Er zit meer in een liedje dan je denkt: muzikaal activiteitenpakket voor taalverwerving bij anderstalige peuters samen met hun ouders

Tine Vanhaevre
Persbericht

Passie als drijfveer voor verandering

Kan ik mijn passie voor muziek gebruiken om te werken aan de taalverwerving bij jonge kinderen?

Kan ik mijn passie voor taal gebruiken om anderstalige kinderen een sterkere start te geven in het basisonderwijs?

Kan ik mijn passie gebruiken om iets wezenlijks te veranderen?

Deze vragen zijn de basis voor mijn bachelorproef.

Samen met de kinderopvang van de Stad Antwerpen maakte ik een muzikaal activiteitenpakket. Ik wil hen handvaten aanreiken. Ik wil hen prikkelen om samen met de kinderen en hun ouders leuke activiteiten te organiseren die ook nog eens bijdragen tot de taalverwerving van de (anderstalige) deelnemers.

Iedereen die de krant leest ziet de cijfers. Het taalniveau in het onderwijs gaat er elk jaar op achteruit. Vaak start die taalachterstand al vroeg. In onze maatschappij is Nederlands al lang niet meer voor alle kinderen de moedertaal. Als ze pas in de kleuterklas in aanraking komen met Nederlands moeten ze al van bij de start bijbenen. Door een pakket te ontwikkelen waarmee kinderbegeleidster al in de kinderopvang het Nederlands kunnen stimuleren en prikkelen hoop ik de start en daardoor de verdere schoolloopbaan, voor alle peutertjes te vergemakkelijken.

KRACHTIGE TAALOMGEVING

Krachtige taalomgeving

Bij taalverwerving en leren in het algemeen is het belangrijk dat mensen zich veilig voelen. Ze leren in dit project op een informele manier. Het pakket is opgebouwd uit 5 thema’s met elk 5 kinderliedjes. Elk liedje of thema wordt rustig ingeleid door laagdrempelige activiteiten en mensen krijgen de ruimte om al dan niet mee te doen of gewoon toe te kijken. Er is geen evaluatie op het einde van een activiteit om te controleren of ze iets geleerd hebben. Het gaat om de blootstelling aan taal.

Deelnemers worden uitgedaagd om actief deel te nemen. Door ze te betrekken vergroten de leercapaciteiten. Door als begeleider zelf deel te nemen vergroot de betrokkenheid, iedereen is gelijkwaardig. Op deze manier komen we tot een betekenisvolle taak, de tweede cirkel in de krachtige leeromgeving.

Het pakket biedt een rijk en aangepast aanbod met visuele ondersteuning. Het is erg interactief en dit maakt het eenvoudig te begrijpen. Er zitten materialen in om elk domein te prikkelen: grote en fijne motoriek, mentale ontwikkeling, zelfredzaamheid, kijk op de wereld, taal en nog zoveel meer.

HET PROJECT

Alle eendjes zwemmen in het water

De vijf thema’s waarrond het pakket is opgebouwd zijn gekozen omdat ze in een kinderdagverblijf vaak aan bod komen. Er wordt gewerkt rond voertuigen, voedsel, dieren, je lichaam en dan nog een categorie met klassiekers die niet konden ontbreken. Per thema werden zorgvuldig vijf liedjes gekozen waarrond verder gestimuleerd kon worden. Die liedjes werden ingezongen zonder veel toeters en bellen zodat de inhoud in de schijnwerpers staat.

Schaapje heb je witte wol

Elk thema heeft een of meerdere inleidende activiteiten, om de drempel te verlagen of om eerst het thema wat te ontdekken.

Voor elk van de liedjes zijn twee werkvormen voorzien en eentje om het liedje aan te brengen.

we stegen met een zucht...

Binnen elk thema is er gevarieerd qua werkvormen zodat alle verschillende ontwikkelingsdomeinen aan bod komen. Het testmoment voor mijn pakket was beperkt en had uitgebreider gemogen. De voorwaarde dat het meteen gebruikt moet kunnen worden zonder dat de begeleider veel voorbereidingen moet treffen was heel erg belangrijk in dit project. Het kostte hierdoor veel meer tijd dan verwacht om een kwalitatief hoogstand pakket uit te werken.

De kinderopvang die dienst deden als testlocatie reageerde erg positief en willen hier in de toekomst zeker verder mee aan de slag.

CONCLUSIE

De focus in dit hele project ligt op het feit dat het de bedoeling is om op een laagdrempelige manier de mensen te bereiken die anders door de mazen van het net glippen. We willen die thuisblijfmama die niet genoeg oefenkans krijgt naast de Nederlandse les stimuleren om een uurtje langer te blijven als ze haar zoontje komt ophalen en dan even samen iets leuks rond taal te doen. Zonder dat ze daarvoor naar een andere organisatie of locatie moet, gewoon in een al gekende omgeving bij bekende gezichten. Of de papa die met nachtshiften werkt en overdag niet in de mogelijkheid is om veel Nederlands te praten motiveren om als hij zijn dochtertje oppikt om samen met een begeleidster wat liedjes zingen.

Er is zeker interesse voor, zowel bij de deelnemers als bij de organisatie. Nu komt het er nog op aan om de passie die elke kinderbegeleidster in zich heeft in te zetten voor de verandering die we willen bekomen.

“Iedere taal is schoon voor wie luisteren kan. Want in elke taal zingt de gedachte van een volk en de ziel van een mens, en die muziek is universeel”
 

Bibliografie

De Graaff, F., Singer, E., & Devillé, W. (2006). Onderzoek diversiteit en ouderbetrokkenheid in Kindercentra. Geraadpleegd van http://www.driehoektraining.nl/wp-content/uploads/onderzoek-diversiteit…

Djohani, F., & Maas, J. (2000). Kinderopvang: opvoeden in diversiteit: de dagelijkse praktijk in kindercentra. Houten/Diegem, België: Bohn Stafleu Van Loghum.

Geens, N., Hemeryck, I., & Lambert, L. (2017). Ontmoeten is simpel ... maar niet altijd gemakkelijk: een rijk inspiratieboek over sociale steun en diversiteit. Amsterdam, Nederland: SWP.

Gielis, S. (2018). Opvoeden tot zelfvertrouwen. Tielt, België: Lannoo.

Goorhuis-Brouwer, S. (2007). Kleine pedagogiek voor grote mensen: de eerste zeven kinderjaren. Amsterdam, Nederland: SWP.

Goorhuis-Brouwer, S. M. (2014). Taalontwikkeling en taalstimulering van baby's, peuters en kleuters. Amsterdam, Nederland: SWP.

Hohmann, M., Weikart, D. P., Julien, M. G. J., Veerman & Meijwaard (Huizen), & Nederlands Jeugdinstituut. (2007). Actief leren. Amersfoort, Nederland: ThiemeMeulenhoff.

Jansma, A., & Harpman, A. (1997). Kinderen bouwen taal: taalstimulering van 0- tot 6-jarigen. Groningen, Nederland: Wolters-Noordhoff.

Kolkman, M. (2010, 22 mei). Zingend inburgeren – Taal, brein en psychologie. Geraadpleegd op 16 december 2018, van https://www.mariekekolkman.nl/zingend-inburgeren/

Noort, P., & De Weger, H. (2016, 22 april). Hoe stimuleer je effectief de taalontwikkeling van kinderen die Nederlands als tweede taal (NT2) spreken? Geraadpleegd op 16 december 2018, van https://wij-leren.nl/stimuleren-taalontwikkeling-kinderen-nederlands-tw…

Reekmans, K., Roden, C., & Nauwelaerts, K. (2017). Vertaalde verbeelding: Muzische inspiratie voor taalstimulering in de meertalige klas. Antwerpen, België: Garant.

Rutgeerts, E., & Vervaet, V. (2016). Kinderopvang en ouders: partners in opvoeding. Brussel, België: Cego.

Sabbe, K. (2015). Methodiek Educatief Werk 1. Vives VZW, Kortrijk.

Sabbe, K. (2017). Methodiek Educatief Werk 2. Vives VZW, Kortrijk.

Socius. (2016, 5 april). De functies van het SCVW. Geraadpleegd op 30 december 2018, van https://socius.be/de-functies-van-het-scvw/

Taelman, H., Wuyts, A., & Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. (Z.D.). Inspiratiegids taal en muziek. Geraadpleegd van https://associatie.kuleuven.be/schoolofeducation/bijlagen/inspiratiegid…

Van Eck, E., & Heim, M. (2017, 12 april). Kan muziek(onderwijs) kinderen met taalontwikkelingsstoornissen helpen? Geraadpleegd op 16 december 2018, van https://wij-leren.nl/muziekonderwijs-hulpmiddel-taalontwikkelingsstoorn…

Wally, T. (2016). Samen vooruit: samenwerken met ouders van jonge kinderen in de VVE. Rotterdam, Nederland: CED-groep.

Zink, I., & Smessaert, H. (2009). Taalontwikkeling; stap voor stap. Herentals, België: Vlaamse Vereniging voor Logopedisten.

Universiteit of Hogeschool
Bachelor in het Sociaal-cultureel werk
Publicatiejaar
2019
Promotor(en)
Solange Peirsegaele
Kernwoorden
Share this on: