‘Because many doe desire to knowe the maner of their language’: waarom leerden zestiende- en zeventiende-eeuws reizigers de inheemse talen van Noord-Amerika?
Samuel de Champlain, Carte geographique de la Nouvelle France (Parijs: Jean Berjon, 1613), E613 .C453v, John Carter Brown Library, https://archive.org/details/lesvoyagesdusieu00cham_0/page/n1/mode/2up.
‘Because many doe desire to knowe the maner of their language’: waarom leerden zestiende- en zeventiende-eeuws reizigers de inheemse talen van Noord-Amerika?
Door Luz Van den Bruel
Tijdens de zestiende en zeventiende eeuw verkenden de Franse en Engelse staten Noordelijk Amerika. Al snel beseften deze grootmachten dat de rijkdom van dit continent niet in edele metalen lag, maar in landbouwproducten en pelzen. Om die te bemachtigen waren ze afhankelijk van de goede wil van de inheemse bevolking, door hen gekarakteriseerd als een sauvage en barbaric ras. Die negatieve visie kwam tot uiting in de reisverhalen en rapporten die de eerste kolonisatoren uitbrachten in Europa. Dit onderzoek behandelt hoe de Europeanen hun kennis van de inheemse talen portretteerden en welke implicaties dit had. Hoe keken koloniale reizigers naar inheemse talen en welke rol speelden hun percepties in het groter debat rond de inferioriteit van de Native American? Concreet kijkt de studie naar verschillende koloniale bestemmingen – Virginia, New England en la Nouvelle France – in de periode vanaf 1534 – de allereerste reis van Jacques Cartier – tot 1630, het begin van de massamigratiegolven van Europeanen naar het Amerikaans continent.
Opbouw van het onderzoek
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden worden negen gedrukte boeken geselecteerd waarvan de auteurs in de afgebakende tijdsspanne en in het afgebakend gebied aanwezig waren. Voor overzichtelijkheid werd de honderdjarige periode naar gelang de context in drie delen gedeeld. In de eerste periode kwamen de allereerste ontdekkingsreizigers toe (1534 tot ca. 1600). Bijgevolg konden de actoren die na 1600 toekwamen zich baseren op door voorgangers vergaarde kennis over het continent en haar bevolking, waardoor de focus kon komen te liggen op de uitbouw van een stabiel koloniaal apparaat. Deze nieuwe context vormt de basis voor een tweede afgebakende periode (ca. 1600 tot ca. 1620). In de laatste periode (ca. 1620 tot 1630) waren de kolonies stabiel en veilig genoeg om volgende soorten actoren toe te laten: een voorzichtige toestroom van de missionarissen, dissidente religieuzen en de eerste migranten deed zich voor. Verder worden Franse en Engelse auteurs samen geanalyseerd, iets dat eerder vermeden wordt in andere studies. Deze studie verdedigt de stelling dat de splitsing van Engelse en Franse reisverhalen niet geoorloofd is wegens het verwaarloosbaar aantal verschillen die de twee contexten met zich meebrengen.
Het onderzoek valt uiteen in drie grote delen. Het eerste deel bevat een uitgebreide bronkritiek nodig voor een geschiedkundige masterproef. Een kritische benadering van de negen bestudeerde boeken en hun auteurs is noodzakelijk om zo tot een waarachtig beeld van hun verhaal te komen. Aangezien taal kan worden opgevat als een deel van cultuur, gaat het tweede deel dieper in op de algemene perceptie van de cultuur van de Native Americans. Het toont welke eerste indrukken de auteurs aan hun lezers meegeven, hoe ze de Natives religie afbeelden en hoe ze Native vrouwen beschrijven. De conclusies van deze eerste twee delen dient als basis om in het laatste deel de meningen over taal te analyseren.
Hoe werd taal voorgesteld?
In de studie worden drie soorten taalinformatie blootgelegd. Vier reisverhalen bevatten een hoofdstuk waarin de auteurs de taal beschreven aan de hand van Bijbelse voorbeelden, vergelijkingen, hypotheses ... Zes auteurs voegden daarnaast een woordenlijst toe aan hun verslagen. In de meerderheid van de reisverhalen werden ten slotte doorheen de teksten ‘onvertaalbare’ woorden – woorden voor dingen die niet gekend waren in Europa (bv. specifieke soorten bomen) – toegevoegd. Voor elke vorm van taalinformatie wordt een andere interpretatiemethode ingezet. De discours analytische methode vormt het uitgangspunt voor de analyse van de taalhoofdstukken. De analyse van de woordenlijsten vergt meer creativiteit. Omdat ze sterk van lengte en inhoud variëren, worden ze eerst met elkaar vergeleken. Vervolgens worden ze op een experimentele wijze benaderd op basis van het doel aangegeven door de vertaalrichting (om Natives te verstaan of om tegen hen te praten) en de communicatieve mogelijkheden die de vertaalde woorden boden (bv. met een woordenlijst waarin enkel vertalingen van lichaamsdelen staan, kan je geen handeldrijven). Ten slotte worden de ‘onvertaalbare’ woorden en concepten eerder onderling vergelijkend beoordeeld.
Conclusies
In tegenstelling tot taalprojecten in andere koloniale regio’s, blijkt uit de analyse dat persoonlijke agency van de auteur de doorslaggevende factor is in welke taalinformatie opgenomen werd in het Noord-Amerikaans kennisproject; de enige gelijkenis tussen de auteurs is de vertalingen van getallen. Verder blijkt dat de grote meerderheid van de auteurs die taal informatie voorstelden helemaal geen hoog niveau van taalkennis had. Hun aandacht voor de inheemse talen was niet gemotiveerd door linguïstische interesse, maar eerder door hoe ze de voorstelling van informatie in hun eigen voordeel konden gebruiken (bv. persoonlijke prestige, handelsnetwerken, …). Binnen elk van de drie periodes zijn wel enkele gelijkenissen zichtbaar. Over het algemeen groeide de taalkennis en begon het leerproces met gelijkaardige woorden (bv. man, brood, vis, …). In de eerste periode lag de focus van de auteurs op grondstoffen en handelswaren (bv. bessen, pelzen, …), wat in de tweede periode aangevuld werd met geografische afbakeningen (bv. namen van rivieren), oppervlakkige culturele verschijnselen (bv. afgoderij, jachtwapens, …) en beknopte zinnen (bv. ‘what shall i eate’). In de derde periode slaagden twee Franse missionarissen en een seculiere Engelsman erin om grote delen van de Native maatschappij in de inheemse talen te kunnen benoemen (bv. van verschillende soorten kookpotten tot de verschillende goden), volledige zinnen te maken in de inheemse talen, alsook de grammatica en het cultureel gebruik van de taal grondig te beschrijven.
Verder kan deze studie concluderen dat de meningen over en weergaven van taal eerder een grote rol speelden in de zestiende- en zeventiende-eeuwse perceptie van de Native Americans als inferieur. De afkomst van de auteur is in dit opzicht een verwaarloosbare factor: mits verder onderzoek kan dit uitgebreid worden naar een ‘Europees’ sentiment. Native Americans waren dan wel mensen, maar ze werden niet gepercipieerd als gelijk aan Europeanen; dat kon ook worden afgeleid uit de manier waarop ze spraken.
Bibliografie
Primary Sources:
Brébeuf, Jean de. “Doctrine Chrestienne du R.P. Ledesme de la compagnie de Iesus”. In Les Voyages de la nouvelle France occidentale, dicte Canada. Paris: Claude Collet, 1632. p. 1-15.
Brébeuf, Jean de. “Relation de ce qui s’est passé dans le pays des Hurons en l’annee 1636. Enuoyée à Kébec au r.p. Paul le Ieune superieur de la mission de la Compagnie de Iesus, en la Nouuelle France”. In Relation de ce qui s’est passé dans le pays des Hurons en l’annee 1636. Enuoyée au R. Pere Provincial de la Compagnie de Iesus en la Province de France. Edited by Le Jeune, Paul. Paris: Sebastien Cramoisy, 1637. p. 2-223. http://archive.org/details/relationdecequis00brbe.
Cartier, Jacques. Discours du voyage fait par le Capitaine Iaques Cartier aux terres-neufues de Canadas, Norembergue, Hochelage, Labrador, & pays adiacens, dite nouuelle France: auec particulieres moeurs, langage, & ceremonies des habitans d’icelle. Rouen: Raphaël du Petit Val, 1598. http://archive.org/details/discoursduvoyage00cart.
Cartier, Jacques. “Discours du voyage fait par le Capitaine Iaques Cartier aux terres-neufues de Canadas, Norembergue, Hochelage, Labrador, & pays adiacens, dite nouuelle France”. In The Voyages of Jacques Cartier. Edited by Ramsey Cook. The Canadian 150 Collection. Buffalo: University of Toronto Press, 2017. https://books.google.be/books?id=Q2spDwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=nl….
Champlain, Samuel de. Les voyages de la Nouuelle France occidentale, dicte Canada, faits par le sr de Champlain Xainctongeois, capitaine pour le roy en la marine du Ponant, & toutes les descouuertes qu’il a faites en ce païs depuis l’an 1603 iusques en l’an 1629 […]. Paris: Claude Collet, 1632. http://archive.org/details/lesvoyagesdelano01cham.
Harriot, Thomas. A Briefe and True Report of the New Found Land of Virginia: Of the Commodities and of the Nature and Manners of the Naturall Inhabitants. Discouered by the English Colony There Seated by Sir Richard Greinuile Knight in the Yeere 1585. Which Remained Vnder the Gouernment of Twelue Monethes, at the Speciall Charge and Direction of the Honourable Sir Walter Raleigh Knight Lord Warden of the Stanneries Who Therein Hath Beene Fauoured and Authorised by Her Maiestie and Her Letters Patents. Edited by Theodor de Bry. English Edition. Vol. 1. 14 vols. Great Voyages. Frankfurt am Mein: Ioannis Wecheli, 1590. http://archive.org/details/briefetruereport00harr.
Lescarbot, Marc. Histoire de la Nouvelle France: contenat les navigations, découvertes, & habitations faites par les Fançois és Indes Occidentales & Nouvelle-France ... avec les tables & figures d’icelle. First edition. Paris: Iean Millot, 1609. http://archive.org/details/lesmusesdelanouv00lesc.
Lescarbot, Marc. Histoire de la Nouvelle France: contenat les navigations, découvertes, & habitations faites par les Fançois és Indes Occidentales & Nouvelle-France ... avec les tables & figures d’icelle. Second edition. Paris: Iean Millot, 1611. http://archive.org/details/histoiredelanouv00lesc_2.
Sagard, Gabriel. Le grand voyage du pays des Hurons. Paris: Denys Moreau, 1632. http://archive.org/details/dictionairedelal01saga.
Smith, John. A Map of Virginia: VVith a Description of the Countrey, the Commodities, People, Government, and Religion. Oxford: Joseph Barnes, 1612. http://archive.org/details/mapofvirginiavvi00smit.
Strachey, William. The Historie of Travaile Into Virginia Britannia; Expressing the Cosmographie and Comodities of the Country, Togither With the Manners and Customes of the People. Critical edition by Richard Henry Major. London: Hakluyt Society, 1849. http://archive.org/details/historietravail00majogoog.
Wood, William. New Englands Prospect: A True, Lively, and Experimentall Description of That Part of America, Commonly Called New England: Discovering the State of That Countrie, Both as It Stands to Our New-Come English Planters; and to the Old Native Inhabitants. Laying Downe That Which May Both Enrich the Knowledge of the Mind-Travelling Reader, or Benefit the Future Voyager. London: Thomas Cotes, 1634. http://archive.org/details/newenglandsprosp01wood.
Secondary Literature:
Adams, Percy G. “The Discovery of America and European Renaissance Literature”. Comparative Literature Studies 13, no. 2 (1976): 100–115.
Bakker, Peter. “A Language of Our Own: The Genesis of Michif: The Mixed Cree-French Language of the Canadian Métis” (Published Thesis). Oxford university press, 1997.
———. “‘The Language of the Coast Tribes Is Half Basque’: A Basque-American Indian Pidgin in Use between Europeans and Native Americans in North America, ca. 1540-ca. 1640”. Anthropological Linguistics 31, no. 3/4 (Fall - Winter 1989): 117–47.
Beal, Joan C. English Pronunciation in the Eighteenth Century: Thomas Spence’s Grand Repository of the English Language. Oxford University Press, 2002.
Beyen, Marnix. De Taal van de Geschiedenis: Hoe Historici Lezen En Schrijven. Leuven: Leuven University Press, 2019.
Binasco, Matteo. “Few, Uncooperative, and Endangered: The Troubled Activity of the Roman Catholic Missionaries in Acadia, 1610-1710”. Journal of the Royal Nova Scotia Historical Society 10 (2007): 147–62.
Bolton, Herbert Eugene, and Thomas Maitland Marshall. The Colonization of North America 1492-1783, 2011. http://www.gutenberg.org/ebooks/36619#download.
Buisseret, David. “The Cartographic Technique of Samuel de Champlain”. Imago Mundi 61, no. 2 (2009): 256–59.
Burke, Peter. Languages and Communities in Early Modern Europe. The Wiles Lectures given at the Queen’s University Belfast 2002. Cambridge: University Press, 2004.
Calder, Martin. Encounters with the Other: A Journey to the Limits of Language Through Works by Rousseau, Defoe, Prévost and Graffigny. Amsterdam: Rodopi, 2003.
Campbell, Lyle. American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. Oxford Studies in Anthropological Linguistics 4. New York (N.Y.): Oxford university press, 1997.
Canny, Nicholas, and Anthony Pagden. Colonial Identity in the Atlantic World: 1500-1800. Princeton (N.J.): Princeton university press, 1987.
Carey, Daniel, and C. Jowitt. “Introduction: Early Modern Travel Writing”. Studies in Travel Writing 12, no. 1 (March 2008): 1–5. https://doi.org/10.3197/136451408X273808.
Carey, Daniel, and Claire Jowitt. Richard Hakluyt and Travel Writing in Early Modern Europe. Hakluyt Society. Extra Series 47. Aldershot: Ashgate, 2012.
Chiappelli, Fredi. First Images of America: The Impact of the New World on the Old. Berkeley: University of California press, 1976.
Clark, Patricia Roberts. Tribal Names of the Americas: Spelling Variants and Alternative Forms, Cross-Referenced. McFarland, 2009. https://books.google.be/books?id=mpRrp_PJnFIC&printsec=frontcover&hl=nl…
Clermont, Norman. “Le gougou de Champlain et les croyances algonquiennes”. Revue d’histoire de l’Amérique française 35, no. 3 (1981): 377–81. https://doi.org/10.7202/303975ar.
Cook, Peter. “Vivre comme frères: Le rôle du registre fraternel dans les premières alliances franco-amérindiennes au Canada (vers 1580-1650)”. Recherches Amérindiennes au Québec; Montréal 31, no. 2 (2001): 55-65,2,126.
Davenport, Frances G., ed. European Treaties Bearing on the History of the United States and Its Dependencies. New Jersey: The Lawbook Exchange, Ltd., 2004.
Despland, Michel. “The Indians of the St. Lawrence Valley and Their Religion: An Essay on Four Centuries of Scholarship in French”. Studies in Religion/Sciences Religieuses 32, no. 4 (December 1, 2003): 461–84. https://doi.org/10.1177/000842980303200405.
Ebacher, Colleen. “The Old and the New World: Incorporating American Indian Forms of Discourse and Modes of Communication into Colonial Missionary Texts”. Anthropological Linguistics 33, no. 2 (1991): 135–65.
Elliott, J. H. The Old World and the New: 1492-1650. Canto edition. Cambridge: University Press, 1992.
Errington, James Joseph. Linguistics in a Colonial World: A Story of Language, Meaning, and Power. Oxford: Blackwell, 2007.
Fiering, Norman, and Edward G. Gray. The Language Encounter in the Americas, 1492-1800: A Collection of Essays. Repr. European Expansion and Global Interaction 1. New York (N.Y.): Berghahn, 2003.
Fitzmaurice, Andrew. “The Civic Solution to the Crisis of English Colonization, 1609–1625”. The Historical Journal 42, no. 1 (March 1999): 25–51. https://doi.org/10.1017/S0018246X98008267.
Freund, Virginia. “Introduction”. In The Historie of Travell into Virginia Britania (1612), by William Strachey, Gent. New York: Routledge, 2017: pnl. https://books.google.be/books?id=PggkDwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=nl….
Goddard, Ives. “Eastern Algonquin Languages”. In Northeast, edited by Bruce G. Trigger, 15:70-77. Handbook of North American Indians. Smithsonian Institution, 1978.
———. Languages. Handbook of North American Indians 17. Smithsonian Institution, 1996.
Gray, Edward G. New World Babel: Languages and Nations in Early America. Princeton University Press, 2014.
Greenblatt, Stephen J. Marvelous Possessions: The Wonder of the New World. University of Chicago Press, 1991.
———. New World Encounters. Representations Books 6. Berkeley: University of California press, 1993.
Groesen, Michiel van. “The De Bry Collection of Voyages (1590–1634): Early America Reconsidered”. In Imagining the Americas in Print: Books, Maps and Encounters in the Atlantic World, 12–31. Brill, 2019. https://doi.org/10.1163/9789004348035_003.
Guillorel, Éva. “Gérer la « confusion de Babel »: politiques missionnaires et langues vernaculaires dans l’Est du Canada (XVIIe-XIXe siècles)”. Revue d’Histoire de L’Amerique Française 66, no. 2 (Autumn 2012): 177–203.
Hacke, Daniela. “Colonial Sensescapes: Thomas Harriot and the Production of Knowledge”. Empire of the Senses, October 17, 2017, 163–89. https://doi.org/10.1163/9789004340640_008.
Hadfield, Andrew. “Thomas Harriot and John White: Ethnography and Ideology in the New World”. In The Arts of 17th-Century Science: Representations of the Natural World in European and North American Culture, 199–215. Aldershot: Ashgate, 2002.
———. Amazons, Savages, and Machiavels: Travel and Colonial Writing in English, 1550-1630: An Anthology. Oxford: university press, 2001.
Hanzeli, Victor Egon. Missionary Linguistics in New France: A Study of Seventeenth- and Eighteenth-Century Descriptions of American Indian Languages. Janua Linguarum. Series Major 29. The Hague: Mouton, 1969.
Haskins Gonthier, Ursula. “Une colonisation linguistique? Les Mémoires de l’Amérique septentrionale de Lahontan”. Études françaises 45, no. 2 (2009): 115–29. https://doi.org/10.7202/037848ar.
Hebbinckuys, Nicolas. “Les échos de Marc Lescarbot dans l’oeuvre de Gabriel Sagard”. Études littéraires 47, no. 1 (2016): 23–37. https://doi.org/10.7202/1040883ar.
Henderson, Jeffrey ed. Philostratus: The Life of Apollonius of Tyana. Harvard University Press, 2005. https://www.loebclassics.com/view/LCL016/2005/pb_LCL016.3.xml.
Huxley, G. L. “Aristotle, Las Casas and the American Indians”. Proceedings of the Royal Irish Academy. Section C: Archaeology, Celtic Studies, History, Linguistics, Literature 80C (1980): 57–68.
Kennedy, John Hopkins. Jesuit and Savage in New France. Yale Historical Publications. Miscellany 50. New Haven (Conn.): Yale university press, 1950.
Koerner, Ernst Frideryk Konrad. Essays in the History of Linguistics. Amsterdam Studies in the Theory and History of Linguistic Science. Series 3: Studies in the History of the Language Sciences. Amsterdam Philadelphia: JBenjamins Pub, 2004.
Kupperman, Karen O. “Before 1607”. The William and Mary Quarterly 72, no. 1 (February 6, 2015): 3–24.
———. “English Perceptions of Treachery, 1583-1640: The Case of the American ‘Savages’”. The Historical Journal 20, no. 2 (1977): 263–87.
———. Settling with the Indians: The Meeting of English and Indian Cultures in America, 1580-1640. First edition. London: Rowman & Littlefield Publishers, Incorporated, 1980.
Lehmberg, Stanford E. Review of Review of William Strachey, 1572-1621, by S. G. Culliford. The American Historical Review 71, no. 4 (1966): 1327–28. https://doi.org/10.2307/1848639.
Lisy-Wagner, Laura. “Travel Narratives from the Age of Discovery: An Anthology”. Journal of Early Modern History 11, no. 6 (2007).
Lounsbury, Floyd G. “Iroquoian Languages”. In Northeast, edited by Bruce G. Trigger, 15:334–43. Handbook of North American Indians. Smithsonian Institution, 1978.
Martels, Zweder von. Travel Fact and Travel Fiction: Studies on Fiction, Literary Tradition, Scholarly Discovery and Observation in Travel Writing. Brill’s Studies in Intellectual History 55. Leiden: Brill, 1994.
Mason, Peter. Deconstructing America: Representations of the Other. London: Routledge, 1990.
———. Infelicities: Representations of the Exotic. Baltimore: JHU Press, 1998.
Mazzaferro, Alexander. “‘Such a Murmur’: Innovation, Rebellion, and Sovereignty in William Strachey’s ‘True Reportory’”. Early American Literature 53, no. 1 (March 6, 2018): 3–32. https://doi.org/10.1353/eal.2018.0001.
Metcalf, George J. On Language Diversity and Relationship from Bibliander to Adelung. John Benjamins Publishing, 2013.
Murray, Laura J. “Vocabularies of Native American Languages: A Literary and Historical Approach to an Elusive Genre”. American Quarterly 53, no. 4 (2001): 590–623. https://doi.org/10.1353/aq.2001.0039.
Oranges, Teresa, Valentina Dini, and Marco Romanelli. “Skin Physiology of the Neonate and Infant: Clinical Implications”. Advances in Wound Care 4, no. 10 (October 1, 2015): 587–95. https://doi.org/10.1089/wound.2015.0642.
O’Reilly, William. “Conceptualizing America in Early Modern Central Europe”. Pennsylvania History, n.d., 22.
Pagden, Anthony. European Encounters with the New World: From Renaissance to Romanticism. Repr. New Haven (Conn.): Yale university, 1998.
———. The Fall of Natural Man: The American Indian and the Origins of Comparative Ethnology. Cambridge Iberian and Latin American Studies. Cambridge: University press, 1982.
Parsons, Christopher M. “Wildness without Wilderness: Biogeography and Empire in Seventeenth-Century French North America”. Environmental History 22, no. 4 (October 2017): 643–67. https://doi.org/10.1093/envhis/emx026.
Peace, Thomas G. M. “Deconstructing the Sauvage/Savage in the Writing of Samuel De Champlain and Captain John Smith”. French Colonial History; East Lansing 7 (2006): 1–20.
Pettegree, Andrew. “Centre and Periphery in the European Book World”. Transactions of the Royal Historical Society 18 (2008): 101–128. https://doi.org/10.1017/S0080440108000674.
Pettegree, Andrew, and Matthew Hall. “The Reformation and the Book: A Reconsideration”. The Historical Journal 47, no. 4 (2004): 785–808.
Pioffet, Marie-Christine. “Gabriel Sagard, l’insoumis : archéologie d’une historiographie polémique”. Études littéraires 47, no. 1 (2016): 39–50. https://doi.org/10.7202/1040884ar.
Podruchny, Carolyn, and Kathryn Magee Labelle. “Jean de Brébeuf and the Wendat Voices of Seventeenth-Century New France”. Renaissance and Reformation / Renaissance et Réforme 34, no. 1–2 (2011): 97–126.
Pope Paul III. Sublimis Deus. Rome, 1537.
Pritzker, Barry M. ed. A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples. Oxford: University Press, 2000.
Read, David. “Colonialism and Coherence: The Case of Captain John Smith’s ‘Generall Historie of Virginia’”. Modern Philology 91, no. 4 (1994): 428–48.
Resnick, Irven M. “Lingua Dei, Lingua Hominis: Sacred Language and Medieval Texts”. Viator 21 (January 1, 1990): 51–74. https://doi.org/10.1484/J.VIATOR.2.301332.
Rountree, Helen C. “Powhatan Indian Women: The People Captain John Smith Barely Saw”. Ethnohistory; Durham 45, no. 1 (Winter 1998): 1–29.
Rubiés, Joan-Pau. “Travel Writing as a Genre: Facts, Fictions and the Invention of a Scientific Discourse in Early Modern Europe”. Journeys 1, no. 1/2 (December 2000): 5–35.
Schwartz, Stuart B. ed. Implicit Understandings: Observing, Reporting and Reflecting on the Encounters between Europeans and Other Peoples in the Early Modern Era. Cambridge: University press, 1994.
Sioui, Georges E. Les Wendats, une civilisation méconnue. Presses Université Laval, 1994.
Sørensen, Madeleine Pinault. “Portrait of Animals, 1600-1800”, In A Cultural History of Animals in the Age of Enlightenment, edited by Matthew Senior, 158–74. Oxford: Berg, 2008.
Smith, Bruce R. “Mouthpieces: Native American Voices in Thomas Harriot’s ‘True and Brief Report of... Virginia’, Gaspar Pérez De Villagrá’s ‘Historia de La Nuevo México’, and John Smith’s ‘General History of Virginia’”. New Literary History 32, no. 3 (2001): 501–17.
Trigger, Bruce. Natives and Newcomers: Canada’s “Heroic Age” Reconsidered. McGill-Queen’s Press - MQUP, 1986.
Wogan, Peter. “Perceptions of European Literacy in Early Contact Situations”. Ethnohistory 41, no. 3 (1994): 407–29. https://doi.org/10.2307/481832.
Woodward, Walter W. “Captain John Smith and the Campaign for New England: A Study in Early Modern Identity and Promotion”. The New England Quarterly 81, no. 1 (2008): 91–125.
Young, Sandra. “Narrating Colonial Violence and Representing New-World Difference: The Possibilities of Form in Thomas Harriot’s A Briefe and True Report”. Safundi 11, no. 4 (October 1, 2010): 343–60. https://doi.org/10.1080/17533171.2010.511777.
Zecher, Carla. “Marc Lescarbot Reads Jacques Cartier: Colonial History in the Service of Propaganda”. L’Esprit Créateur 48, no. 1 (2008): 107–19. https://doi.org/10.1353/esp.2008.0004.
Digital Resources:
Baudry, René. “Lescarbot, Marc”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1, 1986. http://www.biographi.ca/fr/bio/lescarbot_marc_1F.html.
“Cartier, Jacques, 1491-1557”. Indian Languages Database. Accessed October 27, 2019. https://www.brown.edu/Facilities/John_Carter_Brown_Library/exhibitions/….
De La Croix Rioux, Jean. “Sagard, Gabriel (Baptisé Théodat)”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed January 6, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/sagard_gabriel_1F.html.
“Dictionary Search: Écrire”. Langue Wendat. Accessed August 6, 2020. https://languewendat.com/en/recherche/?motcle=ecrire&langue=fr&catsem=&….
Gingras, Frédéric. “Le Caron, Joseph”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed February 25, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/le_caron_joseph_1F.html.
“Harriot, Thomas, 1560-1621”. English Short Title Catalogue. Accessed August 4, 2020. http://estc.bl.uk/F/SHFBXCSNVQ1YSS2S8H8GG3BRKG4RDD8SUUUDCQKXBP5ULIP5HX-….
Hornsby, Stephen J. “Champlain and the Settlement of Acadia 1604-1607”. Canadian-American Center - University of Maine. Accessed July 24, 2020. https://umaine.edu/canam/publications/st-croix/champlain-and-the-settle….
Jurgens, Olga. “Brûlé, Étienne”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed February 25, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/brule_etienne_1F.html.
Latourelle, René. “Brébeuf, Jean de (Échon)”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed January 6, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/brebeuf_jean_de_1F.html.
McFeat, Tom. “Wolastoqiyik (Maliseet)”. The Canadian Encyclopedia. Accessed May 11, 2020. https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/maliseet.
Moran, Michael G. “Hariot, Thomas (ca. 1560–1621)”. Encyclopedia Virginia. Accessed February 19, 2020. https://www.encyclopediavirginia.org/hariot_thomas_ca_1560-1621#start_e….
“Portret van de Kanunnik Hieronymus van Winghe, Johannes Wierix (Attributed to), 1609”. Rijksmuseum. Accessed March 10, 2020. https://www.rijksmuseum.nl/en/search/objects?p=1&ps=12&f.classification….
“Search: Gabriel Sagard”. Universal Short Title Catalogue (USTC). Accessed February 16, 2020. https://www.ustc.ac.uk/results?qa=0,0,gabriel%20sagard,AND&qo=0,0,1&qp=….
“Search: Jacques Cartier”. Universal Short Title Catalogue (USTC). Accessed February 16, 2020. https://www.ustc.ac.uk/results?qa=0,0,jacques%20cartier,AND&qo=0,0,1&qp…
“Search: Marc Lescarbot”. Universal Short Title Catalogue (USTC). Accessed February 16, 2020. https://www.ustc.ac.uk/results?qa=0,0,marc%20lescarbot,AND&qo=0,0,1&qp=….
Shirley, John W. “Harriot (Hariot or Harriott), Thomas”. NCpedia. Accessed January 7, 2020. https://www.ncpedia.org/biography/harriot-hariot-or.
“Smith, John, 1580-1631”. English Short Title Catalogue. Accessed August 4, 2020. http://estc.bl.uk/F/6ARNNRUDFMPCMR5MHHH9J6HFE64VM6L95XQMC327IAA6SPNDAX-….
St-Hilaire, Marc. “Tadoussac”. The Canadian Encyclopedia. Accessed May 22, 2020. https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/tadoussac.
Legends of America. “Summary of Native American Tribes”. Accessed May 11, 2020. https://www.legendsofamerica.com/tribe-summary-a/5/.
“Tarrateen”. Native Languages. Accessed May 11, 2020. http://www.native-languages.org/definitions/tarrateen.htm.
Trudel, Marcel. “Cartier, Jacques”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed January 6, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/cartier_jacques_1491_1557_1F.html.
———. “Champlain, Samuel De”. Dictionnaire biographique du Canada, vol. 1. Accessed January 6, 2020. http://www.biographi.ca/fr/bio/champlain_samuel_de_1F.html.
Vaughan, Alden T. “Wood, William (Fl. 1629–1635), Writer on America”. Oxford Dictionary of National Biography. Accessed February 12, 2020. https://doi.org/10.1093/ref:odnb/72606.
Wood, Betty. “Strachey, William (1572–1621), Historian of Virginia”. Oxford Dictionary of National Biography. Accessed January 5, 2020. https://doi.org/10.1093/ref:odnb/26623.
“Wood, William, Active 1629-1635”. English Short Title Catalogue. Accessed August 4, 2020. http://estc.bl.uk/F/6ARNNRUDFMPCMR5MHHH9J6HFE64VM6L95XQMC327IAA6SPNDAX-….
