Medicinale cannabis: wat is er nu van aan?

Corinne
Schmit

Cannabis, een begrip dat zeker en vast wel betekenis oproept maar heb je al gehoord van medicinale cannabis. Wonderverhalen gaan rond en deze gaan over verschillende aandoeningen. Maar is het nu wel zo een wondermiddel …

De cannabisplant

Mogelijks wel. Om mee te zijn met het verhaal is het noodzakelijk om wat achtergrondinformatie te weten. De cannabisplant bestaat uit verschillende chemische cannabinoïden. Voorbeelden van zo’n cannabinoïden zijn THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol). De THC in de plant zorgt voor het psychotrope effect. Het effect dat de recreatieve gebruiker wenst te bekomen. Daarnaast heeft het nog andere medische eigenschappen. Ook CBD heeft verschillende medische eigenschappen.

Het endocannabinoïden systeem

Enkele jaren terug werd een endocannabinoïde systeem ontdekt. Een systeem dat bestaat uit endocannabinoïden, endocannabinoïde receptoren en verschillende enzymen. Het is massaal geïntegreerd in het lichaam. Met andere woorden: het is overal terug te vinden in het menselijk lichaam. In het lichaam worden door enzymen verschillende endocannabinoïden aangemaakt. Deze endocannabinoïden koppelen zich op de cannabinoïde receptoren en hebben een heel wat positieve reacties tot gevolg. Onderzoek toont aan dat ook de cannabinoïden in de cannabisplant dit systeem kunnen activeren. En net omdat het systeem zo massaal geïntegreerd is wordt er gesteld dat medicinale cannabis voor een hele reeks aandoeningen verlichting kan bieden.

Indicaties

Zo zou medicinale cannabis zou effectief zijn bij het verlichten van klachten bij:

  • Pijn
  • Misselijkheid en braken
  • Multiple sclerose
  • Epilepsie
  • Maag en darmklachten
  • Fibromyalgie

Contra-indicaties

Kan het middel nu door iedereen gebruikt worden? Wel neen, net als bij elk ander geneesmiddel heb je bij medicinale cannabis enkele factoren waarvoor extra voorzichtigheid geboden is. Denk hierbij maar aan patiënten die een verslaving hebben doorgemaakt of personen met hart- en vaatziekten. Ook jonge personen dienen extra voorzichtig te zijn. Dit omdat de cannabis negatieve effecten heeft op de hersenen.

Beschikbare middelen

Wist je zelfs dat er vandaag de dag al meerdere middelen bestaan. Elk middel heeft zijn eigen concentratie van stoffen die cannabis bevat en zijn eigen werking en indicaties. Er bestaan zelfs middelen die niet roesopwekkend zijn en waarvan je zou kalmeren. Let wel: cannabis dat je gewoon op straat koopt of bij kennissen valt niet onder medicinale cannabis! De veiligheid van deze middelen kunnen niet gegarandeerd worden. De keuze van welk middel dat gebruikt wordt is afhankelijk van de wensen van de patiënt en van de reden waarvoor cannabis gebruikt wordt.

Belang van medische begeleiding

Kan je nu zomaar starten met medicinale cannabis. Ja en neen. CBD-olie is vrij verkrijgbaar en kan je zo kopen in de apotheker (of online). Voor producten met THC heb je echter een voorschrift nodig. Ondanks dat CBD vrij verkrijgbaar is, is medische begeleiding sterk aanbevolen om verschillende redenen. Denk maar aan het vinden van een juiste en veilige dosis, het opvangen van mogelijke bijwerkingen, jij bestaan bij vragen …

Enkele aandachtspunten die zeker nog belangrijk zijn om even mee te geven:

  • Geloof niet zomaar elk verhaal dat je leest over medicinale cannabis. Vraag voldoende informatie aan de huisarts, apotheker of verpleegkundige en check na of de informatie waarover jij beschikt weldegelijk klopt.
  • start nooit op eigen houtje op. Check of het voor jou veilig is om met medicinale cannabis te starten.
  • De wetenschap is het nog sterk oneens over waarvoor medicinale cannabis nu wel of niet goed is. Dit wilt dus zeggen dat er op dit moment nog te weinig bewijs is over de effecten van medicinale cannabis op ons lichaam

Is medicinale cannabis nu dan echt zo een wondermiddel. Wel dit is moeilijk te zeggen! Je kan wel stellen dat er dringend meer onderzoek moet komen om meer duidelijkheid te brengen. En meer onderzoek start bij het doorbreken van de grote taboe op medicinale cannabis…

Wordt zeker en vast vervolgd!

PS: er werd een e-learning gemaakt om kennisniveau bij onder andere verpleegkundigen te doorlopen. Deze is raadpleegbaar via volgende link: https://drive.google.com/drive/folders/1SlOSdtBSaFQ7Aw05284GXG9aeDJnxPq…. Een kopie van de originele versie van het document eveneens als bijlage toevoegd in pdf. Om de e-learning in de beste ervaring te doorlopen is het vereist de presentatie te starten. Ook de pdf versie kan doorlopen worden. 

Geraadpleegde bronnen:

Aarts, F. (2017). Cannabis als medicijn. Nursing, 23(1), 34-39. doi:10.1007/s41193-017-0012-2

Balneaves, L. G., Alraja, A., Ziemianski, D., McCuaig, F., & Ware, M. (2018). A National Needs Assessment of Canadian Nurse Practitioners Regarding Cannabis for Therapeutic Purposes. Cannabis and cannabinoid research, 3(1), 66-73. doi:10.1089/can.2018.0002

Balneaves, L. G., & Alraja, A. A. (2019). “Guarding their practice”: a descriptive study of Canadian nursing policies and education related to medical cannabis. BMC Nursing, 18(1), 66. doi:10.1186/s12912-019-0390-7

Hazekamp, A. (2018). The Trouble with CBD Oil. Medical Cannabis and Cannabinoids, 1(1), 65-72. doi:10.1159/000489287

National Academies of Sciences, E., and Medicine. (2017). The Health Effects of Cannabis and Cannabinoids: The Current State of Evidence and Recommendations for Research. Washington, DC: The National Academies Press.

NCSBN. (2018a). Medical Marijuana Education in APRN Nursing Programs. Journal of Nursing Regulation, 9(2, Supplement), S33-S38. doi:https://doi.org/10.1016/S2155-8256(18)30096-6

NCSBN. (2018b). Nursing Care of the Patient Using Medical Marijuana. Journal of Nursing Regulation, 9(2), S23-S27. doi:10.1016/S2155-8256(18)30094-2

NCSBN. (2018c). Part I: Current Legislation, Scientific Literature Review, and Nursing Implications. Journal of Nursing Regulation, 9(2), S6-S21. doi:10.1016/S2155-8256(18)30083-8

Parmar, J. R., Forrest, B. D., & Freeman, R. A. (2016). Medical marijuana patient counseling points for health care professionals based on trends in the medical uses, efficacy, and adverse effects of cannabis-based pharmaceutical drugs. Research in Social and Administrative Pharmacy, 12(4), 638-654. doi:https://doi.org/10.1016/j.sapharm.2015.09.002

Pettinato, M. (2017). Medicinal cannabis: A primer for nurses. Nursing2019, 47(8), 40-46. doi:10.1097/01.nurse.0000521022.07638.35

Russell, K. A. (2019). Caring for Patients Using Medical Marijuana. Journal of Nursing Regulation, 10(3), 47-61. doi:https://doi.org/10.1016/S2155-8256(19)30148-6

Vadivelu, N., Kai, A. M., Kodumudi, G., Sramcik, J., & Kaye, A. D. (2018). Medical Marijuana: Current Concepts, Pharmacological Actions of Cannabinoid Receptor Mediated Activation, and Societal Implications. Current Pain and Headache Reports, 22(1), 3. doi:10.1007/s11916-018-0656-x

Whiting, P. F., Wolff, R. F., Deshpande, S., Di Nisio, M., Duffy, S., Hernandez, A. V., . . . Kleijnen, J. (2015). Cannabinoids for Medical Use: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA, 313(24), 2456-2473. doi:10.1001/jama.2015.6358

 

 

 

Bibliografie

Aarts, F. (2017). Cannabis als medicijn. Nursing, 23(1), 34-39. doi:10.1007/s41193-017-0012-2

Ablin, J., Ste-Marie, P. A., Schäfer, M., Häuser, W., & Fitzcharles, M. A. (2016). Medical use of cannabis products. Der Schmerz, 30(1), 3-13. doi:10.1007/s00482-015-0083-4

Abuhasira, R., Shbiro, L., & Landschaft, Y. (2018). Medical use of cannabis and cannabinoids containing products – Regulations in Europe and North America. European Journal of Internal Medicine, 49, 2-6. doi:10.1016/j.ejim.2018.01.001

Allan, G. M., Ramji, J., Perry, D., Ton, J., Beahm, N. P., Crisp, N., . . . Lindblad, A. J. (2018). Simplified guideline for prescribing medical cannabinoids in primary care. Can Fam Physician, 64(2), 111-120.

Balneaves, L. G., Alraja, A., Ziemianski, D., McCuaig, F., & Ware, M. (2018). A National Needs Assessment of Canadian Nurse Practitioners Regarding Cannabis for Therapeutic Purposes. Cannabis and cannabinoid research, 3(1), 66-73. doi:10.1089/can.2018.0002

Balneaves, L. G., & Alraja, A. A. (2019). “Guarding their practice”: a descriptive study of Canadian nursing policies and education related to medical cannabis. BMC Nursing, 18(1), 66. doi:10.1186/s12912-019-0390-7

Bawin, F. (2018). Medisch gebruik van cannabis en zijn psychoactieve werking: een paradox? Verslaving, 14(1), 3-15. doi:10.1007/s12501-018-0155-0

Bridgeman, M. B., & Abazia, D. T. (2017). Medicinal Cannabis: History, Pharmacology, And Implications for the Acute Care Setting. P & T : a peer-reviewed journal for formulary management, 42(3), 180-188.

Brown, N. (2019). Implications of Cannabidiol on Your Practice. The Journal for Nurse Practitioners. doi:https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2019.11.007

Capler, R., Walsh, Z., Crosby, K., Belle-Isle, L., Holtzman, S., Lucas, P., & Callaway, R. (2017). Are dispensaries indispensable? Patient experiences of access to cannabis from medical cannabis dispensaries in Canada. International Journal of Drug Policy, 47, 1-8. doi:https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2017.05.046

Clark, C., Bernhard, C., Quigley, N., Smith, K., Theisen, E., & Dawn Smith, L. (2019). Scope and Standards of Practice for CannabisNurses. Retrieved from

Cannabis Patient Care. (2019). Research and Development van Medicinale Cannabis

Zorgpaden. Op cannabispatientcare.eu [Website]. Geraadpleegd op 2 april 2020

via

http://cannabispatientcare.eu/HOME/medicinalcannabiscarepathways/index.html

Carpenito, Lynda Juall. Zakboek Verpleegkundige Diagnosen. Vierde Druk ed. Groningen: Noordhoff, 2012. Print.

Corroon, J., Sexton, M., & Bradley, R. (2019). Indications and administration practices amongst medical cannabis healthcare providers: a cross-sectional survey. BMC Family Practice, 20(1), 174. doi:10.1186/s12875-019-1059-8

Costantino, R. C., Felten, N., Todd, M., Maxwell, T., & McPherson, M. L. (2019). A Survey of Hospice Professionals Regarding Medical Cannabis Practices. J Palliat Med, 22(10), 1208-1212. doi:10.1089/jpm.2018.0535

Cox, E. J., Maharao, N., Patilea-Vrana, G., Unadkat, J. D., Rettie, A. E., McCune, J. S., & Paine, M. F. (2019). A marijuana-drug interaction primer: Precipitants, pharmacology, and pharmacokinetics. Pharmacology & Therapeutics, 201, 25-38. doi:https://doi.org/10.1016/j.pharmthera.2019.05.001

Dewals, P. (2018). Medicinale cannabis meer dan een medische kwestie. Antwerpen - Apeldoorn: Garant.

Ebbert, J. O., Scharf, E. L., & Hurt, R. T. (2018). Medical Cannabis. (1942-5546 (Electronic)).

FAGG. (2019). FAQ - cannabis. Retrieved from https://www.fagg-afmps.be/sites/default/files/content/INSP/NARC/faq_cannabis.pdf

Gardiner, K. M., Singleton, J. A., Sheridan, J., Kyle, G. J., & Nissen, L. M. (2019). Health professional beliefs, knowledge, and concerns surrounding medicinal cannabis - A systematic review.(Research Article). PLoS ONE, 14(5), e0216556. doi:10.1371/journal.pone.0216556

Geens, P., & Huyghe, I. (2018). Medicinale cannabis in de gezondheidssector.

Goldenberg, M., Reid, M. W., IsHak, W. W., & Danovitch, I. (2017). The impact of cannabis and cannabinoids for medical conditions on health-related quality of life: A systematic review and meta-analysis. Drug and Alcohol Dependence, 174, 80-90. doi:https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2016.12.030

Good, P., Haywood, A., Gogna, G., Martin, J., Yates, P., Greer, R., & Hardy, J. (2019). Oral medicinal cannabinoids to relieve symptom burden in the palliative care of patients with advanced cancer: a double-blind, placebo controlled, randomised clinical trial of efficacy and safety of cannabidiol (CBD). BMC Palliative Care, 18(1), 110. doi:10.1186/s12904-019-0494-6

Hazekamp, A. (2018). The Trouble with CBD Oil. Medical Cannabis and Cannabinoids, 1(1), 65-72. doi:10.1159/000489287

Koltai, H., Poulin, P., & Namdar, D. (2019). Promoting cannabis products to pharmaceutical drugs. European Journal of Pharmaceutical Sciences, 132, 118-120. doi:https://doi.org/10.1016/j.ejps.2019.02.027

Laudens, F., & Van Damme, J. (2019). Dossier cannabis: Brussel : VAD, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw.

Levinsohn, E. A., & Hill, K. P. (2020). Clinical uses of cannabis and cannabinoids in the United States. Journal of the Neurological Sciences, 411, 116717. doi:https://doi.org/10.1016/j.jns.2020.116717

MacCallum, C. A., & Russo, E. B. (2018). Practical considerations in medical cannabis administration and dosing. European Journal of Internal Medicine, 49, 12-19. doi:10.1016/j.ejim.2018.01.004

Mouhamed, Y., Vishnyakov, A., Qorri, B., Sambi, M., Frank, S. S., Nowierski, C., . . . Szewczuk, M. R. (2018). Therapeutic potential of medicinal marijuana: an educational primer for health care professionals. Drug Healthc Patient Saf, 10, 45-66. doi:10.2147/dhps.s158592

National Academies of Sciences, E., and Medicine. (2017). The Health Effects of Cannabis and Cannabinoids: The Current State of Evidence and Recommendations for Research. Washington, DC: The National Academies Press.

NCSBN. (2018a). Medical Marijuana Education in APRN Nursing Programs. Journal of Nursing Regulation, 9(2, Supplement), S33-S38. doi:https://doi.org/10.1016/S2155-8256(18)30096-6

NCSBN. (2018b). Nursing Care of the Patient Using Medical Marijuana. Journal of Nursing Regulation, 9(2), S23-S27. doi:10.1016/S2155-8256(18)30094-2

NCSBN. (2018c). Part I: Current Legislation, Scientific Literature Review, and Nursing Implications. Journal of Nursing Regulation, 9(2), S6-S21. doi:10.1016/S2155-8256(18)30083-8

NICE. (2019). Cannabis-based medicinal products. Retrieved from

O’Brien, K. (2019). Medicinal Cannabis: Issues of evidence. European Journal of Integrative Medicine, 28, 114-120. doi:https://doi.org/10.1016/j.eujim.2019.05.009

Parmar, J. R., Forrest, B. D., & Freeman, R. A. (2016). Medical marijuana patient counseling points for health care professionals based on trends in the medical uses, efficacy, and adverse effects of cannabis-based pharmaceutical drugs. Research in Social and Administrative Pharmacy, 12(4), 638-654. doi:https://doi.org/10.1016/j.sapharm.2015.09.002

Pettinato, M. (2017). Medicinal cannabis: A primer for nurses. Nursing2019, 47(8), 40-46. doi:10.1097/01.nurse.0000521022.07638.35

Philpot, L. M., Ebbert, J. O., & Hurt, R. T. (2019). A survey of the attitudes, beliefs and knowledge about medical cannabis among primary care providers. BMC Family Practice, 20(1), 17. doi:10.1186/s12875-019-0906-y

Rochford, C., Edgeworth, D., Hashim, M., & Harmon, D. (2019). Attitudes of Irish patients with chronic pain towards medicinal cannabis. Ir J Med Sci, 188(1), 267-272. doi:10.1007/s11845-018-1761-x

Russell, K. A. (2019). Caring for Patients Using Medical Marijuana. Journal of Nursing Regulation, 10(3), 47-61. doi:https://doi.org/10.1016/S2155-8256(19)30148-6

Sznitman, S. R., & Bretteville-Jensen, A. L. (2015). Public opinion and medical cannabis policies: examining the role of underlying beliefs and national medical cannabis policies. Harm Reduction Journal, 12(1), 46. doi:10.1186/s12954-015-0082-x

VAD. (2019a). Een objectiever cannabisdebat op komst? Retrieved from https://www.vad.be/artikels/detail/een-objectiever-cannabisdebat-op-komst

VAD. (2019b). Wat zegt de wet over cannabis? Retrieved from https://www.vad.be/artikels/detail/wat-zegt-de-wet-over-cannabis

Vadivelu, N., Kai, A. M., Kodumudi, G., Sramcik, J., & Kaye, A. D. (2018). Medical Marijuana: Current Concepts, Pharmacological Actions of Cannabinoid Receptor Mediated Activation, and Societal Implications. Current Pain and Headache Reports, 22(1), 3. doi:10.1007/s11916-018-0656-x

van der Vorst, M. (2018). Medicinale cannabis. Pallium, 20(2), 24-27. doi:10.1007/s12479-018-0029-5

Walravens, H., & Leenders, M. (2018). Wietolie: wondermiddel? TVZ, 128(4), 22-24. doi:10.1007/s41184-018-0170-y

Walsh, Z., Gonzalez, R., Crosby, K., S. Thiessen, M., Carroll, C., & Bonn-Miller, M. O. (2017). Medical cannabis and mental health: A guided systematic review. Clinical Psychology Review, 51, 15-29. doi:https://doi.org/10.1016/j.cpr.2016.10.002

Whiting, P. F., Wolff, R. F., Deshpande, S., Di Nisio, M., Duffy, S., Hernandez, A. V., . . . Kleijnen, J. (2015). Cannabinoids for Medical Use: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA, 313(24), 2456-2473. doi:10.1001/jama.2015.6358

Ziemianski, D., Capler, R., Tekanoff, R., Lacasse, A., Luconi, F., & Ware, M. A. (2015). Cannabis in medicine: a national educational needs assessment among Canadian physicians. BMC Medical Education, 15(1), 52. doi:10.1186/s12909-015-0335-0

Zylla, D., Steele, G., Eklund, J., Mettner, J., & Arneson, T. (2018). Oncology Clinicians and the Minnesota Medical Cannabis Program: A Survey on Medical Cannabis Practice Patterns, Barriers to Enrollment, and Educational Needs. Cannabis Cannabinoid Res, 3(1), 195-202. doi:10.1089/can.2018.0029

Download scriptie (20.46 MB)
Universiteit of Hogeschool
Thomas More Hogeschool
Thesis jaar
2020
Promotor(en)
Jef Van den Vonder