Aanvangsbegeleiding voor beginnende leraren als een recht en plicht: een mixed-method onderzoek.
De eerste jaren in het lerarenberoep
Ieder van ons was ooit een starter. Starten houdt immers het aanbreken van een nieuwe periode in; het zich begeven op nieuw terrein. Het is een periode waarin het teren op reeds verworven competenties en talenten van groot belang is, maar ook is het een stadium waarin uitdaging en groeipotentieel centraal staan. In het onderwijs is de startperiode van leraren een van de meest besproken en onderzochte periodes in de onderwijsloopbaan. Beginnende leraren zijn namelijk een bijzondere groep binnen het lerarenkorps en ze worstelen met specifieke uitdagingen, zoals bijvoorbeeld discipline handhaven in de klas of het deel worden van een schoolteam. In Vlaanderen zien we overigens dat het lerarenberoep gekenmerkt wordt door hoge uitvalcijfers.
Rekening houdend met de vele uitdagingen waarmee beginnende leraren gedurende de eerste jaren in het beroep – ook wel inductieperiode genoemd – worden geconfronteerd, zijn deze hoge uitvalcijfers niet onbegrijpelijk. In de inductieperiode wordt zelfs gesproken over het ervaren van een praktijkshock, waarbij beginnende leraren overweldigd zijn door de realiteit van het school- en klasgebeuren. De eerste jaren in het beroep vormen een intensieve en complexe periode die bepalend is voor het verdere verloop van een onderwijscarrière. De uitdaging bestaat er dus vooral in strategieën te ontwikkelen om vroegtijdige uitval tegen te gaan. Beginnende leraren hebben namelijk nood aan een kwaliteitsvolle ondersteuning en begeleiding, ook wel omschreven als inductieprogramma’s of aanvangsbegeleiding.
Aanvangsbegeleiding als een recht en plicht
De toenemende aandacht voor aanvangsbegeleiding wordt ook weerspiegeld in de Vlaamse politieke beleidsvoering die sinds kort enkele nieuwe maatregelen omtrent deze problematiek kent. Met de komst van de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst (CAO XI) wil de Vlaamse overheid aanvangsbegeleiding structureel verankeren in het onderwijslandschap en een antwoord bieden op de specifieke uitdagingen waarmee beginnende leraren geconfronteerd worden. Sinds 1 september 2019 is aanvangsbegeleiding een recht en een plicht voor elke beginnende leraar en ontvangen scholen bijkomende middelen om aanvangsbegeleiding te implementeren in hun professionaliseringsbeleid.
Deze studie gaat na (1) hoe deze extra middelen vrijgemaakt voor aanvangsbegeleiding worden ingezet in het lager onderwijs, (2) of de verkregen aanvangsbegeleiding verschilt naargelang het type van aanstelling en (3) welke percepties diverse onderwijsactoren hierover hebben. Meer bepaald gaven eerst 136 beginnende leraren aan welke vormen van aanvangsbegeleiding ze in het schooljaar 2019-2020 hebben gekregen en hoe ze dit ervoeren. Vervolgens werden drie focusgroepen opgezet die bestonden uit aanvangsbegeleiders, onderzoekers, pedagogische begeleiders, onderwijsinspecteurs en medewerkers van het Departement Onderwijs en Vorming.
Aanvangsbegeleiding in de praktijk
Concreet gaven de beginnende leraren aan dat aanvangsbegeleiding veelal gericht is op het onthaal en op de ondersteuning in het persoonlijk functioneren. Aanvangsbegeleiding waar collega’s betrokken worden en die het functioneren van de leraar in de klas centraal stelt, is het minst aanwezig. Diverse onderwijsactoren benadrukken hierbij dat scholen ook op dit laatste aspect dienen in te zetten in hun aanvangsbegeleidingsprogramma. De ondersteuning van collega’s, naast de mentor, zal daarbij uitermate zinvol zijn.
Verder valt op te merken dat mentorschap de meest populaire vorm van (formele) aanvangsbegeleiding blijkt te zijn. Ondanks de afschaffing van de mentoruren van enige tijd geleden, lijken de meeste scholen toch terug te grijpen naar deze vorm. Echter geven de beginnende leraren aan dat de kwaliteit van de ondersteuning van mentoren sterk varieert. Mede daarom pleiten diverse onderwijsactoren voor een verplichte opleiding voor mentoren en aanvangsbegeleiders. Daarnaast geven zij ook aan dat ‘aanvangsbegeleiding op maat’ de norm moet zijn. Aanvangsbegeleiding mag namelijk geen one-size-fits-all methodiek inhouden, maar moet juist inspelen op de diverse noden van beginnende leraren. Door bijvoorbeeld de aanvangsbegeleidingsuren te clusteren op het niveau van de scholengemeenschap, kan volgens hen tot een meer pragmatische invulling van aanvangsbegeleiding worden gekomen.
Wat het type van aanstelling betreft, zijn er geen significante verschillen waargenomen, uitgezonderd voor leraren die voltijds zijn tewerkgesteld. Zij kunnen namelijk vaker beroep doen op een mentor in vergelijking met leraren die deeltijds zijn aangesteld.
Ten slotte wijzen diverse onderwijsactoren op het feit dat aanvangsbegeleiding een recht en een plicht inhoudt. Meer bepaald hebben beginnende leraren recht om kwaliteitsvolle aanvangsbegeleiding te krijgen, maar hebben zij ook de plicht om een actieve rol te vervullen in de vraag naar steun en begeleiding. Het is met andere woorden een wederzijds engagement dat de school en de beginnende leraar samen aangaan. Door de recente beleidsaandacht voor aanvangsbegeleiding merken de participanten uit de focusgroepen én de beginnende leraren zelf op dat steeds vaker dat wederzijds engagement wordt aangegaan. Dit heeft als gevolg dat steeds meer leraren in de eerste jaren van hun onderwijsloopbaan de nodige steun en begeleiding krijgen, wat – hopelijk – uiteindelijk resulteert in een stagnatie of zelfs een daling van de uitstroomcijfers van beginnende leraren.
Bibliografie
Abbott, A. 1988. The system of professions: an essay on the division of expert labor. Chicago/London: The University of Chicago Press.
Atteberry, A., Loeb, S., & Wyckoff, J. (2013). Do first impressions matter? Improvement in early career teacher effectiveness(CEPWC Working Paper Series No. 11). NBER Working Paper Series. Virginia. Geraadpleegd via http://www.nber.org/papers/w19096
Baarda, D., de Goede, M., & Teunissen, J. (2005). Basisboek voor kwalitatief onderzoek. Groningen- Houten, Nederland: Noordhoff Uitgevers.
Baker-Doyle, K. J. (2012). First-year teachers’ support networks: Intentional professional networks and diverse professional allies. The New Educator, 8(1), 65–85. doi: 10.1080/1547688X.2012.641870
Ballet, K., Colpin, H., März, V., Baeyens, C., De Greve, H., & Vanassche, E. (2011). Evaluatie van het professionaliseringsbeleid van basis- en secundaire scholen. Samenvatting over mentoring. Rapport OBPWO 07.01. Leuven: K.U. Leuven, Centrum voor Onderwijsbeleid en –vernieuwing.
Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world’s best-performing schools come out on top. London: McKinsey.
Beijaard, D. (2009). Leraar worden en leraar blijven : over de rol van identiteit in professioneel leren van beginnende docenten.Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven.
Beleidsgroep aanvangsbegeleiding (2014). Resultaten van de beleidsgroep aanvangsbegeleiding. Brussel: Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Berry, J. R. (2009). The novice teacher’s experience in sense-making and socialization in urban secondary schools (Unpublished doctoral dissertation). Texas A&M University, Texas.
Bickmore, D., & Bickmore, S. (2010). A multifaceted approach to teacher induction. Teaching and Teacher Education, 26(4), 1006–1014. doi: 10.1016/j.tate.2009.10.043
Boeije, H., ’t Hart, H., & Hox, J. (2009). Onderzoeksmethoden. Amsterdam, Nederland: Boom Lemma Uitgevers.
Bordens, K.S., Abbott, B.B. (2014). Research design and methods. A process approach. New York: McGraw-Hill Education.
Bracke, G., De Lathouwer, B., Michels, S., & Permentier, L. (2019). PWO-Startkracht! Geraadpleegd via https://sites.arteveldehogeschool.be/startkracht/
Broughman, S. P., & Rollefson, M. R. (2000). Teacher supply in the United States: Sources of newly hired teachers in the public and private schools, 1987-88 to 1993-94. Washington, DC: National Center for Education Statistics, U.S. Department of Education.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. doi: 10.1191/1478088706qp063oa
Brown, T. A. (2015). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research (Second Edition). New York: Guilford Press.
Callaert, H. (z.j.). Steekproefmethoden [Cursus]. Geraadpleegd op http://www.uhasselt.be/documents/uhasselt@school/lesmateriaal/statistie… kproefmethoden_04.pdf
Cautreels, P. (2008). Met beginnende leraren op weg naar professionaliteit. Studie- en werkboek voor mentoren en schoolteams.Mechelen: Plantyn.
Cautreels, P. (2010). Begeleiding van nieuwe leraren: een overbodige luxe of toch een 'must' voor scholen? In De Coen et al. (Red.), Handboek Beleidvoerend vermogen (pp. 1- 34). Universiteit Antwerpen, Instituut voor Onderwijs- en Informatiewetenschappen.
Cooper, J. M., & Alvarado, A. (2006). Preparation, recruitment, and retention of teachers. Unesco, 5, 26. Geraadpleegd via http://www.unesco.org/iip/
Correa, J. M., Martínez-Arbelaiz, A., & Aberasturi-Apraiz, E. (2015). Post-modern reality shock: Beginning teachers as sojourners in communities of practice. Teaching and Teacher Education, 48, 66-74.
Craig, C. (2017). International teacher attrition: Multiperspectival views (Editorial to Special Issue). Teachers and Teaching: Theory & Practive 23, 859-862.
Crasborn, F., Hennissen, P., Brouwer, N., Korthagen, F., Bergen, T. (2008). Promoting versatility in mentor teachers’ use of supervisory skills. Teaching and teacher education, 24, 199-514.
Creswell, J. W., & Clark, V. L. P. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3th Ed.). Thousand Oaks, California: Sage.
Crevits, H. (2014). Beleidsnota onderwijs 2014-2019. Brussel: Vlaamse Parlement. Geraadpleegd via http://www.Vlaanderen.be
Crevits, H. (2018a). Uitval jonge leerkrachten – Maatregelen. Geraadpleegd via http://docs/vlaamsparlement.be/pfile?id=1391230
Crevits, H. (2018b). CAO XI: Protocol van de onderhandelingen die gevoerd werden betreffende een akkoord van sectoriale sociale programmatie voor de jaren 2015-2019 voor de sector “Onderwijs” van de Vlaamse Gemeenschap tussen de Vlaamse Regering en de representatieve vakorganisaties ACOD, FCSOD en VSOA.
Daly, A. J. (2010). Social network theory and educational change. Cambridge: Harvard Education Press.
Darling-Hammond, L., Chung, R., & Frelow, F. (2002). Variation in teacher preparation: How well do different pathways prepare teachers to teach? Journal of Teacher Education, 53(4), 286–302.
De Boer, F. (2006). Mixed Methods: een nieuwe methodologische benadering. KWALON, 32(2), 5-10.
De Neve, D., & Devos, G. (2017). Psychological states and working conditions buffer beginning teachers’ intention to leave the job. European Journal of Teacher Education, 40(1), 6–27. doi: 10.1080/02619768.2016.1246530
De Vos, S., De Wilde, J., & Beausaert, S. (2018). Start to teach: Inspiratiegids over aanvangsbegeleiding in het onderwijs.Antwerpen: Garant.
Deketelaere, A., Kelchtermans, G., Robben, D., & Sondervorst, R. (2004). Samen voor de spiegel. Een werkboek over de begeleiding van beginnende leerkrachten (Cahiers voor didactiek 17). Deurne: Wolters-Plantyn.
Deneire, A., Vanhoof, J., Faddar, J., & Van Petegem, P. (2014). Denken, handelen en professionele ontwikkeling van Vlaamse leraren en schoolleiders. Eerste resultaten van de Teaching and Learning International Survey (TALIS) 2013. Brussel: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Departement Onderwijs en Vorming. (2013). Arbeidsmarktrapport prognose 2011-2015. Brussel: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, Departement Onderwijs en Vorming.
Departement Onderwijs en Vorming. (2019a). De tijdelijke aanstelling van bepaalde duur en van doorlopende duur in een verwervingsambt. Geraadpleegd op 2 mei 2020 via https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=15412
Departement Onderwijs en Vorming. (2019b). Toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel in Vlaanderen 2015-2025.Geraadpleegd op 26 april 2020 via https://www.vlaanderen.be/publicaties/de-toekomstige-arbeidsmarkt-voor-…
Devos, G., & Tuytens, M. (2013). De loopbaan van leraren en het belang van professionele leergemeenschappen. In R. Vanderlinde, M. Tuytens, I. Ruys, & M. Valcke (Reds.), Essays over de leraar en de toekomst van de lerarenopleiding (pp. 57–68). Gent: Academia Press.
Devos, G., Van Petegem, P., Delvaux, E., Feys, E., & Franquet, A. (2010). OBPWO 07.02. De evaluatie van scholengemeenschappen in het basis- en secundair onderwijs. Gent, Antwerpen, België: Universiteit Gent, Universiteit Antwerpen.
Devos, G., Van Petegem, P., Van Hoof, J., Delvaux, E., & Vekeman, E. (2013). Evaluatie van het onderwijspersoneel: beleid en praktijk in het Vlaamse secundair onderwijs, centra voor leerlingenbegeleiding en voor volwassenenonderwijs. Antwerpen: Garant.
Ehrich, L. C., Hansford, B., & Tennent, L. (2004). Formal Mentoring Programs in Education and Other Professions: A Review of the Literature. Educational Administration Quarterly, 40(4), 518–540.
Elliott, J., Heesterbeek, S., Lukensmeyer, C.J., & Slocum, N. (2005). Participatory methods toolkit. A practitioner’s manual[Gids]. Brussel, België: Koning Boudewijnstichting, Vlaams Instituut voor Wetenschappelijk en Technologisch Aspectenonderzoek.
Engels, N. (2013). Van beginnende tot ervaren leraar. Een continuüm in professioneel leren. In R. Vanderlinde, M. Tuytens, I. Ruys, & M. Valcke (Reds.), Essays over de leraar en de toekomst van de lerarenopleiding (pp. 69–80). Gent: Academia Press.
Erzberger, C., & Kelle, U. (2003). Making inferences in mixed methods: the rules of integration. In Tashakorri, A., & Teddlie, C. (Eds.), Handbook of mixed methods in social & behavioral research (pp. 457-488). Thousand Oaks: Sage.
Ewing, R., & Manuel, J. (2005). Retaining quality early career teachers in the profession: New teacher narratives. Change: Transformations in Education, 8(1), 1-16.
Fantilli, R. D., & McDougall, D. E. (2009). A study of novice teachers: Challenges and supports in the first years. Teaching and Teacher Education, 25(6), 814–825. doi: 10.1016/j.tate.2009.02.021
Feiman-Nemser, S. (2001). From preparation to practice: Designing a continuum to strengthen and sustain teaching. Teachers College Record, 103, 1013-1055.
Feiman-Nemser, S., Schwille, S., Carver, C., & Yusko, B. (1999). A conceptual review of literature on new teacher induction.College Park, Maryland: National Partnership for Excellence and Accountability in Teaching.
Field, A. P. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. 5th edition. Thousand Oaks (Calif.): Sage.
Flores, M. A., & Day, C. (2006). Contexts which shape and reshape new teachers’ identities: A multi-perspective study. Teaching and Teacher Education, 22(2), 219–232. doi: 10.1016/j.tate.2005.09.002
Fox, A., Deaney, R., & Wilson, E. (2010). Examining beginning teachers’ perceptions of workplace support. Journal of Workplace Learning, 22(4), 212–227. doi: 10.1108/13665621011040671
Fox, A., & Wilson, E. (2015). Networking and the development of professionals: Beginning teachers building social capital. Teaching and Teacher Education, 47, 93-107.
Froehlich, D. (2015). Old and Out? Age, employability and the role of learning. (Unpublished doctoral dissertation). Maastricht: Maastricht University.
Gerken, M. (2016). How do employees learn at work? Understanding informal learning from others in different workplaces.(Unpublished doctoral dissertation). Maastricht: Maastricht University.
Glesne, C. (2011). Prestudy tasks: Doing what is good for you. In G. Van Hove & L. Claes (Eds.), Qualitative research and educational sciences: A reader about useful strategies and tools (pp. 1– 37). Hampshire, Great Britain: Pearson Education Limitation.
Goddard, J. T. & Foster, R. Y. (2001). The experiences of neophyte teachers: A critical constructivist assessment. Teaching and Teacher Education, 17, 349-365.
Gold, Y. (1996). Beginning teacher support: Attrition, mentoring, and induction. In J. Sikula, T. J. Buttery, & E. Guyton (Eds.), Handbook of research on teacher education. New York, NY: Macmillian.
Grimsæth, G., Nordvik, G., & Bergsvik, E. (2008). The newly qualified teacher: A leader and a professional? A Norwegian study. Journal of In-Service Education, 34(2), 219-236.
Hattie, J. (2003). Teachers Make a Difference. What is the research evidence? Australian Council for Educational Research.
Henry, G. T., Bastian, K. C., & Fortner, C. K. (2011). Stayers and leavers: Early-career teacher effectiveness and attrition. Educational Researcher, 40(6), 271–280. doi: 10.3102/0013189X11419042
Hobson, A. J., Ashby, P., Malderez, A., & Tomlinson, P. D. (2009). Mentoring beginning teachers: What we know and what we don’t. Teaching and Teacher Education, 25(1), 207–216. doi: 10.1016/j.tate.2008.09.001
Hodgson, K. W. (2013). Why should they stay? A social network analysis of teacher retention. University of Southern California.
Hopkins, M., & Spillane, J. P. (2014). Schoolhouse teacher educators: Structuring beginning teachers’ opportunities to learn about instruction. Journal of Teacher Education, 65(4), 327–339. doi: 10.1177/0022487114534483
Howitt, D. (2011). Thematic analysis. In G. Van Hove & L. Claes (Eds.), Qualitative research and educational sciences: A reader about useful strategies and tools (pp. 179–203). Hampshire, Great Britain: Pearson Education Limitation.
Howitt, D., Cramer, D., Hermans, J., & Rouckhout, D. (2007). Methoden en technieken in de psychologie. Amsterdam, Nederland: Pearson Education.
Hu, L.-t., & Bentler, P.M. (1999). Cut-off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A multidisciplinary Journal, 6, 1-55. doi: 10.1080/10705519909540118
Huling-Austin, L., Odell, S., Ishler, P., Kay, R., & Edelfelt, R. (1989). Assisting the beginning teacher. Reston, VA: Association of Teacher Educators.
Hunt, J. B., Darling-Hammond, L., Alvarado, A., Bryant, A. L., Castor, B., Chan, I. H., ... Wise, A.E. (2003). No dream denied: A pledge to America’s children (Summary report). Washington, DC: National Commission on Teaching and America’s Future.
Ingersoll, R. (2003). Is there really a teacher shortage? Center for the Study of Teaching and Policy, University of Washington, Seattle.
Ingersoll, R. M., & Strong, M. (2011). The impact of induction and mentoring programs for beginning teachers: A critical review of the research. Review of Educational Research, 81(2), 201–233. doi: 10.3102/0034654311403323
Inman, D., & Marlow, L. (2004). Teacher retention : Why do beginning teachers remain in the profession? Education, 124(4), 605–614.
Jansen, K. J., Corley, K. G., & Jansen, B. J. (2007). E-survey Methodology. In R. A. Reynolds, R. Woods, & J. D. Baker (Eds.), Handbook of Research on Electronic Surveys and Measurements (pp. 1-8). Hershey: Idea Guildford Press.
Johnson, S. & Birkeland, S. (2003). Pursuing a sense of success: New teachers explain their career decisions. American Educational Research Journal, 40, 581-617.
Johnson, B., Down, B., Le Cornu, R., Peters, J., Sullivan, A., Pearce, J., et al. (2016). Promoting early career teacher resilience: A socio-cultural and critical guide to action. Lonon-New York: Routledge.
Jokinen, H., Heikkinen H.L.T., & Morberg, A. (2012). Chapter 11. The Indcution Phase as a Critical Transition for Newly Qualified Teachers. In P. Tynjälä, M.J. Stenström, M. Saarnivaara (Ed.), Transitions and Transformations in Learning and Education (p. 169-185). doi: 10.1007/978-94-007-2312-2_11
Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message: Self-understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(2), 257–272. doi: 10.1080/13540600902875332
Kelchtermans, G. (2018). Dump het deficit-denken over de debutant. In S. De Vos, J. De Wilde & S. Beausaert (Reds.), Start to teach. Inspiratiegids over aanvangsbegeleiding in het onderwijs (pp. 9-17). Antwerpen-Apeldoorn: Garant.
Kelchtermans, G. (2019). Early career teachers and their need for support: Thinking again. In A. Sullivan, B. Johnson & M. Simons (Eds.), Attractingand keeping the best teachers (pp. 83-98). Singapore: Springer.
Kelchtermans, G., & Ballet, K. (2002). The micropolitics of teacher induction. A narrative-biographical study on teacher socialisation. Teaching and Teacher Education, 18(1), 105–120. doi: 10.1016/S0742-051X(01)00053-1
Keppens, K., & Thomas, L. (2019). Van theorie naar praktijk : welke airbag vangt de shock op? In W. Vantieghem & I. Van de Putte (Reds.), Vol potentieel : krachtig lesgeven in diversiteit (pp. 219–232). Acco.
Kessels, C. (2010). The influence of induction programs on beginning teachers’ well-being and professional development(Doctoral dissertation). Leiden University: The Netherlands.
Kitzinger, J. (1995). Qualitative research: Introducing focus groups. British Medical Journal, 311, 299- 302. doi: 10.1136/bmj.311.7000.299
Krueger, R. A, & Casey, M. A. (2009). Focus groups : a practical guide for applied research. 4th ed. Los Angeles (Calif.): SAGE.
Korzilius, H. (2000). De kern van survey-onderzoek. Assen: Van Gorcum.
Kyriacou, C. (2001). Teacher stress: Directions of future research. Educational Review, 53, 27-35.
Lincoln, Y.S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
Mansfield, C., Beltman, S., & Price, A. (2014). ‘I’m coming back again!’ The resilience process of early career teachers. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 20(5), 547–567. doi: 10.1080/13540602.2014.937958
Marent, S. (2021). De professionele ontwikkeling van beginnende leerkrachten : tijd en relaties in de inductiefase. Universiteit Gent. Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen ; KU Leuven. Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.
März, V., Kelchtermans, G., & Dumay, X. (2016). Stability and change of mentoring practices in a capricious policy environment: Opening the ‘Black Box of Institutionalization. American Journal of Education, 122, 303-336.
McCormack, A., Gore, J., & Thomas, K. (2006). Early Career Teacher Professional Learning. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34(1), 95–113. doi: 10.1080/13598660500480282
Merchie, E., Tuytens, M., Devos, G. & Vanderlinde, R. (2016). Hoe kan je de impact van professionalisering voor leerkrachten in kaart brengen? Brussel: Departement Onderwijs en Vorming.
Michiels, E. (2002). Aanvangsbegeleiding, meer dan een draaiboek. Impuls, 33(2), 51-56.
Mitescu, M. (2014). How do beginning teachers employ discursive resources in learning and affirming their professional identity? Procedia: Social and Behavioral Sciences, 128, 29–35. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.03.113
Moir, E. (1999). The stages of a teacher’s first year. In M. Scherer (Ed.), A better beginning: Supporting and mentoring new teachers (pp. 19–23). Alexandria, VA: ASCD.
Moolenaar, N., Sleegers, P. J. C., Daly, A. J., & Daly, A. J. (2012). Teaming up: Linking collaboration networks, collective efficacy, and student achievement. Teaching and teacher education, 28(2), 251-262.
Mortelmans, D. (2011). Kwalitatieve analyse met NVivo. Leuven, België: Acco.
Muthén, L.K., & Muthén, B.O. (2015). Mplus User’s Guide. Seventh Edition. Los Angeles, CA: Muthén & Muthén.
Nasser-Abu Alhija, F., & Fresko, B. (2010). Socialization of new teachers: Does induction matter? Teaching and Teacher Education, 26(8), 1592–1597. doi:10.1016/j.tate.2010.06.010
Norman, P. J., & Feinman-Nemser, S. (2005). Mind Activity in Teaching and Mentoring. Teaching and Teacher Education, 21, 679-697.
Onderwijsinspectie (2013). Onderwijsspiegel 2013. Jaarlijks rapport van de onderwijsinspectie. Brussel: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
Onderwijsinspectie (2017). Referentiekader voor onderwijskwaliteit. Samen zorgen we ervoor. Geraadpleegd via https://www.onderwijsinspectie.be/nl/het-referentiekader-voor-onderwijs…
Ooghe, L., Thomas, L., Tuytens, M., Devos, G., & Vanderlinde, R. (2016). Het sociaal netwerk van beginnende leraren in relatie tot hun professioneel zelfverstaan : een exploratief onderzoek. Pedagogische Studiën, 93(3), 178–204.
Peters, J., & Pearce, J. (2012). Relationships and early career teacher resilience: A role for school principals. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 18(2), 249–262. doi: 10.1080/13540602.2012.632266
Piggot-Irvine, E., Aitken, H., Ritchie, J., Ferguson, P. B., & McGrath, F. (2009). Induction of newly qualified teachers in New Zealand. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 37(2), 175–198. doi:10.1080/13598660902804030
Plochg, T., & van Zwieten, M. C. B. (2007). Kwalitatief onderzoek. In T. Plochg, R. Juttmann, N. Klazinga, & J. Mackenbach (Eds.), Handboek gezondheidszorgonderzoek (pp. 77–93). Geraadpleegd via http://www.myravanzwieten.nl/pdf/pub_artikelen_hoofdstukken/Handboek_Ge…- zorgonderzoek_H6.pdf
Richardson, P. W., & Watt, H. M. G. (2005). “I’ve decided to become a teacher”: Influences on career change. Teacher and Teacher Education, 21, 475–489. doi: 10.1016/j.tate.2005.03.007
Richter, D., Kunter, M., Lüdtke, O., Klusmann, U., Anders, Y., & Baumert, J. (2013). How different mentoring approaches affect beginning teachers‘ development in the first years of practice. Teaching and Teacher Education, 36, 166-177.
Rogers, M., Lopez, A., Lash, A., Schaffner, M., Shields, P., & Wagner, M. (2004). Review of research on the impact of beginning teacher induction on teacher quality and retention (SRI Project P14173). Geraadpleegd via http://www.teachers.net/wong/APR10/ResearchontheImpactof- Induction.pdf
Saveyn, J. (2006). Aanvangsbegeleiding en mentorschap in het basisonderwijs. Geraadpleegd via http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/pages/pdf/visie op aanvangsbegeleiding en mentorschap.pdf
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. doi: 10.1002/0470010940
Schuck, S., Aubusson, P., Buchanan, J., & Russell, T. (2012). Becoming a teacher: Stories from the classroom. Dortrecht: Springer.
Shoval, E., Erlich, I., & Fejgin, N. (2010). Mapping and interpreting novice physical education teachers’ self-perceptions of strengths and difficulties. Physical Education and Sport Pedagogy, 15(1), 85–101. doi: 10.1080/17408980902731350
Simmons, P. E., Emory, A., Carter, T., Coker, T., Finnigan, B., Crockett, D., ... Labuda, K. (1999). Beginning teachers: Beliefs and classroom actions. Journal of Research in Science Teaching, 36, 930–954. doi: 10.1002/(SICI)1098-2736(199910)36:8%3C930::AID-TEA3%3E3.0.CO;2-N
Simon, N. S., & Johnson, S. M. (2015). Teacher turnover in high-poverty schools: What we know and can do. Teachers College Record, 117, 1–36.
Smith, T. M., & Ingersoll, R. M. (2004). Reducing teacher turnover: What are the components of effective induction? American Educational Research Journal, 41, 681-714.
Snoek, M., Eisenschmidt, E., Forsthuber, B., Holdsworth, P., Michaelidou, A., Norgaard, D.J., & Pachler, N. [European Commission, Directorate-General for Education and Culture] (2010). Developing coherent and system- wide induction programmes for beginning teachers: A handbook for policy makers. Geraadpleegd via http://ec.europa.eu/education/library/publications/handbook0410_en.pdf
Struyf, E. (2018). Aanvangsbegeleiding in het (secundair) onderwijs: ontwikkeling en validering van een vragenlijst om ondersteuningsinitiatieven in kaart te brengen. In De Vos, De Wilde & Beausaert (Reds.), Start to teach: Inspiratiegids over aanvangsbegeleiding in het onderwijs (pp. 33-53). Antwerpen: Garant.
Struyve, C. (2017). De problematiek van de jonge en ervaren leraar: De dichotomie voorbij [The problem of the young and experienced teacher: Beyond the dichotomy]. In W. Steensels & L. De Man (Eds.), Leerkrachten en hun loopbaan. Evolutie of stilstand (pp. 78-105)? Politeia Uitgeverij.
Struyve, C., Daly, A., Vandecandelaere, M., Meredith, C., Hannes, K., & De Fraine, B. (2016). More than a mentor: The role of social connectedness in early career and experienced teachers’ intention to leave. Journal of Professional Capital and Community, 1(3), 198–218. doi: 10.1108/JPCC-01-2016-0002
Struyven, K., & Vanthournout, G. (2014). Teachers’ exit decisions: An investigation into the reasons why newly qualified teachers fail to enter the teaching profession or why those who do enter do not continue teaching. Teaching and Teacher Education, 43, 37–45. doi: 10.1016/j.tate.2014.06.002
Struyven, K., Vrancken, S., Brepoels, K., Engels, N., & Lombaerts, K. (2012). Leraar zijn met mijn lerarendiploma? Neen, dank u. Een onderzoek naar de redenen van gekwalificeerde leraren om niet te starten in het onderwijs na afstuderen of na korte tijd eruit te stappen. Pedagogische Studiën, 89, 3-19.
Thomas, L. (2019). Unravelling primary school teachers’ induction period from a social network perspective. Ghent University, Gent.
Thomas, L., Tuytens, M., Devos, G., Kelchtermans, G., & Vanderlinde, R. (2020). Transformational school leadership as a key factor for teachers’ job attitudes during their first year in the profession. Educational Management Administration & Leadership, 48(1), 106–132.
Thomas, L., Tuytens, M., Moolenaar, N., Devos, G., Kelchtermans, G., & Vanderlinde, R. (2019). Teachers’ first year in the profession : the power of high-quality support. Teachers and Teaching, 25(2), 160–188.
Tickle, L. (2000). Teacher induction: the way ahead. Buckingham: Open University Press.
Tiplic, D., Brandmo, C., & Elstad, E. (2015). Antecedents of Norwegian beginning teachers’ turnover intentions. Cambridge Journal of Education, 45(4), 451-474. doi: 10.1080/0305764X.2014.987642
Tschannan-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. W. (2007). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805. doi: 10.1016/S0742-051X(01)00036-1
Tynjälä, P., & Heikkinen, H. L. T. (2011). Beginning teachers’ transition from pre-service education to working life: Theoretical perspectives and best practices. Zeitschrift Für Erziehungswissenschaft, 14(1), 11–33. doi: 10.1007/s11618-011-0175-6
Van Droogenbroeck, F., Hélène, L., Bongaerts, B., Spruyt, B., Siongers, J., & Kavadias, D. (2019). Talis 2018 Vlaanderen. Volume I. Brussel: Vrije Universiteit Brussel.
Van Hove, G. (2014). Qualitative research for educational sciences: second edition. Harlow: Pearson Education Limited.
Van Hove, G., & Claes, L. (2011). Qualitative research and educational sciences: A reader about useful strategies and tools.Harlow, England: Pearson Education Limited.
van Kregten, A. & Moerkamp, T. (2004). Startende leraren in het buitenland. Begeleiding van beginnende leraren in Canada, Engeleand, Frankrijk, de Verenigde Staten en Zwiterland. Den Haag: Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO).
Vanderlinde, R., & Kelchtermans, G. (2013). Learning to get along at work. Phi Delta Kappan, 94(7), 33–37. doi: 10.1177/003172171309400713
Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of Educational Research, 54, 143-178.
Vlaamse overheid. (2021). Herziening tijdelijke aanstelling, vaste benoeming, functiebeschrijving en evaluatie. Geraadpleegd via https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/herziening-tijdelijke-aanstelling-va…
VLOR. (2019). Investeren in ambitie. Onderwijskansen voor iedereen. Memorandum 2019-2024. Geraadpleegd op 27 april 2020 via https://www.vlaanderen.be/publicaties/de-toekomstige-arbeidsmarkt-voor-…
Watson, K., Steele, F., Vozzo, L., & Aubusson, P. (2007). Changing the subject: Retraining teachers to teach science. Research in Science Education, 37(2), 141–154. doi: 10.1007/s11165-006-9019-4
Weiss, E. M. (1999). Perceived workplace conditions and first-year teachers’ morale, career choice commitment, and planned retention: A secondary analysis. Teaching and Teacher Education, 15(8), 861–879. doi:10.1016/S0742-051X(99)00040-2
Wong, H. K., Britton, T., & Ganser, T. (2005). What the world can teach us about new teacher induction. Delta Kappan, 86(5), 379–384. Geraadpleegd via http://www.cyb.com.cn/webcyb/cybnet.nsf/- PDK_Article_Jan05.pdf
Worthy, J. (2015). 'It didn't have to be so hard': The first years of teaching in an urban school. International Journal of Qualitative Studies in Education, 18(3), 379–398. doi:10.1080/09518390500082699
