Draag zorg voor mentale gezondheid!
Draag zorg voor mentale gezondheid!
In oktober 2019 werd mijn grootvader Kamiel getroffen door een beroerte of wel beter gekend een herseninfarct. Mijn grootvader was op dat moment 74 jaar en genoot ten volle van zijn pensioen. Hij was tuinman, ging vaak naar de voetbal kijken, geregeld een “pintje” drinken op café en genoot vooral van tijd die werd doorgebracht met familie en vrienden.
Dit alles veranderde toen hij getroffen werd door een herseninfarct. Mijn grootvader was veranderd van een persoon die dagelijks in de weer was naar iemand die plots zo goed als niets meer kon ten gevolge van zijn hersenschade en verlamming. Bijgevolg diende mijn grootvader een grote verlieservaring te verwerken.
Mentale gezondheid belangrijk voor iedereen
Bovenstaand verhaal is voor vele personen herkenbaar. Denk maar aan mensen met hersenaandoeningen of andere zware ziekten zoals kanker, spierziektes en dergelijke. Ook het leven van deze mensen kan veranderen in een mum van tijd. Daarom is het uitermate belangrijk dat er aandacht wordt geschonken aan de gevoelens, emoties en gedachten van de personen die dit meemaken. Dit door zowel de maatschappij als zorgpersoneel.
Mentale gezondheid of met andere woorden, de gevoelens, emoties en gedachten van de mens, is een onderwerp dat de laatste jaren sterk naar de voorgrond is geschoven. Er bestaan reeds verschillende campagnes en evenementen, denk maar aan Rode Neuzendag, die de aandacht van de maatschappij vraagt om stil te staan bij de mentale gezondheid van de mens.
Onvoldoende aandacht voor de mentale gezondheid
In mijn Bachelorproef, schrijf ik over het belang aan educatie omtrent het onderwerp. Ik merk op de werkvloer (het ziekenhuis) dat er nog steeds erg weinig aandacht wordt besteed aan die mentale gezondheid. Alhoewel dit nu juist de omgeving is waar we het meest geconfronteerd worden met hersenaandoeningen en andere zware aandoeningen of ziekten.
Het is dus bijgevolg uitermate belangrijk dat wij, als verpleegkundigen hier voldoende aandacht aan hechten. Uit onderzoek is gebleken dat verpleegkundigen zich op dit moment onvoldoende geschoold en geïnformeerd voelen om deze ondersteuning te kunnen bieden. Ze geven aan over onvoldoende competenties, vaardigheden en attitude te beschikken om personen die het moeilijk hebben op mentaal vlak te ondersteunen.
Signaalkaart: Zorg voor mentaal welbevinden, herken de 4 signalen!
Als gevolg ben ik aan de slag gegaan omtrent het onderwerp “onvoldoende aandacht voor het mentale welbevinden door verpleegkundigen”. In mijn zoektocht naar een oplossing ben ik gekomen tot de ontwikkeling van een signaalkaart. Voor deze signaalkaart heb ik me gebaseerd op de website: 4voor12.be. Op deze website heb ik enorm veel inspiratie opgedaan voor de ontwikkeling van mijn idee.
De website 4voor12.be werd opgericht door Te Gek!?, VLESP en de VVGG. Organisaties in verband met de geestelijke gezondheid. Het doel van de website is om de bevolking te sensibiliseren voor signalen die duiden op een psychische of geestelijke kwetsbaarheid. Op deze manier trachtten ze mensen aan te moedigen om er te zijn voor elkaar en problemen met betrekking tot de mentale gezondheid sneller op te merken. Op deze manier kan er dan ook sneller de juiste hulp worden aangeboden.
Op de website zag ik meteen een link om deze signalen te gaan koppelen binnen het werkveld van een verpleegkundige, namelijk het ziekenhuis. Ik heb in een prototype de signalen samen gebracht op een kaartje, met daaronder voldoende uitleg. Op deze manier is dit zeer gemakkelijk om als verpleegkundige op terug te vallen. Er bestaan reeds verschillende veiligheidswaaiers voor verschillenden ziekenhuizen. Deze veiligheidswaaiers zijn bronnen van informatie waarop een verpleegkundige kan beroep doen bij twijfel. Op de kaartjes staat dan informatie, telefoonnummers en dergelijke meer als hulpbron. Ik zag meteen de mogelijkheid om ook deze signaalkaart in te voegen in zo’n veiligheidswaaier.
Natuurlijk dient er ook bijkomende informatie en educatie aangeboden te worden alvorens deze signaalkaart kan worden gebruikt op bijvoorbeeld een ziekenhuisafdeling. Deze informatie kan worden aangeboden door verschillende experten binnen het werkveld van de geestelijke gezondheid. Een volledig uitgebreid stappenplan voor het mogelijk gebruik van deze signaalkaart, kan worden terug gevonden in de Bachelorproef: “Een beroerte overleefd, wat nu met het mentale welbevinden?”.
Het plan dat ik heb ontwikkeld heeft enorm veel potentieel en kan nog veel verder gebruikt worden dan enkel bij personen die een beroerte hebben meegemaakt of alleen in de ziekenhuisomgeving. Zoals ik in de inleiding al besproken heb bestaan er zoveel verschillende aandoeningen en ziekten waarbij mensen verschrikkelijk emotioneel leed dienen te verwerken. Ook voor deze personen kan de signaalkaart een mooi hulpmiddel zijn.
“Je moet het geluk niet willen meten, wees er maar gewoon gelukkig mee. Een tevreden leven leiden is al heel wat. “ – Dirk de Wachter
Bibliografie
(2020). Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Edegem.
Agentschap Zorg en Gezondheid. (2017). Leidraad bij de ontwikkeling en beoordeling van preventiemethodieken. From Zorg-en-gezondheid.be: https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/Leidr…
Agentschap Zorg en Gezondheid. (2019). Preventiemethodieken voor meer gezondheid. From Preventiemethodieken.be: https://www.preventiemethodieken.be
Bakas, T., Jessup, N., McLennon, S., Habermann, B., Weaver, M., & Morrison, G. (2018). Tracking Patterns of Needs During a Telephone Follow-up Program for Family Caregivers of Persons with Stroke. HHS Public Access. doi:10.3109/09638288.2015.1107767
Bourgeais, V., & Clerc, M. (2016). Eurostat Pressrelease. From Eurostat.
Carpenito, L. (2012). Zakboek: Verpleegkundige diagnosen (4e ed.). Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.
Creavin, S., Wisniewski, S., Noel-Storr, A., Trevelyan, C., Hampton, T., Rayment , D., . . . Cullum, S. (2016). Mini Mental State Examination for the detection of dementia in clinically unevaluated people aged 65 an dover in community and primary care populations. Cochrane Database of systematic reviews. doi: 10.1002/14651858.CD011145.pub2.
De Block, M. (2019). www.maggiedeblock.be. From https://www.maggiedeblock.be/wp-content/uploads/2019/02/2019_02_01-info….
de Bruin, S., Lette, M., Baan, C., & Van den Berg, M. (2019). Vroegopsporing bij ouderen; op weg naar betere aansluiting bij wat ouderen zelf willen en kunnen. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
de Lange, E. (2011). Vroegsignalering van dementie. Zorg voor Veilig.
Den Heijer, C. (2019). Slingeren tussen verlies en herstel. Amersfoort: Axion Continu.
Djukanovic, I., Carlsson, J., & Aerstedt, K. (2017). Is the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) a valid measure in a general population 65-80 years old? A psychometric evaluation study. Healt and Quality of Life Outcomes. doi:10.1186/s12955-017-0759-9
Dorant, E., & Krieger, T. (2017). Contextual Exploration of a New Family Caregiver Support Concept for Geriatric Settings Using a Participatory Health Research Strategy. International Journal of Environmental Research and Public Health. doi:10.3390/ijerph14121467
Dunstan, D., & Scott, N. (2020). Norms for Zung's Self Rating Anxiety Scale. BMC PSychiatry. doi:doi.org/10.1186/s12888-019-2427-6
Goffeau, M. (2013). E-Health in België: Een toegevoegde waarde? Brussel: Vrije Universiteit Brussel.
Grondal, J., & van Engelen , E. (2013). Occupational Case Analysis Interview and Rating Scale.
Kirkevold, M., Bragstad, L., Bronken, B., Kvigne, K., Martinsen, R., Hjelle, E., . . . Sveen, U. (2019). Promoting psychosocial well-being following stroke: study protocol for a randomized, controlled trial. BMC Psychology. doi:10.1186/s40359-018-0223-6
Lembrechts, L., & Ackermans, I. (2015). Zelfmanagement ondersteuning door verpleegkundige in de chronische zorg. UC Leuven Limburg, groep gezondheid en welzijn campus Gasthuisberg.
M.D., N. (2017). Montreal Cognitive Asessment (MoCA).
McCurley, J., Funes, C., Zale, E., Linn, A., Jacobo, M., Jacobs, J., . . . Vranceanu, A.-M. (2019). Preventing Chronic Emotional Distress in Stroke Survivors and Their Informal Caregivers. HHS Public Access. doi:10.1007/s12028-018-0641-6
Norrving, B., Barrick, J., Davalos, A., Dichgans, M., Cordonnier, C., Guekht, A., . . . Caso, V. (2018). Action Plan for Stroke in Europe 2018-2030. European Stroke Journal, 2018. doi:10.1177/2396987318808719 journals.sagepub.com/home/eso
Pollefliet, L. (2018). Schrijven van verslag tot eindwerk do's & don'ts. Gent: Academia Press.
Saranto, K., Kinnunen, U.-M., Kivekäs, E., Lappalainen, A.-M., Liljamo, P., Rajalahti, E., & Hyppönen, H. (2014). Impacts of structuring nursing records: A systematic review. doi:10.1111/scs.12094
Schreyers, S., & de Prins, P. (2015). Een wetenschappelijk onderzoek over 'technische verpleegkundige prestaties betreffende psychologische, relationele en communicatieve competenties'. Antwerpen: Antwerp Management school.
Stolp, J., Schouten, I., Den Boer, F., & Zegers, M. (2017). Evidence Based Practice. Handboek voor verpleegkundigen. Amsterdam: Pearson Benelux.
Te gek. (2020). From 4voor12: http://www.4voor12.be/
The Canadian Occupational Performance Measure. (n.d.). The COPM is an individualized, client-centred outcome measure. Canada. From http://www.thecopm.ca/
Tsai, Y.-H., Lou, T.-H., Chu, T., Chen, Y., & Liu, H. (2018). Mediating effects of burden on quality of life for caregivers of first-time stroke patients discharged from the hospital within one year. BMC Neurology. doi:10.1186/s12883-018-1057-9
van Ewijk, L., Versteegde, L., Raven-Takken, E., & ter Wal, N. (2017). The stroke and APhasia Quality of Life Scale, generic stroke version. Hogeschool Utrecht.
Van Vreckem, C. (2010). Kostenanalyse van CVA in België vanuit maatschappelijk perspectief. Gent: Universiteit Gent.
Vandermeulen, J., Derix, M., & van Dijke, A. (2019). De rol van neuropsychologie bij psychotherapie. Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
Vermeir, P. (2017). Studies on Communication Exchange in Healthcare in Flanders, Belgium. Gent: Universiteit Gent.
Vermeulen, H., & Tiemens, B. (2015). Implementatie van Evidence Based Practice - Praktische tips voor een complexe verandering. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Viane, I. (2002). General Health Questionnaire. Universiteit Gent.
Vlaams Instituut Gezond Leven. (2019). Op naar een gezonde leefstijl en omgeving. From https://www.gezondleven.be/gezond-leven-gezonde-omgeving
Wensing, M., & Groll, R. (2017). Implementatie - Effectieve verbetering van de patiëntenzorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Winstein, C., Stein, J., Arena, R., Bates, B., Cherney, L., Cramer, S., . . . Zorwitz, R. (2016). Guidelines for Adult Strokes Rehabilitation and Recovery. AHA/ASA Guideline. doi:10.1161/STR.0000000000000098
World Health Organization. (n.d.). Severity of Dependence Scale (SDS). From https://www.who.int/substance_abuse/research_tools/severitydependencesc…
ZonMw. (2019). Maak zelf een implementatieplan. From Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie: https://publicaties.zonmw.nl/maak-zelf-een-implementatieplan/
