Vlaams onderwijs keert terug naar de natuur
Outdoor Education is een overkoepelende term voor onderwijs dat lesgeven in een klaslokaal vervangt met lesgeven in de buitenlucht. Deze onderwijsvorm wordt veelvuldig in het buitenland toegepast en blijkt vele voordelen te hebben op het klassieke onderwijs. Is het mogelijk om deze onderwijsvorm toe te passen in het Vlaamse Onderwijs en hoe ziet dit er in praktijk uit?
Outdoor Education?
Het mooie aan Outdoor Education is de vrijheid die dat deze onderwijsvorm met zich meebrengt. Deze ruimte voor eigen interpretatie zorgt ervoor dat de toepassing van Outdoor Education en het doel ervan verschilt van cultuur tot cultuur. In sommige culturen wordt Outdoor Education grotendeels gebruikt om de leerlingen meer te laten bewegen terwijl andere culturen Outdoor Education gebruiken om het belang van het behoud van de natuur bij te brengen aan de jeugd. Ondanks dat het gebruik van deze onderwijsvorm veel kan verschillen, zijn er enkele factoren waaraan voldaan moet worden. Zo draait Outdoor Education rond activiteiten in de buitenlucht en studie over de omgeving. Een ander hoofddoel van Outdoor Education is de aandacht voor de sociale en emotionele ontwikkeling van de leerlingen.
Zweeds Avontuur
In 2019 kreeg ik de kans om op Erasmus te gaan in Zweden. Hier kon ik deelnemen aan Outdoor Education als student in het hoger onderwijs. Dit was de ultieme kans om te leren over Outdoor Education en deze onderwijsvorm te ervaren. Outdoor Education draait in Zweden rond natuurbehoud en duurzaamheid. Zweden hebben al eeuwen een speciale band met de natuur en deze is de dag van vandaag nog terug te vinden in vele aspecten van de Zweedse cultuur. Het is dan ook niet meer dan normaal dat de Zweden Outdoor Education gebruikt om deze speciale band over te brengen naar hun kinderen zodat zij in hun latere leven deze waarden zullen hooghouden.
Outdoor Education in Vlaanderen
Terug in België vroeg ik mij af of het mogelijk is om Outdoor Education toe te passen in Vlaanderen. Natuurlijk is het niet mogelijk om exact hetzelfde te doen zoals in Zweden en dit is ook niet nodig. Wel is het mogelijk om bepaalde aspecten van Outdoor Education toe te passen in ons huidige onderwijs. Wetende dat het Vlaamse Onderwijs al enkele jaren aan kwaliteit inboet, kan het geen kwaad om te kijken naar andere landen en culturen om te zien hoe zij hun onderwijs aanpakken. Met deze mindset en inspiratie halende uit mijn Zweeds avontuur ontwierp ik een excursie gebaseerd op Outdoor Education aangepast aan het Vlaamse onderwijs.
Het doel van de excursie is om leerkrachten inspiratie bij te brengen over nieuwe manieren van onderwijs. De wereld is aan het veranderen en wij moeten mee veranderen. Het idee van een duurzame samenleving verandert van een utopie naar een noodzaak. Daarom is het belangrijk om jongeren, de volwassenen van de toekomst, het belang van de natuur bij te brengen. Het gebruik van Outdoor Education kan helpen bij het behalen van dit doel. Verder biedt deze onderwijsvorm nog vele andere voordelen op onderwijsniveau. Daarom kan het toepassen van Outdoor Education niet alleen een voordeel zijn voor het huidige Vlaamse onderwijs maar ook een redmiddel voor onze planeet.
Bibliografie
AIR. (2015). Effects of Outdoor Education Programs for Children in California. Geraadpleegd op 30 November 2019 via https://www.air.org/sites/default/files/downloads/report/Outdoorschoolr…
Aronsson, P., & Gradén, L. (2016) Performing Nordic Heritage. Abingdon: Routledge
Association for Environmental and Outdoor Education (2013). The History of Outdoor Education. Geraadpleegd op 10 oktober 2019 via https://aeoe.org/_uls/resources/The_History_of_Outdoor_Education.pdf
Boogaerts, W. (2016). Niemand in Vlaanderen heeft exacte cijfers over hoeveel bos er verdwijnt [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.mo.be/nieuws /niemand-vlaanderen-idee-bos
Breyer, M. (2017). Allemansrätten, the Swedish right to roam the countryside, is guaranteed by the constitution [Website]. Geraadpleegd op 1 december via https://www.treehugger.com/culture/allemansratten-swedish-right-roam.ht…
Cilingir, F. (2016). Outdoor Education Perspectives: International Insights within the Field. Geraadpleegd op 28 september 2019 via http://liu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1249200/FULLTEXT02.pdf
Cools, D. & Van Helleputte, G. (s.a.). Outdoor Learning: The Belgian point of view [PowerPointpresentatie]. Geraadpleegd op 14 December 2019 via https://www.plymouth.ac.uk/uploads/production/document/path/8/8444/Outd…
Coyle, K. (2010). Back to school: Back outside. Geraadpleegd op 11 oktober 2019 van https://www.nwf.org/~/media/PDFs/Be%20Out%20There/Back%20to%20School%20…
De Mets, J. (2019). Klassen zonder muren: Een praktijkboek over buitenles. Geraadpleegd op 7 december 2019 via file:///C:/Users/Christof/Downloads/brochure%20buitenlesdag.pdf
Debergop.be. (2015). Buitenschool, de Bergop! [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via http://www.debergop.be/wp-content/uploads/2015/04/ontwerptekstvisieteks…
Eekhout Academy. (s.a.). Science, Technology, Engineering, Art and Mathematics – STE(A)M [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via http://www.erasmusplus-ist.eu/science-technology-engineering-and-mathem…
Eggers, S. & Low, M. (2014). Differential demographic responses of sympatric Parids to vegetation management in boreal forest. Forest Ecology and Management [Wetenschappelijk onderzoek]. Uppsala: Swedish University of Agricultural Sciences, Department of Ecology
Europa.eu (2019). Organisatie van het onderwijssysteem en zijn structuur [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/organisat…
Fägerstam, E. (2012). Perspectives on outdoor teaching and learning [Eindwerk]. Linköping: Linköping University, Department of Behavioural Sciences and Learning
Forestry Education Program (s.a.). Outdoor Education- Research Summary. Geraadpleegd op 11 oktober 2019 via https://www.uwsp.edu/cnr-ap/leaf/SiteAssets/Pages/School-Forest Research/Outdoor%20Education% 20Research.pdf
Getler, H. (1999). Friluftsliv: The Scandinavian Philosophy of Outdoor Life [Website]. Geraadpleegd op 1 december 2019 via file:///C:/Users/Christof/Downloads/Friluftsliv_The_Scandinavian_Philosophy_of_Outdoor.pdf
Grovers, N. (2018). Natuur gebaseerd onderwijs in Vlaanderen. Wenselijk? Haalbaar?. Geraadpleegd op 7 december 2019 via http://doks.pxl.be/doks/do/files/FiSe8ab2a8216440ce9401644127e8ed24c9/B…
House Tutor. (2018). Advantages & disadvantages of outdoor science study [Website]. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://housetutorsg.wordpress.com/2018/04/23/advantages-disadvantages-…
Huyghe, B. (2015-2016). Hoe lerarenopleiders van STEM-richtingen hun studenten een onderzoekende houding bijbrengen [Eindwerk]. Antwerpen: Universiteit Antwerpen Master in de Opleidings- en Onderwijswetenschappen.
Kahraman, C. (s.a.). The Swedisch school system. [PowerPointpresentatie]. Geraadpleegd op 18 December 2019 via https://www.slideserve.com/cahil/the-swedish-school-system
Kuijken, E. ,Tack, J., & De Bruyn, L. (s.a.). State of Nature in Flanders. Geraadpleegd op 6 December 2019 via file:///C:/Users/Christof/Downloads/14021306B%20(1).pdf
Kyriakoula, M. (2006). An examination of Swedish and Cypriot “teachers” opinions towards outdoor education in primary school [Eindwerk]. Linköping: Linköping University, Master in Outdoor Environmental Education and Outdoor Life.
LNE.be (s.a.). MOS: duurzame scholen, straffe scholen [Website]. Geraadpleegd op 18 december 2019 via: https://www.lne.be/mos-duurzame-scholen-straffe-scholen
LOtC. (2019). Personal & social development [Website]. Geraadpleegd op 29 november 2019 via https://www.lotc.org.uk/why/personal-and-social-development/
Lynch, P. (1999). A History of outdoor Education in New Zealand Schools to 1989 [Eindwerk]. Canterbury: University of Canterbury, Doctor of Philosophy.
Manni, A., Ottander, C., Sporre, K., & Parchmann, I. (2013). Perceived learning experiences regarding Education for sustainable development -within Swedish outdoor education traditions. Geraadpleegd op 6 december 2019 via file:///C:/Users/Christof/Downloads/Perceived_learning_experiences_regarding_Education.pdf
Maslen, A. (2011). Lyme Bay canoe tragedy ‘will be repeated’ if law changes warn campaigners [Website]. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://www.bridportnews.co.uk/news/9326334.lyme-bay-canoe-tragedy-will…
McGurk, L. (2015). In Sweden, teaching outside is in [Website]. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://www.childrenandnature.org/2015/10/23/in-sweden-teaching-outside…
Ministry of Education and Research. (2016). OECD review of policies to improve the effectiveness of resource use in schools (school resources review). Geraadpleegd op 2 december 2019 via http://www. oecd.org/education/school/ CBR_OECD_SRR_SE-FINAL.pdf
Moorkens, J. (2016-2017). Outdoor education Een Noorse utopie of toekomstmuziek voor het onderwijs in Vlaanderen? [Eindwerk]. Antwerpen: Karel de Grote Hogeschool, Professionele Bachelor Lager Onderwijs
Nynäshamns Naturskola. (s.a.). Nature – the Best Classroom in the World [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via http://www.nynashamnsnaturskola.se/index_En.php?page=About%20Nature%20s…
Nys, A. (2014a). Natuurpunt ondervraagt 15.000 Vlamingen over de natuur [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.natuurpunt.be/nieuws /natuurpunt-ondervraagt-15000-vlamingen-over-de-natuur-20140922
Nys, A. (2014b). Vlaming heft nauwelijks toegang tot natuur op wandelafstand [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.natuurpunt.be/nieuws/vlaming-heeft-nauwelijks-toegang-tot-n…
Öhman, J. (2011). New Swedish environmental and sustainability education research. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.oru.se/globalassets /oru-sv/forskning/forskningsmiljoer/hs/humus/utbildning-och-demokrati/2011/ nr1/johan-ohman---new-swedish-environmental-and-sustainability-education-research.pdf
Onderwijs.Vlaanderen.be. (2017). Structuur en organisatie van het onderwijssysteem [Website]. Geraadpleegd op 18 december 2019 via http://data-onderwijs.vlaanderen.be/documenten/bestand.ashx?nr=11140
Onderwijs.Vlaanderen.be. (s.a. a). Departement van Onderwijs [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://onderwijs.vlaanderen.be/departement-onderwijs-en-vorming
Onderwijs.Vlaanderen.be. (s.a. b). Het voltijds secundair onderwijs [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/het-voltijds-gewoon-secundair-onderw…
Onderwijs.Vlaanderen.be. (s.a. c). Kleuteronderwijs [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/kleuteronderwijs
Onderwijskiezer.be. (2019). 1ste leerjaar B – Eerste graad [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://www.onderwijskiezer.be/v2/secundair/sec_ detail.php?detail=3
Pallandt, C. (2013). Leven als een Bourgondiër [Website]. Geraadpleegd op 6 December via https://blog.eet.nu/leven-als-een-bourgondier
Phyllis, F. (1986). Outdoor Education: Definition and Philosophy. Geraadpleegd op 11 oktober 2019 via https://www.ericdigests.org/pre-923/outdoor.htm
Rydin, H., Snoeijs, P., & Diekmann, M. (1999). Swedish plant geography. Uppsala: OPULUS PRESS AB.
Sandoiu, A. (2017). Teens get as much physical activity as 60-years- olds, study shows. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://www.medicalnewstoday.com/articles/317975.php#1
Sanza. (2015). What are the advantages and disadvantages of teaching outside? [Website]. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://www.sanzateaching.com/blogs/sanza_teaching_news/advantages-disa…
Saveparadiseforests.eu. (s.a.). Primary Forest in Europe [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.saveparadiseforests.eu/en/primary-forest-in-europe/
SEPA. (2019). This is the Right of Public Access [Website]. Geraadpleegd op 1 december 2019 via http://www.swedishepa.se/Environmental-objectives-and-cooperation/Swedi…
Simply Learning Tuition. (s.a.). Everything you need to know about the Swedish education system [Website]. Geraadpleegd op 2 december 2019 via https://www.simplylearningtuition.co.uk/advice-for-parents/everything-y…
Skolverket. (2018). Curriculum for the compulsory school, preschool class and school-age educare. Geraadpleegd op 2 december 2019 via https://www.skolverket.se/download/18.6bfaca41169863e6a65d4df/155396806…
Studyinflanders.be. (s.a.). About Flanders [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via http://www.studyinflanders.be/en/about-flanders/
Sweden.se. (2019). Education in Sweden [Website]. Geraadpleegd op 2 december 2019 via https://sweden.se/society/education-in-sweden/
van der Woud, L., & Hootsen, M. (2017) Onderzoek gebruik sociale media en omgang met smartphones in het voortgezet onderwijs. Geraadpleegd op 11 oktober 2019 van https://www.duo-onderwijsonderzoek.nl/wp-content/uploads/2017/12/Rappor…
Vanherpe, I. (2015). De wouden van Vlaanderen [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via https://www.dekroniekenvandewesthoek.be/de-wouden-van-vlaanderen/
Vlaanderen.be. (2015). Naar de lagere school [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via https://www.vlaanderen.be/naar-de-lagere-school
Vlaanderen.be. (2018). Structuur en organisatie van het onderwijssysteem [Website]. Geraadpleegd op 7 december 2019 via file:///C:/Users/Christof/Downloads/11865.pdf
Wells, N., & Evans, G. (2003). Nearby nature: A buffer of Life Stress Among Rural Children. Geraadpleegd op 30 november 2019 via https://pdfs.semanticscholar.org/f1b3/b8b51f9b11295debee2b9b4956e24422e…
Workinflanders.be. (2019). Facts on Flanders & Belgium [Website]. Geraadpleegd op 6 december 2019 via http://www.workinflanders.be/nl/node/3
