De verkenning van educatieve prentenboeken voor kinderen om wiskundige initiatie te onderrichten - vanuit het perspectief van grafisch en typografisch ontwerp
In veel boeken wordt de relatie tussen illustratie en typografie weggelaten. Verwijzend naar het beperkte gebruik van illustratie om als ondersteunend hulpmiddel te dienen in plaats van het primaire doel van de mogelijkheid van verkenning door visuele aanwijzingen te geven. Een boek is echter een medium om informatie door te geven, door de grenzen te testen en de beruchte definitie te vernieuwen, kan een boek disciplinaire functies overschrijden. Kinderen vinden educatieve boeken vaak te schools aanvoelen.
Experimenteel onderzoek, een ontwerpstudie
Mijn ontwerpstudie bepaalt hoe een innovatieve benadering van wiskundeonderwijs aan kleuters door middel van grafisch ontwerp - illustratieve en typografische vormgeving - kan bijdragen tot onconventionele methoden voor urgente wiskundige onderwijsbehoeften. Vertrekkend van bestaand onderzoek in educatieve prentenboeken voor kinderen, bouwt deze ontwerpstudie verder op hoe te innoveren op een design-manier, maar ook, meer specifiek, de bedoelde theorie over wiskunde erachter. Het ontwerp heeft de potentie om effectiever, aantrekkelijker te zijn en zelfs om meer nieuwsgierigheid te wekken door middel van verschillende verhalen.
In deze ontwerpstudie biedt de gepresenteerde reeks prentenboeken frisse inzichten en een meer functionele benadering van innovatief ontwerp door de bepaling van een specifieke illustratieve stijl, het gebruik van tactiliteit en interactiviteit, het geharmoniseerde gebruik van illustratie en typografie en door het gebruik van steunkleuren in een strikt schema om kleur betekenisvol te maken. Door wiskundige initiatie te implementeren in prentenboeken, ervaren kinderen een vroege kennismaking met wiskunde, waar ze later profijt van zullen hebben. De serie boeken vormt een brug tussen kleuter- en lager onderwijs, een hulpmiddel om een innovatieve benadering van materialen te introduceren op basis van de transformatie van traditioneel grafisch ontwerp, boekontwerp en lay-out. Op deze manier draagt het boekontwerp bij aan een dieper begrip en inzicht in het (ontwerp) onderzoeksveld, in verwijzing naar onconventionele methoden gebaseerd op onderzoeksparameters voor kinderen en opvoeders.
Parameters en basisprincipes voor kinderboeken
Afbeeldingen versterken de betekenis van de woorden, of de woorden vullen de afbeelding aan zodat verschillende informatie in de twee communicatiemodi een meer complexe dynamiek oplevert. Daarnaast biedt tactiliteit van boeken voor kinderen meer dan een klassiek voelboek met onder andere texturen van textiel. Ontwerpanalyse van tactiliteit door middel van ontwerpkenmerken, zoals papiergewicht, bind- en druktechnieken en navigatie. Voor de verbetering van visuele communicatie zijn verhalende opvattingen gebaseerd op ontwerp, eenvoud en functionaliteit; illustraties worden op een doordachte en functionele manier gemaakt. Er wordt te vaak te veel nadruk gelegd op duurzame materialen of schattige lettertypen, die de overhand nemen op tactiele en visuele informatie waar de kinderen mee te maken hebben. Navigatie is de basis van visuele vorm; compositie, principes, harmonie, de dialoog tussen pagina's. Visuele navigatie van afbeeldingen leent zich voor de basisprincipes van symboolherkenning (vorm, kleur, negatieve/positieve vormen) die leidt tot lettervormen. Om letters te onderscheiden, is het essentieel om soortgelijke en verschillende lettervormen te herkennen, verwijzend naar het cognitieve vermogen om elementen te scheiden op basis van contrast.
Traditionele kinderboeken zijn gebouwd op reductionistische principes die uiteindelijk de creativiteit verminkten en kinderen trainen in lineair denken en leren door herhaling. Om deze trend tegen te gaan, kunnen prentenboeken worden gebaseerd op het concept van aanraking wat een voordeel is van papieren boeken ten opzichte van digitale boeken. Als boekontwerper speelt het besef van tactiliteit ook een rol in onze waardering van boeken als esthetische objecten. De combinatie van auteur, ontwerper en drukker is een ambachtelijke traditie die resulteert in de ontwikkeling van typische visuele attributen die nauw verband houden met (de percepties van) gebruik, waarbij visuele communicatie wordt gecombineerd met tekstuele en sensorische communicatie. Door tactiliteit leren kinderen niet hoe ze een boek 'lezen', maar het helpt ze begrijpen hoe combinaties van pagina's en de tactiliteit ervan, visuele en formele elementen ons in staat stellen dingen uit te drukken, zoals wiskundige concepten (ter ondersteuning van wiskundige initiatie).
Effectief visualiseren: informatie prikkelen, genereren en overbrengen
Om de zelfstandigheid van een kind te bevorderen, worden visualisaties gebruikt die duidelijkheid en betekenis geven aan een lineaire verhaallijn. Dit geeft hen ruimtelijk inzicht en illustraties geven de werkelijkheid weer door alleen de meeste noodzakelijke kenmerken van het concept of de context waarnaar ze verwijzen te visualiseren. Er kan worden verwezen naar concrete situaties waarin verschillende stappen worden voorgesteld. Door middel van een visueel karakterset wordt de betekenis van een context of concept duidelijk. Op deze manier kan een kind ook een verband leggen tussen het object en de situatie.
Gebaseerd op het verrassende effect van de onverwachte, onvoorziene en fantastische aspecten van de werkelijkheid, was het doel om de visueel verbluffende speelsheid van een verhaal te combineren met het formele verhaal. Dit ontwerpend onderzoek naar educatieve prentenboeken verheldert het combineren van onderwijs met spel, waarbij leerdoelen aan de orde komen, maar roept ook de vraag op naar de hedendaagse (educatieve) boekvormgeving. Is een meer innovatieve ontwerpbenadering van boekontwerp bijvoorbeeld ook effectiever; draagt een eigentijdse benadering van boekontwerp als gevolg van onderwijsveranderingen bij aan het verbeteren van het onderwijs?
De ontwerpstudie is bedoeld om effectieve, onconventionele methoden te bieden voor dringende onderwijsbehoeften, namelijk wiskundige initiatie. Een innovatieve benadering van prentenboeken, bedoeld om de intellectuele onafhankelijkheid van kinderen te bevorderen door middel van een actieve, sensorische en speelse probleemoplossende oefening door de boekpagina als laboratoriumeenheid te gebruiken. Dit geeft aan dat geschikte educatieve hulpmiddelen de creativiteit, het complexe denken en de onafhankelijkheid van kinderen stimuleren.
Dit onderzoek is verder toepasbaar voor andere afdelingen van het onderwijssysteem in verschillende reeksen boeken. Vooral om de ontwerpfactoren op een kwalitatief wetenschappelijke manier te testen en dieper te onderzoeken. Er is onderzoek gedaan naar ontwerpparameters voor kinderboeken, het onderzoek naar een innovatieve manier van onderwijskenmerken als hulpmiddel voor het basisonderwijs wordt echter nooit op dit niveau getest.
Bibliografie
Books and articles
- Ogata, Amy F. (2013. Fredun Shapur: Playing with Design. Paris: Editions Piqpoq. ISBN: 9782919459056
- Aunio, Ee, Lim, Hautamäki, & Van Luit (2004). Numeracy of Young Children in Singapore, Beijing & Helsinki.Helsinki research. pp. 195.
- Aunio, Ee, Lim, Hautamäki, & Van Luit (2004). Young children's number sense in Finland, Hong Kong and Singapore. Carfax Publishing: Taylor & Francis Group.
- Barberis, Alfredo (1978). BRUNO MUNARI intervista di Alfredo Barberis.
- Butterworth, Brain (1999). An Appraisal of Sciences and Mathematics Dyslexia and Dyscalculia Syndrome among Secondary Schools Students. Ekiti State University, Ado-Ekiti, Nigeria.
- Campagnaro, Marnie (2019). Do touch! How Bruno Munari’s picturebooks work. Università di Padova. ISSN 2384-8294.
- Conference Papers, ICA (2018). Turning the page on children’s book use: parent perceptions of e-books and print books.
- Davis, Alison (2015). Building comprehension strategies for the primary years. Hong Kong: Eleanor Curtain Publishing.
- Dehaene, Stanislas (1997). The Number Sense: How the Mind Creates Mathematics. New York; Oxford University Press.
- Duke, Nell K. & Pearson, David P. (2002). Effective reading practices for developing comprehension (Chapter 10), In A.E. Farstrup & S.J. Samuels (Eds.), What research has to say about reading instruction Third Ed (pp. 205-242), Newark, DE: International Reading Association.
- Fuson, Karen (1988). Children’s Counting and Concepts of Number. ISBN 978-1-4612-3754-9.
- Gallagher, Louise (2018). Typography and Narrative Voice in Children’s Literature: Relationships, Interactions, and Symbiosis. University of Dublin, Trinity College.
- Ginsburg, Herbert P. (1997). Mathematics learning disabilities: a view from developmental psychology.
- Geary, David C. (1994). Children's mathematical development: Research and practical applications.American Psychological Association.
- Hannula, Minna & Lehtinen, Erno (2005). Spontaneous Focusing on Numerosity in the Development of Early Mathematical Skills. University of Turku.
- Kühnen, Ulrich (2003). Denken auf asiatisch. Gehirn und Geist, 3. International University of Bremen. pp.10-15.
- Lema, Helena (2016). De overstap naar het eerst leerjaar: op welke manier beslist de klassenraad hierover? University of Ghent.
- Litière, Marc (2008). Juf, mag ik overvaren. Tielt, Belgium: Lannoo. ISBN 9789020978148.
- Lyons, Martyn (2011). Books: a living history. Los Angeles: J. Paul Getty Museum.
- Marcella, Terrusi (2018). Silent Books. Wonder, Silence and Other Metamorphosis in Wordless Picture Books. University of Bologna.
- Morrison, Stanley (1929). First principles of typography, originally written as the entry on ‘typography’ for the Encyclopaedia Britannica.
- Nikolajeva, María (1995). Aspects and Issues in the History of Children's Literature. Conn: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-29614-7.
- Nikolajeva, María, Scott, C. (2000). The Dynamics of Picturebook Communication. Human Sciences Press, Inc.
- Ogata, Amy F. (2004). Creative Playthings: Educational Toys and Postwar American Culture. Henry Francis du Pont Winterthur Museum.
- Pantaleo, Sylvia (2012). Meaning‐making with colour in multimodal texts: an 11‐year‐old student's purposeful ‘doing’. United Kingdom Lubricants Association, Published by Blackwell Publishing.
- Reynolds, Kimberley (2015, October). Insecure attachment representations and child personal narrative structure: implications for delayed discourse in preschool-age children.
- Reynolds, Kimberley (2007, April). Radical Children's Literature: Future Visions and Aesthetic Transformations in Juvenile Fiction, London: Palgrave Macmillan, p. 64.
- Richard, Nisbeth E. (2003). The geography of thought: How Asians and Westerners think differently – and Why. The Free Press, New York.
- Salisbury, Martin & Styles, Morag (2012). Children's Picturebooks: The Art of Visual Storytelling. ISBN 9781786275738
- Schopman, Esther A.M. & Van Luit, Johannes E.H. (1996). Improving Early Numeracy of Young Children with Special Educational Needs.
- Vandenbroucke, Hans (n.d.). 5.2. Algemene doelstellingen.
- Van Steenbrugge, Hendrik & Valcke, Martin & Desoete, Annemie (2015). Mathematics learning difficulties in primary education: teachers' professional knowledge and the use of commercially available learning packages. Department of Experimental clinical and health psychology & Department of Educational Studies.
- Vervaet, Ewald (2017, November). Van schootkind tot schoolkind. Delft: Elmar. ISBN 9789038926513. pp. 182-208.
- Walker, Sue (2001). Typography and Language in Everyday Life: Prescriptions and Practices. London; Longman.
- Wright, Suzette & Stratton, Joseohine M. (2007). On the way to literacy: Early experiences for children with visual impairments (2nd ed.). Louisville, KY: American Printing House for the Blind.
Web
- Ager, Charlotte (2020). Charlotte Ager discusses the wonder of familiarity and her new book Child of Galaxies. Retrieved from https://www.itsnicethat.com/articles/charlotte-ager-child-of-galaxies-i… [2020, May 05].
- Budds, Diana (2015). Bruno Munari Will Make You Fall In Love With Books All Over Again. Retrieved from https://www.fastcompany.com/3047507/bruno-munari-will-make-you-fall-in-…, May 05].
- Buggenhout (2018). Hoe groot is de stap van kleuter- naar lagere school? Retrieved from https://www.buggenhout.be/hoe-groot-is-de-stap-van-kleuter--naar-lagere…, May 05].
- Brewer, J. (2016, July). “Like a little factory making picture books”: The wondrous work of Marie Neurath. Retrieved from https://www.itsnicethat.com/features/marie-neurath-isotype-science-pict…, May 02].
- Collins (n.d.). Definition of 'book'. Retrieved from https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/book [July 16, 2020].
- De Rijdt, Chris (2012). Werken met visualisaties. Retrieved from https://www.klascement.net/artikels/35653/werken-met-visualisaties/ [2…, May 05].
- Drazic, R. (2011, May). “Time” A book for two #3. Retrieved from http://www.rafaeladrazic.net/index.php?/works/a-book-for-two-3---new/ [2020, March 26].
- Gastbloggeropkleutergewijs (2017, December). Wiskunde in de kleuterklas: ook de spontane aandacht voor hoeveelheden speelt mee. Retrieved from https://kleutergewijs.wordpress.com/2017/
12/10/wiskunde-in-de-kleuterklas-ook-de-spontane-aandacht-voor-hoeveelheden-speelt-mee/ [2020, February 25].
- Ghesquière, Pol. (2013). Je kind voorbereiden op de lagere school. Retrieved from https://mama.libelle.be/peuter/je-kind-voorbereiden-op-de-lagere-school…, May 05].
- Eccleshare, Julia (2013). What gives a picture book lasting appeal? Retrieved from https://www.theguardian.com/childrens-books-site/2013/mar/25/what-gives…
- House of illustration (2019, July). Marie Neurath: Picturing Science. Retrieved from https://www.houseofillustration.org.uk/whats-on/current-future-events/m…, May 02].
- Lange, A. (2012, January). Playing with design: Fredun Shapur. Retrieved from https://designobserver.com/feature/playing-with-design-fredun-shapur/38…. [2020, March 26].
- Leigh Wills, Sarah (2015). The Importance of Colour in Children’s Books. Retrieved from https://www.happydesigner.co.uk/the-importance-of-colour-in-childrens-b… [July 16, 2020].
- Microsoft (2020). Century Schoolbook font family. Retrieved from https://docs.microsoft.com/nl-nl/typography/font-list/century-schoolbook [July 19, 2020].
- Onderwijs.vlaanderen.be (n.d.). Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen in het basisonderwijs. Retrieved from https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/eindtermen-ontwikkelingsdoelen-leerp… [2020, February 25].
- Peeters, Jürgen (2018). Judith Vanistendael, 'Blokje om': Geometrische vormen in transitie. Retrieved from http://www.cuttingedge.be/boekenstrips/judith-vanistendael-blokje-om [July 16, 2020].
- Phillips, Emma L. (2018). Atelier Bingo’s new storybook features "pure, expressive images" inspired by nature. Retrieved from https://www.itsnicethat.com/articles/atelier-bingo-dans-le-ciel-publica… [July 19, 2020].
- Popova, Maria (n.d.). A Brief History of Children’s Picture Books and the Art of Visual Storytelling. Retrieved from https://www.brainpickings.org/2012/02/24/childrens-picturebooks/ [July 16, 2020].
- Publishers Weekly (2007, July). Abstract Alphabet: A book of animals. Retrieved from https://www.publishersweekly.com/978-0-8118-2940-3 [2020, May 05].
- Prentice, Evelyne (2017, March). Design as Art – Wisdom from Bruno Munari. Retrieved from https://evelync85.wixsite.com/evyroseprentice/single-post/2017/03/23/De… [2020, March 26].
- Prepressure (n.d.). The history of print from 1950 to 1999. Retrieved from https://www.prepressure.com/printing/history/1950-1999 [July 19, 2020].
- Random History (2012). To Instruct and Delight A History of Children's Literature. Retrieved from https://web.archive.org/web/20120715095313/http://www.randomhistory.com… [July 16, 2020].
- Scandihub.com (2012). Early childhood education principles. Akasaka, Minato City, Tokyo, Japan. Retrieved from http://www.scandihub.com/early-childhood-principles [2020, June 12].
- Serrano, María (2013, March). Bruno Munari & his book Nella Note Buia. Retrieved from http://the-publishing-lab.com/features/view/135/bruno-munaris-books-hybridization-against-linear-thinking [2020, March 26].
- Stone, Bryony (2017, March). My First: a closer look at designer Bruce Usher and illustrator Antti Kalevi's book, I Can Speak With Shapes. Retrieved from https://www.itsnicethat.com/features/my-first-a-closer-look-at-designer… [2020, April 25].
- Victoria state government (2018, October). Reading with children. Retrieved from https://www.education.vic.gov.au/childhood/professionals/learning/eclit… [July 16, 2020].
- Webtype (n.d.). Century Schoolbook Family. Retrieved from https://www.webtype.com/font/century-schoolbook-family/ [July 19, 2020].
- Wikipedia (2020). History of mathematics. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_mathematics [July 19, 2020].
- Zin in leren! Zin in leven! (n.d.). Developmental objectives of pre-primary education from 2.5 to 6 years old for Catholic education; philosophical development, media development, motor development, expressive development, development of the inner compass, development of initiative and responsibility, development of world orientation, social and emotional development, language development, mathematical development. By, ZILL (2018). Katholiek onderwijs leerplan.
Interview
- Dr. Wool, Ira G. (1978). Interview between Dieter Roth and Dr. Ira G. Wool (with Conrad Gleber). Wait, later this will be nothing, editions by Dieter Roth. Chicago.
