Midden augustus 2020 raakt bekend hoe een chatgroep van meer dan zeshonderd leden oproept tot geweld tegenover jonge LHBTI+-ers. Een zoveelste klap voor een minderheidsgroep die vaak een deel van de identiteit wegstopt uit schrik voor represailles. Hierin spelen de media een hoofdrol door foutieve, laattijdige of nalatige berichtgeving. ‘Het is ontmenselijkend dat journalisten ons als nieuwsobjecten zien.’
Ik sta wat te ijsberen in een zilveren jurk wanneer mijn goede vriendin al popelend vraagt of ik uit de paskamer wil komen. De herinnering aan een wildvreemde die me gisteren in de supermarkt ‘homo’ toefluisterde, spookt nog door mijn hoofd. Een garderobe die langs alle kanten glinstert, zal de foutieve perceptie die de maatschappij van me heeft nog minder ten goede komen. Ik hak de knoop door en schuifel met m’n blik op de grond richting de kassa. De weg naar het recht op zelfexpressie loopt over een hobbelig pad.
Op 16 augustus 2020 krijg ik nogmaals de bevestiging dat de “buitenwereld” het niet normaal vind dat ik in een kleed rondloop. Die dag onthult Het Laatste Nieuws dat er een chatgroep bestaat, waarin meer dan 600 groepsleden expliciet geweld tegenover jonge LHBT+-ers (homoseksuelen, lesbiennes, biseksuelen en transgender -en intersekse personen) verheerlijken via honderden filmpjes en foto’s. Uit de gelekte chatberichten blijkt dat leden via TikTok en Instagram op zoek gaan naar slachtoffers of geld bieden aan anderen om iemand in elkaar te slaan. De oorspronkelijke chatgroep is ondertussen opgedoekt, maar volgens VRT NWS circuleren er nog veel anderen op het net die oproepen tot haat en geweld.
Onzichtbare groep
Non-binaire personen, die zich niet expliciet man noch vrouw voelen, zijn vaak kop van jut. Uit talrijke getuigenissen blijkt dat de pers een foutief beeld van hen schetst, als ze er al over schrijft. Freelance journalist Inke Gieghase (die/hun*) van Zizo Magazine: ‘Mediakanalen brengen dit vaak te sensationeel of leggen de focus te veel op het fysieke, terwijl dit niet de volledige realiteit van een trans persoon weerspiegelt.’ De 20-jarige Lander Verschaeren (hij/haar/die) uit Duffel bevestigt: ‘Ze willen wel over ons spreken, maar niet met ons.’
Volgens het Grondwettelijk Hof hebben non-binaire personen het recht om het geslacht in hun geboorteakte aan te passen. Wie over Twitter scrollt, zal merken dat een ‘X’ op de identiteitskaart geen gelijkwaardigheid of tolerantie garandeert. Zo post de 18-jarige Boran Verstraete (hij/hem) uit Tienen in december 2019 foto’s op Twitter waarin hij een rokje draagt. Bij de illustraties vermeldt Verstraete dat hij het fijn zou vinden dat dit soort kleding voor alle genders genormaliseerd wordt. Tal van mensen zijn het daar niet mee eens, want er volgt een grote stroom homofobe reacties.
Commentaren als deze komen niet alleen van de zogenaamde internet trolls. Ook machtsfiguren als N-VA-politicus Theo Francken tweeten regelmatig over hoe abnormaal ze dit vinden. Vorig jaar vroeg hij zich bij een reclame rond mannenlingerie af of ‘de wereld doordraait nu mannen hun wenkbrauwen epileren en zich schminken.’ Volgens hem wordt er ‘disproportioneel veel aandacht gegeven aan een marginaal verschijnsel waar 99% van de mannen geen boodschap aan heeft.’
‘Door kenmerken van onze identiteit te zien als bediscussieerbare feiten, dehumaniseer je ons compleet’ bevestigt de 20-jarige Elias Moyson uit Herentals (hij/hem): ‘We worden gespreksonderwerpen in plaats van mensen. Het vergt weinig moeite om dan te zien hoe iemand de stap naar geweld gezet.’
Uit de scholierenenquête die çavaria, een Vlaamse belangenvereniging voor holebi’s, in 2017 afneemt, blijkt dat meer dan veertig procent van de 484 ondervraagde LHTBI+-scholieren te maken kreeg met verbaal geweld vanwege hun genderexpressie. Zes procent werd om diezelfde reden al in elkaar geslagen. Daarnaast kreeg een tiende van de ondervraagden te maken met negatieve opmerkingen van leerkrachten. Iets meer dan de helft van de leerlingen heeft die incidenten ook gemeld bij het schoolpersoneel. Daarvan geeft slechts veertig procent aan dat het personeel goed reageerde op hun melding. Twintig procent van de LHBTI+-leerlingen miste op zijn minst één dag school omdat ze zich onveilig voelden. Zes procent miste zelfs vier of meer dagen in dezelfde maand.
Heteroseksuele norm
Henny Bos (zij/haar), genderprofessor aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vindt een verklaring voor deze negatieve attitude naar LHBTI+ers toe in de heteronormatieve samenleving: ‘Onze gemeenschap ziet binaire heteroseksualiteit als de normale gang van zaken. Men gaat er dus van uit dat een seksuele of romantische relatie het best past tussen twee personen van het tegengestelde geslacht. Elke mogelijke afwijking ten opzichte van deze norm bekijkt de grote menigte met verbazing. Dat resulteert vaak in stereotiepe veronderstellingen die mannen en vrouwen reduceren tot gefixeerde karaktertrekken.’
Het doorbreken van deze heteronormativiteit ligt echter niet voor de hand. Volgens Atria, het Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis in Amsterdam, zijn de meeste mensen immers gehecht aan die binaire man/vrouw-opdeling. Deze krijgen velen met de opvoeding mee, waardoor dat ze als normaal of natuurlijk aanvoelt. In dit proces spelen ouders, leraren, vrienden, buren, publieke figuren en fictieve personages een rol als voorbeeld of boodschapper. Dat doen ze door enerzijds bepaald gedrag als normaal voor te stellen, en anderzijds bepaalde ideeën af te wijzen. Precies omdat gender zo gelaagd is, is het alomtegenwoordig.
‘Het gebeurt vaak dat journalisten een non-binair persoon interviewen zonder te weten waar dit over gaat’, besluit Gieghase: ‘De media hebben een groot effect op het denkpatroon van mensen, maar als ze hier op de foute manier mee omspringen dan gaat dit niet op een juiste manier veranderen. Ik weet dat het moeilijk is want de meeste verdienmodellen rekenen op clicks, maar als het om een persoonlijk verhaal gaat, is het niet oké om de titels of koppen compleet uit hun context te rukken. Consulteer daarom mensen die ervaring hebben met gevoelige onderwerpen en laat hen de teksten nalezen. Als non-binair persoon kan ik vanuit mijn eigen ervaringen spreken.’
Door Florian Saerens
* Non-binaire personen voelen zich vaak oncomfortabel bij de binaire hij/zij, hem/haar en zijn/haar voornaamwoorden. Ze verkiezen de gender-inclusieve die, hen en hun.
Agentschap Zorg en Gezondheid. (2017). Cijfers: Evolutie van sterfte door zelfdoding. Geraadpleegd van https://www.zorg-en-gezondheid.be/evolutie-van-sterfte-door-zelfdoding-2017
Alabanza, T. (2019, 27 mei). Mijn liefdesleven is totaal veranderd sinds ik me als non-binair presenteer. Geraadpleegd via https://www.vice.com/be/article/597d4q/daten-als-non-binair-persoon
Alles Over Seks (z.d.) Wat is transseksualiteit?. Geraadpleegd van https://www.allesoverseks.be/wat-is-transseksualiteit
Alvarez, M. (2019). LIVING OUTSIDE THE BINARY, kwalitatief onderzoek naar de leefwereld van non-binaire en genderqueer persoon in Vlaanderen en Brussel. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
American Psychological Association. (2015). Guidelines for Psychological Practice with Transgender and Gender Nonconforming People. Geraadpleegd van https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/sexuality-definitions.pdf
Arana, G. (2019, 23 augustus). Gay Men’s Obsession with Masculinity Is Hurting Their Mental Health. Geraadpleegd van https://www.them.us/story/gay-men-masculinity-mental-health
Armstrong C. L. & Nelson, M. R. (2005). How newspaper sources trigger gender stereotypes. Journalism & Mass Communication Quarterly. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Atria. (2019, 16 juli). Hoe werkt genderstereotypering? | Beeldvorming en stereotypering. Geraadpleegd van https://atria.nl/nieuws-publicaties/beeldvorming-stereotypering/hoe-werkt-genderstereotypering/
Baarda, D. B., van der Hulst, M., & De Goede, M. (2017). Basisboek interviewen: Noordhoff Uitgevers. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
Banaszczuk, Y. (2020, februari 28). Meer mannen dan vrouwen sterven door zelfmoord. EOS Wetenschap. Geraadpleegd van https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/meer-mannen-dan-vrouwen-sterven-door-zelfmoord
Berkvens, S. (2017). M/V/X op school?!. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2017-10/MVX%20op%20school%20-%20Sander%20Berkvens.pdf
Bidwell, M., Briscoe, F., Fernandez-Mateo, I., & Sterling, A. (2013). The employment relationship and inequality: How and why changes in employment practices are reshaping rewards in organizations. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/336957039_The_Antecedents_and_Outcomes_of_Heteronormativity_in_Organizations
Blackstone, A. (2003). Gender Roles And Society. Geraadpleegd van https://digitalcommons.library.umaine.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=soc_facpub
Bohez, K. (2020, 6 maart). Onze man draagt een dag een rok op de Meir: “Mijn ego laat een snik”. Geraadpleegd van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200306_04879120
Bradford, N. J. (2018). Creating gender: A thematic analysis of genderqueer narratives. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
Butler, J. (1990). Gender Trouble. Taylor & Francis. Geraadpleegd van https://books.google.be/books?id=2S0xAAAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
Calcutt, A., & Hammond, P. (2011). Journalism studies. A critical introduction. London: Routledge. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
çavaria. (2017). Vlaamse LGBT+ Schoolklimaat enquête ‘16 - ‘17. Geraadpleegd van https://www.cavaria.be/sites/default/files/2019-04/scholierenenquete_2017_nl.pdf
çavaria. (z.d.). Woordenlijst. Geraadpleegd van https://cavaria.be/woordenlijst.
De Ambrassade. (z.d.). Genderdiversiteit. Geraadpleegd van https://ambrassade.be/nl/toolbox-diversiteit/meer-weten-over/genderdiversiteit
De Coninck, J. (2019, 30 december). Twee jonge holebi’s aangevallen in Gent: “Ik wil niet dat iemand de kans krijgt om mijn identiteit in elkaar te slaan”. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/12/30/gent-aanval/
De Groof, M., & Vanthiegem, W. (2015). De impact van genderstereotypen op de identiteitsontwikkeling van jongeren. Geraadpleegd van https://www.procrustes.be/assets/117
De Moor, M. (2020, 16 juli). ‘Generatie woke’: wakker geschud door de smartphone. De Standaard. Geraadpleegd van https://www.standaard.be/cnt/dmf20200715_97625262?&articlehash=29C21055CFFFABEB27160FEC2A0C8262589D749E06B8043F6A51F56ECD78F8D482D9F98372C3FBD31E9B8F318F0E859A211E19BB2C64C1F793790B2A1875FC90
De Morgen (2020, juli 4). Nederland gaat geslacht niet meer op identiteitskaart vermelden. Geraadpleegd van https://www.demorgen.be/nieuws/nederland-gaat-geslacht-niet-meer-op-identiteitskaart-vermelden~b28925d3b/
De Spiegeleir, Y. (2019, 30 december). Jonge holebi’s in elkaar geslagen in Gent, politie zoekt daders van camerabeelden. hln.be. Geraadpleegd van https://www.hln.be/in-de-buurt/gent/jonge-holebi-s-in-elkaar-geslagen-in-gent-politie-zoekt-daders-via-camerabeelden%7Eac76733f/
De Standaard. (2019, 30 december). Slachtoffers mogelijke gaybashing Gent: “We willen dit niet stilzwijgen”. Geraadpleegd van https://www.standaard.be/cnt/dmf20191230_04786731
Decré, H. (2016, 28 oktober). 1 op de 4 holebi’s en transgenders ondernam al zelfmoordpoging. vrtnws.be. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2016/10/28/1_op_de_4_holebisentransgendersondernamalzelfmoordpoging-1-2805223/
Deelen, M. (2019, 11 december). Waarom genderneutrale paspoorten nog geen gelijke rechten garanderen. Geraadpleegd van https://www.vice.com/be/article/j5yyp3/genderneutraal-paspoort-aanvragen-non-binair-gelijke-rechten
Deferme, S. (2019, 2 december). Homofobie op Twitter: 17-jarige Boran uitgescholden en bedreigd omdat hij rokje draagt. Het Nieuwsblad. Geraadpleegd van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20191201_04746180
DePalma, R., & Atkinson, E. (2010). The nature of institutional heteronormativity in primary schools and practice-based responses. Teaching and Teachter Education, 26, 1669-1676. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2018-09/Masterproef_Thomas_Wyns.pdf
Derodel, D. (2020, 31 juli). Hoe witte suprematie de wereld in mannen en vrouwen verdeelde. OneWorld. Geraadpleegd van https://www.oneworld.nl/lezen/essay/hoe-witte-suprematie-de-wereld-in-mannen-en-vrouwen-verdeelde/
Dienst diversiteit en gelijke kansen. (2009).Gender in de Blender : educatief pakket over genderdiversiteit en transgender. Geraadpleegd van https://www.vlaanderen.be/publicaties/gender-in-de-blender-educatief-pakket-over-genderdiversiteit-en-transgender
Duits, L., & van der Sanden, G. (2018, 28 juli). “Coming-out duurt het hele leven”. Geraadpleegd van https://www.parool.nl/nieuws/coming-out-duurt-het-hele-leven~ba08aa4c/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.be%2F
Dujardin, J. (2019, 30 december). Bruce en Nick werden slachtoffer van gaybashing in Gent: “Mag iedereen hier nog zichzelf zijn?” Het Nieuwsblad. Geraadpleegd van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20191230_04786958
Dujardin, J. (2020, 12 mei). Onderzoek geseponeerd rond mogelijke gaybashing: daders spoorloos. Geraadpleegd van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200512_04955418
Duncan, R. D. (1999). Maltreatment by parents and peers: the relationship between child abuse, bully victimization, and psychological distress. Child Maltreatment, 4(1), 45-55. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2018-09/Masterproef_Thomas_Wyns.pdf
European Union Agency for Fundamental Rights. (2020). A long way to go for LGBTI equality. Geraadpleegd van https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2020-lgbti-equality-1_en.pdf
Fiers, D. (2016, 14 mei). Vlaanderen geeft voorbeeld met genderneutraal personeelsbeleid. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2016/05/14/vlaanderen_geeftvoorbeeldmetgenderneutraalpersoneelsbeleid-1-2655261/
FOD Justitie. (z.d.). Nieuwe regeling voor transgenders. Geraadpleegd van https://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/personen_en_gezinnen/transgenders
Franklin, K. (2000). Antigay behaviors among young adults: Prevelance, patterns and motivators in a noncriminal population. Journal of Interpersonal Violence. Geraadpleegd van https://www.steunpuntgelijkekansen.be/wp-content/uploads/De-context-van-homofoob-geweld-in-de-publieke-ruimte-Heleen-Huysentruyt-021014-bvl.pdf
Franssen, S., & Dhaese, L. (2020, 7 januari). Geslacht op het paspoort: M, V, X of beter helemaal niks?. Geraadpleegd van https://www.charliemag.be/lijf/paspoort/#0
Geerdink, G., & Arnhem, P. J. T. v. l. (2008). Onderzoeken vanuit een biografisch perspectief, gebruikmakend van de biografische methode. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
Gelijke kansen. (z.d.). Transgenders op het werk. wdf. http://transgenderinfo.be/wp-content/uploads/transgenders-op-het-werk-D…
Gender Spectrum. (z.d.). Understanding Gender. Geraadpleegd van https://genderspectrum.org/articles/understanding-gender
Goedgebeur, H., & Boutsen, B. (2019, 19 juni). Transgenderwet wordt deels vernietigd: naast M en V, binnenkort ook X op identiteitskaart? Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/06/19/transgenderwet-wordt-deels-vernietigd-naast-m-en-v-moet-ook-x/
Goldberg, A. E., & Kuvalanka, K. A. (2018). Navigating identity development and community belonging when “there are only two boxes to check”: An exploratory study of nonbinary trans college students. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
Haldeman, D. (2006). Queer eye on the straight guy:: A casebook of therapeutic change. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/221821563_Straight-Acting_Gays_The_Relationship_Between_Masculine_Consciousness_Anti-Effeminacy_and_Negative_Gay_Identity
Harry, J. (1983). Defeminization and adult psychological well-beingamong male homosexuals.Archives of Sexual Behavior. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/221821563_Straight-Acting_Gays_The_Relationship_Between_Masculine_Consciousness_Anti-Effeminacy_and_Negative_Gay_Identity
Heremans, T. (2019, 17 september). ‘Sam Smith, ga toch fietsen met je genderneutrale voornaamwoorden’. De Standaard. Geraadpleegd van https://www.standaard.be/cnt/dmf20190916_04612050?&articlehash=5716B268B72069BFD9700B2A36A7AA526143A6786F5C20B341335116AFC1DBC504543CB17DA272574D35F3486371BE8A5CD2E2C0B410588E21B59C8FFF0B154B
HLN. (2010, 1 december). Dewinter: “Beste preventie hiv is heteroseksualiteit promoten”. Geraadpleegd van https://m.hln.be/nina/fit-gezond/dewinter-beste-preventie-hiv-is-heteroseksualiteit-promoten%7Ea5f64df8/?fbclid=IwAR3qSOgwIoXudApPb3vvMHWlStWC6U3v-v-cOxaHHHRUXoHbUVxm498aP4U
HLN. (2019, 31 december). Slachtoffer gaybashing schrijft open brief. Geraadpleegd van https://www.hln.be/de-krant/slachtoffer-gaybashing-schrijft-open-brief%7Eafc9669f/
HLN. (2020, 28 februari). Theo Francken smalend over campagne Zalando die stereotypen wil doorbreken: “Lijkt me iets om terug te sturen”. Geraadpleegd van https://www.hln.be/nieuws/binnenland/theo-francken-smalend-over-campagne-zalando-die-stereotypen-wil-doorbreken-lijkt-me-iets-om-terug-te-sturen%7Ea2a5aac4/
Holebi Info. (2017, 4 april) Resultaten Belgisch onderzoek transgenders op de werkvloer. Geraadpleegd van http://www.holebi.info/phpnews/kortnews.php?action=fullnews&id=15917
Holmes, B. (2012). Gender : Antiquity and its Legacy. Oxford University Press. Geraadpleegd van https://www.bloomsbury.com/uk/gender-9781845119287/
Huyberechts, P. (2020, 17 augustus). Chatgroep met 600 leden roept op holebi’s ‘af te slachten’. De Standaard. Geraadpleegd van https://www.standaard.be/cnt/dmf20200816_97579351?&articlehash=ABF0D50AC6B8B2DEADE4C474435B497A16D6B15332E29745D19FE1D268981362D7C323B510D2BA7CB41C1E7ACC3627B3660E73F9788921534D674B20379F5279
Huysentruyt, H. (2014). De context van homfoob geweld in de publieke ruimte. Geraadpleegd van https://www.steunpuntgelijkekansen.be/wp-content/uploads/De-context-van-homofoob-geweld-in-de-publieke-ruimte-Heleen-Huysentruyt-021014-bvl.pdf
Intersekse Vlaanderen. (2020, 24 februari). 1 op 60 is geboren met een intersekse variatie... wie ken jij?. Geraadpleegd van https://www.interseksevlaanderen.be
Ivanel, L. (2016, 25 januari). The downside of living in a heteronormative society. Geraadpleegd van https://scotscoop.com/the-downside-of-living-in-a-heteronormative-society/
Joop. (2019, 6 juni). Onderzoek: Hoe media rechts-populisten groot maken. Geraadpleegd van https://joop.bnnvara.nl/nieuws/hoe-media-rechts-populisten-groot-maken
Junes, T. (2018, 27 augustus). Theo Francken over mannen met make-up of een handtas: “draait de wereld door?”. Geraadpleegd van https://www.beout.be/2018/08/26/theo-francken-over-mannen-met-make-up-of-een-handtas-draait-de-wereld-door/
Killermann, S. (2017). The Genderbread Person. Geraadpleegd van https://www.genderbread.org/wp-content/uploads/2017/02/Breaking-through-the-Binary-by-Sam-Killermann.pdf
Knorr, C. (2017, 29 juni). What media teach kids about gender can have lasting effects, report says. Geraadpleegd van https://edition.cnn.com/2017/06/29/health/gender-stereotypes-media-children-partner/index.html
Kosciw, J. G., Greytak, E. A., Palmer, N. A., & Boesen, M. J. (2016). The 2015 National school servey: the experiences of lesbian, gay, bisexual, and transgender youth in our nation’s schools. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2018-09/Masterproef_Thomas_Wyns.pdf
Kuper, L., Wright, L., & Mustanski, B. (2018). Gender identity development among transgender and gender nonconforming emerging adults: An intersectional approach. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
Legard, R., Keegan, J. & Ward. (2003). In-depth interviews. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/789/896/RUG01-002789896_2019_0001_AC.pdf
LoBue, V. (2016, 29 maart). When do children develop their gender identity?. Geraadpleegd van https://theconversation.com/when-do-children-develop-their-gender-identity 56480#:%7E:text=Developing%20gender%20identity,constitute%20a%20change%20in%20gender
Lumi. (z.d.). Seksuele oriëntatie. Geraadpleegd van https://www.lumi.be/info/romantische-seksuele-voorkeur/voorkeur/wat-seksuele-orientatie
Madonna. (2000). What It Feels Like for a Girl. Geraadpleegd van https://genius.com/Madonna-what-it-feels-like-for-a-girl-lyrics
Maerevoet, E. (2019, 12 juni). Vertrouwen van Vlaming in media blijft groot, maar ligt veel lager bij wie jonger is dan 35. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/06/11/vertrouwen-van-vlaming-in-media-blijft-groot-maar-ligt-veel-lag/
Magardie, K., & Messoudi, S. (2003, 1 januari). Een wereld van diversiteit, ook in de media? MO*. Geraadpleegd van https://www.mo.be/artikel/een-wereld-van-diversiteit-ook-de-media
Manning, P. (2001). News and News Sources. A Critical Introduction. Londen: Sage Publications Ltd. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Matthys, C. (2020, 12 mei). Onderzoek rond mogelijke gaybashing stopgezet: “We verwerken het beiden op onze eigen manier”. Geraadpleegd van https://www.hln.be/in-de-buurt/gent/onderzoek-rond-mogelijke-gaybashing-stopgezet-we-verwerken-het-beiden-op-onze-eigen-manier%7Eaab7fdbf/
McBee, T. P. (2018, 5 oktober). Amateur: How Do I Reconcile My Masculinity With The Toxicity of Men?. Geraadpleegd van https://www.them.us/story/amateur-masculinity
McInroy, L., & Craig, S. (2015). Transgender Representation in Offline and Online Media: LGBTQ Youth Perspectives. Researchgate. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/276119223_Transgender_Representation_in_Offline_and_Online_Media_LGBTQ_Youth_Perspectives
McLean, N. (2018, 24 juni). The trouble with making LGBTIAQ people live on heterosexuals’ terms. The Conversation. Geraadpleegd van https://theconversation.com/the-trouble-with-making-lgbtiaq-people-live-on-heterosexuals-terms-98392
Mencher, M. (2000). News reporting and writing. Boston: McGraw-Hill. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Meyer, E. J. (2010). Understanding the impacts of the school enviroment, Gender and Sexual Diversity in Schools (pp. 101-119). New York: Springer. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2018-09/Masterproef_Thomas_Wyns.pdf
Money, J. (1955). Hermaphroditism: Psychology & Case Management. Canadian Psychiatric Association Journal. p. 131–133. Geraadpleegd van https://doi.org/10.1177/070674376000500214
Motmans, J., Wyverkens, E., & Defreyne, J. (2018). Leven als transgender persoon in België, tien jaar later. Geraadpleegd van https://igvm-iefh.belgium.be/sites/default/files/118_- _leven_als_transgender_persoon_in_belgie.pdf
Napoli, P.M. (1999). Deconstructing the diversity principle. Journal of Communication. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Newman, T. (2018, 7 februari). Sex and gender: What is the difference?. Geraadpleegd van https://www.medicalnewstoday.com/articles/232363#sex-differences
Nguyen, T. (2020, 12 augustus). How social justice slideshows made by activists took over Instagram. Geraadpleegd van https://www.vox.com/the-goods/21359098/social-justice-slideshows-instagram-activism?fbclid=IwAR3FFLxxJcc9QDJHK0p69nb9YmX7qiifz5bOHZybi3hrKzPTOvbKPhb5jM4
Non Binary Wiki. (2020, z.d.-a). Gender-variant identities worldwide. Geraadpleegd van https://nonbinary.miraheze.org/wiki/Gender-variant_identities_worldwide#Hijra
Non Binary Wiki. (2020, z.d.-b). Two-Spirit. Geraadpleegd van https://nonbinary.wiki/wiki/Two-spirit
Olsen, J. E., & Martins, L. L. (2016). Racioethnicity, community makeup, and potential employees’ reactions to organizational diversity management approaches. Geraadpleegd van
https://www.researchgate.net/publication/336957039_The_Antecedents_and_Outcomes_of_Heteronormativity_in_Organizations
Opie, D. (2019, 18 april). Why Netflix is leading the way when it comes to LGBTQ+ representation on TV. Geraadpleegd van https://www.digitalspy.com/tv/ustv/a27194507/netflix-lgbtq-shows/
Oxford Reference. (2009). Gender stereotypes. Geraadpleegd van https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199533008.001.0001/acref-9780199533008-e-906
Parrott, D. J. (2008). A theoretical framework for antigay aggression: Review of established and hypothesized effects within the context of the general aggression model. Geraadpleegd van https://www.steunpuntgelijkekansen.be/wp-content/uploads/De-context-van-homofoob-geweld-in-de-publieke-ruimte-Heleen-Huysentruyt-021014-bvl.pdf
Payne, E., & Smith, M. (2013). LGBTQ kids, school safety, and missing the big picture: How the dominant bullying discourse prevents school profesionals from thinking about systemic marginalization or…why we need to rethink LGBT bullying. A journal in GLBTQ Worldmaking, 1, 1-36. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/sites/default/files/thesis/2018-09/Masterproef_Thomas_Wyns.pdf
Peters, L. (2016, 16 juni). Geen man of vrouw? Dan ben je voortaan een ‘hen’. De Correspondent. Geraadpleegd van https://decorrespondent.nl/4748/geen-man-of-vrouw-dan-ben-je-voortaan-een-hen/1050864703020-d399a42e
Peters, L. (2018, 8 juni). Gender is een westerse uitvinding. Geraadpleegd van https://www.oneworld.nl/lezen/seks-gender/gender-is-een-westerse-uitvinding/
Retta, M. (2019, 19 september). Wat is het verschil tussen non-binair, genderqueer en gender non-conform?. Geraadpleegd van https://www.vice.com/be/article/wjwx8m/wat-is-het-verschil-tussen-non-binair-genderqueer-en-gender-non-conform
Rice, C. (2006, October 10). The myth of ‘straight-acting. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/221821563_Straight-Acting_Gays_The_Relationship_Between_Masculine_Consciousness_Anti-Effeminacy_and_Negative_Gay_Identity
RoSa vzw. (2020, 22 juni). Gender. Geraadpleegd van https://rosavzw.be/nl/themas/gender
Ruble, D. (2017, 19 juli). The Role of Gender Constancy in Early Gender Development. Geraadpleegd van https://srcd.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-8624.2007.01056.x
Samyn, C. (2016). Het belang van de media als informatie en representatiebron voor transgender personen. Vrije Universiteit Brussel. Geraadpleegd van https://www.vlaamseregulatormedia.be/sites/default/files/masterproef_samyn_cato.pdf
Sanchez, F. J., & Villain, E. (2012, 10 februari). ‘Straight-Acting Gays’’: The Relationship Between MasculineConsciousness, Anti-Effeminacy, and Negative Gay Identity. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/221821563_Straight-Acting_Gays_The_Relationship_Between_Masculine_Consciousness_Anti-Effeminacy_and_Negative_Gay_Identity
Sanders, K. (2006). Ethics and journalism. London: Sage. Scheufele, D.A. (1999). Framing as a theory of media effects. Journal of Communication. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Schwartzberg,S.,& Rosenberg,L.G.(1998). Being gay and being male:Psychotherapy with gay and bisexual men. Geraadpleegd van https://www.researchgate.net/publication/221821563_Straight-Acting_Gays_The_Relationship_Between_Masculine_Consciousness_Anti-Effeminacy_and_Negative_Gay_Identity
Seks In De Praktijk. (z.d.). Seksuele oriëntatie. Geraadpleegd van https://www.seksindepraktijk.nl/themas/seksuele-en-genderdiversiteit/seksuele-ori%C3%ABntatie#:~:text=Seksuele%20ori%C3%ABntatie%20gaat%20over%20de,%2C%20homoseksueel%2C%20lesbisch%20of%20biseksueel.
Silverstone, R. (2008). Media and Morality: On the Rise of the Mediapolis. Cambridge: Polity. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Somers, S. (2018, 6 januari). “Hen” gaat naar de winkel, maar niet in Vlaanderen. De Morgen. Geraadpleegd van https://www.demorgen.be/nieuws/hen-gaat-naar-de-winkel-maar-niet-in-vlaanderen~bc024afb/
Taels, S. (2018, 30 augustus). “Iedereen heeft vrouwelijke en mannelijke kantjes, ook Theo Francken”. Knack. Geraadpleegd van https://www.knack.be/nieuws/belgie/iedereen-heeft-vrouwelijke-en-mannelijke-kantjes-ook-theo-francken/article-opinion-1191011.html?cookie_check=1597906914
Tittsworth, J., & Hill, M. (z.d.). Gender umbrella [Foto]. Geraadpleegd van https://queer-pack.com/2017/03/31/transgender-day-visibility-celebrating-diversity-trans-identities/umbrella/
Trans Media Watch. (2020, april). How Transgender People Experience the Media. Geraadpleegd van http://www.transmediawatch.org/Documents/How%20Transgender%20People%20Experience%20the%20Media.pdf
Transgender Infopunt (z.d.-a). Genderontwikkeling. Geraadpleegd van http://transgenderinfo.be/m/identiteit/genderontwikkeling/
Transgender Infopunt (z.d.-b). trans man/vrouw. Geraadpleegd van http://transgenderinfo.be/m/identiteit/variaties/transmanvrouw
Transgender Infopunt (z.d-.c.). Non-binair. Geraadpleegd van https://transgenderinfo.be/m/identiteit/variaties/non-binair/
Transgender Infopunt. (z.d.-d). cross dressing. Geraadpleegd van http://transgenderinfo.be/m/identiteit/variaties/cross-dressing /
Transgender Infopunt. (z.d.-e). Genderidentiteit. Geraadpleegd van https://transgenderinfo.be/m/identiteit/concepten/genderidentiteit/
Transgender Infopunt. (z.d.-f). Schrijftips. Geraadpleegd van https://transgenderinfo.be/f/pers/schrijftips/
Transgender Netwerk Nederland. (2016, 9 mei). Verkiezing van het non-binaire voornaamwoord. Geraadpleegd van https://www.transgendernetwerk.nl/verkiezing-non-binaire-voornaamwoord/
Twitter. (2019, 29 januari). Van Langhenhove tweet dat van geslacht veranderen nooit normaal zal zijn. Geraadpleegd van https://twitter.com/pjdesmedt/status/959402247552749573
Van Caenegem E., Wierckx K., Elaut E., Buysse A., Dewaele A., Van Nieuwerburgh F., De Cuypere G. & T’Sjoen G. (2015). Prevalence of Gender Nonconformity in Flanders, Belgium. Geraadpleegd van https://biblio.ugent.be/publication/5753078/file/6834516.pdf
van den Born, T. (2019, 14 juni). Duitse wet over derde gender is ‘gemiste kans’. Geraadpleegd van https://www.transgenderinfo.nl/duitse-wet-over-derde-gender-is-gemiste-kans/
van der Toorn, J. (2018, 11 mei). Heteronormativiteit belemmert inclusie lhbt’s op het werk. Geraadpleegd van https://www.socialevraagstukken.nl/heteronormativiteit-belemmert-inclusie-lhbts-op-het-werk/
Van Hove, H. (2019, 30 september). Transgender personen in België die een wijziging van de officiële geslachtsvermelding aanvragen. Geraadpleegd van https://igvm-iefh.belgium.be/sites/default/files/cijfers_transgenders_rr_2019.pdf
Van Laeken, F. (2019, 25 april). Journalisten moeten hun vak weer opeisen. Apache. Geraadpleegd van https://www.apache.be/gastbijdragen/2019/04/25/journalisten-moeten-hun-vak-weer-opeisen/
Van Turnhout, D. (2018, 7 februari). Ik ben een man en ben daar fier op! Mag het? vrtnws.be. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/02/07/opinie-david-van-turnhout-bo-/
Vandenberghe, H., d’Haenens, L., & Van Gorp, B. (2014). Genderdiversiteit in de Vlaamse nieuwsmedia Algemene trends en een case. KULeuven. Geraadpleegd van https://www.steunpuntmedia.be/wp-content/uploads/2014/09/Genderdiversiteit-in-de-Vlaamse-nieuwsmedia1.pdf
Vanlee, F. (2019, 3 juli). Holebi- en trans representatie op de Vlaamse televisie: Eigenlijk doen we het zo slecht nog niet!. Geraadpleegd van https://zizomag.be/longreads/holebi-en-trans-representatie-op-de-vlaamse-televisie-eigenlijk-doen-we-het-zo-slecht-nog-niet
Vanmeldert, D. (2020, 14 mei). 2 op de 3 Belgische holebi’s durven niet hand in hand over straat: “Als je niet LGBTI bent, sta je daar niet bij stil”. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/14/belgie-opnieuw-op-tweede-plaats-rainbow-europe-index/
Vergotte, J. (2017). De representatie van mannen en vrouwen in alternatieve media: een kwanitatieve inhoudsanalyse naar de representatie van mannen en vrouwen in Vice. KULeuven. Geraadpleegd van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/352/626/RUG01-002352626_2017_0001_AC.pdf
VRT NWS (2018, 10 januari). çavaria naar Grondwettelijk Hof over nieuwe transgenderwet: “Discriminerend”. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/01/10/cavaria-naar-grondwettelijk-hof-over-nieuwe-transgenderwet/
Warner, M. (1991). Fear of a Queer Planet. Geraadpleegd van https://sgrattan361.qwriting.qc.cuny.edu/files/2010/09/warnerfearofaqueer.pdf
Williams, W. (2017, 20 september). The “two-spirit” people of indigenous North Americans. the Guardian. Geraadpleegd van https://www.theguardian.com/music/2010/oct/11/two-spirit-people-north-america
World Health Organization. (2019, 27 september). Suicide across the world. Geraadpleegd van https://www.who.int/mental_health/prevention/suicide/suicideprevent/en/
Wyverkens, E. (2018). Over genderstereotypen en studiekeuzes - Een pilootonderzoek naar het effect van een sensibiliseringstool. Geraadpleegd van https://www.scriptieprijs.be/scriptie/2018/over-genderstereotypen-en-studiekeuzes-een-pilootonderzoek-naar-het-effect-van-een
ZIZO. (2019, 24 oktober). Meer inclusie door de juiste voornaamwoorden. Geraadpleegd van https://zizomag.be/opiniestukken/meer-inclusie-door-de-juiste-voornaamwoorden
ZIZO. (2020, 5 maart). Çavaria eist excuses: “Franckens woorden wakkeren holebifobie en transfobie aan”. Geraadpleegd van https://zizomag.be/binnenland/cavaria-eist-excuses-franckens-woorden-wakkeren-holebifobie-en-transfobie-aan