WAAROM VRIJWILLIGERS HUN TIJD GEVEN

Sara
Tori

Het belang van vrijwilligers

Vrijwilligerswerk is, op internationaal vlak, een fel bestudeerd fenomeen, om een overvloed aan redenen. Zo heeft het onder andere een belangrijke economische impact: vrijwilligerswerk bedraagt bijna 8% van het Britse bbp, bijvoorbeeld. Verder heeft het ook een belangrijke impact op de gezondheid van vrijwilligers in kwestie, omdat deze een hoger welzijnsniveau hebben dan niet-vrijwilligers. Ondanks de positieve effecten op zowel maatschappelijk als persoonlijk vlak, kan het soms moeilijk zijn voor verenigingen zonder winstoogmerk (vzw’s)  om vrijwilligers te rekruteren. Om deze redenen is het belangrijk om zich af te vragen wat een individu motiveert om zich als vrijwilliger in te zetten.

Motivaties achter vrijwilligerswerk

Deze motivaties achterhalen kan ervoor zorgen dat vzw’s op een gerichtere manier vrijwilligers kunnen rekruteren, wat, als men kijkt hoeveel sommige vzw’s rusten op vrijwilligers, een niet te onderschatten zaak is. Om deze reden gaat de masterproef « Volunteer motivations in non-profit organizations » na welke redenen Belgische vrijwilligers hebben om hun tijd vrij te maken voor vzw’s, omdat er in België vrij weinig onderzoek polst naar deze motivaties. Specifieker werd er nagegaan of er verschillen bestaan naargelang verschillende demografische kenmerken in vrijwilligersmotivaties, zoals leeftijd of geslacht. Het onderzoek werd gedaan bij AFS Belgique, dat in Franstalig België bijna 400 vrijwilligers telt. In vergelijking met de 13 voltijdse personeelsleden, kan men stellen dat AFS vrij afhankelijk is van vrijwilligers voor dagdagelijkse activiteiten. Om verder te bouwen op bestaand onderzoek in het domein van vrijwilligerswerk, werd er gebruik gemaakt van het meest gebruikte instrument in dit onderzoeksdomein: de ‘Volunteer Functions Inventory’ (VFI), dat over zes verschillende dimensies nagaat waarom vrijwilligers hun tijd geven voor vzw’s. Volgens deze theorie worden individuen gedreven niet door één bepaalde factor, maar door een mix van meerdere motivaties. De VFI is een vragenlijst dat door middel van 30 vragen polst naar de motivering achter vrijwilligerswerk, en het werd in het kader van dit onderzoek door 86 vrijwilligers binnen het AFS Belgique netwerk beantwoord. Het doel was om een onderscheid te maken binnen de zes factoren naargelang een aantal demografische kenmerken die uit vorig onderzoek aan het licht kwam.

Als eerste werd er nagegaan welke rol waardes spelen bij Belgische vrijwilligers, omdat dit historisch gezien de grootste motivatiefactor was. Onder ‘waardes’ verstaan we het feit dat vrijwilligers belang hechten aan het geven van hun tijd bij organisaties die in lijn staan met hun eigen waardes, zoals altruisme. Deze motivatiefactor was traditioneel gezien immer de belangrijkste, maar vrijwilligers bij AFS Belgique bleken meer gedreven te worden door de dimensie van ‘begrip’, die ervan uitgaat dat mensen aan vrijwilligerswerk doen omdat ze in hun vrijwilligerswerk kennis kunnen gebruiken die die nergens anders van pas zou kunnen komen. Initieel was dit natuurlijk nogal onverwacht, maar dit resultaat zou kunnen liggen aan het feit dat het hier gaat om een redelijke atypische vzw, die minder gelinkt is aan altruistische waardes dan anderen. Maar, en dit is natuurlijk het doel van het onderzoek, dit onverwachte resultaat kan vertaald worden in concrete aanbevelingen voor het rekruteren van vrijwilligers. Een voorbeeld hiervan voor AFS is dat de nadruk voornamelijk gelegd moet worden bij het rekruteren van ex-AFSers, omdat de kennis die ze vergaard hebben als uitwisselingsstudenten moeilijk in een andere context van pas komen, maar wel gebruikt kan worden voor het begeleiden van een nieuwe generatie uitwisselingsstudenten.

Een tweede resultaat dat uit vorig onderzoek naar voren kwam was dat jongere vrijwilligers meestal meer gemotiveerd worden door het vergaren van nuttige competenties (carrière), door de sociale dimensie van vrijwilligerswerk of nog door begrip. Hoewel carrière en begrip wel een grotere rol spelen bij jonge vrijwilligers, blijkt het sociaal aspect niet belangrijker te zijn: alle vrijwilligers duidden aan er belang aan te hechten. Dit beteken dus dat er vooral moet worden ingespeeld op de eerste twee factoren als men onder jongeren rekruteert.

Als laatst kwam de vraag of er een verschil bestaat tussen mannen en vrouwen wanneer het vrijwilligerswerk betreft. Uit vorig onderzoek kwam vaak naar boven dat vrouwen in het algemeen meer geneigd zijn om vrijwilligers te worden, en dus meer gemotiveerd zijn om vrijwilligerswerk uit te voeren. Hier kwam dit onderzoek weer tot een verrassende conclusie: er kon geen verschil vastgesteld worden onder beide geslachten, behalve op vlak van de sociale motivatie. En deze woog zelfs meer door bij mannen dan bij vrouwen!

Naar de toekomst toe

Het gevoerde onderzoek had dus niet als uitgangspunt het opstellen van een profiel van de ‘typische’ vrijwilliger binnen vzw’s, maar wel het nagaan van waar verschillende vrijwilligers belang aan hechten. Aangezien veel vzw’s steunen op vrijwilligerswerk in hun dagdagelijkse activiteiten, is het verstaan van vrijwilligersmotivaties enorm van belang. Kennis over deze motivaties maakt het namelijk gemakkelijker om vrijwilligers te rekruteren met een op maat gemaakte boodschap. Heeft een organisatie voornamelijk te maken met een jong doelpubliek, bijvoorbeeld? Dan kan het interessant zijn om het carrière-aspect te benadrukken. Na het rekruteringsproces is het voor vzw’s alsook interessant om in te spelen op deze motivaties, en het takenpakket erop af te stemmen. Dit zorgt ervoor dat vrijwilligers gemotiveerd blijven, en zo deel uit blijven maken van de vzw’s. Dit is natuurlijk van groot belang voor de organisaties, maar eveneens voor de vrijwilligers zelf, gezien de vele positieve (maatschappelijke en persoonlijke) neveneffecten dat vrijwilligerswerk teweegbrengt. En in de wereld van vandaag, dat soms kan worden ervaren als vervreemdend, is het belangrijk dat mensen zich blijven inzetten voor elkaar, wat kan worden vergemakkelijkt als men begrijpt wat individuen ertoe aanzet om zich in te zetten voor anderen.

Bibliografie

AFS Intercultural Programs. (2017-a). About AFS [online]. Retrieved Dec. 2, 2017, from

http://afs.org/about-afs/#afs-nav-what-we-do

AFS Intercultural Programs (2017-b). Annual Report 2016 [online]. Retrieved Dec. 2, 2017,

from http://afs.org/about-afs/annual-report/ 

AFS Intercultural Programs (2017-c). AFS Timeline [online]. Retrieved Dec. 2, 2017, from

http://afs.org/archives/timeline/#afs-nav-2014-2015 

AFS Programmes Interculturels (n.d.). Faire du volontariat chez AFS asbl [online]. Retrieved Apr. 4, 2019 from https://www.afsbelgique.be/devenir-volontaire/

AFS Programmes Interculturels (2018). Rapport annuel 2018. Internal AFS report :unpublished

Allen, N. J., & Rushton, J. P. (1983). Personality characteristics of community mental health volunteers: A review. Journal of Voluntary Action Research, 12(1), 36-49.

Andreoni, J. (1990). Impure altruism and donations to public goods: A theory of warm- glow giving. The economic journal, 100(401), 464-477.

Baarda, D. B., & de Goede, M. P. (2006). Basisboek Methoden en technieken: handleiding

voor het opzetten en uitvoeren van kwantitatief onderzoek. Wolters-Noordhoff.

Bidee, J., Vantilborgh, T., Pepermans, R., Huybrechts, G., Willems, J., Jegers, M. and 

Hofmans, J. (2013). Autonomous Motivation Stimulates Volunteers’ Work Effort: A Self-Determination Theory Approach to Volunteerism. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 24(1),32-47.

Burns, D. J., Reid, J., Toncar, M., Anderson, C., & Wells, C. (2008). The effect of gender on the motivation of members of generation Y college students to volunteer. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 19(1), 99-118.

Callero, P. L., Howard, J. A., and Piliavin, J. A. (1987). Helping behavior as role behavior: Disclosing social structure and history in the analysis of prosocial action. Social Psychology Quarterly,50(3), 247-256.

Chacón, F., Gutiérrez, G., Sauto, V., Vecina, M. L., & Pérez, A. (2017). Volunteer functions inventory: a systematic review. Psicothema, 29(3), 306-316.

Chevannes, B. and Hansel, B. (1990). The AFS Volunteer Resources Study: Summary of Findings from Jamaica. The AFS volunteer resources study, The AFS Center for the Study of Intercultural Learning (ERIC Document Reproduction Service No. ED322054).

Clary, E. G., & Snyder, M. (1991). A functional analysis of altruism and prosocial behavior: The case of volunteerism. In M. Clark (Ed.), Review of personality and social psychology (Vol. 12, pp. 119-148). Newbury Park, CA: Sage.

Clary, E. G., & Snyder, M. (1999). The motivations to volunteer: Theoretical and practical considerations. Current directions in psychological science, 8(5), 156-159.

Clary, E. G., Snyder, M., & Ridge, R. (1992). Volunteers' motivations: A functional strategy for the recruitment, placement, and retention of volunteers. Nonprofit Management and Leadership, 2(4), 333-350.

Clary, E. G., Snyder, M., Ridge, R. D., Copeland, J., Stukas, A. A., Haugen, J., and Miene, P. (1998). Understanding and assessing the motivations of volunteers: a functional approach. Journal of personality and social psychology, 74(6), 1516-1530.

Cnaan, R. & Goldberg-Glen, R. (1991). Measuring Motivation to Volunteer in Human Services. The Journal of Applied Behavioral Science, 27(3), 269-284.

Dansac, C, Maisonneuve, C., Goutas, N., and Taillandier, A. (2013). Voluntary associations  governance and Volunteers' motivations. Working Papers hal-01082163, HAL.

Day, K. M., & Devlin, R. A. (1998). The payoff to work without pay: Volunteer work as an investment in human capital. Canadian journal of economics, 31(5) 1179-1191.

De Pelsmacker, P., & Van Kenhove, P. (2015). Marktonderzoek. Amsterdam: Pearson.

UNDESA (n.d). Definition of youth [online]. Retrieved Apr.26, 2018, from http://www.un.org/esa/socdev/documents/youth/fact-sheets/youth-definiti…;

Dolnicar, S., & Lazarevski, K. (2009). Marketing in non-profit organizations: an international perspective. International marketing review, 26(3), 275-291.

Duncan, B. (1999). Modeling charitable contributions of time and money. Journal of  Public Economics, 72(2), 213-242.

Finkelstein, M., Penner, L. and Brannick, M. (2005). Motive, role identity, and prosocial personality as predictors of volunteer activity. Social Behavior and Personality: an international journal, 33(4), pp.403-418.

Fletcher, T. D., & Major, D. A. (2004). Medical students' motivations to volunteer: An examination of the nature of gender differences. Sex Roles, 51(1-2), 109-114.

FOD Financiën. (2018, June 14). Vrijwilligers [online]. Retrieved May 8, 2018, from https://financien.belgium.be/nl/vzws/vrijwilligers#q1 

Frisch, M. B., & Gerrard, M. (1981). Natural helping systems: A survey of Red Cross volunteers. American Journal of Community Psychology, 9(5), 567-579.

Gage III, R. L., & Thapa, B. (2012). Volunteer motivations and constraints among college students: Analysis of the volunteer function inventory and leisure constraints models. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 41(3), 405-430.

Gagné, M. (2003). The role of autonomy support and autonomy orientation in prosocial behavior engagement. Motivation and emotion, 27(3), 199-223.

GHK (2010-a). Volunteering in the European Union. [online] Retrieved Nov. 9, 2017, from http://ec.europa.eu/citizenship/pdf/doc1018_en.pdf

GHK (2010-b). Volunteering in the European Union: National Report-Belgium [online]. Retrieved Nov. 9, 2017, from http://ec.europa.eu/citizenship/pdf/national_report_be_en.pdf

Gonzalez, L. I. A., Vijande, M. L. S., and Casielles, R. V. (2002). The market orientation concept in the private nonprofit organisation domain. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing, 7(1), 55 – 67.

Grube, J. A., and Piliavin, J. A. (2000). Role identity, organizational experiences, and volunteer performance. Personality and Social Psychology Bulletin, 26(9), 1108-1119.

Handy, F., Cnaan, R. A., Hustinx, L., Kang, C., Brudney, J. L., Haski-Leventhal, D., ... & Yamauchi, N. (2010). A cross-cultural examination of student volunteering: Is it all about résumé building?. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 39(3), 498-523.

Haski-Leventhal, D. (2009). Altruism and Volunteerism: The perceptions of altruism in four disciplines and their impact on the study of volunteerism. Journal for the Theory of  Social Behaviour, 39(3), 271-299.

Houle, B. J., Sagarin, B. J., & Kaplan, M. F. (2005). A functional approach to volunteerism: Do volunteer motives predict task preference?. Basic and applied social psychology, 27(4), 337-344. Independent Sector. (2017). The Value of Volunteer Time — Independent Sector. [online]. Retrieved Nov 7, 2017, from https://www.independentsector.org/resource/the-value-of-volunteer-time/…;

Janoski, T., Musick, M., & Wilson, J. (1998, September). Being volunteered? The impact of social participation and pro-social attitudes on volunteering. Sociological Forum, 13(3), 495-519. 

Lampe, E. (2019). [AFS Belgique Volunteers, 2019]. Unpublished raw data.

Latting, J. K. (1990). Motivational differences between Black and White volunteers. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 19(2), 121-136.

McBride, A. M., & Lough, B. J. (2010). Access to international volunteering. Nonprofit Management and Leadership, 21(2), 195-208.

Marta, E., Guglielmetti, C., & Pozzi, M. (2006). Volunteerism during young adulthood: An Italian investigation into motivational patterns. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 17(3), 221-232.

Mellor, D., Hayashi, Y., Firth, L., Stokes, M., Chambers, S., & Cummins, R. (2008). Volunteering and well-being: Do self-esteem, optimism, and perceived control mediate the relationship? Journal of Social Service Research, 34(4), 61-70.

Menchik, P. L., & Weisbrod, B. A. (1987). Volunteer labor supply. Journal of Public Economics, 32(2), 159-183.

Midlarsky, E. (1989, November). Helping and volunteering by the elderly. Paper presented at the annual meeting of the Gerontological Society of America, Minneapolis, MN.

Morrow-Howell, N., Hinterlong, J., Rozario, P. and Tang, F. (2003). Effects of Volunteering on the Well-Being of Older Adults. The Journals of Gerontology: Series B, 58(3), S137-S145.

Mueller, M. W. (1975). Economic determinants of volunteer work by women. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 1(2), 325-338.

Musick, M. A., & Wilson, J. (2003). Volunteering and depression: The role of psychological and social resources in different age groups. Social science & medicine, 56(2), 259-269.

Okun, M. A., Barr, A. & Herzog, A. (1998). Motivation to volunteer by older adults: A test of competing measurement models. Psychology and Aging, 13(4), 608-621.

Okun, M. A., & Schultz, A. (2003). Age and motives for volunteering: testing hypotheses derived from socioemotional selectivity theory. Psychology and aging, 18(2), 23-2391.

Omoto, A. M., & Snyder, M. (1993). AIDS volunteers and their motivations: Theoretical issues and practical concerns. Nonprofit management and leadership, 4(2), 157-176.

Omoto, A. M., & Snyder, M. (1995). Sustained helping without obligation: motivation, longevity of service, and perceived attitude change among AIDS volunteers. Journal of personality and social psychology, 68(4), 671-686.

Omoto, A. M., & Snyder, M. (2002). Considerations of community: The context and process of volunteerism. American Behavioral Scientist, 45(5), 846-867.

Omoto, A. M., Snyder, M., & Martino, S. C. (2000). Volunteerism and the life course: Investigating age-related agendas for action. Basic and applied social psychology, 22(3), 181-197.

Pearce, J. L. (1993). Volunteers: The organizational behavior of unpaid workers. Routledge.

Penner, L. A. (2002). Dispositional and organizational influences on sustained volunteerism: An interactionist perspective. Journal of Social Issues, 58(3), 447-467.

Penner, L. A., Midili, A. R., & Kegelmeyer, J. (1997). Beyond job attitudes: A personality and social psychology perspective on the causes of organizational citizenship behavior. Human Performance, 10(2), 111-131.

Piliavin, J. A. & Callero, P. L. (1991). Giving blood: The development of an altruistic identity. Johns Hopkins University Press.

Planalp, S., & Trost, M. (2009). Motivations of hospice volunteers. American Journal of Hospice and Palliative Medicine, 26(3), 188-192.

Powell, S., & Bratovic, E. (2007). The impact of long-term youth voluntary service in Europe: A review of published and unpublished research studies. Brussels, Belgium:  AVSO & ProMENTE Social Research

Prouteau, L. & Wolff, F. (2008). On the relational motive for volunteer work. Journal of  Economic Psychology, 29(3), 314-335.

Rivera, R., Hansel, B., & Howard, M. (1989). The AFS volunteer resources study: Summary of findings from Ecuador. The AFS Volunteer Resources Study, The AFS Center for the Study of Intercultural Learning (ERIC Document Reproduction Service No. ED322056).

Robinson, M., & White, G. (1997). The role of civic organizations in the provision of social services. Research for action, 37, Helsinki: WIDER.

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68-78.

Salamon, L. M., & Anheier, H. K. (1992). In search of the non-profit sector II: The problem of classification. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations,3(3), 267-309.

Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business: A skill building approach. John Wiley & Sons.

Slotboom, A. (2013), Statistiek in woorden: de meest voorkomende termen en technieken.  Wolters-Noordhoff.

Smith, J. D. (Ed.). (1993). Volunteering in Europe: Opportunities and Challenges for the 90s. Voluntary Action Research, Second Series, Paper, (4).

Socialsecurity.be. (2017). Werk en werkloosheid - Vrijwilligerswerk - Burger [online]. Retrieved Dec. 2, 2017, from https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/werk-en-werkloosheid/werken-al…

Switzer, C. L., Switzer, G. E., Stukas, A. A., & Baker, C. E. (1999). Medical student motivations to volunteer: Gender differences and comparisons to other volunteers. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 18(1-2), 53-64.

Sundeen, R. A. (1992). Differences in personal goals and attitudes among volunteers. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 21(3), 271-291.

Thoits, P. & Hewitt, L. (2001). Volunteer Work and Well-Being. Journal of Health and Social Behavior, 42(2), 115-131.

Tschirhart, M., Mesch, D. J., Perry, J. L., Miller, T. K., & Lee, G. (2001). Stipended volunteers: Their goals, experiences, satisfaction, and likelihood of future service. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 30(3), 422-443.

Vallerand, R. J. (1989). Vers une méthodologie de validation trans-culturelle de questionnaires psychologiques: Implications pour la recherche en langue française. Canadian Psychology/Psychologie canadienne, 30(4), 662‑680.

Van Til, J. (1988). Mapping the third sector: Voluntarism in a changing social economy. The Foundation Center.

Wilson, J. (2000). Volunteering. Annual review of sociology, 26(1), 215-240.

Wilson, J. & Musick, M. (1997). Who Cares? Toward an Integrated Theory of Volunteer Work. American Sociological Review, 62(5), 694-713.

Zeutschel, U. (1988). Report on the Exploratory Phase of the AFS Volunteer Resource  Study in the Federal Republic of Germany. Hamburg.

Zeutschel, U. & Hansel, B. (1989). The AFS Volunteer Resources Study: Summary of Findings from Germany. The AFS Volunteer Resources Study, The AFS Center for the Study of Intercultural Learning (ERIC Document Reproduction Service No. ED322053).

Ziemek, S. (2006). Economic analysis of volunteers’ motivations—A cross-country study. The Journal of Socio-Economics, 35(3), 532-555.

Download scriptie (814.8 KB)
Universiteit of Hogeschool
Vrije Universiteit Brussel
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
Prof. Marc Jegers