Werken als politieagent in het zicht van smartphonecamera’s in tijde van COVID-19
Werken als politieagent in het zicht van smartphonecamera’s in tijde van COVID-19
Sociale media is de dag van vandaag niet meer weg te denken uit de samenleving. Steeds meer mensen maken er gebruik van waardoor de invloed van sociale media groter wordt. In deze studie wordt onderzocht welke invloed sociale media heeft op het politiewerk. Hiervoor wordt in eerste instantie bekeken wat er reeds in de literatuur beschreven staat. Daarnaast worden ook interviews afgenomen met Belgische politieagenten.
Resultaten
Uit onderzoek bleek dat de mening van agenten ten opzichte van camera’s op te delen valt in drie groepen. Als eerste is er de groep die ‘cameraschuw’ is. Dit hield in dat agenten liever niet gefilmd worden, dit hoofdzakelijk doordat camera’s vaak een vertekend beeld geven en door de reacties die ze ervaren van filmende omstaanders. De tweede groep was het ondertussen gewoon om gefilmd te worden en gaven er niet echt meer om. De derde groep gebruikte de camera’s in hun voordeel en gebruikte het als bewijs bij een onderzoek en om aantijgingen te weerleggen. Naast de attitude ten opzichte van camera’s werd ook gekeken hoe agenten reageerden op camera’s. Hierbij gingen ze ofwel vermijden om gefilmd te worden, of zich zo gaan gedragen dat ze op de beelden correct overkomen.
Uit eigen empirisch onderzoek bleek dat de Belgische agenten het filmen op zich niet erg vinden. Ze blijven naar eigen zeggen steeds binnen hun wettelijk kader waardoor ze niets te vrezen hebben, maar het wordt wel als vervelend ervaren. Vooral het gedrag van de filmende omstaander wordt als het meest storend ervaren. Deze omstaanders gaan zich actief met controles gaan bemoeien, waardoor enerzijds het werk sterk bemoeilijkt wordt, en anderzijds ook tot gevaarlijke situaties kan leiden. Daarnaast frustreren ze zich aan de gepubliceerde beelden, deze zijn vaak zodanig bewerkt zodat ze geen realistische weergave geven van de werkelijkheid.
"Maar hoe het ervoor aan toegaat, dat laten ze nooit zien. En meestal is dat juist de reden van controle of de reden dat het uit de hand loopt"
Als laatste onderdeel werd de invloed van de COVID-19-crisis besproken. Deze crisis zorgde namelijk voor een geheel nieuwe uitdaging. Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de agenten geen groot verschil opmerken op vlak van gefilmd worden voor er sprake was van corona en nu. Het enige verschil dat door sommige opgemerkt werd zit hem in de reacties op de filmpjes. Deze zouden veel heviger en gemener zijn dan voor de crisis. Dit zou zich niet beperken tot de reacties online, maar zou ook op straat voelbaar zijn.
Praktijkimplicaties
“Wanneer mag er nu gefilmd worden, wanneer mag er nu niet gefilmd worden, wat mag er met de beelden gebeuren of wat mag er absoluut niet gebeuren en die zaken. Daar zou er, zeker in 2021 dat we nu al zitten, meer duidelijkheid over moeten zijn.”
De resultaten die in deze scriptie besproken werden kunnen bijdragen tot het formuleren van enkele aanbevelingen. Een eerste aanbeveling situeert zich binnen de wetgeving. Tijdens de interviews werd door de respondenten gewezen op de onduidelijkheid in de praktijk omtrent de wetgeving over het filmen van politiefunctionarissen. Een verdere verduidelijking hierover zou zowel voor politie als burgers de situatie kunnen vooruithelpen. Bouwend op de verduidelijkte wetgeving zou ook onderzocht kunnen worden wat de gevolgen zijn van verstrenging of versoepeling van de wetgeving bij het filmen van politieagenten in functie. Voorstellen tot het verstrengen van de wetgeving leidden in november 2021 namelijk tot zware protesten in Parijs.
Daarnaast zou een bewustmakingscampagne over het filmen van politiemensen zinvol kunnen zijn. De klemtoon zou bijvoorbeeld kunnen liggen op hoe het (intrusief) filmen voor de agent zelf aanvoelt. Hierbij kan gewezen worden op de gevolgen van te dichtbij te willen filmen, waardoor mensen mogelijk begripvoller reageren wanneer gevraagd wordt om op een afstand te blijven. Een tweede klemtoon kan bijvoorbeeld gelegd worden op de impact op het privéleven van de agenten door herkenbaar in beeld te komen. Er deden zich reeds incidenten voor waarbij politieagenten buiten dienst herkend en belaagd werden.
Tenslotte werd tijdens de interviews aangehaald dat het filmen slecht terloops ter sprake kwam binnen de opleiding. Hieraan zou meer aandacht moeten besteed worden in de basisopleiding tot inspecteur van politie. Op deze manier zijn agenten in de toekomst beter voorbereid op het omgaan met camera’s. Er kan zo beter geanticipeerd worden op frustraties en gevaarlijke situaties.
Bibliografie
Akram, W., & Kumar, R. (2017). A study on positive and negative effects of social media on society. International Journal of Computer Sciences and Engineering, 5(10), 347-354.
Aruguete, N., Calvo, E., Scartascini, C., & Ventura, T. (2020). Trustful Voters, Trustworthy Politicians: A Survey Experiment on the Influence of Social Media in Politics. Geraadpleegd op 4 maart 2021 van https://www.researchgate.net/profile/Ernesto-Calvo/publication/34573826…
Ashbrook, C. C., & Zalba, A. R. (2021). Social media influence on diplomatic negotiation: Shifting the shape of the table. Negotiation Journal, 37(1), 83-96.
Berkmoes, H., De Raedt, E., & Goossens, F. (2009). De Belgische reguliere politie. I: Een dwarsdoorsnede van haar wetgeving, organisatie, taken en bevoegdheden. Wolters Kluwer.
Beyens, K., Kennes, P., Tournel, H. (2016). Mijnwerkers of ontdekkingsreizigers? Het kwalitatieve interview. In T. Decorte, & D. Zaitch (Reds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (pp. 187-222). Acco.
Bijleveld, C. C. J. H. (2015). Methoden en technieken van onderzoek in de criminologie. Boom Lemma uitgevers.
Bruggeman, W., Devroe, E., & Easton, M. (Eds.). (2010). Evaluatie van 10 jaar politiehervorming. PANOPTICON. Maklu.
Bruzz. (2021, 22 januari). Mag je de politie filmen? ‘Niet verboden is niet hetzelfde als zomaar toegelaten’. Geraadpleegd op 15 april 2021 van https://www.bruzz.be/samenleving/mag-je-de-politie-filmen-niet-verboden…
Carlson, M. (2020). Fake news as an informational moral panic: the symbolic deviancy of social media during the 2016 US presidential election. Information, Communication & Society, 23(3), 374-388.
Clement, J. (2020). Number of global social network users 2017-2025. Geraadpleegd op 2 november 2020, van https://www.statista.com/statistics/278414/number-of-worldwide-social-n….
Controleorgaan op de Politionele Informatie. (2020). Advies uit eigen beweging naar aanleiding van de bevindingen in het kader van een onderzoek naar het gebruik van bodycams. Geraadpleegd op 15 maart 2021, van https://www.controleorgaan.be/files/CON19008_Ambtshalve_Advies_COC_Body…
Decorte, T. (2016). Kwalitatieve data-analayse. In T. Decorte, & D. Zaitch (Reds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (pp. 463-512). Acco.
De Greef, J. (2020, 17 juni). Europees Parlement wil uitleg van Brusselse politie over "brutale aanpak" van groen parlementslid Fofana. Geraadpleegd op 6 november 2020, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/06/17/europees-parlement-wil-uitleg-v…
De Roy, L. (2021). Incidenten en arrestaties bij betoging tegen 'klassenjustitie' in Brussel. Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/01/24/incidenten-en-arrestaties-bij-b…
De Standaard. (2021) Duizend betogers tegen coronamaatregelen in Brusselse Ter Kamerenbos. Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://www.standaard.be/cnt/dmf20210320_95473129
Farmer, A. (2016). Copwatchers: citizen journalism and the changing police-community dynamic (Doctoral dissertation, University of Delaware).
Feigenbaum, A., & Weissmann, D. G. (2020). What Counts as Police Violence? A Case Study of Data in the CATO Institute’s Police Misconduct Reporting Project. Canadian Journal of Communication, 45(1), 91-100.
Flick, U. (2018). An introduction to qualitative research. sage.
Forliti, A. (2021). Teen who recorderd Floyd’s arrest, death wins Pulitzer nod. Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://apnews.com/article/pulitzer-prize-2021-citation-darnella-frazie…
Houwing, L., & van Eck, G. J. R. (2020). Police Bodycams as Equiveillance Tools?: Reflections on the Debate in the Netherlands. Surveillance & Society, 18(2), 284-287.
Huyghebaert, P. (2021). Rust teruggekeerd na zware rellen in Luik, burgemeester: "Deel relschoppers kwam uit Brussel en zelfs uit Frankrijk" Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/03/13/rellen-luik/
Ghosh, D. (2020). Social media and politics: Towards electoral resilience. Geraadpleegd op 4 maart 2021, van https://scholar.harvard.edu/dipayan/publications/social-media-and-polit…
Gong, Z., Cai, T., Thill, J. C., Hale, S., & Graham, M. (2020). Measuring relative opinion from location-based social media: A case study of the 2016 US presidential election. Plos one, 15(5), e0233660.
Indeherberghe, L. (2021, 3 maart). “Pano” onderzoekt getuigenissen over politiegewled: ‘op dat moment dacht ik dat hij dood was”. Geraadpleegd op 4 maart 2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/03/02/op-dat-moment-dacht-ik-dat-hij-…
Intravia, J., Wolff, K. T., & Piquero, A. R. (2018). Investigating the effects of media consumption on attitudes toward police legitimacy. Deviant Behavior, 39(8), 963-980.
Jones, D. J. (2020). The Potential Impacts of Pandemic Policing on Police Legitimacy: Planning Past the COVID-19 C risis. Policing: A Journal of Policy and Practice.
Kayam, O. (2020). Straight to the people: Donald Trump’s rhetorical style on Twitter in the 2016 US presidential election. Language and Dialogue, 10(2), 149-170.
Kumari, R. (2020). POSITIVE AND NEGATIVE EFFECTS OF SOCIAL MEDIA ON SOCIETY. Raj Rajeshwari Journal Of Psychological & Educational Research, 4(2) & 5(1), 104-110.
Laufs, J., & Waseem, Z. (2020). Policing in pandemics: A systematic review and best practices for police response to COVID-19. International journal of disaster risk reduction, 101812.
Maram, S. R. R. (2020). THE INFLUENCE OF SOCIAL MEDIA ON HEALTH, BUSINESS, EDUCATION AND SOCIETY.
Michaels, N. (2020). Posting about BLM Made it a Movement Pushing for Real Change.
Mortelmans, D. (2016). Het kwalitatief onderzoeksdesign. In T. Decorte, & D. Zaitch (Reds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (pp. 81-130). Acco.
Newell, B. C. (2019). Context, visibility, and control: Police work and the contested objectivity of bystander video. new media & society, 21(1), 60-76.
Parmet, W. E., & Sinha, M. S. (2020). Covid-19—the law and limits of quarantine. New England Journal of Medicine, 382(15), e28.
Politie. (2021). Excellente-politiezorg. Geraadpleegd op 11 februari 2021, van https://www.politie.be/5998/nl/over-ons/geintegreerde-politie/excellent…
Rigby, S. E., Lodge, T. J., Alotaibi, S., Barr, A. D., Clarke, S. D., Langdon, G. S., & Tyas, A. (2020). Preliminary yield estimation of the 2020 Beirut explosion using video footage from social media. Shock Waves, 30(6), 671-675.
Robe, C. (2020). El Grito de Sunset Park: cop watching, community organizing, and video activism. JCMS: Journal of Cinema and Media Studies, 59(2), 62-87.
Romans, S. (2021). Politie verdedigt ophefmakende interventies na La Boum 2: “Optreden was rechtmatig”. Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://www.hln.be/brussel/politie-verdedigt-ophefmakende-interventies-…
Sadri, Y. (2016, 22 maart). Veiligheidscheck op Facebook, #ikwilhelpen op twitter. De standaard. Geraadpleegd op 4 maart 2021, van https://www.standaard.be/cnt/dmf20160322_02196468
Sandhu, A. (2016). Camera-friendly policing: how the police respond to cameras and photographers. Surveillance & society, 14(1), 78-89.
Sandhu, A., & Haggerty, K. D. (2017). Policing on camera. Theoretical Criminology, 21(1), 78-95.
Sudinfo. (2021). Une intervention policière fait le bad buzz à Bruxelles: certains parlent d’une «bavure» et appellent à la «mort» des policiers!. Geraadpleegd op 13 augustus 2021, van https://www.sudinfo.be/id409013/article/2021-08-03/une-intervention-pol…
Tankovska, H. (2021, 28 januari). Number of social network users worldwide from 2017 to 2025. Geraadpleegd op 11 februari 2021, van https://www.statista.com/statistics/278414/number-of-worldwide-social-n…
Tankovska, H. (2021, 9 februari) Most popular social networks worldwide as of July 2021, ranked by number of active users. Geraadpleegd op 10 augustus 2021, van https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranke…
Tyler, T. R. (2004). Enhancing Police Legitimacy. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 593(1), 84–99.
Vander Laenen, F., & O’Gorman, A. (2016). Ethische aspecten van het kwalitaitef onderzoek. In T. Decorte, & D. Zaitch (Reds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (pp. 555-586). Acco.
Vander Taelen, L. (Presentator). (2021, 25 maart). Korpschef Michel Goovaerts in A La Carte : ‘De politie opleiden tegen etnisch controleren’ [Videobestand]. Geraadpleegd op 26 maart 2021, van https://www.bruzz.be/videoreeks/la-carte/video-korpschef-michel-goovaer…
Vlaamse Overheid. (2019, 12 februari). Vertrouwen in instellingen. Geraadpleegd op 21 april 2021, van https://www.statistiekvlaanderen.be/nl/vertrouwen-in-instellingen?fbcli…
Vrtnws. (2016, 18 maart). Politie op beeld vastleggen, is juridisch nog heel onduidelijk. Geraadpleegd op 15 april 2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2016/03/18/politie_op_beeldvastleggenisjur…
Wall, T., & Linnemann, T. (2014). Staring down the state: Police power, visual economies, and the “war on cameras”. Crime, Media, Culture, 10(2), 133-149.
Wetgeving
Wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera's, BS 31 mei 2007
Wet 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten, BS 27 juli 1994
Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens, BS 5 september 2018
