Hangjongeren: een integrale benadering. Een samenwerking voor positieve initiatieven en een integraal beleid voor rondhangende jongeren in Sint-Niklaas

Aaron
Goos

In 2013 eindigde na 4 jaar het samenwerkingsverband van verschillende organisaties die over heel Vlaanderen de campagne ‘De Hangman’ voerde. Deze campagne bevatte o.a. visieteksten, beleidsvoorstellen en praktijkvoorbeelden rond het thema ‘hangjongeren’. 6 Jaar na deze campagne gebeurt er in sommige steden en gemeenten bitter weinig rond dit thema. Sint-Niklaas is zo’n stad waar er vandaag de dag weinig tot niets (positiefs) gebeurt rond ‘hangjongeren’.

Er zijn evenwel tal van middenveldorganisaties in Sint-Niklaas die een rol zouden kunnen spelen in een positieve benadering van hangjongen. Tot nu toe is er hiervoor geen draagkracht, middelen of mogelijkheden. JOS vzw (Jeugdwerk Ondersteunen in Sint-Niklaas) is zo’n organisatie die wel wil werken voor en met hangjongeren maar tot op heden nog niets onderneemt.

De wens van JOS vzw om samen met verschillende organisaties rond te tafel te zitten en samen te werken in functie van het fenomeen hangjongeren ligt aan de basis van de zoektocht naar een integrale benadering van deze jongeren. Uit interviews met verschillende van die organisaties én uit een verdere analyse van de situatie in Sint-Niklaas wordt de volgende vraag afgeleid: “Hoe kunnen alle verschillende betrokken actoren in Sint-Niklaas samenwerken om positieve initiatieven voor hangjongeren en een integraal rondhangbeleid te ontwikkelen?”

Het antwoord wordt gevonden met behulp van drie brede invalshoeken. (1) De sociaalpedagogische invalshoek wil rondhanggedrag benaderen als positief, al dan niet cruciaal, voor de ontwikkeling en identiteitsvorming van jongeren. Door afstand te willen nemen van ouders moeten jongeren op zoek naar nieuwe identificatiefiguren. (2) De ruimtelijke invalshoek benaderd jongeren als feitelijke medeburgers die gebruik maken van de publieke ruimte. De nodige aandacht voor hangjongeren wordt gevraagd bij het opmaken, plannen en ontwerpen van de publieke ruimte én de participatie van hangjongeren aan deze processen. (3) De integrale benadering wil jongeren holistisch benaderen met behulp van een horizontaal samenwerkingsverband. Verschillende partners uit verschillende levensdomeinen dienen samen te werken om recht te doen aan de multidimensionaliteit van hangjongeren. Om dit te kunnen realiseren moet rekening gehouden worden met bepaalde voorwaarden betreffende samenwerkingsverbanden.

De uiteindelijke aanbevelingen geven enerzijds concrete adviezen en willen anderzijds een mentaliteitsverandering bij de lezer teweegbrengen. In eerste instantie moet het recht op rondhangen erkent, geformaliseerd en gesensibiliseerd worden bij betrokken instanties en in de brede samenleving. Het recht op rondhangen wijst echter niet op een laissez-faire benadering. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen aanvaardbaar, grensoverschrijdend en crimineel gedrag als kader voor handelingsacties. Vervolgens dient vindplaatsgericht jeugd- of welzijnswerk structureel ingepland te worden in functie van de dialoog, het welzijn van de jongeren, het behartigen van hun belangen en van de brugfunctie tussen verschillende organisaties.

Tot slot wordt geadviseerd een breed samenwerkingsverband in functie van zinvolle initiatieven en van een positief rondhangbeleid op te starten. De rol van JOS vzw is hierbij van enorm belang.

Bibliografie

BIBLIOGRAPHYBalah, F., Bex, J., Goos, A., & Leyen, H. (2015). Projectonderwijs en werkplekleren: Hangjongeren en straatkinderen. Schaarbeek: Odisee campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.

Blaton, L. (2015). Ouders aan boord van de Brede School . Gent: Steunpunt Diversiteit en Leren.

Bonekamp, S. (2012). Sociale veiligheid en openbare ruimten. Nijmegen: Radboud Universiteit. Faculteit der Managementwetenschappen .

Bouverne-De Bie, M., De Visscher, S., & Reynaert, D. (2012). Kinderrechtern als referentiekader voor 'kindvriendelijkheid': opvattingen en discussies. Larcier, 40-52.

Bouverne-De Bie, M., De Visscher, S., & Verschelden, G. (2008, September). Recognizing Urban Public Space as a Co-Educator: Children’s Socialization in Ghent. International journal of urban and regional research, 32(3), 604-616.

Branje, S. (2012). De weg naar onafhankelijkeheid: Ontwikkeling in relaties. Utrecht: Facultiteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht.

Brede School. (2019). Thema's. Opgehaald van Brede School: http://www.bredeschool.org/

Brunos. (2016, December 21). Pedagogiek. Opgehaald van Mens en Samenleving: https://mens-en-samenleving.infonu.nl/pedagogiek/154036-wanneer-is-er-s…

Cops, D. (2011). 'The Usual Suspects'. Waarom overlast en hangjongeren vaak in één adem worden genoemd. In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 65-84). Brussel: Politeia.

Cultureel woordenboek. (2019). Psychologie en sociologie. Opgeroepen op juni 2019, van Cultureel woordenboek: https://www.cultureelwoordenboek.nl/psychologie-en-sociologie/socialisa…

de Bil, P. (2011). Me, myself en de rest. Identiteitsontwikkeling in het openbaar? In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 32-49). Brussel: Politeia.

De Clippeleir, H. (2018, december 13). Onderzoekend interview rond hangjongeren in Sint-Niklaas. (A. Goos, Interviewer)

De Hangman. (2009a). Een veldwerker. Gent.

De Hangman. (2009b). Hoe zet je het thema 'rondhangende jongeren' op de lokale agenda? Gent.

De Hangman. (2011). Over de campagne. Gent.

De Hangman. (2012). Visietekst: Rondhangen in een veiligheidssamenleving. Gent.

De Meester, W. (2018). Baas in Sint-NIklaas. Sint-Niklaas: Stad Sint-Niklaas.

De Visscher, S. (2009). Probleemkinderen in probleembuurten? De stad als alledaags socialisatiekader. PANOPTICON, 21-34.

De Visscher, S. (2010). Maakt de buurt het verschil? Een sociaal-pedagogische kijk. Journal of Social Intervention: Theory and practice, 19(1), 5-21.

De Visscher, S. (2011). Hoe publiek is publiek? Over de sociale beleving van ruimte. In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 50-64). Brussel: Politeia.

De Wit, H. (2014). Belevingsonderzoek. Hasselt: Bert Boelen, waarnemend diensthoofd, Provinciale Jeugddienst Hasselt.

Encyclo.nl. (sd). Definities. Opgeroepen op Mei 2019, van Encyclo.nl: https://www.encyclo.nl/begrip/emancipatie

Franken, M., van Houten, M., Lammersen, G. M., & Verweij, S. (2016). Werk en inkomen: kennis en interventies geordend. Kennissynthese over methodisch werken, integraal werken en armoede en schulden. Utrecht: Movisie.

Gemeenteraad. (2013). Witboek voor de bestuursperiode 2013 - 2018. Sint-Niklaas: Stad Sint-Niklaas.

Goe Gespeeld. (sd). Openbare speelruimte. Opgeroepen op Juni 2019, van Goe Gespeeld: https://www.goegespeeld.be/openbare-speelruimte-0

Goe Gespeeld! (2012). Charter ‘Spelen is een kinderrecht!’. Brussel : Goe Gespeeld! .

Hardyns, W., & Snaphaans, T. (2019, Maart 29). De spreiding en aanpak van sociale en fysieke overlast in de publieke ruimte. Brussel: Colloquium over overlast (AD Veiligheid en Preventie, FOD Binnenlandse Zaken) .

Joos, A., & Ernalsteen, V. (2010). Wat is een Brede School? Een referentiekader . Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren.

Kind & Samenleving. (2019). Speelweefsel. Opgeroepen op juni 2019, van Kind & Samenleving: https://k-s.be/kindgerichte-publieke-ruimte/publieke-ruimte/speelweefse…

Mcload, S. A. (2018). Erik Erikson. Opgehaald van SimplyPsychology: https://www.simplypsychology.org/Erik-Erikson.html

Meurs, P. (2014). Ontwikkelingspsychologie. Schaarbeek: Odisee Hogeschool.

Naudts, J. (2018, november 21). Onderzoekend interview rond hangjongeren in Sint-Niklaas. (A. Goos, Interviewer)

Nolf, M. (2010). deontologische code voor het jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Brussel: Uit De MArge vzw.

Onderzoekscentrum Kind & Samenleving. (2009). Spelend sporten en sportend spelen: (Buurt)sportbeleid en jeugdruimtebeleid vinden elkaar. Nieuwsbrief Kind en Ruimte.

Pleysier, S., & Deklerck, J. (2006). Over hondenpoep en hangjongeren. Tijdschrift voor Veiligheid, 5(1), 5-20.

Politie Sint-Niklaas. (2017, juni 16). Nieuws. Opgehaald van Politie Sint-Niklaas: http://www.lokalepolitie.be/5432/nieuws/270-31ste-camera-op-stationsple…

Sabbe, K. (2011). Is rondhangen be-leefd? Op zoek naar de beleving en betekenis van rondhangen bij jongeren. In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 13-31). Brussel: Politeia.

Shelfaut, H. (2018). Jouw gemeente in cijfers Sint-Niklaas Editie 2018. Agenstachap binnenlands bestuur. Brussel: Vlaamse Overheid.

Sint-Niklaas. (sd). Buurtwerk. Opgeroepen op maart 6, 2019, van Website van stad Sint-Niklaas: https://www.sint-niklaas.be/onze-dienstverlening/wonen/samenleven/buurt…

Stad en OCMW Sint-Niklaas. (2019). Beleidsprogramma 2019-2024 . Sint-Niklaas: Stad en OCMW Sint-Niklaas .

Stad Sint-Niklaas. (2018, februari). Projecten - Wijk in de kijker - Priesteragie (okt 2016-feb 2018). Opgehaald van Stad Sint-Niklaas: https://inspraak.sint-niklaas.be/nl-BE/projects/wijk-in-de-kijker-pries…

Stad Sint-Niklaas. (2019). College van burgemeester en schepenen. Opgeroepen op maart 20, 2019, van Stad Sint-Niklaas: https://www.sint-niklaas.be/onze-dienstverlening/bestuur-en-participati…

STRAMIEN. (2014, April). Masterplan publieke ruimte. Sint-Niklaas: STRAMIEN, Architectuur en Ruimtelijke Planning cvba.

TV OOST. (2018, januari 19). 3 nieuwe wijkagenten in Sint-Niklaas. Sint-Niklaas, Oost-Vlaanderen, België. Opgeroepen op maart 6, 2019, van https://www.tvoost.be/nieuws/3-nieuwe-wijkagenten-in-sint-niklaas-54532

Van Ceulebroeck, N. (2011). De tofste kant van de poort. Hoe ver reikt de school? Een fris debat? In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 98-100). Brussel : Politeia.

Van Ceulebroeck, N., & Vanobbergen, B. (2012). Jongeren als streekprodunct. Over rondhangen in de publieke ruimte. Orde van de dag, 58(1), pp. 57-66.

Van Dale . (2019). gratis woordenboek. Opgehaald van Van Dale: https://www.vandale.nl/opzoeken

Van Hoyweghen, T. (2018, november 29). Onderzoekend interview rond hangjongeren in Sint-Niklaas. (A. Goos, Interviewer)

Vanderstede, W. (2009a). 'Chillen', 'shoppen' en 'hoppen' in het 'tienerweefsel'. Onderzoek naar het gebruik en de beleving van publieke ruimte bij tieners: Casestudy in de centrumstad Mechelen. Meise: Onderzoekscentrum Kind & Samenleving vzw - ruimtecel.

Vanderstede, W. (2009b). Tieners betrekken in de publieke ruimteprojecten. Syntheseverslag van coachingsprojecten in Antwerpen, Balen, Bornem, Brugge en Wemmel. Meise: Onderzoekscentrum Kind & Samenlevingvzw - ruimtecel.

Vanderstede, W. (2010). Stemversterkers voor tieners. Ruimte, 5, 32-35.

Vanderstede, W. (2011). Over hotspots en masterpannen. Ruimtelijke planning als hoeksteen voor ontmoeting. In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 111-134). Brussel: Politeia.

Verhaeghe, P. (2016). Identiteit. Steenwijk: De bezige bij.

Vienne, S., & Opstaele, V. (2018, Oktober). Het ArrowRoots-Model: een ondersteuningsinstrument voor samenwerking bij de realisatie en ontwikkleing van sociaal beleid. Cahier, pp. 53-67.

Vlaamse Overheid. (2012). Decreet houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid. Officieus gecoördineerde versie: oorspronkelijke tekst met opname van alle wijzigingen – versie van kracht op 01.01.2018. Brussel: Belgisch staatsblad. Opgeroepen op maart 3, 2019

Vlaamse Overheid. (2015). Vlaams jeugd- en kindderrechtenbeleidsplan 2015-2019 (JKP). Brussel: Vlaamse Overheid.

Vlaamse Regering. (2016). Besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet van 6 juli 2012 houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid. Brussel: Belgisch staatsblad. Opgeroepen op maart 3, 2019

Vreven, E. (2011). Hangbeleid en leefbaarheid. In N. Van Ceulebroeck, De Hangman. Over jongeren in het straatbeeld (pp. 85-96). Brussel: Politeia.

vzw Jeugdclubs. (2016). Outreachtips. Opgeroepen op maart 23, 2019, van Kennisplein.be: https://www.kennisplein.be/Pages/Outreachtips.be.aspx

Wagemans, S. (2015, januari 30). Voelsprieten van de stad: de straathoekwerker. Opgehaald van www.dewereldmorgen.be: http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2015/01/30/voelsprieten-van-de-sta…

Wikipedia. (2019, juni 6). Ruimtelijke ordening. Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruimtelijke_ordening

Woorden.org. (sd). Woorden. Opgeroepen op Juli 2019, van Woorden.org: https://www.woorden.org/woord/integraal

Zonale veiligheidsraad politiezone Sint-Niklaas. (2014). Zonaal Veiligheidsplan 2014-2017. Sint-Niklaas: Politiezone Sint-Niklaas. Opgehaald van http://www.lokalepolitie.be/files/5432/attachments/f7f849bf28f36f8454ae…

 

 

 

Download scriptie (568.98 KB)
Universiteit of Hogeschool
Odisee
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
Evelyn Morreel