United Nations. (sd). Milleniumgoals. Opgeroepen op Maart 15, 2018, van United Nations: http://www.un.org/millenniumgoals/ Van Regenmortel, T. (1996). Maatzorg : een methodiek voor het begeleiden van kansarmen. Theorie en praktijk in het OCMW van Genk. Leuven: Acco. Van Regenmortel, T. (2002). Empowerment en maatzorg, een krachtgerichte psychologische kijk op armoede. Leuven : Acco. Vandaele uitgevers. (2018). Woordenboek. Opgehaald van Vandaele: http://www.vandale.nl/gratiswoordenboek/nederlands/betekenis/segregatie… Vanhengel, A. (2017, oktober 1). Armoede in cijfers. Opgehaald van 17 oktober limburg: http://www.17oktoberlimburg.be/ Vranken, J. (sd). Bij wie leggen we de schuld? Opgeroepen op januari 30, 2018, van Armoede in zicht: www.armoede-in-zicht.be/documents/verklaringsmodel_vranken_6.doc Vranken, J. (sd). Het model Vranken. Opgeroepen op januari 30, 2018, van Armoede in zicht: www.armoede-in-zicht.be/documents/Het_model_Vranken.doc Vranken, J. (sd). Het model Vranken: een analyse - Armoede In-zicht. Opgeroepen op januari 30, 2018, van Armoede in zicht: www.armoede-in-zicht.be/documents/Het_model_Vranken.doc Welzijnszorg. (sd). Welzijnszorg Samen tegen armoede. Opgeroepen op januari 30, 2018, van Welzijnszorg: https://www.welzijnszorg.be WHO. (2018). WHO recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience. Opgehaald van World Health Organisation: http://www.who.int/reproductivehealth/publications/ancpositive-pregnanc… 

Universiteit of Hogeschool
bachelor vroedkunde
Publicatiejaar
2018
Promotor(en)
Sarah Steckel
Kernwoorden
Share this on: