De laatste maanden heeft het coronavirus heel de wereld in bedwang gehouden. Mensen bleven gedwongen thuis en een simpel bezoekje aan de supermarkt was niet meer hetzelfde. Meer nog, onze supermarktbezoeken werden beperkt in tijd en plots moesten we alleen winkelen. In een ideale wereld worden onze boodschappen automatisch gescand en betalen we via onze smartphone. Maar zijn we hier wel klaar voor?
Wekelijks trekken duizenden Vlamingen naar de supermarkt. Hier volgen ze steeds eenzelfde stappenplan. Men gaat binnen, verzamelt zijn boodschappen en begeeft zich naar de kassa’s. Aan deze kassa’s worden vervolgens de boodschappen gescand en betaalt de klant. Jarenlang hebben we ons trouw aan dit stappenplan gehouden. Toch heeft corona gezorgd dat we moesten afwijken van onze gewoonten. Zo was het plotsklaps niet meer sociaal aanvaardbaar om in contact te komen met mensen buiten onze bubbel. Dit werd een reden om af te wijken van onze traditionele supermarktconcepten en iets nieuws te proberen.
Een mogelijk alternatief zou een contactloze kassa-omgeving kunnen zijn waarbij de combinatie van automatisch scannen en mobiel betalen het ultieme doel is. In dergelijke situatie verzamelt de klanten zijn boodschappen zoals steeds. Vervolgens loopt de klant door een speciale poort die alle producten scant, wandelt hij buiten en ontvangt de rekening in een gebruiksvriendelijke mobiele betaling. Deze rekening kan hij vervolgens via de applicatie van zijn bank betalen. Op deze manier wordt het sociaal contact beperkt en komt de klant niet of minder in contact met de infrastructuur van de supermarkt en de andere supermarktbezoekers.
Grootschalige bevraging
De contactloze kassa-omgeving in de supermarkt zou de perfecte oplossing zijn voor de huidige problematieken in de Vlaamse supermarkten. Al moet de Vlaamse supermarktbezoeker hier wel open voor staan. In een recente bevraging bij Vlaamse supermarktbezoekers is onderzocht wat het verschil is in winkelplezier tussen de klassieke kassa-omgeving, i.e. een supermarktmedewerker die de boodschappen scant en de klant die betaalt via bancontact, maaltijdcheques of cash, en de contactloze kassa-omgeving waarbij de boodschappen automatisch gescand worden en de klant via zijn smartphone betaalt. Daarnaast werd ook de optie van een zelfscanner, i.e. een toestel waarmee de klant tijdens het winkelen zelf zijn boodschappen kan scannen, geïntroduceerd.
Om te weten waarom het winkelplezier verandert bij de verschillende kassa-mogelijkheden, zijn een aantal extra zaken gemeten. Zo blijkt uit eerdere onderzoeken dat een supermarktbezoeker meer winkelplezier heeft wanneer de wachtrij aan de kassa korter is. Daarnaast blijkt dat het winkelplezier daalt wanneer een klant zich zorgen maakt om zijn privacy. In het geval van de alternatieve kassa-omgeving wordt de klant namelijk steeds omringd door heel wat technologie waardoor de supermarkt ten alle tijden weet wie wat neemt. Dit zorgt dat de consument die zich op voorhand zorgen maakt om zijn privacy, zal vrezen dat de supermarkt de specifieke aankoop en locatie kan nagaan en er mogelijks een gegevenslek kan plaatsvinden. Ten slotte speelt het al dan niet hebben van angst voor technologie een mogelijke rol. Wie angst heeft voor het gebruiken van technologie, gaat namelijk minder geneigd zijn met plezier terug te kijken naar een winkelbezoek dan iemand die geen angst voor technologie heeft.
Supermarktbezoeker is niet klaar
Uit de bevraging zijn twee belangrijke conclusies getrokken. Zo blijkt dat de angst voor technologie effectief een grote rol speelt. Supermarktbezoekers met angst voor technologie zijn minder geneigd een supermarktbezoek plezierig te vinden wanneer ze geconfronteerd worden met technologie. Zo blijkt dat deze mensen liever geholpen worden door een winkelmedewerker dan dat ze gebruik moeten maken van de zelfscanner of het automatisch scannen. Klanten met een angst voor technologie betalen ook liever met een vertrouwd betaalmiddel zoals cash of bancontact dan gebruik te maken van mobiel betalen.
Daarnaast blijkt dat heel wat consumenten zich zorgen maken over hun privacy. Bovendien heeft dit een grote invloed op het winkelplezier. Des te meer technologie gebruikt wordt in de supermarkt, des te meer zorgen ze zich maken rond hun privacy waardoor het winkelplezier van de consument vermindert. De klant blijft dus de traditionele kassa-omgeving verkiezen boven de contactloze kassa.
Invloed van corona
Aangezien de respondenten verzameld zijn tussen februari en april 2020, kan het effect van de corona epidemie nauwgezet opgevolgd worden. Zo valt het op dat respondenten vanaf 12 maart, i.e. de dag waarop heel wat mensen in de supermarkten zijn gaan hamsteren, meer geneigd zijn om te kiezen voor de contactloze betaalomgeving. Meer zelfs, de respondent heeft vanaf 12 maart significant meer winkelplezier wanneer gebruik gemaakt wordt van automatisch scannen dan wanneer een winkelmedewerker de boodschappen scant. Dit kan verklaard worden door de toegenomen smetvrees van heel wat mensen. Door de toepassing van automatisch scannen of gebruik te maken van een zelfscanner, heeft de klant minder contact met andere mensen.
Verder blijkt dat de invloed van angst voor technologie op het winkelplezier gedaald is na het uitbreken van de coronacrisis. Dit betekent dat mensen die aangegeven hebben in zekere mate een angst te hebben voor technologische toepassingen toch wat plezier halen uit het gebruik van automatisch scannen na het uitbreken van de coronacrisis.
Toekomstpotentieel
Hieruit blijkt dat het verhaal van automatisch scannen en mobiel betalen nog niet afgelopen is. Mits de nodige ondersteuning van de lokale supermarkt en de overheid, heeft dit verhaal heel wat potentieel. Zo is het van algemeen belang dat het contact in de supermarkt beperkt wordt. Toch moet de consument nog overtuigd worden dat de privacyzorgen overbodig zijn. We hebben dus nog een lange weg te gaan maar het run-shoppen zal in de toekomst weer fun-shoppen kunnen worden.
Argo, J.J., Dahl, D.W. & Manchanda, R.V. (2005). The Influence of a Mere Social Presence in a Retail Context. Journal of Consumer Research, 32(2), 207-212.
Au, Y.A. & Kauffman, R.J. (2007). The economics of mobile payments: Understanding stakeholder issues for an emerging financial technology application.
Avoine, G. (2012). Privacy challenges in RFID. Lecture Notes in Computer Science (including Subseries Lecture Notes in Artificial Intelligence and Lecture Notes in Bioinformatics), 7122, 1-8.
Ayoade, J. (2007). Roadmap to solving security and privacy concerns in RFID systems. Computer Law and Security Review: The International Journal of Technology and Practice, 23(6), 555-561.
Baron, R.M. & Kenny, D.A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
Bayraktar, A., Yilmaz, E. & Yamak, O. (2010). Implementation of RFID Technology for the Differentiation of Loyalty Programs. Journal of Relationship Marketing, 9(1), 30-42.
Beatson, A., Lee, N. & Coote, L.V. (2007). Self-Service Technology and the Service Encounter. The Service Industries Journal, 27(1), 75-89.
Belanger, F., Hiller, J.S. & Smith, W.J. (2002). Trustworthiness in electronic commerce: the role of privacy, security, and site attributes. Journal of Strategic Information Systems, 11(3), 245-270.
Belgische Federale Overheidsdiensten. (2020). Bevolking naar woonplaats, nationaliteit (Belg/niet-Belg), burgerlijke staat, leeftijd en geslacht [excel]. Brussel: Statbel.
Boden, J., Maier, E. & Wilken, R. (2020). The effect of credit card versus mobile payment on convenience and consumers’ willingness to pay. Journal of Retailing and Consumer Services, 52.
Bottani, E. & Rizzi, A. (2008). Economical assessment of the impact of RFID technology and EPC system on the fast-moving consumer goods supply chain. International Journal of Production Economics, 112(2), 548-569.
Breugelmans, E. (2019). Marketing Intelligence: Inleiding. [ppt]. Antwerpen: KU Leuven.
Brosnan, M.J. (1998). The impact of computer anxiety and self-efficacy upon performance. Journal of Computer Assisted Learning, 14, 223-234.
Calhoun, J.B. (1962). Population density and social pathology. Scientific American, 206, 139-148.
Calhoun, J.B. (1966). The role of space in animal sociology. The Journal of Social Issues, 22(4), 46-58.
Christian, J.J., Flyger, V. & Davis, D.E. (1960). Factors in mass mortality of a herd of sika deer, Cervus nippon. Chesapeake Sci, 1, 79-95.
Cleeren, K. (2019a). Onderzoeksmethodologie: Factor Analyse [pdf] Antwerpen: KU Leuven.
Cleeren, K. (2019b). Onderzoeksmethodologie: Kwantitatieve analyse [pdf] Antwerpen: KU Leuven.
Compeau, D. & Higgins, C.A. (1995). Application of Social Cognitive Theory to Training for Computer Skills. Information System Research, 6(2), 118-143.
Crosby, L. & Stephens, N. (1987). Effects of Relationship Marketing on Satisfaction, Retention and Prices in the Life Insurance Industry. Journal of Marketing Research, 24, 404-411.
Dahlberg, T., Guo, J. & Ondrus, J. (2015). A critical review of mobile payment research. Electronic Commerce Research and Applications, 14(5), 265-284.
De Belder, A. (2018). De 10 Retail Trends voor 2019. Geraadpleegd op 18 november 2019 via http://lightspeedhq.be.
De Bock, T. (2019). Experimenteel onderzoek. [ppt]. Antwerpen: KU Leuven.
Deloitte. (2019). Consumentenonderzoek 2019. [pdf]. Geraadpleegd op 29 december 2019 via www2.deloitte.com.
Dendooven, P. (2018, 5 juni). Supermarkten gaan voor kassaloos betalen. De Standaard. Geraadpleegd op 29 oktober 2019 via http://www.standaard.be.
Desor, J.A. (1972). Toward a psychological theory of crowding. Journal of Personality and Social Psychology, 21(1), 79.
Doronina, O.V. (1995). Fear of Computers: Its Nature, Prevention, and Cure. Russion Social Science Review, 36(4), 79-95.
Elliott, K.M., Hall, M.C. & Meng, J.G. (2013). Consumers’ intention to use self-scanning technology: the role of technology readiness and perceptions towards self-service technology. Academy of Marketing Studies Journal, 17(1), 129-143.
Ennis, J. (2012). Swapping PINs for palms – the potential of biometric technology in retail banking. Biometric Technology Today,4, 8-9.
Eroglu, S.A. & Machleit, K.A. (1990). An Empirical Study of Retail Crowding: Antecedents and Consequences. Journal of Marketing, 66, 201-221.
Eroglu, S.A., Machleit, K. & Barr, T.F. (2005). Perceived retail crowding and shopping satisfaction: the role of shopping values. Journal of Business Research, 58(8), 1146-1153.
Falk, T., Kunz, W.H., Schepers, J.J.L & Mrozek, A.J. (2016). How mobile payment influences the overall store price image. Journal of Business Research, 69(7), 2417-2423.
Ferrer, G., Dew, N. & Apte, U. (2010). When is RFID right for your service? International Journal of Production Economics, 124(2), 414-425.
Fishbein, M. & Azjen, I. (1975). Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research (Addison-Wesley series in social psychology). Reading (Mass.): Addison-Wesley.
Gaukler, G., Seifert, R. & Hausman, W. (2007). Item-Level RFID in the Retail Supply Chain. Production and Operations Management, 16(1), 65-76.
Gilray, F.D. & Desai, H.B. (1986). Computer anxiety: sex, race and age. International Journal of Man-Machine Studies, 25(6), 711-719.
Grewal, D., Baker, J., Levy, M. & Voss, G.B. (2003). The effects of wait expectations and store atmosphere evaluations on patronage intentions in service-intensive retail stores. Journal of Retailing, 79, 259-268.
Harrell, G., Hut, M. & Anderson, J. (1980). Path Analysis of Buyer Behavior Under Conditions of Crowding. Journal of Marketing Research, 17(1), 45-51.
Heim, G.R., Wentworth Jr., W.R. & Peng, X.D. (2009). The Value to the Customer of RFID in Service Applications. Decision Sciences, 40(3), 477-512.
Heinssen, R.K., Glass, C.R. & Knight, L.A. (1987). Assessing computer anxiety: Development and validation of the Computer Anxiety Rating Scale. Computers in Human Behavior, 3(1), 49-59.
Hoffman, D.L. & Novak, T.P. (1996). Marketing in hypermedia computer-mediated environments: Conceptual foundations. Journal of Marketing, 60(3), 50-68.
Hossain, M.M. & Prybutok, V.R. (2008). Consumer Acceptance of RFID Technology: An Exploratory Study. IEEE Transactions on Engineering Management, 55(2), 316-328.
Inman, J.J. & Nikolova, H. (2017). Shopper-facing retail technology: a retailer adoption decision framework incorporating shopper attitudes and privacy concerns. Journal of Retailing. 93(1), 7-28.
Jones, P., Clarke-Hill, C., Comfort, D., Hillier, D. & Shears, P. (2004). Radio Frequency identification in retailing and privacy and policy issues. Management Research News, 27(8/9), 46-56.
Jones, P., Clarke-Hill, C., Comfort, D., Hillier, P. & Shears, P. (2005). Radio frequency identification and food retailing in the UK. British Food Journal, 107(6), 356-360.
Klie, L. (2012). Consumers want NFC-enabled mobile wallets: an analyst firm predicts that mobile shopping will create a multibillion-dollar industry for credit card companies, online retailers, and mobile operators. CRM Magazine, 16(2), 16.
Lemmens, K. (2020, 8 mei). De winnaars van het hamsteren. De Standaard. Geraadpleegd op 10 mei 2020.
Machleit, K, Kellaris, K. & Eroglu, S. (1994). Human versus spatial dimensions of crowding perceptions in retail environments: A note on their measurements and effect on shopper satisfaction. Marketing Letters, 5(2), 183-194.
Marzocchi, G.L. & Zammit, A. (2007). Self-scanning technologies in retail: Determinants of adaptation. The Service Industries Journal, 26(6), 651-669.
Mccoy, C. (2010). Perceived self-efficacy and technology proficiency in undergraduate college students. Computers & Education, 55(4), 1614-1617.
McFarland, M. (2018, 3 oktober). I spent 53 minutes in Amazon Go and saw the future of retail. CNN Business. Geraadpleegd op 30 oktober 2019 via http://edition.cnn.com.
Mehta, R. (2013). Understanding perceived retail crowding: A critical review and research agenda. Journal of Retailing and Consumer Services, 20(6), 642-649.
Mekic, M. (2019). Autonomous Retail: RAIN RFID & NFC Make it Happen. Geraadpleegd op 30 oktober 2019 via http://blog.nxp.com.
Meuter, M., Ostrom, A., Rountry, R. & Bitner, M. (2000). Self-Service Technologies: Understanding Customer Satisfaction with Technology-Based Service Encounters. Journal of Marketing, 64(3), 50-64.
Meuter, M.L., Ostrom, A.L., Bitner, M.J. & Roundtree, R. (2003). The influence of technology anxiety on consumer use and experiences with self-service technologies. Journal of Business Research, 56(11), 899-906.
Mooiman, R. (2020, 30 maart). Belg houdt betaalkaart in zijn zak. De Standaard. Geraadpleegd op 13 mei 2020 via http://www.standaard.be.
Mortelmans, D. & Dehertogh, B. (2007). Regressieanalyse. Leuven: Acco.
Neerman, P. (2019). Delhaize Fresh Atelier introduces registerless payment by smartphone. Geraadpleegd op 29 oktober 2019 via http://retaildetail.eu.
Neerman, P. (2019, 27 november). Buiten zonder betalen bij Ahold Delhaize. Geraadpleegd op 3 december 2019 via http://retaildetail.be.
Novotny, Á., Dávid, L. & Csáfor; H. (2015). Applying RFID technology in the retail industry – benefits and concerns from the consumer’s perspective. Amfiteatru Economic, 17(39), 615-631.
Parasuraman, A. (1996). Technology readiness index (TRI): A multiple item scale to measure readiness to embrace new technologies. Journal of Service Research, 2(4), 307-320.
Park, J., Ahn, J., Thavisay, T. & Ren, T. (2019). Examining the role of anxiety and social influence in multi-benefits of mobile payment service. Journal of Retailing and Consumer Services, 47, 140-149.
Pavithr, V., Vanitha, H., Channalli, V., Yashaswini, K. & Tengli, N. (2018). Design of Smart Retail Shopping guide Using IoT and Cloud. International Journal of Advanced Research in Computer Science, 168-171.
Piramathu, S., Wochner, S. & Grunow, M. (2014). Should retail stores also RFID tag ‘cheap’ items? European Journal of Operational Research, 233(1), 281-291.
Plastic maakt comeback met dank aan corona. (2020, 18 april). De Standaard. Geraadpleegd op 13 mei 2020 via http://www.standaard.be.
Polasik, M., Górka, J, Wilczewski, G., Kunkowski, J. & Przenajkowska, K. (2010). Time efficiency of Point-of-Sale Payment Methods: Preliminary Results. Journal of Internet Banking and Commerce, 15(3), 1-11.
Privacycommissie bezorgd over testen door Carrefour (2019, 22 november). De Standaard. Geraadpleegd op 3 december 2019 via http://www.standaard.be
Reynolds, F.D. (1974). An analysis of catalog buying behavior. Journal of Marketing, 38(3), 47-51.
Saunders, M., Lewis, P. & Thornhill, A. (2015). Methoden en technieken van onderzoek. (7e ed.). (Nederlandse bewerking: Smitt, P., Klein, U. & Smeets, I.). Amsterdam: Pearson Education.
Seitz, F. & Krueger, M. (2017). The benefits of cash: Costs and benefits of cash and cashless payment instruments (Module 2). Frankfurt: Fritz Knapp.
Selnes, F. & Hansen, H. (2001). The Potential Hazard of Self-Service in Developing Customer Loyalty. Journal of Service Research, 4(2), 79-90.
Sinha, M., Majra, H., Hutchins, J. & Saxena, R. (2019). Mobile payments in India: the privacy factor. International Journal of Bank Marketing, 37(1), 192-209.
Smith, J.S., Gleim, M.R., Robinson, S.G., Kettinger, W.J. & Park, S-H. (2014). Using an Old Dog for New Tricks: A Regulatory Focus Perspective on Consumer Acceptance of RFID Applications. Journal of Service Research, 17(1), 85-101.
Snoeck, J. & Neerman, P. (2018). The Future of Shopping: Waar iedereen retailer is. (2e ed.). Leuven: Uitgeverij LannooCampus.
Soenens, D. (2019, 20 november). Carrefour België test betalen met vinger. Geraadpleegd op 3 december 2019 via http://gondola.be.
Spreng, R.A. & Mackroy, R.D. (1996). An Empirical Examination of a Model of Perceived Service Quality and Satisfaction. Journal of Retailing, 72(2), 201-214.
Spreng, R.A., MacKenzie, S.B. & Olshavsky, R.W. (1996). A Reexamination of the Determinants of Consumer Satisfaction. Journal of Marketing, 60, 15-32.
Sumanjeet, S. (2009). Emergence of payment system in the age of electronic commerce: The state of the art. Global Journal of International Business Research, 2(2), 17-36.
Swinyard, W.R. (1993). The effects of mood, involvement and quality of store experience on shopping intentions. Journal of Consumer Research, 20(2), 271-280.
Trocchia, P.J. & Luckett, M.G. (2013). Transitory bias as a source of customer dissatisfaction: An explonatory investigation. Journal of Customer Behaviour, 12(1), 32-41.
Turner, L.W. & Reisinger, Y. (2001). Shopping satisfaction for domestic tourists. Journal of Retailing and Consumer Services, 8(1), 15-27.
Urien, P. & Piramuthu, S. (2013). Framework and authentication protocols for smartphones, NFC and RFID in retail transactions. IEEE Eighth International Conference on Intelligent Sensors, Sensor Networks and Information Processing, 2013, 77-82.
Van Der Burg, E., Olivers, C.N.L. & Cass, J. (2017). Evolving the Keys to Visual Crowding. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 43(4), 690-699.
Vande Gehuchte, E. (2020, 12 maart). Er wordt gehamsterd: supermarkten zien verkoop tot 30 procent stijgen. De Standaard. Geraadpleegd op 17 april 2020 via http://standaard.be.
Van der Ven, M. (2020, 30 april). Contactloos betalen sterk in de lift door coronavirus. Data News. Geraadpleegd op 13 mei 2020 via http://datanews.knack.be.
Van Rompay, T.J.L., Krooshoop, J., Joost, W.M. & Pruyn, T.H. (2012). With or without you: Interactive effects of retail density and needing for affiliation on shopping pleasure and spending. Journal of Business Research, 65(8), 1126-1131.
Yang, K. & Forney, J. (2013). THE MODERATING ROLE OF CONSUMER TECHNOLOGY ANXIETY IN MOBILE SHOPPING ADOPTION: DIFFERENTIAL EFFECTS OF FACILITATING CONDITIONS AND SOCIAL INFLUENCES. Journal of Electronic Commerce Research, 14(4), 334-347.
3,7 miljoen Belgen krijgen nieuwe Colruyt-kaart (2017, 21 maart). De Standaard. Geraadpleegd op 9 mei 2020.