Patiëntenparticipatie tijdens multidisciplinaire teambesprekingen in residentiële settings van de geestelijke gezondheidszorg. Wat is de persoonlijke mening van hulpverleners?
Samen sterk?!
Beeld je even in dat we afstappen van een klassieke teamvergadering, waarbij het individuele behandelproces- en verloop van patiënten besproken worden door hulpverleners. Maar dat we patiënten betrekken bij de teamvergadering en hen inspraak geven in hun eigen behandelproces...
Patiëntenparticipatie
Patiëntenparticipatie is een belangrijk thema in de hedendaagse (geestelijke) gezondheidszorg. Het wordt omschreven als de actieve betrokkenheid van patiënten bij de besluitvorming over hun zorg, waarbij de expertise van patiënten geïntegreerd wordt met professionele kennis van hulpverleners (Castro, Van Regenmortel, Sermeus, & Van Hecke, 2016). Om dit te verwezenlijken worden patiënten in residentiële settings steeds vaker uitgenodigd om deel te nemen aan multidisciplinaire teambesprekingen (MTB) waar de belangrijkste beslissingen over hun behandelproces- en verloop worden genomen. Elk multidisciplinair team bestaat uit een groep professionals met verschillende disciplines, zoals psychologen, psychiaters, sociaal werkers, non-verbale therapeuten, enz. Ondanks een steeds groter wordende belangstelling voor dit thema, is onderzoek over de persoonlijke mening van hulpverleners over patiëntenparticipatie tijdens teambesprekingen (PaPaT) echter zeer beperkt. In de weinige studies worden verschillende factoren, zoals kenmerken van hulpverleners (bijv. discipline, leeftijd, etnische afkomst, persoonlijke overtuigingen) en contextuele factoren (bijv. gebrek aan tijd, steun van leidinggevenden), genoemd als belangrijke determinanten voor de bereidwilligheid van hulpverleners tot patiëntenparticipatie (Longtin, Sax, Leape, Sheridan, Donaldson, & Pittet, 2010; Tambuyzer, Pieters, Van Audenhove, & Vertommen, 2011).
Wat is het doel van huidig onderzoek?
Het hoofddoel van huidig onderzoek is meer inzicht verwerven in de persoonlijke mening van hulpverleners over patiëntenparticipatie tijdens teambesprekingen (PaPaT) in residentiële settings van de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen. Met behulp van de Patienten Participatie tijdens multidisciplinaire Teambesprekingen-vragenlijst (PaPaT-Q, Berben, Verhaeghe, Dierckx, Van Hecke, Beeckman, & Crabeel, 2019) werden in totaal 701 hulpverleners, behorende tot het departement zorg uit 17 psychiatrische ziekenhuizen in Vlaanderen, bevraagd. Eerst onderzochten we de persoonlijke mening van hulpverleners over PaPaT. Bijkomend werd in kaart gebracht in welke mate er hierin verschillen bestaan al naargelang (1) diploma, (2) aantal jaren werkervaring, (3) al dan niet een opleiding gevolgd hebben over patiëntenparticipatie, (4) het al dan niet werkzaam zijn in een team waar PaPaT wordt toegepast en (5) al dan niet zelf ervaring hebben met PaPaT. We veronderstelden hierbij dat verschillende groepen hulpverleners, elk met hun eigen karakteristieken, een andere persoonlijke mening hebben over PaPaT.
Welk resultaat levert dit onderzoek op?
Uit de resultaten bleek dat de meeste hulpverleners bereid zijn om patiënten te laten participeren en het belangrijk vinden dat patiënten deelnemen aan een MTB. Hierbij verkiest de overgrote meerderheid van de respondenten een actieve rol voor patiënten, waarbij een patiënt aanwezig is, luistert, vragen stelt, zijn verhaal vertelt, deelneemt aan de interactie(s) en discussieert. Vervolgens bleek dat het merendeel van de hulpverleners verwacht dat PaPaT de communicatie tussen patiënt en het team verbetert, een positief effect heeft op het herstelproces van de patiënt, alsook het geloof van de patiënt in eigen mogelijkheden verhoogt om iets te kunnen veranderen aan zijn/haar situatie. Daarnaast bleek dat, hoewel een groot deel van de respondenten zich bekwaam voelt om patiënten te laten participeren, meer dan de helft van de hulpverleners vindt dat PaPaT extra vorming en opleiding vereist.
Uit de resultaten bleek eveneens dat diploma, jaren werkervaring, opleiding over patiëntenparticipatie, werkzaam zijn in een PaPaT-team en ervaring hebben met PaPaT een invloed blijken te hebben op de persoonlijke mening van hulpverleners over PaPaT. Samengevat suggereren onze onderzoeksbevindingen dat hoogopgeleide hulpverleners, hulpverleners met meer jaren werkervaring of met een opleiding over patiëntenparticipatie, hulpverleners die tewerkgesteld zijn in een PaPaT-team en hulpverleners met PaPaT-ervaring in het algemeen een positievere persoonlijke mening hebben over PaPaT. De invloed van deze hulpverlenerskarakteristieken kan mogelijks verklaard worden door de “van beginner tot expert-theorie” van Benner (1982, 2005). Dit model bespreekt hoe een zorgverlener start in de fase van de ‘beginner’ en, naarmate steeds meer vaardigheden, ervaring en kennis worden opgedaan, via een aantal fasen doorstroomt tot het expertniveau (Benner, 1982). Deze theorie doet vermoeden dat meer geavanceerde vaardigheden nodig zijn om patiënten te laten participeren. In het kader van deze theorie kan gesuggereerd worden dat bepaalde groepen hulpverleners minder open staan voor patiëntenparticipatie, omdat ze nog onvoldoende vaardigheden hebben kunnen ontwikkelen. We denken op basis van onze onderzoeksbevindingen aan laagopgeleide hulpverleners, hulpverleners met minder jaren werkervaring of zonder opleiding over patiëntenparticipatie, hulpverleners die niet tewerkgesteld zijn in een PaPaT-team en hulpverleners zonder PaPaT-ervaring.
Hoe moet het nu verder?
Dit onderzoek biedt nieuwe inzichten over de persoonlijke mening van hulpverleners over patiëntenparticipatie tijdens MTB’s, wat de mogelijkheid biedt aan hulpverleners en organisaties om de huidige praktijk met betrekking tot dit thema te evalueren en te verbeteren. Hoewel een groot deel van de hulpverleners al open staat voor PaPaT, zijn sommige groepen hulpverleners eerder terughoudend tegenover dit concept. Om (toekomstige) hulpverleners te ondersteunen bij patiëntenparticipatie tijdens teambesprekingen is het opportuun om dit thema onder de aandacht te brengen in de opleidingscurricula van verschillende hulpverlenersgroepen in de GGZ en dat patiëntenparticipatie-specifieke trainingen of vormingen voorzien worden. Mogelijks is patiëntenparticipatie een vaardigheid die meer bekwaamheid vereist en die met behulp van opleidingen en cursussen verworven kan worden. Daarnaast is het belangrijk voor alle organisaties om een (gedeelde) visie over PaPaT te promoten en responsief te zijn voor mogelijke barrières die het verwezenlijken van patiëntenparticipatie bemoeilijken. Zoals reeds besproken bleek uit huidig onderzoek dat sommige hulpverlenersgroepen meer openstaan voor PaPaT. Deze hulpverleners kunnen een participatiecultuur op de afdeling stimuleren, ondersteuning bieden aan teamleden en fungeren als rolmodel. In het bijzonder voor jonge hulpverleners met minder jaren werkervaring en hulpverleners met een lager opleidingsniveau, omdat deze groepen minder open lijken te staan voor patiëntenparticipatie tijdens MTB’s. Specifiek voor deze groepen zouden aangepaste interventies of sensibiliseringscampagnes ontwikkeld kunnen worden. Tot slot moet in vervolgonderzoek ook de mening van patiënten met betrekking tot dit thema bevraagd worden.
Stel jezelf, na het lezen van dit artikel even de vraag wat het voor jou zou kunnen betekenen om inspraak te krijgen in jouw eigen behandelproces. Hoe stel jij jezelf dat voor? Samen sterker?!
Bibliografie
Referentielijst
Anthony, P., & Crawford, P. (2000). Service user involvement in care planning: the mental health nurse’s perspective. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 7(5), 425– 434.
Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of planners, 35(4), 216-224.
Bångsbo, A., Dunér, A., & Lidén, E. (2014). Patient participation in discharge planning conference. International journal of integrated Care, 14(4).
Barnhoorn, J., Broeren, S., Distelbrink, M., de Greef, M., van Grieken, A., Jansen, W., … & Raat, H. (2013). Cliënt-, professional- en alliantiefactoren: hun relatie met het effect van zorg voor jeugd. Utrecht: VerweyJonker Instituut.
Benner, P. (2005). Using the Dreyfus model of skill acquisition to describe and interpret skill acquisition and clinical judgment in nursing practice and education. The Bulletin of Science, technology and society, 24(3), 188-199.
Berben, K., Verhaeghe, S., Dierckx, E., Van Hecke, A., Beeckman, D., & Crabeel, N. (2019). The Patient Participation during Multidisciplinary Team Meetings Questionnaire (PaPaT-Q) for health workers in mental healthcare: A development and psychometric validation study. Artikel in voorbereiding.
Broer, T., Nieboer, A. P., & Bal, R. (2014). Mutual powerlessness in client participation practices in mental health care. Health Expectations, 17(2), 208-219. doi: 10.1111/j.1369-7625.2011.00748
Butow, P., Harrison, J. D., Choy, E. T., Young, J. M., Spillane, A., & Evans, A. (2007). Health professional and consumer views on involving breast cancer patients in the multidisciplinary discussion of their disease and treatment plan. Cancer, 110(9), 1937-1944.
Cappleman, R., Bamford, Z., Dixon, C., & Thomas, H. (2015). Experiences of ward rounds among in-patients on an acute mental health ward: a qualitative exploration. The Psychiatrist, 39(5), 233-236. doi: 10.1192/pb.bp.113.046409
Carey, C., Lally, J., & Abba-Aji, A. (2015). Are psychiatric team meetings patient centered? A cross-sectional survey on patient views regarding multi-disciplinary team meetings. Irish Journal of Psychological Medicine, 32(2), 177-185. doi: 10.1017/ipm.2014.48.
Castro, E. M., Van Regenmortel, T., Vanhaecht, K., Sermeus, W., & Van Hecke, A. (2016). Patient empowerment, patient participation and patient-centeredness in hospital care: a concept analysis based on a literature review. Patient education and counseling, 99(12), 1923-1939.
Choy, E. T., Chiu, A., Butow, P., Young, J., & Spillane, A. (2007). A pilot study to evaluate the impact of involving breast cancer patients in the multidisciplinary discussion of their disease and treatment plan. The Breast, 16(2), 178-189. doi:10.1016/j.breast.2006.10.002
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2e ed.). Geraadpleegd op 5 mei 2020, van http://www.utstat.toronto.edu/~brunner/oldclass/378f16/readings/CohenPower.pdf
Crabeel, N. (2019). The patient participation during multidisciplinary team meetings questionnaire (PaPaT-Q) in mental healthcare: a validation study (niet-gepubliceerde masterthese). Universiteit Gent, Faculteit geneeskunde en gezondheidswetenschappen. Gent, België.
Demotte, R. (2005). Beleidsnota inzake geestelijke gezondheidszorg. Geraadpleegd op 10 april 2019, van http://www.rudydemotte.be/communiques_asp/samnl.doc
Drake, R. E., Deegan, P. E., & Rapp, C. (2010). The promise of shared decision making in mental health. Psychiatric Rehabilitation Journal, 34(1), 7-13. doi: 10.2975/34.1.2010.7.13
Duncan, E., Best, C., & Hagen, S. (2010). Shared decision-making interventions for people with mental health conditions (review). The Cochrane Library, 20(1). doi: 10.1002/14651858.CD007297.pub2
Efraimsson, E., Sandman, P. O., & Rasmussen, B. H. (2006). ‘They were talking about me’ - elderly women's experiences of taking part in a discharge planning conference. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 20(1), 68- 78. doi:10.1111/j.1471-6712.2006.00382.x
Eldh, C., Ekman, I., & Ehnfors, M. (2006). Conditions for patient participation and non-participation in health care. Nursing Ethics, 13(5), 503–514. doi: 10.1191/0969733006nej898oa
Felton, A., & Stickley, T. (2004). Pedagogy, power and service user involvement. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 11(1), 89-98.
Fiddler, M., Borglin, G., Galloway, A., Jackson, C., McGowan, L., & Lovell, K. (2010). Once-a-week psychiatric ward round or daily inpatient team meeting? A multidisciplinary mental health team's experience of new ways of working. International Journal of Mental Health Nursing, 19(2), 119-127. doi: 10.1111/j.1447-0349.2009.00652
Fischer, J., & Neale, J. (2008). Involving drug users in treatment decisions: an exploration of potential problems. Drugs: education, prevention and policy, 15(2), 161–175.
Ghormley, C., Basso, M., Candlis, P., & Combs, D. (2011). Neuropsychological impairment corresponds with poor understanding of informed consent disclosures in persons diagnosed with major depression. Psychiatry Research, 187, 106-112. doi: 10.1016/j.psychres.2010.10.024
Graham, J., Denoual, I., & Cairns, D. (2005). Happy with your care? Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 12(2), 173–8. doi: 10.1111/j.1365-2850.2004.00814
Hitchen, S., Watkins, M., Williamson, G. R., Ambury, S., Bemrose, G., & Cook, D. (2009). Lone voices have an emotional content: focussing on mental health service user and carer involvement. International Journal of Health Care Quality Assurance, 24(2), 164–77. doi: 10.1108/09526861111105112
Hodgson, R., Jamal, A., & Gayathri, B. (2005). A survey of ward round practice. The Psychiatric Bulletin, 29(5), 171–173.
Hui, A., & Stickley, T. (2007). Mental health policy and mental health service user perspectives on involvement: a discourse analysis. Journal of Advanced Nursing, 59(4), 416-426. doi: 10.1111/j.1365-2648.2007.0434
IBM Corp. Released 2019. SPSS Statistics for Macintosh, Version 26.0. Armonk, NY: IBM Corp.
Krumpal, I. (2013). Determinants of social desirability bias in sensitive surveys: a literature review. Quality & Quantity, 47(4), 2025-2047.
Labib, P. L. Z., & Brownell, L. (2009). Factors affecting patient satisfaction with the psychiatric ward round: retrospective cross-sectional study. Psychiatric Bulletin, 33(8), 295-298.
Laitila, M., Nikkonen, M., & Pietilä, A. M. (2011). Involvement in mental health and substance abuse work: conceptions of service users. Nursing Research and Practice. doi: 10.1155/2011/672474
Leamy, M., Bird, V., Le Boutillier, C., Williams, J., & Salde, M. (2011). Conceptual framework for personal recovery in mental health: systematic review and narrative synthesis. The British Journal of Psychiatry, 199(6), 445-452. doi: 10.1192/bjp.bp.110.083733.
Lindberg, E., Hörberg, U., Persson, E., & Ekebergh, M. (2013a). "It made me feel human": a phenomenological study of older patients' experiences of participating in a team meeting. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being, 8, 20714. doi: 10.3402/qhw.v8i0.21908
Lindberg, E., Hörberg, U., Persson, E., & Ekebergh, M. (2013b). Older patients' participation in team meetings-a phenomenological study from the nurses' perspective. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well- being, 8, 21908. doi:10.3402/qhw.v8i0.21908
Longtin, Y., Sax, H., Leape, L. L., Sheridan, S. E., Donaldson, L., & Pittet, D. (2010). Patient participation: current knowledge and applicabiliy to patient safety. Mayo Clinical Proceedings, 85(1), 53–62.
Mahone, I. (2008). Shared decision making and serious mental illness. Archives of Psychiatric Nursing, 22(6), 334–343. doi: 10.1016/j.apnu.2007.11.002
Malfait, S., Eeckloo, K., Van Daele, J., & Van Hecke, A. (2016). The Patient Participation Culture Tool for healthcare workers (PaCT-HCW) on general hospital wards: a development and psychometric validation study. International Journal of nursing studies, 61, 187-197.
Malfait, S., Eeckloo, K., & Van Hecke, A. (2017). The Influence of nurses' demographics on patient participation in hospitals: a cross‐sectional study. Worldviews on Evidence‐Based Nursing, 14(6), 455-462.
Manuel, J., & Crowe, M. (2014). Clinical responsibility, accountability, and risk aversion in mental health nursing: a descriptive, qualitative study. International Journal of Mental Health Nursing, 23(4), 336– 343.
Massoubre, J., Lapeyre, M., Pastourel, R., Dupuch, V., Biau, J., Dillies, A. F., ... & Saroul, N. (2017). Will the presence of the patient at multidisciplinary meetings influence the decision in head and neck oncology management? Acta oto-laryngologica, 138(2), 185-189. doi:10.1080/00016489.2017.1384059
Masters, H., Forrest, S., Harley, A., Hunter, M., Brown, N., & Risk, I. (2002). Involving mental health service users and carers in curriculum development: moving beyond classroom involvement. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 9(3), 309-316. doi: 10.1046/j.1365-2850.2002.00493
Milner, G., Jankovic, J., Hoosen, I., & Marrie, D. (2008) Patients and staff understanding of general adult psychiatry ward rounds. Journal Mental Health, 17(5), 492-497.
Nicaise, P., Dubois, V., & Lorant, V. (2014). Mental health care delivery system reform in Belgium: the challenge of achieving deinstitutionalisation whilst addressing fragmentation of care at the same time. Health Policy, 115(2), 120-127.
Okai, D., McGuire, H., Singh, S., Churchill, R., & Hotopf, M. (2007). Mental capacity in psychiatric patients: systematic review. The British Journal of Psychiatry, 191, 291-297. doi: 10.1192/bjp.bp.106.035162
Owen G. S., Freyenhagen, F., Richardson, G., & Hotopf, M. (2009). Mental capacity and decisional autonomy: An interdisciplinary challenge. Inquiry. An Interdisciplinary Journal of Philosophy, 52(1), 79–107.
Rix, S., & Sheppard, G. (2003). Acute wards: Problems and solutions: implementing real changes in acute inpatient care – more than just bringing in the builders. Psychiatric Bulletin, 27(3), 108–111. doi: 10.1192/pb.27.3.108
Rotman-Pikielny, P., Rabin, B., Amoyal, S., Mushkat, Y., Zissin, R., & Levy, Y. (2007). Participation of family members in ward rounds: attitude of medical staff, patients and relatives. Patient Education and Counseling, 65(2-3),166-70. doi: 10.1016/j.pec.2006.07.003.
Rutter, D., Manley, C., Weaver, T., Crawford, M. J., & Fulop, N. (2004). Patients or partners? Case studies of user involvement in the planning and delivery of adult mental health services in London. Social Science and Medicine, 58(10), 1973–1984. doi: 10.1016/S0277-9536(03)00401-5
Seo, M., Tamura, K., Morioka, E., & Shijo, H. (2000) Impact of medical round on patients’ and residents’ perceptions at a university hospital in Japan. Medical Education, 34(5), 409-411.
Stomski, N. J., & Morrison, P. (2017). Participation in mental healthcare: a qualitative meta-synthesis. International Journal of Mental Health System, 11(1), 67. doi:10.1186/s13033-017-0174-y
Storm, M., Hausken, K., & Mikkelsen, A. (2010). User involvement in in-patient mental health services: operationalisation, empirical testing, and validation. Journal of Clinical Nursing, 19(13-14), 1897- 1907. doi: 10.1111/j.1365- 2702.2009.03036.x
Storm, M., & Edwards, A. (2013). Models of user involvement in the mental health context: intentions and implementation challenges. Psychiatric Quarterly, 84(3), 313-327. doi: 10.1007/s11126-012-9247
Stringer, B., Van Meijel, B., De Vree, W., & Van der Bijl, J. (2008). User involvement in mental health care: the role of nurses. A literature review. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 15(8), 678- 683. doi:10.1111/j.1365-2850.2008.01285.x
Tambuyzer, E. (2012). Één verhaal, drie visies. Patiënten, familieleden en hulpverleners over participatie in de geestelijke gezondheidszorg (ongepubliceerd proefschrift). Katholieke Universiteit Leuven, België.
Tambuyzer, E., Gelders, C., Spruytte, N., Jacob, B., & Van Audenhove, C. (2010). Participatie van patiënten en mantelzorgers in de therapeutische projecten. Opgehaald op 18 april 2019 van http://www.kuleuven.be/lucas/pub/publi_upload/2010_7_ET_CG_NS_BJ_CVA_Participatie%20in% 20TP .pdf
Tambuyzer, E., Pieters, G., & Van Audenhove, C. (2011). Patient involvement in mental health care: one size does not fit all. Health Expectations, 17(1), 138–50. doi: 10.1111/j.1369-7625.2011.00743.x
Tambuyzer, E., & Van Audenhove, C. (2013). Service user and family carer involvement in mental health care: divergent views. Community Mental Health Journal, 49(6), 675-685. doi: 10.1007/s10597- 012-9574-2
Taylor, C., Finnegan-John, J., & Green, J. S. (2014). "No decision about me without me" in the context of cancer multidisciplinary team meetings: a qualitative interview study. BMC health services research, 14 (1), 488. doi:10.1186/s12913-014-0488-2
Thompson, A. G. H. (2007). The meaning of patient involvement and participation in health care consultations: a taxonomy, Social Science and Medicine, 64(6), 1297–1310. doi: 10.1016/j.socscimed.2006.11.002
Tritter, J. Q., & McCallum, A. (2006). The snakes and ladders of user involvement: moving beyond Arnstein. Health Policy, 76(2), 156-168. doi: 10.1016/j.healthpol.2005.05.008
Vandeurzen, J. (2010). Beleidsplan geestelijke gezondheidszorg Vlaanderen. Geraadpleegd op 30 april 2019 van https://www.jovandeurzen.be/storage/ringleader/jo-vandeurzen/beleidsplan-geestelijke- gezondheidszorg-vlaanderen.pdf
Vandewalle, J., Malfait, S., Eeckloo, K., Colman, R., Beeckman, D., Verhaeghe, S., & Van Hecke, A. (2017a). Patient safety on psychiatric wards: a cross-sectional multilevel study of factors influencing the nurses’ willingness to share power and responsibility with patients. International Journal of Mental Health Nursing, 27(2), 877-890. doi: 10.1111/inm.12376.
Vandewalle, J., Vercruysse, L., & Dhondt, T. (2017b). Patiënten op de teamvergadering: inspiratiegids. Pittem: Kliniek Sint-Jozef Pittem. Eenheid Volwassenen Kortverblijf ; Eenheid Psychosociale Revalidatie.
Van de Mortel, T. F. (2008). Faking it: social desirability response bias in self-report research. Australian Journal of Advanced Nursing, 25(4), 40.
Van Der Voort, T. Y. G., Van Meijel, B., Goossens, P. J. J., Renes, J., Beekman, A. T. F., & Kupka, R. W. (2011). Collaborative care for patients with bipolar disorder: a randomised controlled trial. BMC Psychiatry, 11(1), 133.
van Dongen, J. J. J., Habets, I. G. J., Beurskens, A., & van Bokhoven, M. A. (2016). Successful participation of patients in interprofessional team meetings: a qualitative study. Health expectations, 20(4), 724- 733. doi:10.1111/hex.12511
Van Hecke, A., Malfait, S., Van Belleghem, S., Schouppe, L., Van Daele, J., & Eeckloo, K. (2014). Patiëntenparticipatiecultuur peiling 2014: meerjarig programma patiëntveiligheid (2013-2017). Universiteit Gent.
Van Herck, P., & Van De Cloot, I. (2013). Hoe gezond is de geestelijke gezondheidszorg in Belgie De feiten achter de mythen. Brussel: Itinera Institute. Geraadpleegd van http://www.itinerainstitute.org/wp- content/uploads/2016/10/pdfs/20120701_geestelijke_gezondheidszorg_pvh.pdf
Vromant, I., & Roose, R. (2008). Vermaatschappelijking in de geestelijke gezondheidszorg. Een onderzoek naar burgerschapsconcepten (ongepubliceerde master thesis). Universtiteit Gent, België.
Vuokila-Oikkonen, P., Janhonen, S., & Nikkonen, M. (2002). Patient initiatives in psychiatric care concerning shame in the discussion in co-operative team meetings. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 9(1), 23–32. doi: 10.1046/j.1365-2850.2002.00406.x
Wagstaff, K., & Solts, B. (2003). Inpatient experiences of ward rounds in acute psychiatric settings. Nursing Times, 99(5), 34–3.
Westermann, G. M. A., & Maurer, J. M. G. (2015). Shared decision-making in mental health care: a role model from youth mental health care. Tijdschrift voor psychiatrie, 57(5), 352-360.
Westermann, G. M. A., & Verheij, F. (2009). Het adviesgesprek in de Nederlandse jeugd-geestelijke gezondheidszorg: een inventarisatie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 51(5), 333-8.
White, R., & Karim, B. (2005) Patients’ views of the ward round: a survey. Psychiatric Bulletin, 29(6), 207- 209.
