Op kot met autisme: De rol van ruimtes in je kotleven
‘Ik ben een moeilijk persoon om mee te leven’, zegt Victor, student en jongvolwassene met autisme. Drie studenten met autisme vertellen over hun kotleven en welke rol ruimtes hierin spelen.
In je leven bereik je verschillende mijlpalen. De eerste keer dat je lacht, spreekt of wandelt, maar ook je eerste dag op de lagere school en de laatste dag van het middelbaar. Bij elke stap groei je en leer je nieuwe dingen. Studeren aan een universiteit of hogeschool en niet meer thuis wonen maar op kot, kan ook een belangrijke mijlpaal zijn. Deze levensfase brengt diverse uitdagingen met zich mee. Voor studenten met autisme kan samenwonen met anderen extra uitdagend zijn omdat dit buiten hun comfortzone valt. Hoe kan aandacht voor de verschillende kotruimtes bijdragen aan een leefomgeving waarin elke student zich comfortabel voelt?
Autisme een spectrum van verschillen?
Mensen met autisme verschillen van zogenaamde neurotypische mensen op uiteenlopende manieren die niet noodzakelijk als negatief en zeker niet als stoornis moeten bestempeld worden. Hun dagelijkse leven kan worden beïnvloed door moeilijkheden met communicatie en sociale interacties, een unieke zintuigelijke ervaring (bv. overgevoelig zijn voor geluiden, of niet voelen dat een kookpot te heet is), en het gedetailleerd verwerken van informatie uit de omgeving (bv. (schrijf)fouten die opvallen, of een omgeving niet herkennen door een kleine verandering). Dit kan het moeilijker maken om zelfstandig te wonen, laat staan met anderen die geen kennis hebben van hun moeilijkheden.
Ruimtes ontwerpen
Ruimtes en mensen staan met elkaar in relatie. Hun interactie bepaalt of een situatie beperkend of net verrijkend kan zijn. Zo is een trap bijvoorbeeld beperkend voor een rolstoelgebruiker maar zorgt een hellingbaan net dat deze zich vlot kan verplaatsen over verschillende niveaus. Het is aan ontwerpers om te zorgen dat iedereen, met verschillende capaciteiten, op hun eigen manier gebruik kan maken van de gebouwde omgeving zonder zich anders te voelen. Dit kan door te luisteren naar de ervaringen van mensen die de wereld anders beleven, zoals mensen met autisme.
Drie studenten met autisme deelden hun ervaringen met leven op kot. Victor en Ellen vertelden hun verhaal aan de hand van foto’s die ze maakten van hun studentenhuis en Eline aan de hand van een rondleiding. Dit vergemakkelijkte het spreken over de kotruimtes in relatie met hun huisgenoten. Door hun verhaal te vergelijken met dat van de twee andere studenten, kregen zij een beeld van hoe andere studenten met autisme leven op kot. Ze werden ook gevraagd te reflecteren over hun beeld van een ideale leefsituatie.
Het kotleven van drie studenten met autisme
Uit schrik voor vooroordelen zijn niet alle studenten met autisme geneigd over hun autisme te spreken met hun medestudenten. Toch kan hiervoor uitkomen hen helpen de nodige ondersteuning en positief sociaal contact te vinden. Victor woont gelukkig samen met twee volwassen vrienden voor wie hij zijn autisme niet verzwijgt. Zij wonen in een huis. Eline en Ellen vertellen niemand over hun autisme, kennen hun kotgenoten amper en voelen zich niet goed op kot. Eline en haar 14 huisgenoten leven nochtans op een kot waar het sociaal aspect van samenwonen belangrijk is. Ellen leeft met 9 anderen op een gang in een grote residentie.
fig. 1 Het studentenhuis van Eline, Victor en Ellen
Door op kot te leven leren studenten onafhankelijk worden en verantwoordelijkheid opnemen over hun dagelijkse leven. Een beetje hulp kan hierbij handig zijn. Zo steunt Victor op zijn huisgenoot Koen en belt Ellen regelmatig naar haar mama voor hulp en sociaal contact.
Je thuis voelen op kot hangt af van de mensen waarmee je samenleeft en van de mate waarin je je kamer (en zelfs de gemeenschappelijke ruimtes) kan personaliseren. Victor heeft geluk hierin. Eline en Ellen voelen zich echter niet thuis. Gezien samen eten op Eline’s kot verplicht is, had ze nochtans gehoopt op een goede relatie met haar kotgenoten. Ellen voelt zich ongemakkelijk in de gemeenschappelijke ruimtes die ze deelt met kotgenoten. Ze is wel blij met hoe ze haar kamer heeft gepersonaliseerd met de hulp van haar mama.
fig. 2 Victor personaliseerde zijn kamer met spiegels. Ellen verschoof de meubels zodat ze alles vanuit haar bed kan doen.
Met welke en hoeveel mensen je de keuken, badkamer en woonkamer deelt, hangt af van het soort kot en kamer. Om zich daar comfortabel te voelen is het voor een student met autisme belangrijk controle te hebben over met wie je in contact komt in deze ruimtes. Enkel Victor krijgt dit voor elkaar in de woning omdat er verschillende soorten ruimtes zijn die slechts door twee anderen worden gebruikt. Eline kan op haar kot haar behoefte aan sociaal contact niet in balans brengen met haar nood aan rust en alleen zijn. Ze vindt dat ze de aanwezige gemeenschappelijke ruimtes niet kan gebruiken zonder op te vallen. Ook Ellen vermijdt omwille hiervan de gemeenschappelijke ruimtes.
fig. 3 Hoe de drie studenten ruimtes delen met hun huisgenoten
Na een dag actief deel te nemen aan het campusleven zijn Eline, Victor en Ellen vaak uitgeput. Hun kot moet een plaats zijn waar ze tot rust kunnen komen. Door te zorgen dat alles netjes, overzichtelijk en verzorgd is, verdwijnt een deeltje stress. De drie studenten halen aan dat geluid van buiten en van kotgenoten vaak storend is maar goede akoestische isolatie kan dit oplossen.
Dit zijn aspecten die ook belangrijk kunnen zijn voor andere studenten (met autisme). Victor’s situatie blijkt ideaal en gewenst, maar toch hangt veel af van persoonlijke voorkeuren.
Een autisme-vriendelijk kot vergt de juiste ruimtes en mensen
Voor (deze) studenten op het autismespectrum is het belangrijk dat hun sociale contacten zo comfortabel mogelijk worden gemaakt. Door aandacht te besteden aan de hierboven vermelde aspecten van hun kotomgeving en te verzekeren dat ze met mensen leven die hen begrijpen, kan het kotleven ook voor hen een positieve ervaring zijn.
Bibliografie
Annemans, M., Van Audenhove, C., Vermolen, H., & Heylighen, A. (2012). Hospital Reality from a Lying Perspective: Exploring a Sensory Research Approach. In Langdon P., Clarkson J., Robinson P., Lazar J., Heylighen A. (Eds.), Designing Inclusive Systems: Designing Inclusion for Real-World Applications, 3–12. London: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4471-2867-0_1
Atsmon, T., Yaakobi (Gorga), L., & Lowinger, S. (2019). Adults on the Autism Spectrum and Their Families: Residential Issues. In S. Lowinger & S. Pearlman-Avnion (Eds.), Autism in Adulthood, 155–181. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-28833-4_8
Baumers, S. & Heylighen, A. (2010). Harnessing Different Dimensions of Space: The Built Environment in Auti-Biographies. In Designing Inclusive Interactions, 13–23. London: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-84996-166-0_2
Baumers, S., & Heylighen, A. (2014). Performing their version of the house: views on an architectural response to autism. In Consuming Architecture, 57–69. New York: Routledge.
Baumers, S., & Heylighen, A. (2015). Capturing Experience: An Autistic Approach to Designing Space. In The Design Journal, 18(3), 327–343. DOI: https://doi.org/10.1080/14606925.2015.1059599
Bianchin, M., & Heylighen, A. (2018). Just design. In Design Studies, 54, 1–22. DOI: https://doi.org/10.1016/j.destud.2017.10.001
Buck, T. R., Viskochil, J., Farley, M., Coon, H., McMahon, W. M., Morgan, J., & Bilder, D. A. (2014). Psychiatric Comorbidity and Medication Use in Adults with Autism Spectrum Disorder. In Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(12), 3063–3071. DOI: https://doi.org/10.1007/s10803-014-2170-2
Card, P., & Thomas, H. (2018). Student housing as a learning space. In Journal of Geography in Higher Education, 42(4), 573–587. DOI: https://doi.org/10.1080/03098265.2018.1514489
Carpiano, R. M. (2009). Come take a walk with me: The “Go-Along” interview as a novel method for studying the implications of place for health and well-being. In Health and Place, 15(1), 263–272. DOI: https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2008.05.003
Cridland, E. K., Jones, S. C., Caputi, P., & Magee, C. A. (2013). Being a Girl in a Boys’ World: Investigating the Experiences of Girls with Autism Spectrum Disorders During Adolescence. In Journal of Autism and Developmental Disorders, 44(6), 1–14. DOI: https://doi.org/10.1007/s10803-013-1985-6
Crilly, N., Maier, A., & Clarkson, P. (2008). Representing Artefacts as Media: Modelling the Relationship Between Designer Intent and Consumer Experience. In International Journal of Design, 2(3). Consulted on 31 May 2020, https://search-proquest-com.kuleuven.ezproxy.kuleuven.be/docview/921472…
Dean, M., Harwood, R., & Kasari, C. (2017). The art of camouflage: Gender differences in the social behaviors of girls and boys with autism spectrum disorder. In Autism, 21(6), 678–689. https://doi.org/10.1177/1362361316671845
Dierckx de Casterlé, B., Gastmans, C., Bryon, E., & Denier, Y. (2012). QUAGOL: A guide for qualitative data analysis. In International Journal of Nursing Studies, 49(3), 360–371. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2011.09.012
Dijkstra, A. (2012). Autisten liegen niet: 10 jonge autisten op weg naar zelfstandigheid. Utrecht: KOK.
Franck, K. A., & Lepori, B. (2007). Architecture from the inside out: from the body, the senses, the site and the community (2nd ed.). Chichester: Wiley.
Gaudion, K., Hall, A., Myerson, J., & Pellicano, L. (2015). A designer’s approach: how can autistic adults with learning disabilities be involved in the design process?. In CoDesign, 11(1), 49–69. DOI: https://doi.org/10.1080/15710882.2014.997829
Gibson, J. J. (1979). The theory of affordances. In Gibson, J. J. (ed), The Ecological Approach to Visual Perception. Hopewell, NJ, USA: Houghton Mifflin. Cited in: Baumers, S., & Heylighen, A. (2014). Performing their version of the house: views on an architectural response to autism. In Consuming Architecture, 57–69. New York: Routledge.
Gifford, R. (2002). Environmental Psychology: Principles and Practice. (3th ed). Victoria, Canada: Optimal Books. Cited in: Thomsen, J. (2007). Home Experiences in Student Housing: About Institutional Character and Temporary Homes. In Journal of Youth Studies, 10(5), 577–596. DOI: https://doi.org/10.1080/13676260701582062
Grandin, T. (1995). Thinking in pictures and other reports from my life with autism. New York: Doubleday. Cited in: Kinnaer, Marijke, Baumers, S., & Heylighen, A. (2016). Autism-friendly architecture from the outside in and the inside out: an explorative study based on autobiographies of autistic people. In Journal of Housing and the Built Environment, 31(2), 179–195. DOI: https://doi.org/10.1007/s10901-015-9451-8
Harris, J. (2018). Leo Kanner and autism: a 75-year perspective. In International Review of Psychiatry, 30(1), 3-17. DOI: https://doi.org/10.1080/09540261.2018.1455646
Hendrickson, J., Woods-Groves, S., Rodgers, D., & Datchuk, S. (2017). Perceptions of Students with Autism and Their Parents: The College Experience. In Education & Treatment of Children, 40(4), 571–596. DOI: 10.1353/etc.2017.0025
Hendriks, N., Slegers, K., & Pieter, D. (2015). Codesign with people living with cognitive or sensory impairments: a case for method stories and uniqueness. In CoDesign, 11(1), 70–82. DOI: https://doi.org/10.1080/15710882.2015.1020316
Het raster. (2020). Homepage. In HetRaster. Consulted on 21 may 2020, https://www.hetraster.be/
Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (2020a). Onderwijs: Ondersteuningsmodel voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. In Onderwijs Vlaanderen. Consulted on 16 may 2020, https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/ondersteuningsmodel-voor-leerlingen-met-specifieke-onderwijsbehoeften
Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. (2020b). Centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB). In Onderwijs Vlaanderen. Consulted on 30 May 2020, https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/clb
Heylighen, A., Van Doren, C., & Vermeersch, P.-W. (2013). Enriching our understanding of architecture through disability experience. In Open House International, 38(1), 7–19. Consulted on 28 April 2020, http://search.proquest.com/docview/1357568636/
Holton, M. (2016). Living together in student accommodation: performances, boundaries and homemaking. In Area, 48(1), 57–63. DOI: https://doi.org/10.1111/area.12226
Jarrold, C., & Russell, J. (1997). Counting Abilities in Autism: Possible Implications for Central Coherence Theory. In Journal of Autism and Developmental Disorders, 27(1), 25–37. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1025817121137
Jellema, P., Annemans, M., & Heylighen, A. (2018). At Home in the Hospital and Hospitalized at Home: Exploring Experiences of Cancer Care Environments. In Langdon P., Lazar J., Heylighen A., Dong H. (eds) Breaking Down Barriers, 215–226. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-75028-6_19
Jellema, P., Annemans, M., & Heylighen, A. (2019). The roles of cancer care facilities in users’ well-being. In Building Research And Information, 48(3), 254-268. DOI: https://doi.org/10.1080/09613218.2019.1620094
Kanfiszer, L., Davies, F., & Collins, S. (2017). ‘I was just so different’: The experiences of women diagnosed with an autism spectrum disorder in adulthood in relation to gender and social relationships. In Autism, 21(6), 661–669. DOI: https://doi.org/10.1177/1362361316687987
Kenny, L., Hattersley, C., Molins, B., Buckley, C., Povey, C., & Pellicano, E. (2016). Which terms should be used to describe autism? Perspectives from the UK autism community. In Autism, 20(4), 442–462. DOI: https://doi.org/10.1177/1362361315588200
Kinnaer, M., Baumers, S., & Heylighen, A. (2014). How do people with autism (like to) live? In Langdon P., Lazar J., Heylighen A., Dong H. (Eds.) Inclusive Designing: Joining Usability, Accessibility, and Inclusion, 175–185. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-05095-9_16
Kinnaer, Marijke, Baumers, S., & Heylighen, A. (2016). Autism-friendly architecture from the outside in and the inside out: an explorative study based on autobiographies of autistic people. In Journal of Housing and the Built Environment, 31(2), 179–195. DOI: https://doi.org/10.1007/s10901-015-9451-8
KU Leuven. (2020a). Diensten voor studenten. In KU Leuven. Consulted on 7 may 2020, https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/studentenvoorzieningenleuven/index.html
KU Leuven. (2020b). Soorten huisvestiging. In KU Leuven. Consulted on 8 may 2020, https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/kot-leuven/hoe-zoek-ik-een-kot/soorten-huisvesting/soorten-huisvesting
KU Leuven. (2020c). Op kot met engagement. In KU Leuven. Consulted on 25 may 2020, https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/kot-leuven/hoe-zoek-ik-een-kot/soorten-huisvesting/op-kot-met-engagement
KU Leuven. (2020d). Wat is omkaderd wonen. In KU Leuven. Consulted on 25 may 2020, https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/omkadering/wat.html
KU Leuven. (2020e). Steun door een medestudent. In KU Leuven Studenten op kot met ASS en/of een psychische kwetsbaarheid. Consulted on 21 may 2020, https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/wonen-ass-psychischekwetsbaarheid/steun-door-een-medestudent
Levy, A., & Perry, A. (2011). Outcomes in adolescents and adults with autism: A review of the literature. In Research in Autism Spectrum Disorders, 5(4), 1271–1282. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rasd.2011.01.023
Lowinger, S. (2019). Postsecondary Education for Students with ASD: Essential Support Systems. In S. Lowinger & S. Pearlman-Avnion (Eds.), Autism in Adulthood, 113–132. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-28833-4_6
Mandy, W., & Lai, M.-C. (2017). Towards sex- and gender-informed autism research. In Autism, 21(6), 643–645. DOI: https://doi.org/10.1177/1362361317706904
Mcgee, M. (2012). Neurodiversity. In Contexts, 11(3), 12–13. DOI: https://doi.org/10.1177/1536504212456175
Money, J., & Ehrhardt, A. A. (1972). Man & woman, boy & girl: The differentiation and dimorphism of gender identity from conception to maturity. Baltimore: Johns Hopkins University. Cited in: Muehlenhard, C., & Peterson, Z. (2011). Distinguishing Between Sex and Gender : History, Current Conceptualizations, and Implications. In Sex Roles, 64(11–12), 791–803. DOI: https://doi.org/10.1007/s11199-011-9932-5
Mortelmans, D. (2013). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden (Vierde herziene druk). Leuven: Acco.
Mostafa, M. (2008). An architecture for autism: Concepts of design intervention for the autistic user. In International Journal of Architectural Research, 2(1), 189–211. Consulted on 31 may 2020, https://www.researchgate.net/profile/Magda_Mostafa/publication/26503573…
Mostafa, M. (2010). Housing Adaptation for Adults with Autistic Spectrum Disorder. In Open House International, 35(1), 37–48. Consulted on 9 May 2020, https://search-proquest-com.kuleuven.ezproxy.kuleuven.be/docview/864907…
Muehlenhard, C., & Peterson, Z. (2011). Distinguishing Between Sex and Gender : History, Current Conceptualizations, and Implications. In Sex Roles, 64(11–12), 791–803. DOI: https://doi.org/10.1007/s11199-011-9932-5
Nagib, W., & Williams, A. (2017). Toward an autism-friendly home environment. In Housing Studies, 32(2), 140–167. DOI: https://doi.org/10.1080/02673037.2016.1181719
Norman, D. A. (1999). ‘Affordance, conventions, and design’. In Interactions, 6(3), 38–43. Cited in: Baumers, S., & Heylighen, A. (2014). Performing their version of the house: views on an architectural response to autism. In Consuming Architecture, 57–69. New York: Routledge.
Ostroff, E. (1997). Mining our natural resources: The user as expert [Electronic version]. In Innovation, 16(1).
Owren, T., & Stenhammer, T. (2013). Neurodiversity: accepting autistic difference. In Learning Disability Practice (through 2013), 16(4), 32–37. DOI: 10.7748/ldp2013.05.16.4.32.e681
Pallasmaa, J. (2007). The eyes of the skin: architecture and the senses (Reprint). Chichester: Wiley-Academy.
Pearlman-Avnion, S., Shlain, R., & Lowinger, S. (2019). Adult Women on the High-Functioning Autism Spectrum. In S. Pearlman-Avnion (Ed.), Autism in Adulthood, 89–112. Cham: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-28833-4_5
Pellicano, L. (2015). Watch your language when talking about autism. In The Conversation. Consulted on 29 April 2020, https://theconversation.com/watch-your-language-when-talking-about-auti…
Radley, A. (2010). What people do with pictures. In Visual Studies, 25(3), 268–279. DOI: https://doi.org/10.1080/1472586X.2010.523279
Robertson, C. E., & Baron-Cohen, S. (2017). Sensory perception in autism. In Nature Reviews Neuroscience, 18, 671- 684. DOI: https://doi.org/10.1038/nrn.2017.112
Rugg, J., Ford, J., & Burrows, R. (2004). Housing advantage? the role of student renting in the constitution of housing biographies in the United Kingdom. In Journal of Youth Studies, 7(1), 19–34. DOI: https://doi.org/10.1080/1367626042000209930
Scheeren, A. M., De Rosnay, M., Koot, H. M., & Begeer, S. (2013). Rethinking theory of mind in high‐functioning autism spectrum disorder. In Journal of Child Psychology and Psychiatry, 54(6), 628–635. DOI: https://doi.org/10.1111/jcpp.12007
Sensory integration education (2020). What is sensory integration?. In Sensory Integration. Consulted on 9 May 2020, https://www.sensoryintegration.org.uk/What-is-SI
Sinclair, J. (2010). Cutural Commentary: Being Autisic Together. In Disability Studies Quarterly, 30(1). Consulted on 28 April 2020, http://www.dsq-sds.org/article/view/1075/1248
Spek, A. (2014). Autismespectrum stoornissen bij volwassenen: Een praktische gids voor volwassenen met ASS, naastbetrokkenen en hulpverleners. Amsterdam: Hogrefe.
Spinuzzi, C. (2005). The methodology of participatory design [Electronic version]. Technical Communication, 52(2), 163-174. Consulted on 28 January 2020, https://www.researchgate.net/publication/233564945_The_Methodology_of_P…
Steele, K., & Ahrentzen, S. (2009). Advance Full Spectrum Housing: designing for Adults with Autism Spectrum Disorders [Electronic version]. Phoenix: Arizona State university. Consulted on 10 may 2020, https://d3dqsm2futmewz.cloudfront.net/docs/stardust/advancing-full-spec…
Steele, K., & Ahrentzen, S. (2016). At Home With Autism: designing housing for the spectrum. (1st ed.). Bristol: Policy Press.
Thomsen, J. (2007). Home Experiences in Student Housing: About Institutional Character and Temporary Homes. In Journal of Youth Studies, 10(5), 577–596. DOI: https://doi.org/10.1080/13676260701582062
Thomsen, J., & Tjora, A. (2013). Changeable space as temporary home: a qualitative exploration of life in an experimental student house [Electronic version]. In Nordic Journal of Architectural Research, 19(3). Consulted on 10 may 2020, http://arkitekturforskning.net/na/article/viewFile/138/109
Trading Economics. (2020). Belgium, Educational Attainment, At least Completed Post-secondary, Population 25+, Total (cumulative). In TradingEconomics. Consulted on 30 May 2020, https://tradingeconomics.com/belgium/educational-attainment-at-least-co…
Van Hees, V., Moyson, T., & Roeyers, H. (2015). Higher education experiences of students with autism spectrum disorder: Challenges, benefits and support needs. In Journal of Autism and Developmental Disorders, 45(6), 1673–1688. DOI: https://doi.org/10.1007/s10803-014-2324-2
VanBergeijk, E., Klin, A., & Volkmar, F. (2008). Supporting More Able Students on the Autism Spectrum: College and Beyond. In Journal of Autism and Developmental Disorders, 38(7), 1359–1370. DOI: https://doi.org/10.1007/s10803-007-0524-8
Verhetsel, A., Kessels, R., Zijlstra, T., & Bavel, M. (2017). Housing preferences among students: collective housing versus individual accommodations? A stated preference study in Antwerp (Belgium). In Journal of Housing and the Built Environment, 32(3), 449–470. DOI: https://doi.org/10.1007/s10901-016-9522-5
Verhoeff, B. (2013). Autism in flux: a history of the concept from Leo Kanner to DSM-5. In History of Psychiatry, 24(4), 442–458. DOI: https://doi.org/10.1177/0957154X13500584
Vermeersch, P.-W., Schijlen, J., & Heylighen, A. (2018). Designing from disability experience: Space for multi-sensoriality. In ACM International Conference Proceeding Series, 2(22), 1-5. DOI: 10.1145/3210604.3210622
Wang, C., & Burris, M. A. (1997). Photovoice: Concept, Methodology, and Use for Participatory Needs Assessment. In Health Education & Behavior, 24(3), 369–387. DOI: https://doi.org/10.1177/109019819702400309
Warren, S. (2002). Show me how it feels to work here: using photography to research organizational aesthetics [Electronic version]. In Ephemera, 2(3), 224–245. Consulted on 8 April 2020, https://pdfs.semanticscholar.org/0146/679ec2636b4fe15953ca45d67a4d7c857…
Winance, M. (2007). Being normally different? Changes to normalization processes: from alignment to work on the norm. In Disability & Society, 22(6), 625–638. DOI: https://doi.org/10.1080/09687590701560261
Zahrai, L. (2015). An Individual’s Gender Experience: Socio-Cultural Context. In Journal of Vasyl Stefanyk Precarpathian National University, 1(4), 115–122. DOI: 10.15330/jpnu.1.4.115-122
