EUROPA EN TUNESIË: QUO VADIS?

Willem
Theus

Tunesië is bij ons vooral gekend door de gebeurtenissen van de Jasmijnrevolutie en als een populaire 'all-in' reisbestemming. Het land, dat volop verwikkeld is in een pijnlijke transitie naar een volwaardig democratie, verdient meer onze aandacht.

Stadswandeling
Een korte wandeling doorheen het centrum van Tunis, vanaf de klokkentoren aan het begin van de Avenue Bourguiba tot de Place de la Kasbah, aan het uiteinde van de oude stad ("medina"), is waarlijk de beste manier om een krachtige introductie te geven tot de complexiteit van het land. Zulke wandeling bevat talrijke verwijzingen naar zowat alle belangrijke historische periodes en naar de meerlagige identiteit van dit intrigerende land.

Tunis Kloktoren

Het beginpunt, de klokkentoren, was een geschenk van de voormalige president Ben Ali aan de stad Tunis en neemt subtiel alle aandacht weg van het nabije ruiterstandbeeld van Habib Bourguiba, de eerste president van het land. Nu draagt dit plein de naam 14 janvier 2011: een rechtstreekste referentie naar de Jasmijnrevolutie van 2010-2011, die haar hoogtepunt bereikte op dit plein. We wandelen verder onder de Franse platanen. Iets verder op de Avenue Bourguiba bevindt zich het vroeger zo gevreesde Ministerie van Binnenlandse Zaken, dat de verkiezingen en Staat controleerde onder directie van de president. Voorbij het Ministerie verandert de Avenue in een aangename levendige winkelstraat vol cafés, banken, restaurants en hotels. Het Stadstheater is het volgende markante gebouw. Dit art-nouveau theater, gebouwd door de Fransen in 1902, was en is nog steeds het verzamelpunt voor protesten in de hoofdstad, vandaar de zeer zichtbare politieaanwezigheid. Op maandag 29 oktober 2018 vond voor dit theater een mislukte bomaanslag plaats gericht tegen de politie, een spijtig teken dat Tunesië nog steeds een veiligheidsprobleem kent. We stappen verder richting het einde van de Avenue en komen onderweg enkele terrassen van cafés tegen waar men lokale bieren zoals Celtia kan nuttigen. Deze benadrukken het seculiere karakter van het land.

Op het plein aan het einde van de Avenue staat een standbeeld van de grote Arabische geschiedkundige en geleerde Ibn Khaldoun, geboren te Tunis in de 14de eeuw. Aan de linkerzijde bevindt zich de Franse ambassade, gehuisvest in de vroegere residentie van de Franse resident-generaal. Hieruit werd het Frans-Tunesische protectoraat bestuurd tot de Tunesische onafhankelijkheid in 1956. Ook hier staan meerdere Tunesische soldaten opgesteld, gelet op de niet al te positieve gevoelens die de vroegere kolonisator oproept bij sommige Tunesiërs. Recht tegenover de Franse ambassade staat de indrukwekkende en nog steeds functionerende katholieke kathedraal van Tunis: een weergave van het feit dat Tunesië al zijn inheemse godsdiensten erkent en op prijs stelt.

Tunis Kathedraal

De Avenue Bourguiba verandert nu van naam en wordt de Avenue de France. Deze loopt dan ten einde bij de Bab Al Bahr: de toegangspoort tot de oude stad en de souqs. Indien men de centrale weg voorbij deze poort volgt, komt men terecht in een drukke winkelstraat met een eclectische mix van inwoners en Europese toeristen. Uiteindelijk komt men terecht voor de Zaytouna moskee ("de olijf moskee"), een moskee waarvan enkel het binnenplein toegankelijk is voor niet-moslims. Deze schitterende moskee uit de 8ste eeuw is gebouwd met talrijke zuilen van de Punisch-Romeinse ruïnes van Carthago en heeft duidelijke Byzantijns-katholieke invloeden. Ook de locatie waarop de moskee zélf staat is doordrongen van symboliek: de moskee werd gebouwd op de plaats van een vroegere Byzantijnse basiliek, gewijd aan de Heilige Olivia.

Tunis Zaytouna Moskee

We slaan rechtsaf en nemen de pittoreske Rue Sidi Ben Arous, de straat van de makers van het kenmerkende rode Tunesische hoedje, en we komen bij een moskee uit de Ottomaanse periode. We slaan hier linksaf en wandelen richting de Place de la Kasbah. Alvorens dit imposante plein te bereiken, moet men eerst nog het Place du Gouvernement oversteken. Hier zijn de Premier en de Ministeries van Financiën en van Religieuze Zaken gehuisvest in historische gebouwen. Eenmaal op de Place de la Kasbah valt het mausoleum van de onafhankelijkheidstrijder Farhat Hached op, naast het 19de-eeuwse Collège Sadiki, de (vroegere) eliteschool van Tunis. De Place de la Kasbah blijft een geladen plein: dit is het plein waar geprotesteerd werd tegen de Franse bezetter, alsook tegen de meerdere regeringen die werden gevormd na de revolutie van 2011. Dit is de plaats waar het Tunesische volk finaal vrije verkiezingen kon afdwingen. Het blijft een uitermate symbolisch geladen en daarom goed beveiligde plaats.

Lessen over en voor het heden
De sterke politieaanwezigheid op deze wandeling maakt duidelijk dat de ontluikende Tunesische democratie en rechtsstaat nog fragiel is. Ongetwijfeld waren enkele obers van de talrijke theehuizen op de route betrokken bij de protesten van 2011. Met de aanname van de grondwet van 2014 was er veel hoop op vernieuwing en een economische omwenteling. Enkele gesprekken met passanten en verkopers verklappen je dat deze omwenteling (nog) niet heeft plaatsgevonden. Meer nog, je voelt als het ware deze 'transitie-periode' goed in de stad en doorheen het land. Deze moeilijke transitie-periode verklaart ongetwijfeld deels waarom zo goed als alle grote politieke beslissingen, zoals de oprichting van het Grondwettelijk Hof, worden uitgesteld.

Het is in ons belang om Tunesië te steunen doorheen deze lastige periode. Niet alleen is er een diepe historische band, maar er zijn ook talrijke politieke, juridische, sociale en economische belangen en uitwisselingen. Deze hedendaagse relaties met de Europese Unie en Europese landen zijn niet meer dan de verderzetting van een millennia-oude relatie. Een succesvolle integratie van Tunesië in de Europese interne markt door middel van het ALECA vrijhandelsakkoord zou de voorbode kunnen zijn van een ruimere economische unie rond de Middellandse Zee. Dergelijk project kan allereerst de migratiedruk naar Europa doen afnemen en kan leiden tot nieuwe afzetmarkten voor Europese en Tunesische bedrijven.

Tunesië kan nogmaals als pionier optreden om beide kanten van de Middellandse Zee te verbinden zoals het Carthago van weleer. Zo is alles en tegelijkertijd niets veranderd doorheen de geschiedenis. De in-Tunis-geboren geschiedkundige Ibn Khaldoun's gezegde: "The past resembles the future more than one drop of water resembles another" blijkt dus nog steeds van toepassing na al die eeuwen.

Ruïnes Carthago (Byrsa)

Bibliografie

Verdragen - Grondwetten.

De gecoördineerde Grondwet van het Koninkrijk België (zoals aangepast), 7 februari 1831, http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&…

Constitution of Ireland (as amended), 1 juli 1937, http://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en#part1

International Covenant on Civil and Political Rights, New York, 16 December 1966, https://treaties.un.org/doc/Treaties/1976/03/19760323%2006-17%20AM/Ch_I…

Constitution of the Islamic Republic of Iran (1989 Edition Translation), Iranian Studies, 47:1, (2014): 159-200, https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ir/ir001en.pdf

Russische Grondwet van 12 December 1993, Rossiiskaya Gazeta, 25 December 1993  (terug te vinden op http://www.constitution.ru/en/10003000-05.htm).

Euro-Mediterranean Agreement establishing an association between the European Communities and their Member States, Official Journal L 097 , 30/03/1998 P. 0002 - 0183

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), Publicatieblad Nr. C 326 van 26/10/2012, blz. 0001 - 0390

Constitution de la République Tunisienne, Numéro Spécial, Journal Officiel de la République Tunisienne, 20 avril 2015

 

ALECA Voorgestelde Verdragtekst & Factsheets

Chapitre XX, Concurrence et autres dispositions économqiues (Voorgesteld Hoofdstuk), http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154481.pdf

Chapitre sur les droits de la propriété intellectuelle (Voorgestelde Tekst - Versie Juli 2018), http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154486.pdf

European Commission. "The EU Proposal Concerning Trade in Agricultural, Processed Agricultural and Fisheries Products-  Factsheet April 2016", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154504.pdf;

European Commission. "The texts proposed by the EU for a Deep and Comprehensive Free Trade Area (DCFTA) with Tunisia",  geraadpleegd 28 mei 2019, http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=1490&serie=1106&lan…

European Commission. "The EU Proposal on Competition and State Aid - Factsheet April 2016", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154505.pdf

European Commission. "The EU Proposal Concerning Trade in Agricultural, Processed Agricultural and Fisheries Products-  Factsheet April 2016", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154504.pdf

Projet d' Accord de Protection des Investissements entre l'Union Européenne et ses Etats Membres et la République Tunisienne (Voorgestelde Tekst -Versie November 2018), http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2019/january/tradoc_157662.%20ALE…

http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/april/tradoc_154485.pdf;

Wetgeving

Décret du 13 août 1956, portant promulgation du Code du Statut Personnel, Journal officiel tunisien  n° 104 du 28 Décembre 1956

Décret-loi n° 2011-116 du 2 novembre 2011, Journal Officiel de la République Tunisienne n°84, 4 novembre 2011

Décret-loi 2011-120 du 14 novembre 2011, Journal Officiel de la République Tunisienne n°88, 18 novembre 2011

Loi organique n°2014-14 du 18 avril 2014 relative à l’instance provisoire de contrôle de constitutionnalité des projets de loi, Journal Officiel de la République Tunisienne no 32,‎ 22 avril 2014, 939-942

Version consolidée de la loi organique n° 2014-16 du 26 mai 2014, relative aux élections et référendums telle que modifiée et complétée par la loi organique n° 2017-7 du 14 février 2017, Journal Officiel de la République Tunisienne n° 42, 27 mai 2014

Loi  organique   n°   2015-50 du   3   décembre 2015, relative à la Cour constitutionnelle, Journal Officiel de la République Tunisienne n°98, 8 décembre 2015

Loi organique n° 2017-59 du 24 août 2017, relative à l'Instance de la bonne gouvernance et de la lutte contre la corruption, Journal Officiel de la République Tunisienne n°71, 5 septembre 2017.

A85, Amtsblatt EPA Official Journal EPO Journal officiel OEB, 2017. Zie: https://www.epo.org/law-practice/legal-texts/official-journal/2017/10/a…

Loi organique n° 2018-29 du 9 mai 2018 relative au Code des collectivités locales, Journal Officiel de la République Tunisienne n°39, 15 mai 2018

Loi organique n° 2018-47 du 7 août 2018, portant dispositions communes aux instances constitutionnelles indépendantes,  Journal Officiel de la République Tunisienne n°66, 17 août 2018

La loi organique n° 2018-51 du 29 octobre 2018, Journal Officiel de la République Tunisienne n°89, 6 novembre 2018

Wetsvoorstel tot oprichting van een Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de rechten van de mens", DOC 54 3670/001,http://www.dekamer.be/FLWB/PDF/54/3670/54K3670001.pdf

           

Academische Boeken en Hoofdstukken

Belkhoja, Khaled, Hédi Slim, Ammar Mahjoubi & Abdelmajid Ennabli.  Histoire Générale de la Tunisie, Tome I, L'Antiquité. Tunis: Sud Editions, 2015

Gana, Nouri. The Making of the Tunisian Revolution. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2013

Harris, Lillian. C. Cimetières et Souvenirs, La Seconde Guerre Mondiale en Tunisie. Oxford: Michael Tomkinson Publishing, 2009

Jerad Nabiha. "La politique linguistique dans la Tunisie postcoloniale" in Trames de langues : Usages et métissages linguistiques dans l’histoire du Maghreb (ed.) Jocelyne Dakhlia. Tunis-Paris: Institut de recherche sur le Maghreb contemporain, IRMC: Maisonneuve & Larose, 2004

Keukeleire, Stephan & Tom Delreux, The Foreign Policy of the European Union. London: Palgrave Macmillan, 2014

Krichen, Aziz. La Promesse du Printemps, Tunis: Editions Script, 2016

LeVine, Robert. A. "Ethnocentrism" in International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition). Amsterdam: Elsevier, 2015, 166-167

Maas, Gabrielle, Berny Sébe & Kalypso Nicolaïdis.  Echoes of Empire, Identity, Memory and Colonial Legacies. London: I.B. Tauris, 2015, 1 -16

Masri, Safwan. Tunisia: An Arab Anomaly. New York: Columbia University Press, 2017

Meerdere auteurs. La constitution de la Tunisie, ed. UNDP. Tunis: UNDP, 2016, 631p,http://www.tn.undp.org/content/tunisia/fr/home/library/democratic_gover…

Perkins, Kenneth. A History of Modern Tunisia, Cambridge: Cambridge University Press, 2015, 330p

Preysing, Domenica. Transitional Justice in Post-Revolutionary Tunisia (2011–2013). Wiesbaden:Springer, 2016

Vikor, Knut. S. The Maghreb since 1800, A Short History. London: C Hurst & Co Publishers Ltd, 2012, 256p.

Willis, Michael J. Politics and Power in the Maghreb. London: C Hurst & Co Publishers Ltd, 2014, 320p

Wolf, Anne. Political Islam in Tunisia. London: C Hurst & Co Publishers Ltd, 2017

 

Academische Artikels

Abis, Sébastien. "L'affaire de Bizerte. Une crise géopolitique méconnue", Confluences Méditerranée, vol. 67, no. 4 ( 2008): 129-146

Bali, Mehdi. "Les droits fondamentaux dans la constitution tunisien", Revue de droit international et de droit comparé, 91:3(2014): 357-377

Bassotti, Giorgio." Did the European Union Light a Beacon of Hope in North Africa? Assessing the Effectiveness of EU Democracy Promotion in Tunisia", EU Diplomacy Papers (6), (2017): 37p.

Blibech, Fadhel. "Les instances constitutionnelles indépendantes, une implémentation retardée et une indépendance menacée", CEMI Policy Paper 6 (2018), 6-7, http://www.cemi-tunis.org/medias/files/bulletin-cemi-06-fr.pdf

Bow, Charles B. "Waging War for the Righteous: William Eaton on Enlightenment, Empire, and Coup d’état in the First Barbary War, 1801–1805", The Journal of the Historical Association, (2016): 692 - 709.

Cohen-Hadria (Ed.), Emmanuel, Tasnim Abderrahim, Youssef Cherif, Silvia Colombo, Elyes Ghanmi, Kristina Kausch, Hamza Meddeb, Guillaume Van der Loo, Frederica Zardo, "The EU- Tunisia Privileged Partnership - What Next?", Euromesco Joint Policy Study 10, 138p.

De Montety, H. "Les Italiens en Tunisie", Politique étrangère, n°5 (1937): 412. pp. 409-425

Feuer, Sarah. "Islam and Democracy in Practice: Tunisia’s Ennahdha Nine Months In", Middle East Brief 5 (Sept. 2012): http://www.brandeis.edu/crown/publi cations/meb/MEB66.pdf.

Fisher Onar, Nora Fisher & Kalypso Nicolaïdis. "The Decentring Agenda: Europa as a post-colonial power", Cooperation & Conflict, 48 (2) (2013): 283 - 303

Gobe, Eric "The Gafsa Mining Basin between Riots and a Social Movement: meaning and significance of a protest movement in Ben Ali’s Tunisia", Working paper (2010), https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00557826/document

Gobe, Eric & L.Chouikha. "La Tunisie de la Constitution aux élections : La fin de la transition politique ?", L’Année du Maghreb 13 | (2015): 261-282.

Hooghe, Marc. "Ethnocentrism", MacMillan Reference, Philadelphia International Encyclopedia of the Social Sciences (2008): 1 - 5

Jaulin, Thibaut, & Björn Nilsson. « ‪Voter ici et là-bas : les Tunisiens à l’étranger depuis 2011‪ », Revue européenne des migrations internationales, vol. vol. 31, no. 3, 2015, 41-71.

Jaworowski, Zbigniew."Eurocentrism", The Polish Foreign Affairs Digest 2 (7) (2003): 29-37

Keukeleire, Stephan. "Beyond EU navel-gazing, Taking Stock of EU Centrism in the analysis of EU Foreign Policy", Cooperation & Conflict (2016): 1-20

Keukeleire, Stephan & Sharon Lecocq. "Operationalising the Decentring Agenda: Analysing European Foreign Policy in a Non-European and Post-western World." Cooperation and Conflict 53, no. 2 (2018): 277-95

Keuleers, Floor, Daan Fonck & Stephan Keukeleire, "Beyond EU navel-gazing, Taking Stock of EU Centrism in the analysis of EU Foreign Policy", Cooperation & Conflict (2016): 1-20

Koeth, Wolfgang. " The ‘Deep and Comprehensive Free Trade Agreements’: an Appropriate Response by the EU to the Challenges in its Neighbourhood?", EIPASCOPE (2014): 23, https://www.eipa.eu/wp-content/uploads/2017/11/EIPASCOPE_2014_WKO.pdf

Zemni, Sami. "The Extraordinary Politics of the Tunisian Revolution: The Process of Constitution Making", Mediterranean Politics (20:1, 2015): 1-17.

Sayari, Nizar & Hichem Rejeb. "Origine du paysage andalou dans le nord-ouest tunisien", Cahiers de la Méditerranée (79) 2009

Signé, Landry & Rémy Smida. "Actions of the Tunisian Army in Gafsa in 2008 and during the Uprising of  2011", ASPJ Africa & Francophonie (2nd Quarter 2016)

Sons, Sebastian & Inken Wiese. "The Engagement of Arab Gulf states in Egypt and Tunisia since 2011, Rationale and Impact", DGAP analyse, Nr.9, (October 2015)

Tovias, Alfred. "Open Sky Agreements between the EU and Mediterranean Countries: a New Form of Deep Integration Bypassing the European Neighborhood Policy", EUSA Paper (May 2017)

Valette, Jacques. "Le bombardement de Sakiet Sidi Youssef en 1958 et la complexité de la guerre d'Algérie", Guerres mondiales et conflits contemporains, vol. 233, no. 1 (2009): 37-52

 

Online-bronnen

Rapporten, persberichten. briefings, blogs, ...

Adarov, Amat & Peter Havlik. "Benefits and Costs of DCFTA: Evaluation of the Impact on Georgia, Moldova and Ukraine", Joint Working Paper by the Vienna Institute for International Economic Studies & Bertelsmann Stiftung, 2016, https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/G…

Anthony, John. "The Fourth Holy City", Aramco World, Januari/Februari 1967, http://archive.aramcoworld.com/issue/196701/the.fourth.holy.city.htm

Ben Ahmed, Ghazi. "Guide sur L'ALECA: L’accord de libre échange complet et approfondi ALECA mieux comprendre les négociations sur l’accord", (Tunis: Mediterranean Developement Initaitive & Konrad-Adenauer-Stiftung en Tunisie, 2016), 85-87: https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/guide_aleca_mdi_kas_mai_2017.pdf

Campos,  Nauro, Fabrizio Coricelli, Luigi Moretti. "How much do countries benefit from membership in the European Union?", VOX, 9 april 2014, https://voxeu.org/article/how-poorer-nations-benefit-eu-membership

Cherif, Youssef. "Tunisia’s Fledgling Gulf Relations", Carnegie Endowment, 17 januari 2017, http://carnegieendowment.org/sada/67703

Cherif, Youssef. "The Gulf Crisis Threatens Tunisia’s Stability", Atlantic Council, 8 november 2017, http://www.atlanticcouncil.org/blogs/menasource/the-gulf-crisis-threate…

Cherif, Youssef. "Tunisia, Battlefield of The Gulf Countries", Orient XXI, 12 April 2018,  https://orientxxi.info/magazine/tunisia-battlefield-of-the-gulf-countri…

Collectif. "Pas d’ALECA en Tunisie / No DCFTA in Tunisia / لا للآليكا في تونس", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.cadtm.org/Pas-d-ALECA-en-Tunisie-No-DCFTA-in-Tunisia-لا-للآل…

Comité des Droits de l’Homme, l’Observation Générale n° 22 sur le droit à la liberté de pensée, de conscience et de religion garanti à l’article 18 du Pacte international relatif aux droits civils et politiques, https://www.right-to-education.org/sites/right-to-education.org/files/r… attachments/CDH_Observation_Generale_22_FR.pdf

Democracy Reporting International, "La Cour constitutionnelle tunisienne: analyse de la physionomie de l'institution apreès l'adoption de la loi organique du 3 décembere 2015," (Tunis: Democracy Reporting International, 2017),https://democracy-reporting.org/wp-content/uploads/2018/04/DRI-TN-Rappo…

Departement Landbouw & Visserij. "Europese kwaliteitssystemen: Landbouwproducten en levensmiddelen", geraadpleegd 20 mei 2019, https://lv.vlaanderen.be/nl/landbouwbeleid/kwaliteitssystemen/europese-…

Direction de l'information légale et administrative."Les Cohabitations", geraadpleegd op 20 mei 2019, https://www.vie-publique.fr/decouverte-institutions/institutions/veme-r…

Dworkin, Anthony & Fatim-Zohra El Malki, " The southern front line: EU counter-terrorism cooperation with Tunisia and Morroco", European Council on Foreign Relations, 15 februari 2018, https://www.ecfr.eu/publications/summary/the_southern_front_line_eu_cou…

EUDEL Tunis, "Relations Tunisie- Union Européenne: Un Partnenariat Priviligée, Plan d'Action 2013-2017", http://eeas.europa.eu/archives/delegations/tunisia/documents/press_corn…

European Commission. "Factsheet -Relations between the EU and Tunisia", ,geraadpleegd 28 mei 2019, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/2017-05-10_factsheet_tunisia_en…

European Commission. "The pan-Euro-Mediterranean cumulation and the PEM Convention", geraadpleegd op 30 mei 2019, https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/calculation-customs-duti…

European Commission. "Tunisia joins Horizon 2020, the EU's Research and Innovation Programme", geraadpleegd op 29 mei 2019, https://ec.europa.eu/research/index.cfm?pg=newsalert&year=2015&na=na-01…

European Commission - Directorate-General for Research & Innovation. "Associated Countries", geraadpleegd op 29 mei 2019,  http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/…

European Commission - Erasmus +. "Tunisian participation in Erasmus+ to increase in 2017-2018", geraadpleegd op 28 mei 2019, https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/news/tunisian-participatio…

European Commission - Migration & Home Affairs. "Visa liberalisation with Moldova, Ukraine and Georgia", geraadpleegd op 28 mei 2019, https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/international-aff…

European Commission for Democracy Through Law (Venice Commission), "Opinion 733/2013 - Opinion on the Final Draft Constitution of the Republic of Tunisia", Adopted by the 96th Plenary Session of the Venice Commission (Venice, 11-12 October 2013). Integraal terug te vinden op: https://www.venice.coe.int/WebForms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-…

European External Action Service ('EEAS'). "European Neighbourhood Policy", , geraadpleegd 2 april 2019, https://eeas.europa.eu/diplomatic-network/european-neighbourhood-policy…

European Parliament. "Joint answer given by Mr Hogan on behalf of the European Commission Written questions: E-003162/18 , E-003413/18", geraadpleegd 29 mei 2019, http://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-8-2018-003162-ASW_EN.htm…

Grewal, Sharan. "A Quiet Revolution: The Tunisian Military after Ben Ali" Carnegie Endowment, 24 Februari 2016, https://carnegieendowment.org/2016/02/24/quiet-revolution-tunisian-mili…

Hoffman, Valerie J. "Ibadi Islam: An Introduction", geraadpleegd 10 april 2019, https://islam.uga.edu/ibadis.html

ILO Regional Office for the Arab States, UNDP Regional Bureau for Arab States, Rethinking Economic Growth: Towards Productive and Inclusive Arab Societies (Beirut: ILO, 2012) 115p, https://www.ilo.org/beirut/publications/WCMS_208346/lang--en/index.htm

IMF. "Statement at the end of an IMF Staff Review Mission to Tunisia",  geraadpleegd op 10 april 2019, https://www.imf.org/en/News/Articles/2019/04/09/pr19109-tunisia-stateme…

INLUCC. "Qui sommes-nous?", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.inlucc.tn/1/qui-sommes-nous

Instance Vérité & Dignité. "Mandat de L'IVD", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.ivd.tn/livd/mandat-de-livd/?lang=fr

Instance supérieure indépendante pour les élections. "Création Et Mission", ,geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.isie.tn/isie/creation-et-mission/

Law Library of Congress. "The Role of Islamic Law in Tunisia’s Constitution and Legislation Post-Arab Spring", geraadpleegd op 3 maart 2019, https://www.loc.gov/law/help/tunisia.php#f8

L’Observatoire Tunisien de l’Economie, "ALECA et agriculture Au-delà des barrières tarifaires" (Tunis: OTE, 2019), http://www.economie-tunisie.org/sites/default/files/20190424-etude_utap…

Marchand, Laurent. "Constitution tunisienne : les remarques et les doutes de la Commission de Venise", Ouest France, 18 juli 2013, http://international.blogs.ouest-france.fr/archive/2013/07/18/tunisie-c…

Mekki, Nihdal. "The political crisis in Tunisia: Is it a consequence of the semi-presidential arrangement?", Constitution Net, 7 December 2018, http://constitutionnet.org/news/political-crisis-tunisia-it-consequence…

Ministère de Commerce. "Autorités de la concurrence", geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.commerce.gov.tn/Fr/autorites-de-la-concurrence_11_110

Mission d’observation électorale de l'Union européenne Tunisie 2018. "Déclaration préliminaire de la MOE UE Tunisie". geraadpleegd op 28 mei 2019, https://eeas.europa.eu/election-observation-missions/eom-tunisia-2018/4…

Mission d’observation électorale de l'Union européenne, "Rapport final de la MOE UE Tunisie 2018" (Tunis: UE, 2018), https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/moe_ue_tunisie_2018_rapport_fin…

Natter, Katharina. "Revolution and Political Transition in Tunisia: A Migration Game Changer?", MPI, 25 Mei 2015, https://www.migrationpolicy.org/article/revolution-and-political-transi…

Painchaud, Vincent J. & Louis-Charles G. Tessier, "Regard comparé en droit constitutionnel Québec-Tunisie sur les enjeux identitaires", Metalaw, 30 juni 2017, http://metalaw.lead.org.tn/2017/06/30/regard-compare-en-droit-constitut…

Portail de la justice en Tunisie."Organisation juridictionnelle", geraadpleegd 24 maart 2019, http://www.e-justice.tn/index.php?id=64

Romero, Jaume Marti. "The remarkable case of Spanish immigration", Bruegel, 8 december 2015, http://bruegel.org/2015/12/the-remarkable-case-of-spanish-immigration/

Sharif, Abdel Omar & Nathan J. Brown, "Judicial Independence in the Arab World", Programme of Arab Governance of the United Nations Development Programme (2002), http://www.judicial-ethics.umontreal.ca/en/textes%20int/documents/ONU_j…

Singh, Shilpa J."Analyzing Features of Investment Court System under CETA and EUVIPA: Discussing Improvement in the System and Clarity to Clauses", Kluwer Arbitration Blog, 8 februari 2019, http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2019/02/08/analyzing-featu….

The Carter Center. "Les élections de l’Assemblée Constituante en Tunisie", The Carter Center, 25 mei 2012, 18, https://www.cartercenter.org/resources/pdfs/news/peace_publications/ele…

US Department of State. "Designation of Tunisia as a Major Non-NATO Ally",  geraadpleegd 15 april 2019, https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2015/07/244811.htm

World Bank. "Water: Tunisia’s Other Development Challenge",geraadpleegd op 28 mei 2019, http://www.worldbank.org/en/news/feature/2014/09/04/water-tunisia-s-oth…

Nieuwsberichten

Akkad, Dania. "Why Tunisia landed on the EU's tax haven blacklist - and how it got off", Middle East Eye, 16 februari 2018, https://www.middleeasteye.net/news/why-tunisia-landed-eus-tax-haven-bla…

Algan, Akin. "The 14 January Revolution in Tunisia and Turkish-Tunisian Relations", Turkish Policy Quarterly (2011), http://turkishpolicy.com/Files/ArticlePDF/the-14-january-revolution-in-…

Amara, Tarek. "Two dead as protesters attack U.S. embassy in Tunisia", Reuters, 14 september 2012, https://www.reuters.com/article/us-protests-tunisia-school/two-dead-as-…

Amara, Tarek & Ulf Laessing. "Tunisair looks to African routes as European battle brews", Reuters, 20 maart 2018, https://www.reuters.com/article/us-tunisia-airlines/tunisair-looks-to-a…

ANP, "Opvolger president Tunesië beëdigd", de Volkskrant, 15 januari 2011, https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/opvolger-president-tunesie…

Beau, Nicolas. "Tunisie, les ambitions déçues de Lotfi Brahem", Mondafrique,  3 augustus 2018, https://mondafrique.com/tunisie-lalliance-ratee-des-emiratis-avec-lotfi…

Ben Jafaar, Mustapha. " Le processus transitionnel en Tunisie 2011-2014: De la crise au Dialogue national (4eme partie)", HuffPost Maghreb,  19 oktober 2017, https://www.huffpostmaghreb.com/mustapha-ben-jaafar/le-processus-transi…

Blaise, Lilia, Eric Schmitt, Carlotta Gall."Why the U.S. and Tunisia Keep Their Cooperation Secret", New York Times, 2 maart 2019, https://www.nytimes.com/2019/03/02/world/africa/us-tunisia-terrorism.ht…

Bobin, Fréderic. "La Tunisie déclare l'état d'urgence face à un « danger imminent", Le Monde, 4 juli 2015, https://www.lemonde.fr/afrique/article/2015/07/04/tunisie-le-president-…

Boujemâa, Hajer. "Lafayette, témoin d’un pan de l’histoire de Tunis", Misk, 23 april 2017, https://misk.tn/lafayette-témoin-d’un-pan-de-l’histoire-de-tunis

Boukhayatia, Rihab. "Tunisie: Ce que s'est passé le 7 novembre 1987 selon les services secrets de l'Italie", HuffPost Maghreb, 7 november 2016, https://www.huffpostmaghreb.com/2016/11/07/tunisie-services-secrets-_n_…

Boukhayatia, Rihab. "ALECA: Le "Free visa" pour les Tunisiens, point de discorde entre la Tunisie et l'UE", HuffPost Maghreb, 28 mei 2018, https://www.huffpostmaghreb.com/entry/aleca-le-free-visa-pour-les-tunis…

Chala, Marwan. "L'armé de l'air tunisienne au Mali pour appuyer la Miniusma", Kapitalis, 25 januari 2019, http://kapitalis.com/tunisie/2019/01/25/larmee-de-lair-tunisienne-au-ma…

Chamari, Khemais. "L' alerte tunisienne", Le Monde Diplomatique, Maart 1980, https://www.monde-diplomatique.fr/1980/03/CHAMARI/35482

Dahmani, Frida. "Tunisie: l’Isie, instance de la discorde", Jeune Afrique, 16 augustus 2012, https://www.jeuneafrique.com/140358/politique/tunisie-l-isie-instance-d…

Dahmani, Frida. "Tunisie : une attaque terroriste à la frontière avec l’Algérie fait six morts", Jeune Afrique, 8 juli 2018,  https://www.jeuneafrique.com/590072/politique/tunisie-une-attaque-terro…

Dahmani, Frida. "Tunisie :la crise à l’Isie fait peser le risque d’un report des élections", Jeune Afrique, 27 september 2018, https://www.jeuneafrique.com/mag/632859/politique/tunisie-la-crise-a-li…

Fabiani, Riccardo. "Tunisia and the International Community since 2011: Rentierism, Patronage and Moral Hazard",جدلي/Jadaliyya,29 januari 2018, http://www.jadaliyya.com/Details/35142

Farid, Sonia. "Did you know that a Tunisian pope created Valentine’s Day?", Al Arabiya, 14 Februari 2017,  https://english.alarabiya.net/en/features/2017/02/14/The-Tunisian-origi…

Feteha, Ahmed. "Tunisia's Dinar Must Weaken Further to Boost Economy, IMF Says", Bloomberg, 4 april 2018, https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-04-04/tunisia-s-dinar-must…

Fisher, Marc. " In Tunisia, act of one fruit vendor sparks wave of revolution through Arab world", The Washington Post, 26 maart 2011, https://www.washingtonpost.com/world/in-tunisia-act-of-one-fruit-vendor… arabworld/2011/03/16/AFjfsueB_story.html?noredirect=on&utm_term=.0e79cf2abf48

Ghorbal, Samy. "Que reste-t-il des grandes familles ?", Jeune Afrique, 18 juni 2007, https://www.jeuneafrique.com/94775/archives-thematique/que-reste-t-il-d…

Ghorbal, Samy. "La Tunisie des grandes familles", Jeune Afrique, 4 november 2008, https://www.jeuneafrique.com/206477/archives-thematique/la-tunisie-des-…

Gnet, "Tunisie, Mebazaa annonce l'élection d’une assemblée constituante", Gnet, 3 Maart 2011,  https://news.gnet.tn/archives/temps-fort/tunisie-mebazaa-annonce-des-el…

Guesmi, Haythem. "L' Aleca accusé d'imposer à la Tunise une dépendance économique, Tuniscope, 17 mei 2019, https://www.tuniscope.com/article/176682/actualites/politique/aleca-col…

Haddad, Mohammed. "Qui est Souad Abderrahim, la nouvelle maire de Tunis ?", Le Monde, 5 juli 2018, https://www.lemonde.fr/afrique/article/2018/07/05/qui-est-souad-abderra…

I.L., "L’Instance de la bonne gouvernance et de la lutte contre la corruption ne verra pas le jour de sitôt !", Business News,  20 september 2018, http://www.businessnews.com.tn/linstance-de-la-bonne-gouvernance-et-de-…

Jaïdi, Houcine."La constitution de Carthage: Son actualité et les leçons d'Aristote", Leaders,  5 Februari 2015, http://www.leaders.com.tn/article/13305-la-constitution-de-carthage-son…

Jonville, Marco. "En Tunisie, « L’ALECA c'est la reproduction du pacte colonial de 1881 »", Mediapart, 1 oktober 2018, https://blogs.mediapart.fr/edition/desconstructions-transmediterraneenn…

Khalifeh, Majd. "Tunesië krijgt voor het eerst in meer dan 60 jaar een joodse minister", VRT NWS, 6 november 2018, https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/11/06/tunesie-krijgt-voor-het-eerst-s…

Lafrance, Camille. "Chawki Tabib : « Le coût de la corruption en Tunisie est estimé à 54 % du PIB »", Jeune Afrique, 25 september 2018, https://www.jeuneafrique.com/633160/politique/chawki-tabib-le-cout-de-l…

Lafrance, Camille. "Code des collectivités locales en Tunisie : le ministre Mokhtar Hammami s’explique sur les retards", Jeune Afrique, 5 maart 2019, https://www.jeuneafrique.com/743677/politique/code-des-collectivites-lo…

Lafrance, Camille. "Tunisie: la Haica et la presse vigilantes à l’égard d’un retour de la censure", Jeune Afrique, 22 maart 2019, https://www.jeuneafrique.com/751376/culture/tunisie-la-haica-et-la-pres…

Lafrance, Camille. "Accord de libre-échange avec l’UE : « L’Aleca renforcera la dépendance de la Tunisie »", Jeune Afrique, 14 mei 2019, https://www.jeuneafrique.com/774103/economie/accord-de-libre-echange-av…

La Rédaction, "Gouvernement d'union nationale: ce qu'il faut savoir sur le 'Pacte de Carthage' ", Realites, 14 juli 2016

Leroux, Solène. "Ce jour-là: le 26 janvier 1986, le 'jeudi noir' paralyse la Tunisie de Bourguiba", Jeune Afrique, 26 januari 2018, https://www.jeuneafrique.com/520107/culture/ce-jour-la-le-26-janvier-19…

L.M, "Tunisie – Chahed : ALECA : Aucun accord ne prenant pas en compte le bénéfice de l’agriculteur et du pêcheur tunisien ne sera signé", Tunisie Numerique, 12 mei 2019, https://www.tunisienumerique.com/tunisie-chahed-aleca-aucun-accord-ne-p…

Meddeb, Samir. "Que peut-on attendre de l'Instance du développement durable", Leaders, 26 maart 2019, https://www.leaders.com.tn/article/26765-samir-meddeb-que-peut-on-atten…

MFK, "Gouvernement d’union nationale : ce qu’il faut savoir sur le « Pacte de Carthage »", Realités, 14/07/2016, https://www.realites.com.tn/2016/07/gouvernement-dunion-nationale-ce-qu…

Nemlaghi, Yüsra. "Tebbini à Chahed: Si vous signez l'accord ALECA je vous condamner à la fusillade sur la place publique", Kapitalis, 10 mei 2019, http://kapitalis.com/tunisie/2019/05/10/tebbini-a-chahed-si-vous-signez…

Nigro, Vincenzo. "Tunisia, il golpe italiano "Sì, scegliemmo Ben Alì"", La Repubblica, 11 oktober 1999, http://www.repubblica.it/online/fatti/afri/nigro/nigro.html

J. Prial, Frank. J. "Israeli Planes Attack P.L.O. in Tunis, killing at least 30; Raid 'Legitimate', US Says", The New York Times, 2 Oktober 1985, https://www.nytimes.com/1985/10/02/world/israeli-planes-attack-plo-in-t…

Quinn, Ben. "UK ministers to fund Saatchi campaign for Tunisian government", The Guardian, 2 juli 2018, https://www.theguardian.com/politics/2018/jul/02/uk-ministers-to-fund-s…

Ramsis, "Tunisie – Document de Carthage II : Un exemple du consensus à la façon d’Ennahdha", Tunisie Numerique,  26 mei 2018, https://www.tunisienumerique.com/tunisie-document-de-carthage-ii-un-exe…

Rebai, Mohamed. "L'Aleca risque de constituer le coup de grâce pour l'agriculture tunisienne", Kapitalis, 14 mei 2019, http://kapitalis.com/tunisie/2019/05/14/laleca-risque-de-constituer-le-…

Rédaction HuffPost Tunisie, "Tout ce que vous devez savoir sur l'Instance des Droits de l'Homme", HuffPost Maghreb, 16 oktober 2018, https://www.huffpostmaghreb.com/entry/la-loi-instituant-linstance-des-d…

Rutherford, Bruce. "To Stop Sisi, Strengthen Egypt’s Judiciary", Foreign Affairs, 22 oktober 2018, https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2018-10-22/stop-sis…

Samoud, Wafa. "Tunisie, pays de destination et de transit pour les migrants d'Afrique subsaharienne": Les principaux chiffres à retenir", HuffPost Maghreb, 31 oktober 2018,  https://www.huffpostmaghreb.com/entry/tunisie-pays-de-destination-et-de…

Samoud, Wafa. "Tunisie: La part de l'UE dans le commerce extérieur se rétracte, selon l'OTE", HuffPost Maghreb, 22 mei 2019, https://www.huffpostmaghreb.com/entry/tunisie-la-part-de-lue-dans-le-co…

Sarra, Abou. "ALECA: Une menace pour l’agriculture tunisienne?, Web Manager Center, 8 juni 2016, https://www.webmanagercenter.com/2016/06/08/169948/aleca-une-menace-pou….

Schumacher, Edward. "Bombing in Tunis criticised by US", The New York Times,  23 Oktober 1985, https://www.nytimes.com/1985/10/23/world/bombing-in-tunis-criticized-by…

Simons,  Stefan. "France Makes Awkward U-Turn on Tunisia Policy", Spiegel, 20 januari 2011, https://www.spiegel.de/international/world/dumping-old-friends-france-m…

S.N., "Les dettes de Tunisair dépassent 1000 MD au 1er trimestre 2019", Le Diplomate Tunisien, 29 april 2019, https://www.lediplomate.tn/dettes-tunisair-depassent-1000-md-1er-trimes…

Temmim, Wassila. " Un assassinat politique", Le Monde Diplomatique, augustus-september 2018, https://www.monde-diplomatique.fr/mav/160/TEMMIM/58883

Van Dessel, Marc. "Derde van stemgerechtigden daagde op bij lokale verkiezingen in Tunesië", VRT NWS, 7 mei 2018, https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/07/derde-van-stemgerechtigden-daag…

Weslaty, Lilia. "Le Conseil Supérieur Islamique, un projet en cours du gouvernement Jebali", Nawaat, 31 januari 2013, https://nawaat.org/portail/2013/01/31/le-conseil-superieur-islamique-un…

Wiese, Zia. "Tunisia's (olive) oil rush", Politico, 30 november 2016, https://www.politico.eu/article/tunisias-olive-oil-rush/

X, "L'opposant islamiste Ghannouchi à Tunis après 20 ans d'exil", France 24, 30/1/2011, http://www.france24.com/fr/20110130-opposant-islamiste-ghannouchi-atten…

X., "Tunisia attack: What happened", BBC News, 1/2/2017, http://www.bbc.com/news/world-africa-33304897

X., " Tunisia assembly passes new constitution", BBC News, 27/1/2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-25908340

X., "Tunis - Attaque terroriste contre un bus de la Garde présidentielle, Business News, 24/11/2015, http://www.businessnews.com.tn/tunis-explosion-dun-bus-de-la-garde-pres…

X., "Ce que l'on sait de l'attaque du Musée du Bardo, en Tunisie", Le Monde, 19/03/2015,https://www.lemonde.fr/afrique/article/2015/03/19/ce-que-l-on-sait-de-l…

X., "Mehdi Ben Gharbia : le 31 mai marquera l’expiration du mandat d’exercice de l’IVD, Espace Manger, 24/5/2018,  https://www.espacemanager.com/mehdi-ben-gharbia-le-31-mai-marquera-lexp…

X., "Bomb blasts at two resort hotels in eastern Tunisia", UPI, 3 Augustus 1987, https://www.upi.com/Archives/1987/08/03/Bomb-blasts-at-two-resort-hotel…

X. , "Tunisie: Le monde félicite Béji Caïd Essebsi pour sa victoire à la présidentielle" HuffPost Maghreb, 23/12/2014, https://www.huffpostmaghreb.com/2014/12/23/felicitations-president-tuni…

X., "7 Italians, 4 Britons Hurt in Tunisian Hotel Blasts", LA Times, 3/8/1987, http://articles.latimes.com/1987-08-03/news/mn-586_1_homemade-bombs

X., "L'opposant islamiste Ghannouchi à Tunis après 20 ans d'exil", France 24, 30 januari 2011, http://www.france24.com/fr/20110130-opposant-islamiste-ghannouchi-atten…

X., "Riots Reported in Tunisian city, Al Jazeera, 20 december 2010, https://www.aljazeera.com/news/africa/2010/12/2010122063745828931.html

X., "Tunisie : Béji Caïd Essebsi nommé premier ministre", Le Monde, 28 februari 2011, https://www.lemonde.fr/afrique/article/2011/02/27/le-premier-ministre-t…

X., "Tunisia assembly passes new constitution", BBC News, 27 januari 2014,  http://www.bbc.com/news/world-africa-25908340

X., "Tunisie : La commission de coordination et de rédaction de la Constitution et les experts entament leurs réunions", Webmanager Center, 29 april 2013, http://directinfo.webmanagercenter.com/2013/04/29/tunisie-la-commission…

X., "Ce que l'on sait de l'attaque du Musée du Bardo, en Tunisie ", Le Monde, 19 maart 2015, https://www.lemonde.fr/afrique/article/2015/03/19/ce-que-l-on-sait-de-l…

X., "Tunisia attack: What happened", BBC News, 1 februari 2017, http://www.bbc.com/news/world-africa-33304897

X., "Tunis - Attaque terroriste contre un bus de la Garde présidentielle", Business News, 24 november 2015, http://www.businessnews.com.tn/tunis-explosion-dun-bus-de-la-garde-pres…

X., "Tunisie : le limogeage de Lotfi Brahem suscite l’inquiétude de Washington", Jeune Afrique, 29 juni 2018,  https://www.jeuneafrique.com/mag/582197/politique/tunisie-le-limogeage-…

X., "Protests in Tunisia against UAE-backed coup attempt", Middle East Monitor, 14 juni 2018, https://www.middleeastmonitor.com/20180614-protests-in-tunisia-against-…

X., "Tunisie : neuf blessés dans un attentat-suicide sur l’avenue Bourguiba à Tunis", Jeune Afrique, 29 oktober 2018, https://www.jeuneafrique.com/655151/politique/tunisie-neuf-blesses-dans…

X., "L'égalité homme-femme dans l'héritage, un sujet qui divise la Tunisie", RFI  Afrique, 28 februari 2019, http://www.rfi.fr/afrique/20190227-egalite-homme-femme-heritage-tunisie

X., "Mehdi Ben Gharbia : le 31 mai marquera l’expiration du mandat d’exercice de l’IVD", Espace Manager, 24 mei 2018,  https://www.espacemanager.com/mehdi-ben-gharbia-le-31-mai-marquera-lexp…

X., "Tunisie- Elections municipales: 106 listes rejetées", HuffPost Maghreb, 3 maart 2018,  https://www.huffpostmaghreb.com/2018/03/03/tunisie-elections-municip_n_…

X., "Le projet de loi de l’instance de communication audiovisuelle comporte des lacunes", Shems FM, 9 februari 2018, http://www.shemsfm.net:8080/amp/fr/actualites_tunisie-news_news-nationa…

X., "Commission des droits et libertés: L’avis de l’instance des droits de l’Homme divise les députés, Webmanager Center, 22 februari 2018, https://www.webmanagercenter.com/2018/02/22/416518/commission-des-droit…

X., "Adoption de la loi relative à l’Instance des droits de l’Homme", Espace Manager, 16 oktober 2018, https://www.espacemanager.com/adoption-de-la-loi-relative-linstance-des…

X., "Tunisie: 31 candidats pour l'Instance de la bonne gouvernance", Espace Manager, 15 november 2018, https://www.espacemanager.com/tunisie-31-candidats-pour-linstance-de-la…

X., "Tunisie: les propos "effrayants" d'Alliot-Marie suscitent la polémique", Le Monde, 13 januari 2011, https://www.lemonde.fr/afrique/article/2011/01/13/tunisie-les-propos-ef…

X., "Italië zat achter coup in Tunesië", NRC, 11 oktober 1999, https://www.nrc.nl/nieuws/1999/10/11/italie-zat-achter-coup-in-tunesie-…

X., " Ryanair expands in Middle East with first Jordan flights", Reuters, 4 februari 2018, https://www.reuters.com/article/ryanair-jordan/ryanair-expands-in-middl…

X.,"EU’s Money Laundering and Terrorism Financing blacklist: Saudi Arabia added, Tunisia remains", EuroMesco, 13 februari 2019, https://www.euromesco.net/news/eus-money-laundering-and-terrorism-finan…

X., "L'ALECA permettra à la Tunisie de mettre à niveau son économie" affirme Patrice Bergamini", HuffPost Maghreb, 8 april 2019, https://www.huffpostmaghreb.com/entry/laleca-permettra-a-la-tunisie-de-…

X., "Tunisie/ Entreprises publiques : Après le livre blanc, une stratégie de sauvetage sur trois ans", Gnet News, 8 augustus 2018,  https://news.gnet.tn/archives/temps-fort/tunisie/-entreprises-publiques…

X., "Tunisie-ALECA : Vers la labellisation “Indication Géographique” des dattes de Nefzaoua et des grenades de Gabès", Webmanager Center,  14 september 2018,  https://www.webmanagercenter.com/2018/09/14/424130/tunisie-aleca-vers-l…

X., "ALECA: Encore des divergences dans le secteur agricole", HuffPost Maghreb, 13 september 2018, https://www.huffpostmaghreb.com/entry/aleca-encore-des-divergences-dans…

X., "Belgium seeks EU court opinion on EU-Canada free trade deal", Euractiv, 6 september 2017, https://www.euractiv.com/section/ceta/news/belgium-seeks-eu-court-opini…

Y.N., "Tunisie: L'impossible élection des membres de la Cour constitutionnelle", Kapitalis, 6 maart 2019,  http://kapitalis.com/tunisie/2019/03/06/tunisie-limpossible-election-de…

Y.N., "Tunisie: Festival des fromages de Béja du 3 à 5 mai 2019", Kapitalis, 15 april 2019, http://kapitalis.com/tunisie/2019/04/15/tunisie-festival-des-fromages-d…

Zeidane, Karim. "Tunisie: Bientôt la fin des subentions sur les produits de base", Le 360, 24 september 2018, http://afrique.le360.ma/tunisie/economie/2018/09/24/23100-tunisie-bient…

 

Websites & Varia:

Opinion pursuant to Article 218(11) TFEU — Comprehensive Economic and Trade Agreement between Canada, of the one part, and the European Union and its Member States, of the other part (CETA), ECLI:EU:C:2019:341

Surah An-Nisa [4:11] - Al-Qur'an al-Kareem

http://www.aleca.tn/

http://www.aleca.tn/decouvrir-l-aleca/dispositif-de-pilotage/

http://www.aleca.tn/decouvrir-l-aleca/principe-de-l-aleca/

https://www.britannica.com/place/Tunisia/History

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ts.html

https://www.coe.int/fr/web/programmes/tunisia

https://www.coe.int/fr/web/conventions/search-on-states/ /conventions/treaty/country/TUN

https://www.coe.int/en/web/programmes/external-offices

http://www.const-court.be/nl/voorstelling/voorstelling_bevoegdheid.html

http://www.collectiviteslocales.gov.tn/wpcontent/uploads/2017/12/TRADUC…

https://diplomatie.belgium.be/nl/Diensten/Op_reis_in_het_buitenland/rei…

http://directinfo.webmanagercenter.com/2013/04/29/tunisie-la-commission…

http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/moldov…

http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/egypt/

http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/morocc…

http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/eu-mexico-trade-agreement/

http://www.ejustice.tn/fileadmin/images/repertoire_musee/carthaginoise/…

https://www.ictj.org/our-work/regions-and-countries/tunisia

http://www.ivd.tn/?lang=fr

http://www.leaders.com.tn/article/6042-decoupage-electoral-217-sieges-e…

http://www.legislation.tn/fr

http://www.lemonde.fr/afrique/article/2017/09/15/la-tunisie-met-fin-a-l…

https://www.mosaiquefm.net/ar/تونس-أخبار-وطنية/350817/ضمن-12-نقطة-في-ات…

https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2015/press.html

https://rsf.org/en/ranking_table

https://tn.ambafrance.org/Contribution-des-combattants

http://www.synagri-tunisie.org/fr/accueil

 

Informele Interviews

Interview met Z.E. Dhr. Michel-Etienne Tilemans, Ambassadeur van het Koninkrijk België voor Tunesië en Libië, mei 2018 en januari 2019 te Tunis

Interview met Dhr. Ivan Feys, Eerste Raadgever, Belgische Ambassade voor Tunesië en Libië, doorlopend april - mei 2018 te Tunis

Interview met Dhr. Elyès Ghanmi, Directeur,  Institut tunisien des elus, mei 2018 te Tunis

Interview met Dhr. Hédi Ben Abbes, Voormalig Staatssecretaris voor Amerikaanse en Aziatische Zaken onder de Tunesische Regering Jebali (de "Troika-regering"), mei 2018 te Tunis

Interview met Baron Dr. Francis Delperée, Federaal Parlementslid (CdH), september 2018 te Brussel

Meerdere gesprekken met Meester Malek Besrour, Advocaat bij Kammoun & Kallel te Tunis, augustus 2018  & januari 2019 te Den Haag en Tunis

Meerdere gesprekken met Meester Mohammed Amine Kasdallah, advocaat te Sousse, augustus 2018 & januari 2019 te Den Haag en Sousse

Interview met Kolonel SBH Frederik Derolez, voormalig militair attaché in Tunis, heden Hoofd External Relations Office bij SGRS/ADIV (militaire inlichtingendienst), november 2018 te Brussel

Interview met Prof. Dr. Sami Zemni, Universiteit Gent, te Gent november 2018.

Interview met Khayem Chemli, Advocaten zonder Grenzen Tunis, maart 2019 (video-interview)

Talrijke informele gesprekken op meerdere plekken en momenten te Tunis en doorheen het gehele land met co-stagiairs van de Belgische ambassade en mede-stagiairs van de Franse, Finse, Zweedse, Italiaanse en Oostenrijkse ambassades, alsook met VN stagiairs, NGO medewerkers & stagiairs en Tunesische vrienden

Download scriptie (3.11 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
Prof. Arjan Post & Prof. Bert Demarsin