Becoming Dagongmei: Liminal Identity Practices in Migrant Women's Autobiographies

Moira De Graef
Persbericht

Werkende zusjes: het leven van Chinese arbeidsmigranten

Toen ik jong was, schreef ik 27 dromen op een stuk papier: schoonheidsspecialiste worden, het vliegtuig nemen, naar het buitenland gaan,... Mijn zusje vond dat ik fantasierijk was, maar voor mij was niets te gek. Nu is mijn realiteit echter gevuld met hulpeloosheid, ik weet niet wat ik moet doen. Ik voel me als een vogeltje dat gevangen zit in een kooi.

Dit stukje tekst komt uit een autobiografisch essay van Wu Xia, een jonge vrouw die werd geboren op het Chinese platteland. Wu Xia kreeg nooit echt de kans om haar 27 dromen achterna te gaan: om haar familie financieel te ondersteunen, verhuisde ze naar één van China’ miljoenensteden, waar ze aan de slag ging als arbeidster in een kledingfabriek. Ze was toen pas 14 jaar. 

Wu Xia is deel van China’s zogenaamde “drijvende bevolking”: een groep van ongeveer 286 miljoen arbeidsmigranten die het platteland verlieten om in een stad te gaan werken. Er bestaan veel vooroordelen over mensen als Wu Xia: in de media en in alledaagse gesprekken worden ze vaak afgeschilderd als misdadigers, onhygiënisch, immoreel,... Tegelijkertijd wordt migratie in China vaak gezien als een manier om de sociale ladder te beklimmen, vooral dan voor jonge vrouwen. Het zou een kans zijn om te ontsnappen aan de armoede en onderdrukkende tradities van het platteland, om dan een nieuw leven te starten in de grote, moderne stad. 

Hoewel er dus veel over deze arbeidsmigranten gesproken wordt, komen zij zelf minder vaak aan het woord. In deze thesis wordt de stem van vrouwelijke arbeidsmigranten - in de volksmond soms “werkende zusjes” genoemd - daarom centraal gesteld. Aan de hand van de autobiografische online blogs van Wu Xia en haar lotgenote Fang Yiluo, wordt er dieper ingegaan op hoe de “drijvende bevolking” zelf omgaat met hun situatie. 

 

Het leven van “werkende zusjes”:

Wu en Fang’s blogs schetsen een levendig beeld van hoe het bestaan van een Chinese arbeidsmigrant eruit kan zien. Zo vertelt Wu Xia uitgebreid over het streng gereguleerde leven in de kledingfabriek waar ze werkt, eet en woont. Vaak staat ze meer dan 10 uur per dag op de werkvloer, waar het niet is toegestaan om neer te zitten of met andere arbeidsters te spreken. Elke kleine overtreding resulteert in een geldboete die afgetrokken wordt van haar toch al lage loon. Toch staat haar moeder, die in dezelfde fabriek werkt, erop dat het leven als arbeidster beter is dan dat op het platteland. Wu Xia vertelt haar levensverhaal als een manier om te ontsnappen: ze droomt ervan om schrijfster te worden, en spendeert elke vrije minuut met het uitwerken van verhalen en gedichten. Het gebrek aan erkenning van haar werk, drijft haar langzaamaan tot moedeloosheid.

Fang Yiluo’s verhaal is op veel vlakken gelijkaardig aan dat van Wu Xia. Ook zij had een andere toekomst voor ogen: ze was geslaagd voor het ingangsexamen van een prestigieuze universiteit, en zou gaan studeren. Wanneer Fang 19 jaar is, komt haar vader echter om bij een explosie in een illegale mijn. Ze ziet zich genoodzaakt om in een fabriek te gaan werken. Net als Wu Xia, beschrijft Fang een leven dat zich bijna volledig afspeelt binnen de muren van de fabriek: ze werkt dag en nacht, en verblijft in de slaapzaal van het bedrijf. Ze vertelt over hoe ze zich niet thuis voelt in de stad, waar iedereen slechte bedoelingen lijkt te hebben, en waar haar status als migrant het onmogelijk maakt om een beroep te doen op de wet om haar te beschermen. 

 

Van “boerenkinkel” naar “moderne vrouw”? 

Zoals hierboven reeds vermeld werd, kan arbeidsmigratie in China afgebeeld worden als een manier voor jonge vrouwen om zichzelf te transformeren: van een plattelandsmeisje tot een gesofisticeerde vrouw. Wat vinden Wu Xia en Fang Yiluo zelf van dit idee van “persoonlijke verbetering”?  En hoe gaan ze om met andere vooroordelen over de “drijvende bevolking”? Om een antwoord te vinden op deze vragen, werden Wu en Fang’s getuigenissen geanalyseerd met behulp van antropologische theorieën over identiteit en transformatie. 

Al snel wordt duidelijk dat de transformatie van een arbeidsmigrante helemaal niet zo rechtlijnig is als ze in de media wordt voorgesteld. Wu Xia droomt ervan om schrijfster te worden en permanent naar de stad te verhuizen, maar slaagt er niet in om een verblijfsvergunning te bemachtigen. Fang Yiluo, aan de andere kant, wilt niets liever dan opnieuw op het platteland te wonen. Ze merkt echter dat ze daar niet meer echt welkom is, omdat haar dorpsgenoten haar ervan verdenken een affaire te hebben gehad met een collega. Tegelijk lukt het ook haar niet om haar positie in de stad te verbeteren, omdat haar zware werkuren ervoor zorgen dat ze simpelweg geen tijd heeft om zich bij te scholen. Zowel Wu Xia als Fang Yiluo zitten vast op de grens tussen het platteland en de stad: ze horen nergens nog écht thuis, zien geen uitweg uit hun situatie, en voelen zich verward en ongelukkig.

 

Made in China?

Deze thesis concentreert zich op de persoonlijke verhalen van twee “werkende zusjes” om bepaalde Chinese ideeën over arbeidsmigratie te nuanceren. Tegelijk zijn hun getuigenissen relevant voor een veel breder publiek. Af en toe halen verhalen over Chinese arbeiders het nieuws in het westen - google “Apple” en “suicide” en je komt meteen uit op een hele reeks artikels. Slechts weinigen onder ons kunnen zich echter iets voorstellen bij de omstandigheden waarin sommige producten gemaakt worden. 

Natuurlijk werken niet alle Chinese arbeiders in onethische of mensonwaardige omstandigheden - vaak hebben de fabrieken waarin Wu en Fang werken trouwens buitenlandse eigenaars en managers. China is bovendien zeker niet het enige land waarin arbeidsrechten in het gedrang kunnen komen. In die zin resoneren Wu en Fang’s verhalen ook buiten de Chinese context: ze herinneren ons er vooral aan dat het belangrijk is om ook mensen aan het woord te laten die anders minder makkelijk gehoord worden. Gelukkig brengt het internet de stemmen van jonge vrouwen als Wu en Fang nog een stapje dichterbij - we hoeven enkel nog te luisteren.

Bibliografie

Primary sources:

Fang Yiluo 房忆萝, “Wo shi yi duo piaoling de hua” 我是一朵飘零的花 [I Am a Floating Flower], Tianya Shequ 天涯社区, 10/5/2006 – 7/10/2009 [Last consulted 12/8/2019, http://bbs.tianya.cn/post-free-689114-1.shtml
 
Fang Yiluo 房忆萝, “Yang Haiyan de boke” 杨海燕的博客 [Yang Haiyan’s Blog], Xinlang Boke 新浪博客, 16/7/2006 - 8/8/2008, [Last consulted 12/8/2019, http://blog.sina.com.cn/fangyixue2008

Wu Xia 邬霞, “Dengdai yangguang de zhenzhu”等待阳光的珍珠 [A Pearl Waiting for the Sun], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 10/12/2018 - 28/12/2018 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Dianzichang qiantai wenyuangong gongzuo shouji (2011)”电子厂前台文员工 作手记 (2011) [Work Notes of the Front Desk Clerk in and Electronics Factory (2011)], Tianya 天涯 (2016:2), pp. 141-149. 
 
Wu Xia 邬霞, “Huise de tian”灰色的天[Grey Day], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, written in 2008 and published on 22/2/2017 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Jin wan bu jiaban”今晚不加班 [Tonight, We Don’t Work Overtime], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, written in 2008 and published on 3/1/2017 [Last consulted 28/4/2019]

Wu Xia 邬霞, “Li bu kai ni”离不开你 [I Can’t Leave You], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞 主页, written in 2017 and published on 6/8/2018 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Rang wo xiang shangxin gaobie”让我向伤心告别 [Let Me Say Goodbye to Sadness], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 30/12/2016 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Sheng”省 [Economizing], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, written in 2008 and published on 5/3/2017 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Shi nian”十年 [Ten Years], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 16/3/2017 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Taoli Shenzhen”逃离深圳 [Escape /from Shenzhen], Weixin: Wu Xia Zhuye 微 信:邬霞主页, 2/11/2018 [Last consulted on 13/8/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Tonggong gongchang shenghuo shilü (2001)” 童工工厂生活实录 (2001) [Record of the Factory Life of a Child Laborer (2001)], Tianya 天涯(2012:4), pp. 69-77. 
 
Wu Xia 邬霞, “Wode qiantai de rizi”我的前台的日子 [My Days At the Front Desk], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 20/4/2017 [Last consulted 13/8/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Wo neng xing”我能行[I Can Do It], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, written in 2006 and published on 1/1/2017 and 2/7/2018 [Last consulted 28/4/2019]  
 
Wu Xia 邬霞, “Yige ren de zhandou”一个人的战斗[One Person’s Battle], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, written on 26/3/2014 and published on 27/11/2018 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Yige yisi zibizheng huanzhe de beican rensheng”一个疑似自闭症患者的悲惨 人生[The Tragic Life of a Suspected Autistic Person], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 8/1/2019 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “Yong bu yan qi”永不言弃 [Never Give Up], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞 主页, written in 2010 and published on 19/4/2017 [Last consulted 28/4/2019] 

Wu Xia 邬霞, “You mengxiang shei dou liaobuqi”有梦想谁都了不起 [Anyone Who Has a Dream Is Amazing], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 4/5/2017 [Last consulted 28/4/2019] 
 
Wu Xia 邬霞, “You mengxiang shei dou liaobuqi (xia)”有梦想谁都了不起(下)[Anyone Who Has a Dream Is Amazing (Continued)], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 5/5/2017 [Last consulted 28/4/2019]  
 
Wu Xia 邬霞, “35 sui”35 岁[35 Years Old], Weixin: Wu Xia Zhuye 微信:邬霞主页, 8/8/2018 [Last consulted 28/4/2019] 

Legislation:

STANDING COMMITTEE OF THE SEVENTH NATIONAL PEOPLE’S CONGRESS, Law of the People’s Republic of China on the Protection of Minors, adopted on 4/9/1991 [Last consulted 14/8/2019, http://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=&p_isn=37868&p_clas…
 
STANDING COMMITTEE OF THE EIGHT NATIONAL PEOPLE’S CONGRESS, People’s Republic of China Labor Law,  adopted on 5/7/1994 [Last consulted 14/8/2019, https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/37357/108026/

Other sources:

Beech, Nic, “Liminality and the Practices of Identity Reconstruction”, Human Relations 64:2 
(2011), pp. 285-302. 

Gaetano, Arianne, Out to Work: Migration, Gender, and the Changing Lives of Rural Women in Contemporary China, Honolulu: University of Hawaii Press, 2015. 

Hao, Caihong 郝彩虹, “Xianshi yu bi’an: Wailai nügong de shenghuo shijie yu chengshi rongru - Yi Beijing wei li” 现实与彼岸: 外来女工的生活世界与城市融入  ———以北京市 为例, Beijing Shehui Kexue 北京社会科学 (2018:2), pp. 15-25. 
 
Hershatter, Gail, Women in China’s Long Twentieth Century, Berkeley: University of California Press, 2007. 

Jacka, Tamara, “Chinese Discourses on Rurality, Gender and Development: A Feminist Critique”, The Journal of Peasant Studies 40:6 (2013), pp. 983-1007. 

Jacka, Tamara, “Working Sisters Answer Back: the Representation and Self-Representation of Women in China's Floating Population”, China Information 13:1 (1998), pp. 43-75.  

Jaguscik, Justyna, “Cultural Representation and Self-Representation of Dagongmei in Contemporary China”, DEP  (2011:17), pp. 121-138.  

Li, Zhang, “The Interplay of Gender, Space, And Work in China’s Floating Population”, Re Drawing Boundaries: Work, Households and Gender in China, edited by Entwisle, Barbara & Gail E. Henderson, Berkeley: University of California Press, pp. 171-196 

Liu Dongyu 柳冬妩, “Dagong wenxue de leixing ronghe” 打工文学的类型融合 [A Fusion of the Types of Migrant Literature], Nanfang Wentan 南方文坛 (2014:4), pp. 22-26. 

National Bureau of Statistics of the People’s Republic of China , “2017 nian nongmingong jiance diaocha baogao” 2017 年农民工监测调查报告 [Report on the 2017 survey 
monitoring migrants], published on April 27 2018, [Last consulted 15/11/2018,  
http://www.stats.gov.cn/tjsj/zxfb/201804/t20180427_1596389.html

Pun, Ngai, Made in China: Women Factory Workers in a Global Workplace, Durham, NC: Duke University Press, 2005. 

Standaert, Nicolas, “Don’t Mind the Gap: Sinology as an Art of In-Betweenness”, Philosophy Compass 10:2 (2015), pp. 91-103. 

Sun, Wanning, “’Northern Girls’: Cultural Politics of Agency and South China’s Migrant Literature”, Asian Studies Review 38:2 (2014a), pp. 168-185. 

Sun, Wanning, “Sex, City, and the Maid: Between Socialist Fantasies and Neoliberal Parables”, Journal of Current Chinese Affairs 39:4 (2010), pp. 53-69.  

Sun, Wanning, Subaltern China: Rural Migrants, Media, and Cultural Practices, Lanham: Rowman and Littlefield, 2014b. 

Turner, Victor, The Ritual Process: Structure and Anti-structure, London: Routledge and Kegan Paul, 1969.

van Crevel, Maghiel, “The Cultural Translation of Battlers Poetry (Dagong Shige)”, Journal of Modern Literature in Chinese 14:2 (2017), pp. 245-286. 

Wang, Feng, “Gendered Migration and the Migration of Genders in Contemporary China”, in Re-Drawing Boundaries: Work, Households and Gender in China, edited by Entwisle, Barbara 
& Gail E. Henderson, Berkeley: University of California Press, pp. 231-242. 

Wang, Lingzhen, Personal Matters: Women's Autobiographical Practice in Twentieth-century China, Stanford: Stanford University Press, 2004.  

Wels, Harry; Kees Van Der Waal; Andrew Spiegel & Frans Kamsteeg, “Victor Turner and Liminality: An Introduction”, Anthropology Southern Africa 34:1-2 (2011), pp. 1-4.  

Yan, Hairong, New Masters, New Servants: Migration, Development, and Women Workers in China, Durham and London: Duke University Press, 2008. 

Yang, Honghai, “ ‘Dagong wenxue’ de lishi jiyi” ‘打工文学’的历史记忆 [A Recollection of the History of ‘Dagong Wenxue’], Nanfang Wentan 南方文坛 (2013:2), pp. 43-46.  

Zhang Ruiying 章瑞英, “Dang shehuizhuyi Wenhua Dageming de xianfeng women gongren jieji yike ye bu neng likai Gongchangdan, bu neng likai Mao Zhuxi, bu neng likai shehuizhuyi. Women yiding yao tong Deng Tuo zhe huo fandang fanshehuizhuyi fenzi zuo jianjue douzheng” 当社会主义文化大革命的先锋  我们工人阶级一刻也不能离开共产党,不能离开毛主席,不能离开社会主义。我们一定要同邓拓这伙反党反社会主义分子作坚决斗争 [As Pioneers of the Cultural Revolution, Us Working Class People Cannot for one Moment Leave the Communist Party, Cannot Leave Chairman Mao, Cannot Leave Socialism, 
We Must Resolutely Fight Anti-party and Anti-socialism Elements like Deng Tuo], Renmin Ribao 人民日报 23/5/1966. 

Universiteit of Hogeschool
Taal- en Regiostudies - Sinologie
Publicatiejaar
2019
Promotor(en)
professor Nicolas Standaert
Kernwoorden
Share this on: