Kan extreemrechts klimaatvriendelijk zijn?
Klimaatopwarming en de opkomst van extreemrechts zijn zowat de belangrijkste politieke thema’s van vandaag. Voorlopig weten we maar vrij weinig over de rol die klimaatopwarming speelt in het gedachtegoed van radicaal -en extreemrechts. Nochtans zouden we er goed aan doen om daar meer aandacht aan te besteden als we onze planeet leefbaar willen houden.
Brandend actueel
Het is 3 Augustus, 2019. Een jongeman stapt in zijn auto in Dallas en rijdt urenlang naar het zuiden van Texas, tot aan El Paso. Hij stapt uit aan een Walmart winkel, pakt zijn AK-47 en opent het vuur. 22 mensen sterven, nog meer zijn gewond. De politie vindt later een manifest op het internet, vermoedelijk van de schutter. In dat manifest beschrijft de dader waarom hij de aanval uitvoerde. Een van de paragrafen haalt de ecologische crisis aan, en ziet overbevolking als het grootste probleem in deze problematiek.
Twee weken later, in Biarritz, Frankrijk. De beroemde G7-top, waar de leiders van belangrijke landen samenkomen, is volop aan de gang. De Franse president Macron wil klimaatopwarming en de brand in het Amazone-woud in Brazilië op de agenda zetten. Donald Trump stuurt zijn kat, Braziliaans president Bolsonaro weigert financiële hulp.
Wat hebben deze twee gebeurtenissen met elkaar gemeen? Ze laten zien dat de natuur, en klimaatopwarming in het bijzonder, op een verschillende manier kunnen geïnterpreteerd worden binnen een radicaal -of extreemrechtse ideologie.
Over Radicaal -en Extreemrechtse Ideologieën
Mijn thesis onderzoekt op welke manier klimaatopwarming in radicale -en extreemrechtse ideologieën worden voorgesteld. Binnen dit thema kijk ik ook naar de wijze waarop ontwikkelingslanden worden gerepresenteerd. Dit is belangrijk omdat klimaatopwarming globaal van aard is, en ontwikkelingslanden dus ook een grote rol te spelen hebben. In het eerste deel van mijn thesis bereid ik een theoretisch kader voor. In het tweede deel onderzoek ik of dat kader van toepassing is in Vlaanderen, door sociale media en online krantenartikelen van radicaal-en extreemrechtse actoren te analyseren.
Voor we verdergaan, moeten we natuurlijk eerst bepalen wat radicaal -en extreemrechtse ideologieën juist zijn. Kort gezegd zijn dat alle politieke opvattingen die als een van de kernovertuigingen ‘xenofobisch nationalisme’ hebben, dus een vorm van nationalisme dat mensen uit andere landen uitsluit, puur omdat ze van een ander land zijn, en bijgevolg ‘anders’.
Klimaatopwarming daarentegen, zal niet het hoofdonderdeel van zo’n ideologie zijn. In plaats daarvan zal het worden geplaatst in de ideologie op een manier die past bij het belangrijke xenofobisch nationalisme. In de praktijk leidt dit tot twee specifieke radicaal -en extreemrechtse ideologieën, waar klimaatopwarming telkens op een andere manier wordt gezien: het Eco-Fascisme, dat klimaatopwarming wil aanpakken, en het radicaal-rechts populisme, dat klimaatsceptisch is.
Eco-Fascisme: ‘Save Bees, Not Refugees’
Het Eco-Fascisme is een extreemrechtse ideologie die zijn oorsprong vindt in de Nazi-partij in Duitsland in de jaren ’30 en ’40. Deze ideologie is momenteel aan een opmars bezig binnen bepaalde extreemrechtse kringen.
Voor de vele ecologische crisissen van vandaag zien zij steeds twee oorzaken: overbevolking, en immigratie. Hierbij gaat het telkens om overbevolking en immigratie vanuit ontwikkelingslanden.
De impliciete (of soms expliciete) aanname van Eco-Fascisten is dat blanke mensen inherent beter omgaan met de natuur dan niet-blanken. Eco-Fascisten vragen dan ook om ontwikkelingshulp te stoppen, zodat de mensen uit ontwikkelingslanden ‘zelf leren’ hoe verantwoordelijk om te gaan met het milieu, in plaats van afhankelijk te blijven -volgens hun- corrumperende ontwikkelingshulp.
Ondanks het feit dat deze ideeën nog altijd relatief zeldzaam zijn, beginnen ze toch belangrijker te worden. In maart van 2019 was er in Nieuw-Zeeland een terroristische aanslag in Christchurch door een Eco-Fascist. De schutter in El Paso werd daardoor geïnspireerd. Hoewel dit de meest extreme voorbeelden zijn, kunnen de ideeën zich nog altijd verspreiden naarmate klimaatopwarming een belangrijker thema wordt.
Radicaal-Rechts: Eigen Volk Nog Altijd Eerst
Radicaal-rechtse populisten worden gekenmerkt door xenofobisch nationalisme, populisme en autoritarisme. De bekendste voorbeelden vandaag de dag zijn natuurlijk Donald Trump en Jair Bolsonaro, of dichter bij huis Geert Wilders en Filip De Winter.
Onderzoek suggereert dat hun nationalisme de kans op klimaatscepticisme verhoogt. Ten eerste is klimaatopwarming is een globaal fenomeen: CO-2 uitstoot stopt niet aan grenzen of muren. Daarom is internationale samenwerking nodig. Dit strookt echter niet met het nationalisme van radicaal-rechts. Ten tweede ziet radicaal-rechts een bredere clash tussen hun conservatieve, nationalistische waarden en kosmopolitische waarden, waar klimaatopwarming een onderdeel van is geworden. Klimaatopwarming is voor radicaal-rechts dus een bedreiging van hun identiteit. Het is dan ook logisch dat velen klimaatsceptisch zijn: het is een manier om voor zekerheid te zorgen, en hun identiteit te beschermen.
Dit nationalisme creëert een wantrouwen tegenover internationale samenwerking met ontwikkelingslanden, die zouden profiteren van internationale klimaatakkoorden en hun beloften niet zouden nakomen.
Het populistisch aspect van radicaal-rechts versterkt de klimaatsceptische tendens nog meer. Rechts populisme verzet zich tegen de afstand tussen een moreel verdorven elite (die al dan niet samenwerkt met een kwalijke minderheidsgroep) en een zuiver volk. Dit populisme is dus tegen complexe zaken die te ver staan van de ‘gewone’ mens.
Nu is de wetenschap van klimaatopwarming een zeer complexe gebeurtenis, die ver af staat van de meeste mensen. Wat blijkt? Radicaal-rechtse populisten zien ‘Links’ als de kwade elite die van klimaatopwarming een belangrijk thema maakt, en de wetenschappers als de kwalijke minderheidsgroep.
Rechts Klimaatbeleid?
Mijn thesis analyseerde sociale media en online krantenartikelen van Vlaams Belang, N-VA en een reeks radicaal -of extreemrechtse websites. Daaruit blijkt dat klimaatscepticisme inderdaad nog steeds erg dominant is, en dat Links en wetenschappers vaak worden aangevallen. Dat wijst erop dat nationalisme en populisme klimaatscepticisme in de hand werken. Maar zodra radicaal-of extreemrechtse actoren wel klimaatbeleid verdedigden, was dit gebaseerd op het Eco-Fascistische gedachtegoed.
Al met al kunnen we dus maar best op onze hoede blijven als radicaal-of extreemrechts klimaatbeleid begint voor te stellen. Maar het is ook belangrijk om aandacht te hebben voor de redenen voor het succes van deze partijen. Als klimaatopwarming een bedreiging vormt voor mensen hun identiteit, is het aan de partijen en middenveld om daar een antwoord op te vinden.
Bibliografie
Akkerman, T. (2015). Gender and the radical right in Western Europe: a comparative analysis of policy agendas. Patterns Of Prejudice, 49(1-2), 37-60. doi: 10.1080/0031322x.2015.1023655
Andreucci, D. (2019). Should political ecology be populist?. Retrieved 14 August 2019, from https://entitleblog.org/2019/01/24/should-political-ecology-be-populist/
Anshelm, J., & Hultman, M. (2014). A green fatwā? Climate change as a threat to the masculinity of industrial modernity. NORMA, 9(2), 84-96. doi: 10.1080/18902138.2014.908627
Asafu-Adjaye, J., Blomqvist, L., Brand, S., Brook, B., DeFries, R., Ellis, E., …, Teague, P. (2015). An Ecomodernist Manifesto. Retrieved from: http://www.ecomodernism.org/manifesto-english
Aronoff, K. (2019). The European Far Right's Environmental Turn. Retrieved from https://www.dissentmagazine.org/online_articles/the-european-far-rights-environmental-turn
Ball, T., Dagger, R., & O'Neill, D. (2017). Political ideologies and the democratic ideal (10th ed.). New York: Routledge.
Bart_DeWever (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/Bart_DeWever
Benett, T. (2019). Understanding the Alt-Right's Growing Fascination with 'Eco-Fascism'. Retrieved from https://www.vice.com/en_us/article/vbw55j/understanding-the-alt-rights-…
Berezin, M. (2019). Fascism and Populism: Are They Useful Categories for Comparative Sociological Analysis? Annual Review Of Sociology, 45(1), 1-17. doi: 10.1146/annurev-soc-073018-022351
Berglez, P., & Olausson, U. (2013). The Post-political Condition of Climate Change: An Ideology Approach. Capitalism Nature Socialism, 25(1), 54-71. doi: 10.1080/10455752.2013.845588
Biehl, J., & Staudenmaier, P. (1996). Ecofascism: Lessons from the German Experience. Retrieved from https://theanarchistlibrary.org/library/janet-biehl-and-peter-staudenmaier-ecofascism-lessons-from-the-german-experience
Bliuc, A., McGarty, C., Thomas, E., Lala, G., Berndsen, M., & Misajon, R. (2015). Public division about climate change rooted in conflicting socio-political identities. Nature Climate Change, 5(3), 226-229. doi: 10.1038/nclimate2507
Blommaert, J. (2018). N-VA en S&V: distantieer je van de vorm, niet de inhoud. Retrieved 23 July 2019, from https://jmeblommaert.wordpress.com/2018/09/08/n-va-en-sv-distantieer-je-van-de-vorm-niet-de-inhoud/
Blommaert, J. (2019). Alles in perspectief. Retrieved 22 July 2019, from https://jmeblommaert.wordpress.com/2019/05/27/alles-in-perspectief/
Boffey, D., & Oltermann, P. (2019). EU elections: voters boost Greens and far right as centre left and right lose out. Retrieved from https://www.theguardian.com/politics/2019/may/26/european-elections-centrist-parties-projected-lose-grip-power
Büscher, B., & Fletcher, R. (2016). Why E O Wilson is wrong about how to save the Earth Retrieved from https://aeon.co/ideas/why-e-o-wilson-is-wrong-about-how-to-save-the-earth
Cagle, S. (2019). 'Bees, not refugees': the environmentalist roots of anti-immigrant bigotry. Retrieved 17 August 2019, from https://www.theguardian.com/environment/2019/aug/15/anti
Cammaerts, B. (2018). The Mainstreaming of Extreme Right-Wing Populism in the Low Countries: What is to be Done?. Communication, Culture And Critique, 11(1), 7-20. doi: 10.1093/ccc/tcx002
Cann, H., & Raymond, L. (2018). Does climate denialism still matter? The prevalence of alternative frames in opposition to climate policy. Environmental Politics, 27(3), 433-454. doi: 10.1080/09644016.2018.1439353
Caradonna, J., Borowy, I., Green, T., Victor, A.P., Cohen, M., Gow, A., …, Heinberg, R. (2015). A Call to Look Past An Ecomodernist Manifesto: A Degrowth Critique. Retrieved from: www.resilience.org/articles/General/2015/05_May/A-Degrowth-Response-to-An-Ecomodernist-Manifesto.pdf
Cochez, T., & Walraeven, J. (2019). Klimaatontkenners in Vlaanderen: het netwerk ontrafeld. Retrieved 25 July 2019, from https://www.apache.be/2019/05/22/klimaatontkenners-in-vlaanderen-het-netwerk-ontrafeld/
Cochez, T., & Walraven, J. (2019). Klimaatontkenners in Vlaanderen: de codetaal van klimaattwijfel ontcijferd. Retrieved 25 July 2019, from https://www.apache.be/2019/05/23/klimaatontkenners-in-vlaanderen-de-codetaal-van-klimaattwijfel-ontcijferd/
Connolly, K. (2014). From glum billionaires to eco-nationalists, anxious Swiss vote on tax and migration. Retrieved from https://www.theguardian.com/world/2014/nov/30/switzerland-votes-on-tax-and-migration-billionaires-nationalists
Daggett, C. (2018). Petro-masculinity: Fossil Fuels and Authoritarian Desire. Millennium: Journal Of International Studies, 47(1), 25-44. doi: 10.1177/0305829818775817
De Ceulaer, J. (2018). Van hondenfluitje tot trombone: waarom we N-VA nu ‘radicaal rechts’ mogen noemen. Retrieved 14 August 2019, from https://www.demorgen.be/politiek/van-hondenfluitje-tot-trombone-waarom-we-n-va-nu-radicaal-rechts-mogen-noemen~b192adae/
Demeritt, D. (2001). The Construction of Global Warming and the Politics of Science. Annals Of The Association Of American Geographers, 91(2), 307-337. doi: 10.1111/0004-5608.00245
De_NVA (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/de_NVA
De Waele, Maarten. (2013). Rechts-extremistische groeperingen in Vlaanderen. Handboek Politiediensten. 105(66), 1-28.
Dryzek, J., Norgaard, R., & Schlosberg, D. (2011). The Oxford Handbook of Climate Change and Society. New York: Oxford University Press.
Dwarsliggers (september 2018- july 2019). Retrieved 26 August 2019, from https://www.dwarsliggers.eu/
Dyett, J., & Thomas, C. (2019). Overpopulation Discourse: Patriarchy, Racism, and the Specter of Ecofascism. Perspectives On Global Development And Technology, 18(1-2), 205-224. doi: 10.1163/15691497-12341514
Eatwell, R. (1996). On defining the ‘Fascist Minimum’: The centrality of ideology. Journal Of Political Ideologies, 1(3), 303-319. doi: 10.1080/13569319608420743
Eccleshall, R., Finlayson, A., Geoghegan, V., Keny, M., Lloyd, M., MacKenzie, I., & Wilford, R. (2003). Political Ideologies: An introduction (3rd ed.). New York: Routledge.
Erk, J. (2005). From Vlaams Blok to Vlaams Belang: The Belgian Far-Right Renames Itself. West European Politics, 28(3), 493-502. doi: 10.1080/01402380500085681
Evolalinkola (2017): The alt-right is Green: Not a Pepe meme. Retrieved from
https://altright.com/2017/07/26/the-alt-right-is-green-not-a-pepe-meme/
FDW_VB (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/FDW_VB
Fluit, H. (2017). Belgisch Extreemrechts op het Wereldwijde Web. Ideologische Verwantschap en Online Netwerk (Master’s Thesis). Retrieved from: https://www.scriptiebank.be/scriptie/2017/belgisch-extreemrechts-op-het-wereldwijde-web
Forchtner, B. (2019). Rethinking the ‘Green wave’? Climate change, the European Parliament elections 2019 and the German-speaking radical right. Retrieved from https://www.radicalrightanalysis.com/2019/06/13/rethinking-the-green-wave-climate-change-the-european-parliament-elections-2019-and-the-german-speaking-radical-right/
Forchtner, B., & Kølvraa, C. (2015). The Nature of Nationalism: Populist Radical Right Parties on Countryside and Climate. Nature And Culture, 10(2), 199-224. doi: 10.3167/nc.2015.100204
Forchtner, B., & Özvatan, Ö. (In press). Beyond the ‘German forest’: Environmental communication by the far right in Germany. In B. Forchtner, The Far Right and the Environment: Politics, Discourse and Communication. Routledge.
FranckenTheo (september 2018-july 2019). [Twitter Account]. https://twitter.com/FranckenTheo
Geschiedenis. Retrieved 23 July 2019, from https://www.n-va.be/over-n-va/geschiedenis
Guterres, A. (2018). Speech, New York City.
Guy, S., Kashima, Y., Walker, I., & O'Neill, S. (2014). Investigating the effects of knowledge and ideology on climate change beliefs. European Journal Of Social Psychology, 44(5), 421-429. doi: 10.1002/ejsp.2039
Hadiz, V., & Chryssogelos, A. (2017). Populism in world politics: A comparative cross-regional perspective. International Political Science Review, 38(4), 399-411. doi: 10.1177/0192512117693908
Häkkinen, K., & Akrami, N. (2014). Ideology and climate change denial. Personality And Individual Differences, 70, 62-65. doi: 10.1016/j.paid.2014.06.030
Hamilton, C. (2010). Why We Resist the Truth About Climate Change. Lecture, Brussels.
Hamilton, C. (2013). Abbott and co can’t ignore climate change forever. Retrieved from http://www.abc.net.au/news/2013-08-26/hamilton-abbott-and-co-cant-ignoreclimate-change-forever/4912456
Hamilton, P. (2002). The Greening of Nationalism: Nationalising Nature in Europe. Environmental Politics, 11(2), 27-48. doi: 10.1080/714000611
Hardin, G. (1974). Lifeboat Ethics: the Case Against Helping the Poor. Retrieved 19 August 2019, from https://www.garretthardinsociety.org/articles/art_lifeboat_ethics_case_…
Heywood, A. (2017). Political ideologies (6th ed.). Palgrave.
Hultman, M. (2013). The Making of an Environmental Hero: A History of Ecomodern Masculinity, Fuel Cells and Arnold Schwarzenegger. Environmental Humanities, 2(1), 79-99. doi: 10.1215/22011919-3610360
Hultman, M. (2018). How right-wing nationalism fuels climate denial [In person].
Inglehart, R., & Norris, P. (2016). Trump, Brexit, and the Rise of Populism: Economic Have-Nots and Cultural Backlash. SSRN Electronic Journal. doi: 10.2139/ssrn.2818659
Jacques, P., Dunlap, R., & Freeman, M. (2008). The organisation of denial: Conservative think tanks and environmental scepticism. Environmental Politics, 17(3), 349-385. doi: 10.1080/09644010802055576
Kahan, D. (2012). Why we are poles apart on climate change. Retrieved from https://www.nature.com/news/why-we-are-poles-apart-on-climate-change-1…
Kaltwasser, C., Taggart, P., Ochoa Espejo, P., & Ostiguy, P. (2017). The Oxford handbook of populism (1st ed.). Oxford: Oxford University Press.
Krämer, B. (2017). Populist online practices: the function of the Internet in right-wing populism. Information, Communication & Society, 20(9), 1293-1309. doi: 10.1080/1369118x.2017.1328520
Lecomte, L. (2019). Hoe stemde Europa? De uitslagen van de Europese verkiezingen per land. Retrieved from https://www.standaard.be/cnt/dmf20190527_04432341
Linkola, P. (2011). Can Life Prevail? [Ebook] (2nd ed.). Helsinki: Arktos Media Ltd.
Main, T. (2018). The rise of the alt-right (1st ed.). Washington: Brookings Institution Press.
Maly, I. (2016). ‘Scientific’ nationalism. Nations And Nationalism, 22(2), 266-286. doi: 10.1111/nana.12144
Manavis, S. (2018). Eco-fascism: The ideology marrying environmentalism and white supremacy thriving online. Retrieved from https://www.newstatesman.com/science-tech/social-media/2018/09/eco-fascism-ideology-marrying-environmentalism-and-white-supremacy
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis [28 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, 1(2), Art. 20, http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs0002204.
Mazoue, A. (2019). Le Pen's National Rally goes green in bid for European election votes. Retrieved from https://www.france24.com/en/20190420-le-pen-national-rally-front-environment-european-elections-france
Meyer-Ohlendorf, N., & Görlach, B. (2016). The EU in Turbulence: What are the Implications for EU Climate and Energy Policy?. Ecologic Institute.
Mildenberger, M. (2019). The Tragedy of the Tragedy of the Commons. Retrieved 19 August 2019, from https://blogs.scientificamerican.com/voices/the-tragedy-of-the-tragedy-of-the-commons/
Mix, T. (2009). The Greening of White Separatism: Use of Environmental Themes to Elaborate and Legitimize Extremist Discourse. Nature And Culture, 4(2), 138-166. doi: 10.3167/nc.2009.040203
Moser, S. C. (2009). Communicating climate change: history, challenges, process and future directions. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 1(1), 31-53. doi: 10.1002/wcc.11
Mouzelis, N. (1985). On the Concept of Populism: Populist and clientelist modes of incorporation in semiperipheral polities. Politics & Society 14 (3), 329–348.
Mudde, C. (2007) The Populist Radical Right in Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
Mudde, C., & Rovira Kaltwasser, C. (2017). Populism: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press.
Nageltjes (september 2018- july 2019). Retrieved 26 August 2019, from http://nageltjes.be/wp/
Neslen, A. (2014). French National Front launches nationalist environmental movement. Retrieved from https://www.theguardian.com/environment/2014/dec/18/french-national-front-launches-nationalist-environmental-movement
Neumayer, E. (2006). The environment: One more reason to keep immigrants out? Ecological Economics, 59(2), 204-207. doi: 10.1016/j.ecolecon.2005.11.035
Painter, J., & Ashe, T. (2012). Cross-national comparison of the presence of climate scepticism in the print media in six countries, 2007–10. Environmental Research Letters, 7(4), 044005. doi: 10.1088/1748-9326/7/4/044005
Pauwels, T. (2011). Measuring Populism: A Quantitative Text Analysis of Party Literature in Belgium. Journal Of Elections, Public Opinion & Parties, 21(1), 97-119. doi: 10.1080/17457289.2011.539483
Peteghem, D. (2018). 'Het Vlaams Belang is wél een racistische partij'. Retrieved 22 July 2019, from https://www.knack.be/nieuws/belgie/het-vlaams-belang-is-wel-een-racistische-partij/article-opinion-1392223.html
Prowe, D. (1994). ‘Classic’ Fascism and the New Radical Right in Western Europe: Comparisons and Contrasts. Contemporary European History, 3(3), 289-314. doi: 10.1017/s0960777300000904
realDonaldTrump (2012, November 6). The concept of global warming was created by and for the Chinese in order to make U.S. manufacturing non-competitive. [Tweet]. Retrieved from https://twitter.com/realdonaldtrump/status/265895292191248385?lang=en
ReactNieuws. (september 2018- july 2019). Retrieved 26 August 2019, from https://reactnieuws.net/
Rydgren, J. (2007). The Sociology of the Radical Right. Annual Review Of Sociology, 33(1), 241-262. doi: 10.1146/annurev.soc.33.040406.131752
SCEPTR. (september 2018- july 2019). Retrieved 26 August 2019, from https://sceptr.net/
Schaller, S., & Carius, A. (2019). Convenient Truths: Mapping climate agendas of right-wing populist parties in Europe. Berlin: Adelphi.
Spektorowski, A. (2003). The New Right: Ethno-regionalism, ethno-pluralism and the emergence of a neo-fascist 'Third Way'. Journal Of Political Ideologies, 8(1), 111-130. doi: 10.1080/13569310306084
Smyth, R. (2019). The green roots of fascism. New Statesman, 38-43.
Stockmans, P. (2018). Cas Mudde: ‘De Wever heeft geen probleem met anti-immigratie standpunten Vlaams Belang’. Retrieved 14 August 2019, from https://www.mo.be/interview/de-wever-geen-probleem-anti-immigratie-stan…
Tarant, Z. (In press). Is brown the new green? The environmental discourse of the Czech far right. In B. Forchtner, The Far Right and the Environment: Politics, Discourse and Communication. Routledge.
Taylor, B. (In press). Alt-right ecology: Ecofascism and far-right environmentalism in the United States. In B. Forchtner, The Far Right and the Environment: Politics, Discourse and Communication. Routledge.
Tomvangrieken (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/tomvangrieken
Van Rensburg, W. (2015). Climate Change Scepticism: A Conceptual Re-Evaluation. SAGE Open, 5(2), 215824401557972. doi: 10.1177/2158244015579723
Vlaeminck, N., & Lefevere, F. (2019). Waarom rechts en extreemrechts niet van de grond komen in Wallonië. Retrieved 22 July 2019, from https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/05/10/rechts-in-wallonie/
Vlbelang (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/vlbelang
Voorpost (september 2018- july 2019) [Twitter Account]. https://twitter.com/voorpost
Voss, K. (2014). Nature and nation in harmony: The ecological component of far-right ideology (Unpublished PhD thesis). Florence
Watts, J. (2018). We have 12 years to limit climate change catastrophe, warns UN. Retrieved
from https://www.theguardian.com/environment/2018/oct/08/global-warming-must-notexceed-15c-warns-landmark-un-report
Wilson, J. (2019). Eco-fascism is undergoing a revival in the fetid culture of the extreme right Retrieved 17 August 2019, from https://www.theguardian.com/world/commentisfree/2019/mar/20/eco-fascism-is-undergoing-a-revival-in-the-fetid-culture-of-the-extreme-right
Wodak, R. (2015). The Politics of Fear. London: SAGE Publications.
Zaslove, A. (2009). The Populist Radical Right: Ideology, Party Families and Core Principles. Political Studies Review, 7(3), 309-318. doi: 10.1111/j.1478-9302.2009.00191.x
Zimmerman, M. (1995). The Threat of Ecofascism. Social Theory And Practice, 21(2), 207-238. doi: 10.5840/soctheorpract199521210
