ONDERSCHATTEN WE DE KRACHT VAN MUZIEK IN HET LEERPROCES VAN KINDEREN?
DIEPENBEEK – Sinds september voert Nele Verheyden, laatstejaarsstudent binnen de Bachelor Buitengewoon Onderwijs aan de Hogeschool Vives Kortrijk, onderzoek naar de invloed van muziek op de ontwikkeling van kinderen met een ernstig meervoudige beperking (EMB). Er werd bovendien een liedjesbundel op maat uitgewerkt.
De laatste jaren is er in het Bubao Sint-Gerardus, mede door de invoer van het M-decreet, een verschuiving merkbaar in de doelgroep. Het aantal kinderen met een EMB is in stijgende lijn. Kinderen met een EMB zijn een erg heterogene groep, de noden zijn erg uiteenlopend en vereisen een steeds meer gedifferentieerde aanpak.
In de EMB-klassen stoot het onderwijspersoneel daarom op enkele knelpunten. Zo blijkt er niet voldoende materiaal beschikbaar voor onderwijsactiviteiten op maat. Bovendien missen er handvaten en is het steeds een (helse) zoektocht naar een optimaal leermoment dat aansluit op het ontwikkelings- en leerniveau van het kind.
Nele Verheyden kwam met de idee om meer in te zetten op de kracht van muziek door de uitwerking van een liedjesbundel. Muziek is een erg krachtig medium in de ontwikkeling van kinderen met een EMB, want het heeft invloed op de communicatie, de emoties, het lichaam, op sociale interacties en op leerprocessen. Zo zijn kinderen met een EMB gevoelig voor intonatie, ritme en dynamiek en leggen ze contact via een melodie (motherse). Muziek zal bovendien bij kinderen met een EMB de cognitieve functies in de hersenen structureren, stimuleert het opslaan van informatie en bevordert de concentratie en motorische vaardigheden. Vanuit deze theoretische onderbouwing werd er gekomen tot het uitwerken van een ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen) liedjesbundel op maat van deze kinderen.
Indien u interesse hebt om meer informatie te verkrijgen over dit onderzoek, kunt u de student bereiken via:
-
Nele Verheyden
-
E-mail: nele.verheyden@hotmail.com
-
GSM: 0471/81.28.35
Bibliografie
Alvin, J. (1965). Music for the handicapped child. Londen: Oxford University Press.
Ammaniti, M. & Ferrari, P. (2013). Vitality affects in Daniel Stern’s thinking: a psychological and neurobiological perspective. Infant ment health J., 376-375.
Arras, T. & Hermans, S. (2017). Het gebruik van SMOG-gebaren: naturalistische observaties in een school voor buitengewoon onderwijs en in een dagcentrum (masterproef). Faculteit geneeskunde, Leuven.
Belderbos, C. (2011). Spelen, Leren, Communiceren. Muziektherapie voor cliënten met een ernstige meervoudige beperking. Geraadpleegd op 18 januari 2020, van https://www.platformemg.nl/wp-content/uploads/2012/08/product-muziekthe…- Sherpa-2012-01.pdf
Belderbos, C. (2010). Indicatiestelling muziektherapie voor kinderen met een ernstige meervoudige beperking. Geraadpleegd op 1 februari 2020, van https://www.platformemg.nl/wp-content/uploads/2012/08/indicatiestelling…- 2012-01-docx.pdf
Degrieck, S. & Vermeulen, P. (2015). Mijn kind heeft autisme: gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners. Tielt: Lannoo.
De Geeter, K. & Schuurman, M. (2015). Bronnenboek van het project ‘Een instrument voor basiscontact tussen begeleiders en personen met ernstig meervoudige beperkingen’. Geraadpleegd op 14 december 2019 vanhttps://www.kennispleingehandicaptensector.nl/docs/KNP/KNP%20GS/EMB/bro… ect_basiscontact_met_personen_met_emb.pdf
De Pauw, L. & Engels. H. (2013). Het klasgebeuren bij leerlingen met ernstig meervoudige beperkingen (Masterproef). Faculteit psychologie en pedagogische wetenschappen, KU Leuven.
De Ville, V. & Haegeman, W. (2011). Een variant op multi-sensory storytelling: multi-sensory storutelling in leefgroepgebeuren voor mensen met een erstige tot diepe verstandelijke beperking (Eindproef). Bachelor in de orthopedagogie, HUB.
Herzeld. (1961). Magie der stimme. Berlin: Ullstein Verlag
Jeugdcultuurfonds Nederland (2015). Wat muziek doet met kinderhersenen. Geraadpleegd op 14 januari 2020, van https://www.mieras.nl/schrijven/wat-muziek-doet-met-kinderhersenen/
Kennisplein gehandicaptensector (2019). Muziekmethode zoem. Geraadpleegd op 4 januari 2020, van https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptensector/media… oon%20Bijzonder/info-zoem-training.pdf
Maes, B., Penne, A., De Maeyer, J., & Vandervorst, N. (2008). Inventarisatie-onderzoek: Kinderen en jongeren met EMB: Eindrapport (onderzoeksrapport). Leuven.
Maes, B., Vlaskamp, C., & Penne, A. (2011). Ondersteuning van mensen met ernstige meervoudige beperkingen. Handvatten voor een kwaliteitsvol leven. Leuven/Den Haag: Uitgeverij Acco.
Maris2314 (z.d.). El cerebro artistico [figuur 1]. Geraadpleegd op 16 mei 2020, van https://arte-y- educacion.fandom.com/wiki/El_cerebro_art%C3%ADstico?file=Cerebro_artistico.png
Mieras, M. (2015). Wat muziek doet met kinderhersenen [onderzoek in opdracht van Jeugdcultuurfonds Nederland]. Geraadpleegd op 25 januari 2020, van https://www.mieras.nl/schrijven/wat-muziek-doet-met-kinderhersenen/
Multiplus (2008). Handleiding: Multi-sensory storytelling. Verhalen voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen. Leuven.
Multiplus (2019). Kinderen met EMB (powerpoint opleiding intern). Sint-Gerardus, Diepenbeek. Platform EMG (2019). Personen met EMB. Geraadpleegd op 1 februari 2020, van https://www.platformemg.nl/algemeen/over-emb/personen-met-emb/
Roemer, M.H.P.& van Dam, L. (2004). Verstaanbaar maken. Communicatie met mensen met een zeer ernstige verstandelijke (meervoudige) handicap: Inventarisatie en overdracht van ervaringskennis. Universiteit van Maastricht: academisch proefschrift
Oskam, E. & Scheres, W. (2016). Totale Communicatie. Houten, Bohn Stafleu van Loghum. Smeijsters, H. (2003). Handboek Creatieve therapie (2e ed.). Bussum: Coutinho.
Smeijsters, H. (2006). Handboek muziektherapie: evidence based practice voor de behandeling van psychische stoornissen, problemen en beperkingen. Bohn Stafleu van Loghum: Walmolen.
Van Puyvelde, M., Vanfleteren, P., Loots, G., Deschuyffeleer, S., Vink, B, Jacquet, W. & Verhelst, W. (2010). Tonal synchrony in mother-infant interaction based on harmonic and pentatonic series. Elsevie, p. 14.
Van Wijngaarden, M. (2019). De kracht van het lied: het gebruik van het lied als muziektherapie bij kinderen met een fysieke beperking (Bachelorproef). Bachelor na bachelor creatieve therapie, Arteveldehogeschool Gent.
Verslype, S. (2017). Muziek in de orthopedagogiek: een kwalitatief onderzoek naar de invloed van muzikale activiteiten op de kwaliteit van bestaan bij personen met een verstandelijke beperking (masterproef). Faculteit psychologie en pedagogische wetenschappen, Universiteit Gent.
Vlaskamp, C., Hiemstra, S., Wiersma, L. (2005). Persoonlijk Activeringsprogramma, handleiding bij het bieden van activiteiten aan mensen met ernstige meervoudige beperkingen. LKNG en Rijksuniversiteit Groningen.
VSBS. (z.d.). Basale stimulatie. Geraadpleegd op 8 februari 2020, van http://www.basale- stimulatie.be/wie-zijn-wij-2/
