Het sedentair gedrag op school doorbreken met TikTok

Mathisse
Despierre

Tegenwoordig is de gsm niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Je wordt wakker door de wekker die je ‘s avonds hebt ingesteld. Wanneer je een nieuw gerechtje wilt uit proberen google je snel even het recept. Of wanneer je wilt weten welke kleren je moet aan trekken, bekijk je de weersvoorspellingen op een app.

GSM-gebruik in België

Maar liefst 77% van de Belgen heeft een gsm, dit zijn zo'n 8,81 miljoen mensen. De meesten onder hen hebben een smartphone.  Uit een onderzoek van de Universiteit Gent waarbij 4.000 jongeren tussen 6 en 18 jaar werden bevraagd, blijkt dat we bij sommige jongeren kunnen spreken van een gsm-verslaving! Maar liefst 95% van de jongeren heeft een smartphone. De bevraagde jongeren tot 12 jaar gebruiken hun smartphone het vaakst om spelletjes te spelen of video's te bekijken. Eens ze wat ouder zijn wordt hun smartphone vooral gebruikt om op de hoogte te blijven van de actualiteit of voor hun digitaal sociaal leven.
 
Natuurlijk zijn er ook gevaren verbonden aan het stijgend gebruik van de smartphone. Vaak zijn jongeren hiervan niet bewust. Enkele gevaren van het gebruik van smartphones kunnen cyberpesten, sexting of afpersing zijn. Maar het gevaar waar ik mij het meest zorgen om maak, omdat het zo’n groot impact heeft op bijna iedereen, is het stijgend sedentair gedrag dat dit met zich meebrengt! GSM gebruik gebeurt vaak al zittend. Dit lange stilzitten kan leiden tot gezondheidsklachten, een verminderde fysieke paraatheid en zelfs een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden!

Sedentair gedrag

Onder sedentair gedrag verstaan we alle activiteiten die je uitvoert in liggende of zittende houding. Deze activiteiten hebben een laag energieverbruik! Denk maar aan tv-kijken, gamen, computeren, zittend werk, gemotoriseerd transport,… Uit cijfers blijkt dat jongeren tussen 6 en 18 jaar gemiddeld 7 tot 8 uur stil zitten per dag! Dat is maar liefst de helft van de tijd dat ze wakker zijn. De verklaring voor dit lang stilzitten is enerzijds natuurlijk het schoolleven. Anderzijds besteedt maar liefst 20% van de 6-12 jarigen meer dan 2 uur per dag aan het turen naar hun smartphone, tablet of tv. In het weekend stijgt dit zelfs tot 60% bij de 6-12 jarigen.

TikTok
 TikTok
De meeste jongeren zitten dagelijks meerdere malen op hun sociale media-apps. Één van deze nieuwere sociale media apps is TikTok. Dit is een app waarmee je korte muziekvideo’s kunt maken en delen met elkaar. De app bevat een groot assortiment aan geluidseffecten, filters en visuele effecten die je zeer makkelijk aan je eigen video’s kunt toevoegen. Ook is het zeer gemakkelijk om filmpjes binnen de app of via andere sociale media met elkaar te delen. Tiktok is als het ware een grote verzamelbak van korte filmpjes die alle kanten opgaan! Zowel make-upfilmpjes, playbackfilmpjes, dansfilmpjes, challenges, prank filmpjes, … zijn er terug te vinden. Met wereldwijd meer dan 2 biljoen downloads is TikTok ook in België razend populair, vooral bij jongeren tussen de 10 en 14 jaar.
 
Binnen mijn bachelorproef heb ik onderzocht of ik met de app TikTok het sedentair gedrag van jongeren op school kon doorbreken. Hiernaast onderzocht ik ook of ik jongeren bewust kon maken van de beweegnormen buiten school met TikTok. Dit deed ik door het maken van een TikTok account waarop ik zelf bewegingsvideo’s plaatste. Volgends de bewegingsnorm is het erg belangrijk om het sedentair gedrag om de 30 minuten eventjes te doorbreken. Leerkrachten kunnen halverwege hun les dus een korte bewegingspauze houden met behulp van mijn TikTok account!

Mijn account kreeg de naam ‘@vital.teacher’. Alle bewegingsoefeningen die ik maakte op mijn account kunnen individueel of per 2 worden uitgevoerd in een klascontext. De oefeningen mochten dus niet al te veel plaats in nemen. Ook moesten de oefeningen leuk en uitdagend zijn maar ook haalbaar voor iedereen. De focus van al mijn bewegingsoefeningen ligt op plezier en toegankelijkheid! Elke bewegingsoefening is bovendien ook uniek en voorzien van een leuk muziekje. 

Profielfoto TikTok account

Als leerkracht is het zeer gemakkelijk om een account op TikTok aan te maken en er zelf mee aan de slag te gaan. Binnen mijn bachelorproef maakte ik hieromtrent ook een uitgebreide handleiding die je stap per stap kunt volgen! Voorts maakte ik ook een handleiding speciaal voor LO-leerkrachten om duidelijk te maken hoe je mijn TikTok account kunt gebruiken om taken of evaluaties te geven. Daarnaast heb ik ook een bevraging gedaan bij een 10-tal leerkrachten secundair onderwijs die mijn TikTok kanaal hebben gebruikt om bewegingspauzes uit te voeren.

In totaal maakte ik 75 unieke en originele bewegingsvideo’s op mijn TikTok account. Het merendeel van deze video’s zijn spierversterkende en conditionele oefeningen. Elke bewegingsvideo duurt exact 15 seconden. Alle oefeningen zijn perfect uit te voeren van achter je bank of bureau! Het is dus enorm gebruiksvriendelijk. Mijn account wist in een periode van 7 maanden maar liefst meer dan 2500 volgers te verzamelen! Met meer dan 2800 likes op mijn 75 bewegingsvideo’s heb ik enorm veel jongeren weten te bereiken en aan te zetten tot bewegen.

TikTok account

Sporza

Tijdens de corona crisis ben ik er ook in geslaagd om met mijn TikTok account op de website van Sporza te komen. Binnen het nieuwsbericht ‘Blijf in je kot en beweeg mee met deze topsporters op TikTok’ kwam ik met mijn video te staan tussen topatleten zoals Lebron James, Romelu Lukaku en Remco Evenepoel. Dit was een zeer mooie bekroning van het werk dat ik heb geleverd voor mijn bachelorproef.

Vermelding op Sporza

Link naar mijn TikTok account: https://www.tiktok.com/@vital.teacher

Link naar het sporza nieuwsbericht: https://sporza.be/nl/2020/03/27/blijf-in-je-kot-en-beweeg-mee-met-deze-…

 

Contactgegevens student

Naam: Mathisse Despierre

e-mailadres: mathisse.despierre@student.howest.be

TikTok account: @vital.teacher

Link TikTok account: https://www.tiktok.com/@vital.teacher

 

Bibliografie

1) Rousseau, N. R. (2018, 12 juni). Het digitale gedrag van de Belgen: de belangrijkste cijfers. Geraadpleegd op 15 november 2019, van https://www.karott.be/nl/digitale-gedrag-belgen-belangrijkste-cijfers/
 
2) Sellam , K. S. (2018, 17 mei). Vlaamse jongere kan nooit meer zonder smartphone en is afhankelijker van sociale media [Persbericht]. Geraadpleegd op 15 november 2019, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/17/-jongerenkunnen-nooit-meer-zond…
 
3) VIGeZ, Van Acker R. & De Meester F. (2015). Langdurig zitten: dé uitdaging van de 21ste eeuw. Syntheserapport als actuele onderbouw voor de factsheet sedentair gedrag. Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie. Brussel
 
4) Diabetes Fonds, D. F. (2017, 11 juni). Wat is sedentair gedrag? Geraadpleegd van https://www.minder-zitten.nl/kennisbank/wat-is-sedentair-gedrag/
 
5) Vlaams Instituut Gezond Leven, Van Acker R. & De Meester F. (2015). Lang stilzitten: dé uitdaging van de 21ste eeuw Factsheet sedentair gedrag. Vlaams Instituut Gezond Leven. Brussel
 
6) 6) Mol, P. J. (2015, 28 juli). Het risico van zitten. Geraadpleegd op 18 december 2019, van https://www.arbeidsveiligheid.net/veiligheidsartikelen/het-risico-vanzi…
 
7) Segers, J., & Bogaerts, A. (2014). Langdurig stilzitten: een nieuw arbeidsrisico. Prebes Veiligheidsnieuws, 32–35. Geraadpleegd van https://faber.kuleuven.be/nl/portaal/afbeeldingen/artikel-langdurig-zit…
 
8) Chapple, C. (2019a, 14 november). TikTok Clocks 1.5 Billion Downloads on The App Store and Google Play. Geraadpleegd op 29 december 2019, van https://sensortower.com/blog/tiktok-downloads-1-5-billion
 
9) Musical.ly heet nu TikTok: maar waarom eigenlijk? (2018, 2 augustus). [Persbericht]. Geraadpleegd op 30 december 2019, van https://jeugdjournaal.nl/artikel/2244228-musical-ly-heet-nu-tik-tok-maa…
 
10) Hamilton, I. A. (2019, 18 november). TikTok hit 1.5 billion downloads, and is still outperforming Instagram. Geraadpleegd op 29 december 2019, van https://www.businessinsider.com/tiktok-hits-15-billion-downloads-outper…
 
11) Verhagen, L. (2019, 6 december). Wat is het geheim achter het succesvolste social media-bedrijf van het moment: Tiktok? Geraadpleegd op 30 december 2019, van https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/wat-is-het-geheim-achter-hetsuc…

12) De Wolf, L. (2020, 2 januari). Celine Dept nieuwe populairste Belg op video-app TikTok: “Begonnen voor plezier, nu fulltime mee bezig” [Persbericht]. Geraadpleegd op 3 januari 2020, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/01/02/celine-dept-is-nieuwe-populairs…
 
13) Leskin, P. L. (2020, 23 januari). Inside the rise of TikTok, the viral video-sharing app whose ties to China are raising concerns in the US. Geraadpleegd op 5 mei 2020, van  https://www.businessinsider.nl/tiktok-app-online-website-video-sharing-…
 
14) Christiaens, E. C. (2019, 2 maart). Federale politie: “TikTok is een speeltuin voor pedofielen”. Geraadpleegd op 6 mei 2020, van https://www.demorgen.be/nieuws/federale-politie-tik-tok-is-een-speel-tu…
 
15) Pimento. (2019). Onderzoek naar succesvolle acties tegen pesten. Geraadpleegd op 7 mei 2020 van  https://www.pimento.be/wp-content/uploads/2019/11/2019-Pimentoonderzoek…
 
16) Van Haeken, S. V. H., Verdonck, E. V., & Groenen, A. G. (2018). Geweld, gemeten en geteld scholenonderzoek 2018. Geraadpleegd op 7 mei 2020 van https://kics.sport.vlaanderen/wetenschappelijkonderzoek/Documents/19022… weld_Geteld_DEP_WVG.pdf
 
17) Saurabh Gupta, S. G. (2018). Saurabh Gupta. Geraadpleegd op 2 november 2019, van https://www.tiktok.com/@shuru_00
 
18) Beeker, J. B. (2019). Joshua_Beeker. Geraadpleegd op 2 november 2019, van https://www.tiktok.com/@joshua_beeker
 
19) Bang, E. B. (2019). Elikabang. Geraadpleegd op 25 januari 2020, van https://www.tiktok.com/@elikabang?source=h5_m
 
20) Bagby, D. B. (2019). Demi Bagby. Geraadpleegd op 14 november 2019, van https://www.tiktok.com/@demibagby?lang=en
 
21) Bomb Countdown Timer. (2014). Geraadpleegd op 15 mei 2020, van https://www.online-stopwatch.com/bomb-countdown/
 
 

Download scriptie (4.04 MB)
Genomineerde shortlist Klasseprijs
Universiteit of Hogeschool
Hogeschool West-Vlaanderen
Thesis jaar
2020
Promotor(en)
De Heer D. Brunet
Thema('s)